Lexicon van de jeugdliteratuur

Honor Arundel

door John Verhallen

Honor Arundel werd 15 augustus 1919 geboren in Noord-Wales. Met haar tweede man Alec Mc Grindle vestigt zij zich in Edinburg. Voor haar jongste twee dochters uit dit huwelijk gaat zij schrijven omdat die niets meer te lezen kunnen vinden wat de moeite waard is. Haar boeken spelen zich over het algemeen af in Edinburg of in haar weekendhuis in Berwickshire. Zij overleed aan kanker op 8 juni 1973. In haar laatste boek Woorden waar je niets voor koopt wordt de dochter geconfronteerd met het sterven van haar moeder.

Werk

Het werk van Honor Arundel is duidelijk gericht op oudere meisjes. Haar dochters voor wie zij begon te schrijven waren ook al praktisch teenagers. Haar hoofdpersonen zijn dan ook meisjes van 14 tot 18 die vaak zelfstandig moeten en/of willen zijn. De problemen waar ze mee kampen worden op een duidelijke wijze uit de doeken gedaan. Niet, zoals in zoveel andere boeken, gaat het om de liefde, al speelt die natuurlijk wel een rol. Veeleer hebben de figuren in haar boeken moeite met zichzelf en met het leven dat zij zich wensen.

In Mannen... hopeloos woont Emma samen met haar broer in Edinburg. Zij is verliefd op Alastair, student in Glasgow. Langzaam ontwikkelt zich bij haar het besef dat liefde iets heel anders is dan verliefdheid en dat haar opvattingen niet stroken met die van Alastair. Dit proces bij een zestienjarig meisje wordt uitstekend weergegeven. Het boek eindigt tamelijk opgewekt, ondanks het feit dat Alastair duidelijk een punt heeft gezet achter hun relatie. Door te praten met haar oom Stephen (ouders heeft zij niet meer) komt zij tot het besef dat weliswaar Alastair voor haar verloren is, maar dat zij nu de vrijheid heeft met allerlei mensen om te gaan en zo eigenlijk pas echt te gaan leven.

De meeste boeken van Honor Arundel eindigen echter minder optimistisch, veeleer met een constatering die het beginpunt kan vormen voor een nieuwe periode. De hoofdpersonen zijn ook lang niet altijd aardig of zelfs sympathiek, maar wel duidelijk herkenbaar.

In Het meisje in het andere bed doet Jane er een heel boek lang over om te ontdekken dat een eerste indruk van mensen niet de juiste hoeft te zijn en dat het milieu niet bepaalt wat voor mensen het zijn. Vooral door de dood van één van de mensen op de ziekenzaal die zij van nabij meemaakt, wordt Jane langzaam volwassen en ziet ze zichzelf minder als norm. Heel

subtiel wordt dat door Honor Arundel uitgedrukt in de slotzinnen: ‘Gelooft u niet dat ik gegroeid ben?’ vroeg ik mijn moeder toen we gearmd naar de auto liepen. ‘Zeg eens eerlijk denkt u dat ik groter ben geworden?’

Blijkens recensies hebben lezers van Goeie mensen, spaar me zelfs het vervolgboek Woorden waar je niks voor koopt nodig om in te zien dat Janet niet zo'n vreselijk schepsel is als het lijkt. Janet die nu zij gaat studeren in Edinburg eindelijk zelfstandig is, wil deze onafhankelijkheid koste wat kost handhaven. Het hele boek laat zien hoe deze wens voortdurend botst met allerlei gebeurtenissen en vooral hoe strijdig die is met de ideeën van Thomas, op wie zij toch verliefd raakt. Ondanks het feit dat haar oudtante Agnes, bij wie ze inwoont, net in het ziekenhuis wordt opgenomen, gaat ze toch op vakantie. Pas als ze eenmaal onderweg is, krijgt ze wroeging. Meer vanwege het feit dat haar vakantie bedorven is dan om het feit op zich. In Woorden waar je niks voor koopt wordt Janet geconfronteerd met de dood van haar moeder. Dit laat haar inzien dat ieder toch deel is van een groter geheel, of je nu zelfstandig wilt zijn of niet.

Andere problemen behandelt Honor Arundel in Het beslissende weekend en Voorbij is voorbij. Het eerste boek stelt de hoofdpersoon voor de keuze zelf haar kind op te voeden en mee te gaan met Joel, of onder de vleugels van haar moeder te blijven en zich te vereenzelvigen met het leven zoals zij dat min of meer voor haar uitstippelt. Eileen kiest voor het eerste, ondanks de wetenschap dat het nooit een echt gelukkig huwelijk zal worden. Het tweede boek behandelt het uiteenvallen van het huwelijk van Joanna's ouders. Hierdoor wordt zij geplaatst voor het leiden van haar eigen leven. Zij wordt de schrijfster die zij altijd had willen worden, al had zij het zich nooit zó voorgesteld.

Alle boeken van Honor Arundel gaan steeds over het maken van keuzes. En heel duidelijk wordt door haar gemaakt hoe haar vrouwelijke hoofdpersonen tot die keuze in het leven komen. Dit alles gebeurt in weinig literaire taal, maar in een sterk aansprekende stijl die past bij het publiek waar de boeken voor verschijnen. Nergens echter worden ze sentimenteel. Niet al haar boeken zijn in het Nederlands vertaald. De meeste zijn trouwens nog uitsluitend via de bibliotheek verkrijgbaar.

Bibliografie

Lexicon jeugdliteratuur
september 1982