Brieven 1888-1961

[Brieven 1957]

Aan H. Kuijper

Toulon, 22.xii.'56

Lieve menschen,

Dit wordt een lange en jelui misschien vervelende brief, want ik haal daar allerlei dingen in aan waarover ik vroeger had kunnen schryven maar die my door het hoofd waren gegaan of die ik over het hoofd heb gezien. Dit ‘item’ o.a. (waarvan Henk in zyn brief van 27 october al sprak) dat de ‘Vereen. van Letterkundigen’ besloten heeft het ‘potje’ voortaan te steunen door een contributie van 300 fl. per jaar. In myn gedachtengang - ik ben een ‘financier’ v/h jaar nul en de éénige my bekende zoon Israels die geen verstand van geldzaken heeft - had ik de aankondiging van deze bydrage vermoedelyk vereenzelvigd met je

[p. 631]

bericht, Henk! dat het ministerie van o.k. en w. my met een ‘eregeld’ zou bedenken. Natuurlyk ben ik in myn schik met het een en het ander, te méér waar myn intermittente, goed-betaalde medewerking aan het Parool nu, naar alle waarschynlykheid, tot het verleden behoort. Een aanmerkelyke kluit boter uit de soep! Naar aanleiding van de my, via M^r H.P.L., toegezonden kennisgeving van het ministerie van O.K.W., had ik, begrypelykerwyze, Wiessing een bedankje geschreven voor zyn door my onderstelde (en indirect-feitelyke) bemoeiing. Maar de m.i. onvermydelyke hervatting van myn relatie met hem was niet ‘van harte’ gegaan.

Hy antwoordde my dat naar zyn ‘mening, een mening gebaseerd op aan zekerheid grenzende waarschynlykheid, van Duinkerken een démarche voor jou (my) by het Min. van o.k. en w.’, had gedaan. Myn vraag of ik v. D. voor zyn interventie zou kunnen bedanken beantwoordde W. bevestigend, maar daaraan toevoegend zegt hy: ‘Schryf hem niet, zoals je in jonkerlyke aan de materie onttogenheid zou kunnen doen, dat je het geld besteden wilt tot het steunen van de missie voor zwarte kindertjes in de oerwouden van Afrika, want dat doen die Katholieken van o.k.w. en de r.k. Universiteit van Nymegen zelf al.’

Ik weet niet hoe jelui deze geestigheid zullen vinden, maar ik vond die vry plat, en buitendien, heel onbetamelyk van den kant van M^r H.P.L., die, zonder ooit ook maar met één woord een aasje spyt te hebben betoond over zyn vuiligheden: tekstvervalschingen, toevoegingen, wèglatingen enz. in een door een ander geschreven en onderteekend artikel daarover zwygt als of er ‘niets gebeurd’ was, en een paar jaar nadien, van de eerste de beste gelegenheid misbruik maakt om een pover mopje te tappen ten koste van den ‘jonker’, anders gezegd: de ‘adellyke fascist’ die hy in my wil zien en waarvoor hy my wil doen doorgaan.

Ik heb W. geantwoord dat ik, overeenkomstig zyn raadgeving, het geld niet zal besteden a/h steunen van de missie voor negerkindertjes etc. maar, in accoord met Kaya, een behoorlyk gedeelte daarvan heb opgezonden aan het parysche Comité van Centralisatie van giften tot steun van de Hongaren, mét, op de strook van de postwissel, de vermelding: ‘Vóór de Hongaren, tégen de Kannibalen.’ (Dit zal hem, denk ik, plezier hebben gedaan!) Ik zei hem verder, dat ik, ofschoon niet ‘paapsch’ toch ‘liever paapsch dan moscovisch’, en liever een uit-de-mode-geraakte ‘jonker’ dan een ‘modieus kudde-bestiaal’ kameraad zou willen zyn. Ik hoop nu voortaan niets meer met hem uit te staan te zullen hebben.

[p. 632]

27 december

Ik heb deze brief nu voor de 2de keer onderbroken, te beroerd als ik was om er mee voort te gaan. Ik word opnieuw gekweld door duizeligheid, nu eens lichtelyk, dan weer ernstig en ik ga er dan maar by liggen met myn arm hoofd vol bezorgdheid. Maar vandaag met een heerlyke myn oude ribbekas koesterende zon, voel ik my weer frisch genoeg om, in de warmte van onze veranda, myn babbeltje voort te zetten, en, naar ik hoop, te voltooien. Ik herlees daartoe je laatste twee brieven, Henk!

Laat my je, primo, bedanken voor de toezending van Maatstaf en van nog een paar andere, polemische brochures, waarvan de lezing my zeer geïnteresseerd heeft. Ik mag dergelyke bekvechteryen wel, d.w.z. als de over-en-weersche combattanten temperament hebben en goed ‘schelden’ zonder grof of vies te worden, wat (het ‘vies’-worden bedoel ik) wel eens het geval is by W.F. Hermans, van wien ik, tot nu toe, alléén ‘De tranen der Acacia's’, my uit Holland toegezonden, heb gelezen.

Maatstaf en de medewerkers aan dit maandblad, zyn in het algemeen hun taal meester, wat hen onderscheidt van het gros der weeë dagblad--‘stylisten’, aan wie, waar in Holland toch immers alles gereglementeerd is en een ‘afgestudeerd’ en eergierig jongeling zich niet kan vestigen als meester-schoorsteenveger zonder een deskundig examen te hebben ondergaan! - de weeë dagblad-stylisten zeg ik, aan wie hun constitutioneel ‘schryfrecht’ ontnomen diende te worden, slotsom: ik houd my aanbevolen voor verdere toezendingen van ‘Maatstaf’ en kibbel-geschriften.

A propos van Maatstaf. Zyn daar ‘gezaghebbende’ menschen (uitgevers) aan die je kent? En zouden die heerschappen, in beginsel, geneigd zyn copy van my op te nemen? Dat zou my plezier doen.

Op het Parool reken ik maar niet meer! Maar ik denk aan J.J.M.Nord, de ex-(?)-titularis, van de ex-(?) Vandaag-rubriek te schryven en hem te vragen ‘hoé en wat’

Wat myn ‘Handvol Kinderen’ betreft, geef je my in overweging ‘nog te wachten’ (vóór ik de copy terug vraag) ‘totdat zy by de a.p. metterdaad tot de uitgave overgaan.’

Maar dan, beste kerel - àls zy, wat my hoe langer hoe twyfelachtiger lykt!!! - ‘metterdaad tot de uitgave overgaan’, dan zal het te laat zyn om te voorkomen dat zy In myn tekst knoeien en verknoeien.

[p. 633]

2 januari '57

Het bovenstaande was, by stukken en brokken, geschreven toen je brief dd^o 27.xii. ons bereikte.

Laat my je dadelyk zeggen, Henk!, dat, in stryd met je onderstelling, je mededeeling betreffend de retour-zending van myn Handvol Kinderen door de a.p., niets ontprettigs noch ook ‘décevants’ voor my had. Integendeel! Ik kryg nu immers weer de vrye beschikking over deze copy, die, als de a.p. de uitgave daarvan had aanvaard, zy daartoe zeker niet in feite zou zyn overgegaan zonder myn tekst pasklaar te maken voor haar ‘kraam’. Ik wil nu probeeren, de weer in je bezit gekomen copy, die er na het heen en weer reizen, ‘beduimelen’ enz. zeker niet al te frisch zal uitzien, ergens anders - by de Bezige By (?), of by de uitgevers van Maatstaf (?) of elders geplaatst te krygen, na de heele boel óvergetikt te hebben, een werkje waarvoor ik, nu ik, voorloopig of definitief, niets (meer) voor het Parool kan leveren, tyd genoeg zal vinden.

Aan J.J.M. Nord, met wien myn relaties als intermittent medewerker aan het Parool van zeer vriendelyken aard waren, zal ik een paar woorden schryven.

Wat myn, onder jou berustend ‘kapitaal’ aangaat, handel daarmee naar je eigen inzicht. Ik heb van belèggen, investeeren etc. voor geen fransche centime benul en draag myn beslommeringen van financieelen aard liefst aan jou over, in de hoop en de verwachting, Henk!, dat deze ‘kopzorgen’ je geen slapelooze nachten zullen kosten.

Wèl een teleurstelling, ofschoon myn verwachtingen daaromtrent niet hoog gespannen waren, was, dat wy, sedert weken en maanden, niets hebben gehoord aangaande de ons by herhaling beloofde inlichtingen de wettelyke adoptatie van fransche kinderen door niet-fransche ‘staatsburgers’ betreffend. De laatste-in-datum die zich dienaangaande ‘ernstig’ zou informeeren was M^r Taladoire, die, Toulon-nais in geboorte en ‘scholing’, zeker wel een dozyn advocaten, procureurs, e.d. kent. Hy heeft, natuurlyk, geen bliksem gedaan! Ik zelf ben nu al weken lang de deur niet uit geweest, zoodat een bezoek van Kaya en my aan een dame (een doctores), die drie kinderen heeft geadopteerd, nog altyd niet heeft plaats gehad. Wy vinden het aller-verdrietigst, lieve menschen, dat wy, na de tallooze bewyzen van vriendschap ons door jelui gegeven, nog niets konden doen om jelui te verplichten.

Van M^r Leslie Cornish en Mrs Hilda Challand,(onze engelsche hotel-genoten in Diano Marina) kregen wy een Christmas- en Nieuw-

[p. 634]

jaars‘wensch’-kaart. Aardig! Maar nu ben ik bèk-af, lieve, lieve menschen, en leg myn ‘Bic’ er by neer, echter niet zonder jelui een gelukkig (met kinderen, eigen of geïmporteerde) gezegend 1957 te hebben toegewenscht.

Met alle, alle liefs van Kaya en my,

oud-oom Sandro.

Ongecorrigeerd, anders gaat dit gekrabbel vandaag weer niet weg.