Brieven 1888-1961

[Brieven 1956]

Aan H. Kuijper

Toulon, 6.1.56

Lieve menschen,

Laat my jelui, in de éérste plaats, de aankomst van het zoo-even (zaterdag-morgen) ontvangen pakje melden, waarvan de inhoud, in weerwil van de trage reis (± 20 dagen), ons in goeden staat heeft bereikt. Al onzen dank voor de zaakkundige samenstelling van den inhoud: kaas, worst, rookspek voor de ‘ménage’, rhumboonen, speculaas, hopjes, gember voor onze liefste vriendin hier, voor de ‘lekkerbekkery’. Van een en ander zullen wy, overeenkomstig de Sint-Niklaas-hymne, ‘eerlyk’ aan het ‘deelen’ gaan.¹

Ik schryf dit in onze veranda zittend, met een heerlyke, heete zon op myn pynlyke rug en lenden, die dit hard noodig hebben. Ook myn ‘geest’ wordt daardoor verkwikt, iets waaraan ik eveneens dringend

1 ‘Eerlijk zullen we alles delen, suikergoed en marsepijn’, regels uit het tweede couplet van het Sinterklaas-lied Zie de maan schijnt door de bomen.

[p. 617]

behoefte had en hèb. Ik maak dus van myn opgewekter stemming gebruik om weer eens, als van ouds, een ‘babbeltje’ met jelui op touw te zetten.

Sedert myn laatsten brief (of briefkaart) aan jelui heb ik, van Wiessing, 2 keer een levens-teeken gehad, in den vorm van twee nummers van De Linie. (Zie bygaande knipsels, die ik - aangezien Sjoerd de Vry my die óok toezond, - niet terug behoef te ontvangen.)

(Ziehier de Vrys oordeel over W's geschryf in de Linie, een appreciatie waarmee ik volkomen ‘accoord’ ça: ‘Wiessing is - ondanks een recent bezoek aan de s.u. - niet meer te genezen van zyn dwaze aanbidding. Hoe is het mogelyk? Ik vind het nauwelyks nog normaal te noemen.’)

In zyn eerste stuk (2de kolom, boven aan) geeft W., my met de haren er by slepend, my een pluimpje,² iets dat my volslagen ongevoelig laat, en naar aanleiding waarvan ik het volgende wil zeggen:

Als Wiessing, na zyn vuiligheden in de Groene: vervalschingen van Zoethouts tekst, en pogingen my belachelyk te maken, my, al was het in énkele woorden, zyn spyt over een en ander had betuigd, dan zou ik (zoo als dat gezégd wordt), de ‘spons er over gehaald’ hebben. Maar aangezien hy, in zyn hoovaardy en zyn halsstarrig, (specifiek-communistisch) zich voor onfeilbaar houden dit heeft nagelaten, blyf ik de over-en-weersche relatie tusschen hem en my als verbroken beschouwen en laat ik my niet ‘lymen’ door kinderachtige vleieryen en berekende streeling van myn door W. herhaaldelyk geconstateerde en gegispte ‘ydelheid’.

Wat nu zyn polemiek met de Linie aangaat,³ is myn onbevooroordeelde bevinding, dat W's argumentatie erbarmelyk is en zyn ‘styl’ idem. Puur gezwam! Het onveranderlyke oude liedje! Alles in Rusland is onberispelyk! Geen wóórd van critiek, op wat ook! Alleen de communistische pers is eerlyk en betrouwbaar, en heel de westersche leugenachtig en bedriegelyk. De gevangenen-en-concentratie-kampen in Soviétië? Al wat daarvan en daaromtrent gezegd wordt, ook door de menschen die daar een min-of-meer langen tyd waren ‘verpleegd’, is laster. W. zelf en zyn vrouw immers hebben ‘in Moskou haast (sic!) niet anders gezien dan opgewekte menschen’ en W. vraagt dan, argeloosweg, hoe ‘diezelfde menschen uit hun oogen zouden kyken als 10% van hun echtgenooten, zoons of verloofden in concentratie-kampen door-brachten?’ Dus: es ist nicht wahr!, zooals de Duitschers zeiden (en nóg zeggen) van de door hen bedreven gruwelykheden.

2 ‘Brief van mr. Wiessing’ in De linie, jrg 10 (1955), nr. (24 december), p. 2 over zijn verblijf in de Sovjet-Unie. Het citaat: ‘De eeuwig jonge en briljante Alexander Cohen (nu 91) noemt hem nog steeds “de ham” van wege 's mans enorme roze Pruisische wangen, maar wijlen Treutsch, een Balt, was een openhartige, eerlijke Balt (...)’.
A. Th. Mertens leverde ‘Een stukje antwoord’ op dezelfde bladzij. Hij beticht Wiessing van platonisch cultuurstalinisme en merkt op, dat het door hem verfoeide tsarisme in toenemende mate door communistische kroniekschrijvers verheerlijkt wordt. Hij herinnert bovendien aan het doden van dissidenten en eigen leiders als de diplomaat Joffe (1927).

3 ‘Tweede brief van mr. Wiessing’ in De linie, jrg 10 (1955), nr 509 (31 december), p. 5. Wiessing antwoordde Mertens dat Joffe zelfmoord gepleegd had en dat Maxim Gorki's einde (1936) door een verkeerde medische behandeling verhaast was, ‘van de opzet daartoe heeft althans het openbaar ministerie, zonder meen ik voldoende bewijs de groep Trotzkisten verdacht, die in '36/'37 wegens ander belangrijker hoogverraad zijn geëxecuteerd’, voor de moord op generaal Zhadanov (1948) bestond zijns inziens niet de flauwste aanwijzing. ‘Hoe komt pater de Greeve aan “20 millioen” slaven in kampen? Op zichzelf is de gedachte al dol, want in Moskou hebben mijn vrouw en ik haast niet anders gezien dan opgewekte mensen, en hoe denkt u dat diezelfde mensen uit hun ogen zouden kijken, als 10% van hun echtgenoten, zoons of verloofden in concentratiekampen doorbrachten?’

[p. 618]

Bovendien, keuvelt W. verder, is ‘nota bene de Russische regering juist soms verscheidene maanden^* aan de gang strafkampen op te heffen wegens gebrek aan daarvoor in aanmerking komende lieden’.^** Trouwens, ‘het Russische strafsysteem berust op de gedachte van genezing der (politieke? - C) misdadigheid door arbeid,^*** liefst in de vrye natuur.’^****

Het toppunt van walgelyke kruipery voor de moscovische satrapen bereikt Wiessing waar hy (in zyn 2^de stuk, 1^ste kolom) spreekt van ‘de groep Trotzkisten, die in 36/37, wegens ander, belangryker hoogverraad zyn geëxecuteerd.’

Het aan deze ‘groep’ (met tal van andere halsmisdaden) ten laste gelegde ‘belangryke(r) hoogverraad’ bestond uit z.g.n. heulen met de Duitschers om het Staline-regiem omver te werpen. Heel de wereld, met uitzondering van Wiessing, weet dat de ter-dood-veroordeeling, op het ignobelste requisitoir ooit door een procureur-generaal^***** uitgesproken, en de executie van deze menschen geen ander motief had, dan het uit-den-weg-ruimen van door Staline als concurrenten beschouwde en geduchte tegenstanders, allen authentieke communisten.

Lieve menschen, ik hoop jelui niet te vervelen met deze ontboezeming, die my, gelóóf het!, niet is in gegeven door persoonlyke wrok tegen Wiessing maar door zyn mislyk, drogredeneerend geleuter, waarop ik, in de plaats van die Linie-man, M^r Mertens, hem op heel wat radicaler en ‘afdoender’ wyze van repliek zou hebben gediend en in den hoek gedreven. Zoo zou ik hem, b.v., herinnerd hebben aan een, jaren geleden met hem gevoerde discussie, in den loop waarvan ik, goedmoediglyk, zoo'n beetje den draak had gestoken met Trotzky (geboren Bronstein).

Wiessing, destyds ‘gloeiend’ vereerder van den generalissimus der

* Sedert den dood van pappie Staline! - C.

** eigenlyk gezegd: ‘sollicitanten’! - C.

*** In M^r. Wiessings kapitalistig vaderland wordt deze therapeutie toegepast door middel van zakkies-plakken, het sorteeren van koffieboonen, linzen, capucyners etc. een en andere correctioneele bezigheden uitgeoefend in duffe cellen, en, tengevolge daarvan, zonder succes.

**** O.a. in gezellige Verbeterings-Inrichtingen aan de lachende en luchtige stranden van de Noordelyke Yszee.

***** Vischinski

[p. 619]

bolsjewistische legerscharen, had toen gebloosd van verontwaardiging wegens myn sarcasmen. Voor hem was Trotzky toen een onvergelykelyk groot man. Maar toen, een geruimen tyd daarna, Staline hem (te weten: Trotzky) uit zyn functies ontzet, in den ban gedaan, en heel Europa door had doen opjagen, (om hem, ten-slotte in Mexico te doen vermoorden) toen was er, voor M^r. H.P.L.W. geen goed, d.w.z. geen orthodox haar meer aan den godvergeten ‘verrajer’, wiens rotgenoten, ter-dood-veroordeeld en geëxecuteerd werden na een berechting, zooals W. my verzekerde, waarvan de onberispelyke onpartydigheid haar weerga niet had in de geschiedenis, en die, trouwens, alles (en méér nog!) bekend hadden wat hun door Stalines verknochte handlanger Vichinsky⁴ ten laste was gelegd. Hoe deze en dergelyke ‘bekentenissen’ werden verkregen weet de heele wereld, met uitzondering alweer van den jurist H.P.L. Wiessing, die stelselmatig niets wéten wil van hetgeen niet van pas komt in zyn communistische kraam.

Ik wacht nu op het Parool met myn dèrde artikel, dat, misschien, al is verschenen, terwyl ik dezen brief schryf.⁵ Ik vind altyd prettig, Henk!, dat je my een n^o met een van myn stukken toezendt. Ik heb dit dan wat éérder!

Wil je my, het briefje retourneeren waarin de redactie de onderwerpen opnoemt waarover zy wenscht dat ik schryf? Ik heb dit lystje van verlangens noodig.

Van morgen, tegelyk met jelui pakje, kreeg ik het avis van de Société Générale, dat je zending (fl 300 = 27.807 - 248 frs kosten, rest 27.559 frs.) aankondigt. Veel dank!

Als het met myn intermittente medewerking in het Parool zoo nu maar dóórgaat! Dat zou prachtig zyn! Het zal dan misschien mogelyk worden een⁶ ‘femme de ménage’ te vinden die een paar keer in de week ons huis een beetje wil komen ‘doen’ en Kaya dat vermoeiend werk besparen.

Laat gauw, heel gauw weer iets van jelui hooren, lieve menschen!

Als altyd met alle, alle liefs van Kaya en

Sandro

4 Andrei Vychinsky (1883-1954) was de openbare aanklager in de showprocessen te Moskou (1936-1938). Van 1949-1953 minister van buitenlandse zaken, en vervolgens vn-vertegenwoordiger van de Sovjet-Unie.

5 Als eerste artikel in de rubriek Vandaag verscheen van Cohen in Het parool, jrg 15 (1955), nr 3347 (7 december), p. 1 ‘Een eer-herstel’ over de rehabilitatie van de trompettist Eddy Rosner in Rusland.
Het tweede artikel was ‘Een verjaardag’ in Vandaag, Het parool, jrg 15 (1955), nr 3359 (21 december), p. 1 over zijn ervaringen op 9 december 1893.
Het derde ‘In de wacht.. Zover zijn arrestatie op 10 december 1893 zou in Het parool, jrg 16 (1956), nr 3382 (18 januari), p. 1 verschijnen.

6 werkster.