Brieven 1888-1961

[p. 245]

Aan M. Douwes Dekker-Hamminck Schepel

Paris 8 rue Berthe

5.5.1900

Geachte Mevrouw

Gister ontving ik de Brieven.¹ Veel x dank. 'K snuffelde al wat in 't laatste deel, en vond daarin - een ontdekking! - dat eenige van de Sprookjes van Gezag al eens vertaald waren door een zekeren Cte d'Estrey. - In de Bibliothèque Nationale zocht ik die vertalingen zooëven op, en vond ze. Goed zyn ze niet. De edele graaf is hier en daar leelyk aan 't knoeien geweest. Myn vertaling² van de Sprookjes dateert van 91-92, en toen kende ik die van d'Estrey niet. En aan de revues waar ik die vertalingen publiceerde wisten ze er waarschynlyk ook niets van, anders hadden ze de mynen niet genomen. - Ja dat is mislyk, dat Légendes orientales d'après le mdnuscrit arabe.³ Maar dat ‘kleedde’ en stond heel knap en geleerd. Ik vond ook de Annales de l'Extrème Oriënt met dezelfde sprookjes en 't mislyke, laffe nootje van die recueil allemand. Ik vergat op iets te antwoorden in uw brief, en nog al wat kapitaals in myn oog. U zegt: ‘ik weet niet of u zelf gelooft aan een betere maatschappy, een maatsch. van vrye menschen.’ - Niet erg. U hebt zeker een kleine geloofsbelydenis over 't hoofd gezien in de ‘Par.’ (twee regels trouwens, ternauwernood) ‘Ik schrijf zonder de minste hoop, en alleen uit behoefte aan uiting.’ Nog al duidelyk, niet waar?⁴

Ik wacht met ongeduld - dat ongeduld vindt u toch niet onbescheiden of indringend? - op brief van u. - In afwachting daarvan heel hartelyk uw dw

A.C.

1 Multatuli, Brieven: bydragen tot de kennis van zyn leven, gerangschikt en toegelicht door M. Douwes Dekker-Hamminck Schepel, Amsterdam 1912, tweede herziene uitgave, i-x. Multatuli schreef zijn uitgever Funke op 28 november 1874 (Brieven x, p. 31, Volledige werken xvii, Amsterdam 1986, p. 140) dat een zekere heer Meyners d'Estray toestemming had gevraagd om Multatuli in het Frans te vertalen. Multatuli was akkoord evenals Funke.

2 Zie noot 2 bij de brief van 6 juni 1893.

3 ‘Légendes orientales, d'après le manuscrit arabe d'un auteur inconnu, par H. Meyners d'Estray’ in La nouvelle revue, augustus 1888, p. 569-576. Mimi protesteerde bij Juliette Adam, redacteur van La nouvelle revue, tegen de toeschrijving van Multatulis werk aan een onbekende auteur (Brieven X, p. 32). Juliette Adam schreef haar terug, dat graaf d'Estray zich vergist had. De rechtzetting luidde ‘Légendes orientales de Multatuli’ in Annales de l'Extrême Orient et de l'Afrique xi, november 1888, p. 129-135. Mimi citeert zijn noot: ‘Ces légendes ont été publiées il y a quelques années dans un recueil allemand, probablement par Multatuli lui-même comme étant d'un auteur arabe inconnu’. Meyners schreef Mimi: ‘J'ai trouvé les légendes orientales il y a une quainzaine d'années dans une Revue allemande, la Deutsche Rundschau et je les ai alors traduit littéralement sur le texte allemand.’ Mimi ontdekte, dat Die Deutsche Rundschau in 1873 nog niet bestond.

4 Alexander Cohen, ‘Ik schrijf zonder de minste hoop, en alléén uit behoefte-aan-uiting.’ in De paradox, 3 (2 april 1898), p. 45.