Brieven 1888-1961

Aan F. Domela Nieuwenhuis

den Haag, 29.5.97

80 de Gheynstraat.

Waarde Nieuwenhuis,

Vandaag verscheen ‘Uilenspiegel’¹ met de bewuste plaat. Zeg er s.v.p. iets van in R.v.A. en wys er vooral op dat zelfs deze bywagen v/d n.r.c., W.S. een trap geeft. - Ik stuurde den waardigen medicus een exempl. Dat zal hem plezier doen. - Wanneer kryg ik weer eens wat fransche bladen? Ik ontving sedert weken geen enkel. Is dit de bewuste brochure, ten voordeele van W.S., die aangekondigd staat in het ‘Volksdagblad’ van gister, vrydag?² Met het opschrift: Onthulling. Kunt gy my daarvan niet spoedigst een exempl. bezorgen. Is het de moeite waard, dan zal ik W.S. van antwoord dienen. Maar natuurlyk is er haast by, anders wordt het mosterd na den maaltyd. Wist ik wáár het hier te krygen, dan verschafte ik het my. - Eergister kreeg ik bericht dat juffrouw Molenaar's moeder³ overleden is. Dat is een harde slag voor P.M. en zyne vrouw, want die oude vrouw was waarlyk een buitengewoon mensch. Gy kreegt zeker ook bericht. Was ik niet juist deze dagen, vrydag en zaterdag vast (Volharding) dan was ik zeker ter begrafenis gegaan. Niet dat ik van die soort plechtigheden houd. O, neen, maar uit achting voor juffrouw M. zou ik gegaan zyn. - Hartelyke groeten aan u allen, van ons beiden.

Als altyd

t.t. A.C.

Denk s.v.p. om de fransche bladen.

1 Uilenspiegel, humoristisch-satiriek weekblad, 29 mei 1897 (jrg 30, nr 15), publiceerde een spotprent van Jan de Waardt ‘In de Gevangenpoort’, verlustigingen van een Amsterdamschen gevangenisdokter. Men ziet een vette burgerman, aangeduid als Walburch Schmidt, het Maçonniek weekblad steekt hem uit de zak met de leesbare kop ‘In menschen een welbehagen’, met een lange gouwenaar, rokend toekijken hoe gedetineerden gemarteld worden: gemaskerden hangen gevangenen op, andere gevangenen worden door gemaskerden gewurgd, maar zelf trekt Walburgh Schmidt aan het touw van de douches. (Deze spotprent is gereproduceerd bij mijn artikel ‘De gevangenisbrieven van Alexander Cohen’ in Op een beteren weg, Amsterdam 1985, p. 134.) Recht voor allen maakte hiervan melding op 1 juni. Zelfs Uilenspiegel en Cohen c.s. waren op 27 mei vrijgesproken.

2 Het volksdagblad, 29 mei 1897 (jrg 2, nr 507) kondigde een brochure over het proces tegen Cohen, Hermans en Nieuwenhuis aan die bij Schmidt's boekhandel voor 15 cent was verschenen: ‘Het blijkt dat men hier te doen heeft met een overdruk van de rechtsverslagen uit Het Volksdagblad.’

3 Trijntje Dekker-Last (1828-1897), de moeder van Jannetje Molenaar-Dekker was op 26 mei 1897 te Westzaan overleden.