De tuin der fantasie

[p. 68]

De opdracht.

Op een avond na 't eten moest Kees bij z'n vader aan 't bed komen. ‘Luister 's Kees,’ zei z'n vader, ‘er is elke maand een boodschap te doen, geld brengen naar een kantoor. Ik kan dat nou niet doen, nou ik ziek ben, en moe kan natuurlijk ook niet. Nou moet jij het doen.’

‘O, da's goed, pa,’ zei Kees, ‘wanneer moet het?’

‘Je moet vanavond; maar denk er om: niemand weet er iets van, en je mag er met niemand over spreken. En in de wachtkamer van het kantoor, daar zitten altijd een hoop mensen te praten, maar jij bemoeit je met niemand.’

‘Natuurlijk niet,’ zei Kees, die een kleur had gekregen.

‘Als 't je beurt is, ga je naar binnen. Het wordt in een boekje geschreven, dat zal moe je natuurlijk meegeven, en dat hou je in je zak, totdat je binnen bij de heren staat.’

‘In m'n binnenzak,’ zei Kees.

‘En rammel onderweg niet met het geld; vijf rijksdaalders.’

‘Elke maand twaalf en een halve gulden?’ dacht Kees hardop.

Z'n vader lachte even; toen werd hij weer rustig.

‘Bemoei je onderweg ook met niemand. Neem geen één jongen mee natuurlijk. Weet je de Passage in de Damstraat?’

‘Waar 't zo galmt, als je gilt?’ vroeg Kees.

‘Ja. Daar is een deur aan je linkerhand; je loopt de trap op; kamer 19, dat vind je wel, hè?’

‘Ja,’ zei Kees kalm.

Toen kwam z'n moeder met een papiertje met de vijf rijksdaalders en een zwart boekje. Kees stak het boekje in de binnenzak van z'n buis, en 't geld in z'n broekzak.

‘Beleefd ben je natuurlijk van zelf,’ zei z'n vader.

‘Hou je hand maar aldoor op het geld,’ sprak moeder, ‘en doe je zakdoek dan in je àndere zak.’

‘Moet ik alle maanden nou?’ informeerde Kees.

‘Als pa beter is, gaat die weer,’ zei z'n moeder.

‘Ik kan anders ook best alle maanden gaan, hoor,’ vond Kees.

‘Dat hoeft niet,’ antwoordde zijn moeder. ‘Ga nou maar vast weg, dan hoef je niet hard te lopen. Om negen uur gaat het dicht, maar 't is nog geen acht nu. Je loopt het best in een half uur...’

‘In nog geen tien minuten,’ verbeterde Kees.

‘Nou, kijk es aan,’ zei z'n vader half lachend.

Zo ging Kees weg. Hij was het dadelijk met zichzelf eens, dat deze geheimzinnige boodschap iets heel bijzonders was in z'n leven. Niemand mocht er iets van weten; het was dus 't secuurste, niet

[p. 69]

regelrecht naar de Damstraat te lopen en op te letten, of hij soms gevolgd werd door een kennis.

Dat deed hij; langs een omweg kwam hij bij de Passage, en ging met geveinsde belangstelling voor de speelgoedwinkel staan kijken. Toen keek hij voorzichtig naar alle kanten, of er nergens een kennis liep; dat was gelukkig niet zo; hij keek even naar de deur, die hij in moest. Een glázen deur; dan moest hij dus dat hele rechte stuk trap ook hardhollend op - want als hij eenmaal binnen was, kon er toevallig wel een kennis de Passage door komen. En als die deur maar gauw en gemakkelijk open ging...

Nog eens keek hij naar alle kanten; toen rende hij op de deur af, duwde die open, en holde de trap op. Eenmaal voorbij de draai, voelde hij zich veilig.

En toen bedacht hij ineens, hoe dom hij geweest was; hoe onnozel. Net een jongen, die nog nergens van wist. Er was toch zo'n eenvoudig middeltje geweest: mànk lopen. Deed iedereen in zo'n geval. Eéuwig stom van hem. Straks om denken!...

De deur van kamer 19 stond wijd open. Kees bleef op de drempel staan, en keek rond. Langs de muur zaten wat mensen op banken: gelukkig geen één kennis, anders was hij meteen terug gemoeten.

Onder de lamp, aan een klein tafeltje, zat een concierge, met een pet op. Die wenkte Kees zwijgend naar zich toe en gaf hem een kaartje, en wees hem toen naar de banken. ‘Dank u,’ zei Kees fluisterend, en op z'n tenen sloop hij naar een hoekje, en ging daar zitten. Als toevallig bekeek hij het kaartje; nummer vijf en veertig stond er op.

Er ging een belletje. ‘Twee en dertig,’ zei de concierge, zo hard dat Kees er even van schrok. Een lange man stond op; hé, had óók zo'n zwart boekje in z'n hand... Hij liep naar een deur, de deur van kamer 20, en ging daar naar binnen.

Deze lange man was slecht af, vond Kees; hij was om zo te zeggen z'n geheim kwijt, want Kees zou z'n gezicht nooit weer vergeten. En als hij hem ergens tegenkwam, zou hij hem lelijk aan 't schrikken kunnen maken, door hardop te zeggen: ‘Passage, Damstraat.’ Maar hij zou hem meteen weer geruststellen: ‘Meneer, bij mij is uw geheim veilig.’

Het belletje ging weer: ‘Drie en dertig,’ zei de concierge. Een jongen met een lange broek, bepaald al een jaar of zestien. Hield z'n pet op, toen hij naar binnen ging! Nou, óók een ezel...

D'r kwam een juffrouw binnen, hijgend van het trappen lopen. Helemáál een sufferd, deed d'r zwarte boekje open, en liet het den concierge lezen. Of ze hier terecht was. De concierge gaf haar nummer zes-en-veertig. Ze kwam naast Kees zitten, en deed haar tas open, en ging geld zitten tellen. Kees telde mee, maar nam zich voor, het nooit aan iemand te vertellen. Al leien ze hem op een pijnbank, hij zou volhouden dat hij de juffrouw nooit gezien

[p. 70]

had, en van d'r wist. Maar ondertussen wist hij, dat ze elke maand twintig gulden moest betalen.

Hij raakte er over aan 't peinzen, wat voor een kantoor dit zou zijn... Tegenover hem hing een groot zwart bord, met geschilderde schrijfletters; hij kon 't van zo ver af niet lezen. Voorzichtig stond hij op, net of hij zich eens uitrekken wou. Wie zou je ook gebieden, aldoor op je zelfde plaats te blijven? En dat bord was toch zeker, om te lezen? De concierge keek niet eens trouwens.

Drentelend liep Kees op het bord af. Het kon toch óók best zijn, dat hij het mooie eens wou bekijken van die letters?

Hij las:

Verstrekt voorschotten... soliede borgen... maandelijkse, wekelijkse afbetaling... neringdoenden en ambtenaren...

Hij begreep, en kreeg een kleur, zo gruwelijk leek hem nu het geheim. Z'n vader had geld geleend van dit kantoor, en moest nu afbetalen... Dacht natuurlijk, dat hij dat niet begreep, had zeker nog nooit op dat bord gelet!

Hij keek nog eens naar het bord, net of het hem toch om 't bekijken der letters te doen was. Voelde toen eens met z'n vingers over de letters, net of hij nieuwsgierig was, of de verf er dik op zat. En toen liet hij zich zakken op de bank onder het bord - en hij zat weer.

De een na de ander kreeg z'n beurt, om in kamer 20 te verdwijnen. Kees keek al de mensen nog eens secuur aan; nee hoor, geen één bekende. Maar het gevaar zat 'm in de nieuw-binnenkomenden. Stel je voor, dat een jongen van school binnenkwam!... Nou, wat, dan stond hij meteen op en zei: ‘Zo - moet jij óók voor iemand anders hier naar toe?’

't Was zijn beurt. Vijf en veertig. Z'n pet af, en kamer 20 binnen. Pats, nou; óók een kamer! Een gangetje met twee loketten, en aan de andere kant moest je d'r weer uit.

Hij gaf z'n boekje door het eerste loket. De meneer sloeg het open. ‘Bakels, twaalf gulden vijftig!’ Hè, wat riep hij dat hard. Enfin, in kamer 19 kon je dat toch niet horen. Hij lei z'n vijf rijksdaalders op het marmeren plaatje. ‘Volgende loket,’ zei de meneer. Kees schoof verder. ‘Bakels!’ riep er daar weer een, en gaf hem z'n boekje terug.

‘Nou de aftocht,’ dacht Kees. Hij trok z'n pet over z'n hoofd, en stapte weg.

Zo, daar zag hij de trap weer. Niemand hoorde hij aankomen: hij kon het dus wagen... Hij haalde gelukkig de straat. Vreselijk hinkend, en met een erg vertrokken gezicht, liep hij een heel stuk Damstraat.

Toen bleef hij voor een winkel staan, en keek naar alle kanten. Nog even wachten, of geen kennis hem op z'n schouder zou tikken.

[p. 71]

Nee hoor, alles veilig. Het boekje zat ook goed weggestopt. Prachtig. Toch een geluk, dat het donker was óók. Hij liep nu gewoon langs de straat. Nou kon hij iedereen gerust tegenkomen; aan hèm was niets meer te zien van de geheimzinnige boodschap.

Z'n moeder borg het boekje meteen weg.

‘Niemand heeft me gezien,’ zei Kees, ‘en als ze me gezien hebben, heeft nóg niemand me herkend, moe!’

Moe lachte even:

‘Ja, pa wéét wel wien hij stuurt.’

‘O zo,’ dacht Kees voldaan.

Theo Thijssen.

Uit: Kees de Jongen.

Uitg. C.A.J. van Dishoeck, Bussum.