Woelige weken: november-december 1813

18 november

Alles scheen deze dag een rustiger aanzien aangenomen te hebben. Deze nacht is alles zeer stil geweest. In alle wijken is gepatrouilleerd geworden. Iets dat deze morgen enigszins de rust deed verstoren was het volgende. Een Frans kapitein met Hollandse matrozen herwaarts varende, werden zij onderweg enigszins onderricht van de voorgevallen omwenteling. De kapitein werd verwittigd dat men in Amsterdam alle Fransen de hals brak. Hierop woedend geworden en door het muitend scheepsvolk omringd, wilde hij het kruit in brand steken en

[p. 37]

aant.alzo met zijn volk tegelijk vergaan. Hij werd overweldigd en is gevangen herwaarts gebracht. Dit heeft voedsel gegeven aan het ongerijmd verdichtsel over een kruitschip, geschikt volgens sommigen om een brug en volgens anderen om een gedeelte van de Buitenkant te doen springen. Gisteren kwam hier bericht dat een schip met douaniers zich herwaarts wendde opdat de douaniers hier aan land zouden kunnen stappen en zich verder redden. Doch de regering, vrezende dat deze mensen door het volk aangevallen zouden worden en men alsdan grote onaangenaamheden zou hebben, zond Scheune, Langhorst en Ludeker daarop af, die in een schuit derwaarts roeiden en het opperhoofd onder de ogen brachten dat hij door deze handelwijze zichzelf ongelukkig zou maken benevens vele anderen, en de welsprekendheid van Langhorst haalde hem eindelijk over om ogenblikkelijk de steven te wenden en direct op Naarden af te varen.

Alles, groot en klein, maakt zich enigszins verdienstelijk ten nutte van het algemeen. Deze waakt te paard, deze te voet. Sommigen gaan naar Sloten, Diemerbrug en de andere voorposten. Men zegt dat de Garde Soldeé terug zal komen. Men zegt dat de Haarlemsche krant hier ook in de oude vorm was aangekomen - dat te Utrecht de regering ook veranderd zou zijn - dat Pontecorvo te Zwolle zou zijn en Bülow met drieduizend ruiters herwaarts gedepêcheerd had. Doch zie hier meer zekerder tijding. - De Fransen die tussen Naarden en Muiden ontmoet zijn geweest, waren een Franse voorpost welke zij naar Muiden gezonden hadden om niet overvallen te worden. - In Den Haag is de oranje vlag uitgestoken en de graaf Van Limburg Stirum heeft aldaar een proclamatie gedaan uit naam van de prins van Oranje, welke ook hier publiek gemaakt is en strekkende is om de gemoederen overal tot bedaren te brengen. De Kozakken zijn te Almelo en gedragen zich aldaar zeer wel. - Hoewel alles deze nacht vrij rustig geweest is, zijn er echter nog enige plunderaars aan het huis van Van Holy geweest en

[p. 38]

aant.men heeft in een dievenkroeg met behulp van de schutterij enige lieden gearresteerd. - Er zijn op verschillende plaatsen reeds muitelingen gearresteerd. - Ik ben vanochtend op de Oude Turfmarkt en het Rokin bij de geplunderde huizen geweest die het allerakeligst gezicht opleveren. Sommige zijn van buiten verbrand door de rook der huisjes die voor de deuren aangestoken waren. De ramen, roeden, alles is gebroken. Men ziet nu overal wachten, terwijl de uitgeplunderde ramen met planken toegeslagen worden en men de overblijfsels van de avond opruimt. Alle kentekenen van hetgeen Frans was, verdwijnen meer en meer. Reeds dinsdag heeft het volk met geweld het opschrift van Place Napoléon weggehaald. De telegraaf aan de Weesper Poort is afgebroken geworden. De Franse borden zijn bijna alle verdwenen. De affiches wegens de brieven aan het postkantoor en de opschriften der verschillende bureaus zijn overgeplakt geworden. - In alle modewinkels bijna ziet men oranje linten hangen en verkopen. - Het dragen van die kleur wordt steeds meer en meer algemener. Bij de Franse komedie was het dinsdag en ook nog heden ‘relâche’. Het concert van Felix en een verkoping van schilderijen zijn uitgesteld. - Sommige boekverkopers die tegelijk Franse boeken verkopen, hebben alle Franse weggehaald. - De zittingen van de Cour d'assises hebben opgehouden bij gebrek aan wacht. Sommige heren onder de nieuwe regering hebben bedankt waaronder D. Hooft, Danielsz, Mogge Muilman, Hodshon en Teysset.