Herinneringen en ontmoetingen

[p. 111]

Het Ganzenwerpen.

Gelijk de inwoners van alle andere steden hunne vaste of voorname wandelingen hebben, zoo heeft men ook te Maastricht punten, die de wandelende menigte lokken.

Wanneer het jaargetijde en het schoone weder de wandelaars naar buiten roept, gaan zij de Lieve Vrouwe-poort uit, en naar Slavante. 't Is eene overheerlijke wandeling, die u langs het schoone park en de Maasoevers leidt. Te Slavante ligt het Casino, het vereenigingspunt du beau monde, waar, zoo als overal, de krijgsman zijne schoone uniform, de coquette haar toilette en graciën étaleert. Enfin, pourvu qu'on s'amuse. Wilt gij uwe wandeling iets verder dan Slavante voortzetten, zoo kunt gij naar den Rooden Haan of de Roode Hen, bij Klaassens gaan. De waard heeft altijd lekker oud bier, dikwijls visch, en boterhammen met ham, zoo veel, als gij wilt.

Zoo als ik u reeds gezegd heb, loopt deze wandeling, omtrent één uur gaans, langs de Maas, waar het oog door de schoonste watergezigten, door bevallige verschieten ingesloten, bekoord wordt. Is de wandeling voor u te uitgestrekt, gaat dan naar moeder Janssen, de burgemeesters vrouw te Sint Pieter. Tijdens Maastricht in staat van be-

[p. 112]

leg verkeerde, heeft de goede vrouw époque gemaakt, en wel door het zetten van keurige koffij, en het koken van uitmuntende rijstepap. -

Dan heeft het dorp Sint Pieter nog eene vermaardheid, of liever men oefent er eene barbaarschheid uit, die de burgerklasse van Maastricht weinig eer aandoet.

Men werpt er naar de gans. -

‘Wat noemt gij naar de gans werpen?’

Ik zal het u uitleggen; huivert gij bij het verhalen niet; blijft gij koud en trekt gij de schouders op, denkende: ‘Het zijn maar praatjes’, slaat dan eenige bladzijden over, en volgt mij in andere oorden, zoo gij nog lust hebt, mij te volgen. -

In de zomerdagen ziet men door de stad, en vooral in den omtrek van het dorp Sint Pieter, talrijke troepen ganzen, die allen vet gemest worden, om de kermisvreugde, welke in September voorvalt, te verhoogen. Meer dan eens heb ik met een droevig oog de ongelukkige dieren aanschouwd, want, helaas! het lot, dat hen verbeidt, als de mensch zich aan allerlei vermaken en uitspattingen overgeeft, is wreed, is menschonteerend.

Wanneer de kermis de dartele menigte naar Sint Pieter voert, is het Ganzen-werpen het hoofdgenot der feestdagen. Onder de talrijke ganzen wordt er eene uitgezocht; nog levend breekt men de gans pooten en vleugels, en hangt haar levend, met den kop tusschen een' ijzeren mik, op twee voet afstands van den grond.

De spelers hebben zich op zekeren afstand vereenigd en zijn met ijzeren staven, een duim dik en

[p. 113]

drie voet lang, gewapend; het lot bepaalt, wanneer men werpen zal. Hij, die werpt, tracht met den ijzeren staaf het beest den hals te scheuren, om alzoo den romp van den kop te scheiden. Ten einde de gans hem in de operatie door spartelen of vliegen niet lastig zij, heeft men haar de vleugels en pooten gebroken! Br.... eene koude rilling gaat mij door de leden, als ik er om denk.

Ach! men werpt zoo menigmaal, eer aan de martelingen van het arme dier een einde wordt gemaakt! Ach! zoo vele hevige slagen worden de ongelukkige toegebragt, eer het oogenblik van haren rampzaligen dood daar is!

Wanneer het gonzende ijzer de gans treft, krimpt zij van wee te zamen, en tracht, hoewel te vergeefs, door eenig geluid, hare ondragelijke pijnen, haar bitter lijden te verzachten. En de speler, die het dier met zijn stalen hart, zijn helsch ijzer gefolterd heeft? Men complimenteert, men feliciteert, men vereert hem; en de man lacht, haalt den das op, strijkt zijn boordje glad, ziet met een oog van welgevallen de lijdende gans, door zijnen duivelschen worp, in de lucht slingeren, en... waant al heel wat te zijn. -

Predikanten, Pastoors, Opvoeders en Onderwijzers, Ouders en Voogden! ik bid u, ik smeek u, arbeidt, arbeidt, waar en wanneer gij kunt, om deze schandelijke gewoonte, dit misdadig vermaak uit te roeijen. Gij alleen, en geene wetten, kunt dat edele doel bereiken. Volwassenen zult gij van deze afschuwelijke kermisvreugd niet kunnen terughouden; maar

[p. 114]

de jeugd, het opkomend geslacht, deze aan uwe zorg toevertrouwde plantjes moet gij edeler en menschlievender denk- en handelwijzen inprenten. Dit vordert de maatschappij, dit verwacht elk menschenvriend van u. Dan zal men, eer vijftien jaren vervlogen zijn, geene kinderen binnen Maastricht eenen haan den kop zien afslaan, noch hunne ouders met ijzeren staven de gans haren kop zien afwerpen.