Huishoudelyk woordboek

Vervattende vele middelen om zyn goed te vermeerderen, en zyne gezondheid te behouden, Met verscheiden wisse en beproefde middelen

[p. 1477]

Aanhangsel van overgeslagen artikelen.

B.

boomen. Zie houtgewas.

boomluis. Zie ongedierte.

bos. Zie houtgewas.

brief; betekent een geschrift, dat de een den andere toezend, om hem zyne gedachten, verzoeken, enz. te doen weten; en somtyds zo veel als papier by ’t gemeen; zo zegt men een Brief met Suiker by voorbeeld, zo wel als een Papier.

Verscheiden geheimen van Brieven.

Men heeft driederhande manieren van schryven, bedekte, verborgen en onvolmaakte, te weten, om dat men nog iet van nooden heeft om ze te lezen. Die met Vet schryven, hebben Houdskool, of As van nooden om ze te lezen. Die met water zyn geschreven hebben Koperrood van doen, daar men wat helders in heeft; gelyk, zo men met Aluin schryft, moet men water hebben, of iet diks; gelyk, als men met Zout Ammoniac schryft, moet men vuur hebben om het dik te maken. Die weten wil, of’er letters op staan, moet Olie op ’t papier doen, en zien het tegen de Zon, het in water steken, voor ’t vuur leggen, of Koperrood’er over strojen.

Geheim om Brieven toe te doen, en sluiten zonder datze kunnen worden opengedaan.

’t Gebruik van Brieven en de wys van toedoen, is zo voordeelig als noodig. Zo gy hebt een Zegelring, moet gy, eer gy’er Lak op doet, het papier ruw maken, en gy zult bevinden, dat het naderhand moeilyk zy het Lak daar af te doen, ja zelf onmooglyk, zonder daar de kleine stukjes papier van mede te nemen. Als gy den Brief hebt opengedaan, zult gy ’t bedrog gemaklyk zien kunnen aan de deelen van ’t zegel, die’er onder zyn. Zo gy geen Zegelring hebt, moet men scheiden en verdeelen met een Liniaal en priem A B. na dat de Brief is gevouwen, en als het deel A D. raakt aan de Brief die een lange en rechte hoek moet hebben, moet men twe insnydingen maken, ene die raakt aan A. en de andere moet gebragt worden aan ’t tegenovergestelde deel van B; wederom moet men die brengen door C; eindlyk het deel hebbende gesneden, en tot een punt gemaakt, moet men weder ’t gepuntte deel F. onder B C. brengen van B; zo dat het deel, dat B C. dekt, vierkant is, en niet gepunt; daar na moet op ’t tegenovergestelde deel, ’t deel van ’t blad gans gelyk en overeenkomstig met D. gesneden zyn; en ’t zal gebeuren, dat de deelen van de ene en d’andere kant gelyk zullen zyn, en dat niemand zal weten, aan wat kant zy gesloten zy; men zal ook aan de ene en de andere kant op de gesloten plaats schryven.

Ander geheim.

Men is gewoon de Brieven met een Paardshaair te openen, maar men moet het Lak eerst heet maken; dit bestaat veel eer in gelykheid van handen, dan in kennisse. Men moet het derhalven wederbrengen recht tegen over de plaats, waar in het was, op dat de plaats hun die aan ’t Zegel gewoon zyn niet ontdekke het bedrog. Voegt anders de plaats van ’t Zegel te samen, giet’er daar na Pleister op, die fyn, en in water gemengd is met Was, Vislym, of Arabise Gom, laat het drogen, en dus zult gy een volmaakt Zegel hebben, dat nagemaakt is.

Geheim om Brieven voor ’t vuur te bewaren.

Zo gy wilt, dat de Brieven voor ’t vuur kunnen zyn bewaard, neemt sterke Wynazyn, en wit van Eijeren, waar in gemengd en geslagen moet worden Kwikzilver; smeert het papier met dat Mengsel, en laat het zo dikmaal drogen; schryft’er daar na al op wat gy wilt, gooit het op ’t vuur, en gy zult zien, dat het geen schade lydt.

Ander geheim.

Wilt gy een Brief maken, die men niet dan by nacht leest, zo schryftze met de Gal van een Schildpad, of Melk van Vygenboomem, en brengt het dicht by ’t vuur; of met water van de Wurm, die by nacht licht geeft.

[p. 1478]

brunelle, & Prunella, welke laatste naam zy aan haar gebruik in heete koortsen schuldig is, waar in de Tong als een kool vuur schynt te branden; en de eerste aan ’t Hoogduitse woord Bruine, een soort van Keelgezwel, dat binnen weinige dagen in een Koudvuur verandert. Men zegt, dat weleer een Leger, aan die ziekte onderhevig, door middel van dit kruid, by geval gevonden, en aan mondspoeling en Pap gemaakt, genezen zy geworden.

Beschryving. ’t Brengt vierkante ruige stelen van een handbreed langte voort; de bladen zyn als die van Kruis en Munt, maar wat ruw. De bloemen groejen aan den top van de steel aan een staart, zyn purperachtig, maar somwyl wit. De wortel is ruig als die van Weegbreê.

Eigenschappen. Zy is goed voor Ontstekingen, en voor zweringen van Tong en Keel; en in zyne andere deelen gelyktze na de Consolida Media. ’t Afziedsel gedronken, is goed voor die gevallen hebben, en voor Darmbreuken. ’t Sap geneest alle kwaadaardige Verzweringen; geperste Bladeren, of haar Sap, zyn zonderling voor Kankerachtige Wonden, die voortetende zyn, zo van den Mond als Teeldeelen van Mans en Vrouwen. Zy is nog beter dan de Smeerwortel om Wonden te genezen en te stoppen.