Voor kinderen van ezeldrijvers

[p. 26]

Mythologie

Men heeft begrepen dat ik verontrust en verontwaardigd ben van de gedachte van een huwelijk van onze kroonprinses met de heer Von Amsberg. Mijn overwegingen kleven, daarvan ben ik mij bewust, een bezwaar aan dat de persoon betreft van hem die ze opstelt, dat ben ik. De zaak is namelijk dat ik geen royalist ben, maar een tegenstander van het erfelijk koningschap: maakt dit het niet tamelijk huichelachtig om zich tegen een bepaalde verbintenis te verklaren onder het aanvoeren van de grond, dat deze verbintenis de monarchie in gevaar brengt? Wij zullen zien.

Niet veel regels hiervoor kursiveerde ik in een uitspraak van G.H. Slotemaker de Bruïne het woord mythe. Mij dunkt, dat het hier niet juist gebruikt is, maar het geeft ons aanleiding tot een uitbreiding van onze gedachten over het koningschap. Dat heeft een kwasi-mythisch karakter. In de mythe is er een relatie van de mens met een voorval dat ‘in het begin der tijden’ heeft plaatsgevonden en dat gelding blijft houden voor de latere geslachten. Het evenement dat verondersteld wordt vóór het begin van de geschiedenis te hebben plaatsgehad, wordt herdacht, herbeleefd, geprolongeerd. Een echte mythe is bijvoorbeeld dat - ik verzin maar iets - een god op een mooie reuzen-eend is neergestreken, waarna het dier een ei legde waaruit een heel sterk jongetje gekropen is en dat jongetje, enzovoort. Met echte mythen kan men tegenwoordig zelfs in deze materie niet meer

[p. 27]

aankomen, al was het alleen omdat tegenwoordig geen vorstenhuis nog claimen zal ‘van den beginne’ te stammen. Wij zijn tenminste zo verlicht, dat onze mythologie nog maar een verwaterde is. Dat wil zeggen, wij geven toe, dat onze eerste prins niet het resultaat is van de vrijage van een goddelijke persoon met een sterfelijk wezen. Hij is een historische figuur, de ezeldrijver die een sociale mutant werd. Maar wil deze van zijn kant niets liever dan de mutatie voortzetten, dat is zijn existentie, als mutant, in zijn nageslacht verlengen, dan heeft hij daarbij de volle medewerking van ‘het volk’, dat altijd nog wel behoefte heeft aan een béétje mythologie. De held wordt dus hoe langer hoe goddelijker, dat is hoe langer hoe onsterfelijker. Het is een kwestie van, ‘een standbeeld opwinden’, om met Remco Campert te spreken.

Ik ben niet alleen tegen erfelijk koningschap maar tegen het instituut van de adel, omdat dit een rudiment is van de duistere tijden van een permanent gemaakte ongelijkheid van de mensen. Wij weten allemaal dat de adel biologisch een onhoudbare pretentie is. Als men de duur van de geschiedenis van de mensheid vergelijkt met een meterstok, dan is ons alleen van de laatste paar millimeters daarvan iets bekend. U die dit leest hebt een stamboom met een miljoen elkaar in rechte linie opvolgende namen! Ze zijn alleen niet allemaal opgeschreven. Misschien kent u er twee van, als u een prinses bent misschien twintig. Als van die twintig een paar excelleerden en

[p. 28]

er een paar uitgesproken pummels waren, is het dan intelligent om de hele stamboom met die paar uitmuntenden van het handjevol bekenden te identificeren? Tenzij de mens zichtbare mutaties heeft vertoond - en dat is niet het geval - kan van een biologische grond voor de aanname van ‘adel’ geen sprake zijn. In feite kennen wij alleen negatieve biologische mutaties, die naar kermissen, en, in humanere tijden, naar inrichtingen verdwijnen.