Naar de Barbiesjes

[p. 110]

Hoofdstuk 17
Andere werelden

Axel vertelde Mani fluisterend hoe het geweest was in de boom.

‘Eerst denk je: wat zit ik hoog, terwijl je naar beneden kijkt. Maar dan kijk je eens omhoog en opeens dringt het tot je door: er zijn nog minstens twee “bovens” boven je! Het was maar de eerste verdieping waar ik zat!

Boven me zag ik duidelijk nòg een wereld, met aapjes en vogels die je op de vloer van het bos niet ziet. Zie je hier beneden ooit een aap? Nou, daar wel! Ze komen wel eens een enkele keer op de eerste verdieping, om zo te zeggen, maar ze horen er niet thuis en gaan gauw de trap weer op.

En boven hùn verdieping is er nog weer een andere, de zolder van het bos. De takken waaien er meer, dat is het vooral. Het is er lichter. Er zijn meer bloemen en veel meer vlinders. Zie je hier beneden wel eens een vlinder? Ja, maar alleen sporadisch. Nou, dan moet je eens in het bovenhuis komen!’

‘Wat voor vogels heb je gezien?’ vroeg Mani.

‘Papegaaien. Toekans. En kleine vogeltjes, hele kleine zelfs, kolibrie's. En boven het dak vliegen weer hele grote vogels af en aan. Ik heb er niet één zien neerstrijken. Gieren of roofvogels, denk ik.’

‘Gieren zíjn roofvogels,’ zei Mani. Ze praatten nu niet zo zacht meer.

‘Nee,’ bemoeide Tania zich ermee, ‘gieren vreten dode dieren. Het zijn de lijkenruimers van het bos.’

‘O ja? En wie brengt die lijken voor ze naar boven?’ vroeg Mani spottend.

‘Ze kwamen overvliegen om te zien hoe ver het met Axel was,’ zei Monge vergenoegd. ‘Vertel eens, heb je slangen gezien?’

‘Aan een zijtak, iets hoger dan ik, hing een kleine groene.

[p. 111]

Maar dan ook helemaal groen. Wat zal ik zeggen? Een groen waar je zelf niet op zou komen. Ik moest opeens aan mijn tante in Amsterdam denken, die had een hoed met een lint in deze kleur groen.’

‘Een giftige boomslang?’ vroeg Tania ontzet.

‘Dat vroeg ik me ook af,’ zei Axel. ‘Maar waarom zou hij me bijten? Het zag er eerder naar uit dat hij daarboven verdwaald was en zich benauwd afvroeg: hoe kom ik fatsoenlijk weer beneden? Maar ik heb ook een grote tapijtslang gezien. Hij komt opeens op mij af, zonder gekronkel, als een spoortrein, vrij snel.’

‘Ja hoor, jij hebt de spoortrein tussen Amsterdam en Haarlem gezien en wij niet, dat weten we nu wel,’ viel Mani hem in de rede.

‘Niet kinderachtig doen,’ zei Monge. ‘Kan mij een spoortrein schelen. Zal ik toch nooit zien. Maar die slang?’

‘Hij had het ook al over dat lint om de hoed van zijn tante,’ klaagde Mani.

‘Die hoed had ik nou wel eens willen zien,’ zei Tania bestraffend. ‘Hou op jij. We hebben het over een slang! Je weet toch dat de tapijtslang ook een boa constrictor is?’

‘Nou, hij kwam rechttoe-rechtaan op me af. Dat kon ook niet anders, want zijn pad was de tak waarop ik zat. Toen zijn kop twee voet van mij af was, tilde hij zijn nogal kleine driehoekige kop een beetje op en lispelde wat met zijn tong. Ik kan niet zeggen dat ie me aankeek. Niet met zijn linkeroog en niet met zijn rechteroog.’

‘Hij rook je met zijn tong. Heb je niet goed gekeken?’ vroeg Tania nu dringend. ‘Daar heb ik je toch uitvoerig over verteld, hoe dat eruitziet?’

‘Ik geloof dat ik het gezien heb,’ antwoordde Axel als een schooljongen. ‘Tussen zijn oog en zijn neusgat zat een soort indeuking, bedoel je dat?’

‘Daar doe je nou je best voor om ze iets te leren,’ zei Tania bitter. ‘Had hij grote schubben of normale?’ hield ze streng aan.

‘Gunst, laat die jongen nou vertellen,’ kwam Monge tussenbeide. ‘Wat deed die slang?’

[p. 112]

‘Nou ja, hij bestudeerde mij, dat was duidelijk. Met welke zintuigen dan ook.’

‘Was je niet bang?’

‘Nee. Wat kon ik doen? Trouwens, hij was niet groot genoeg om mij te verslinden. Toen ik dat bedacht, moest ik even lachen. Want ze moeten wel minstens even lang zijn als hun prooi. En toen bedacht ik dat hij mij dan wel niet kon verslinden, maar wel degelijk wurgen. Veertig voet boven de aarde zaten we elkaar aan te kijken. En ik was vastgebonden aan de stam. Ik was wel bezorgd hoor. Ik zie de tekening op zijn kop, een soort golvend kruis, nog voor me.’

‘Alle mensen! De Papa Sneki!’ riep Monge. Dat was de naam die men gaf aan een bepaalde tapijtslang met bovenaardse macht, die niet gedood mocht worden. Zij kenden allemaal wel verhalen over de Papa Sneki. Trok die een huis binnen om er te blijven wonen, dan gingen de bewoners beleefd ergens anders heen. Niemand zou het wagen de slang te verjagen, laat staan te doden.

‘Hij kwam dus op mij af en ik dacht, hoe lost hij dat op? Terug kan hij niet. Als hij het probeert, valt ie. Dan breekt hij zijn ruggegraat.

Hij komt op mij af, langzamer nu en langs mijn linkerzij - ik voelde dat hij even tot stilstand kwam - bereikte hij een onderdak, een voet hoger. Ik zag hem als dezelfde trein van in het begin maar dan langzamer tussen de bladeren vertrekken.’

‘Hij hield even stil om je warmte te voelen,’ zei Tania, ‘zij laden warmte op als ze maar even kunnen.’

Toen het licht werd op de rivier, waren ze allemaal wakker. Kort daarna verschenen er twee grote bemande korjalen, die aan de overzijde afmeerden.

De mannen in de boten maakten weinig geluid. Zij keken opmerkzaam naar de filosofen, die zich zonder geweer en zonder houwer op hun strandje opstelden, wuifden en hun vriendelijk een en ander toeriepen. Maar de marrons bleven zwijgen.

Alsof het een antwoord was op de begroeting van de filoso-

[p. 113]

fen gleed nu een derde korjaal vlak voor het strandje en legde aan. Het was duidelijk dat die al bij hen in de buurt had liggen wachten. Uit deze korjaal stapten vier met speren gewapende bosnegers en een onbewapende hoofdman. De zesde, een jongen, bleef tot zijn knieën in het water bij de boot staan. Monge ging het bezoek met open handen tegemoet en de indrukwekkendste van de zwarte mensen, de hoofdman, nam beide handen plechtig aan. De andere filosofen waren Monge met open handen achternagegaan. Zo was het afgesproken: ‘Laten zien dat wij geen wapens dragen!’ Ook de andere leden van de bemanning van de boot mengden zich nu in het handen gevende gezelschap.

De mannen droegen een lendedoek en een doek schuin over het bovenlichaam. Het viel op dat zij de oever achter de filosofen scherp in de gaten hielden. Een paar gingen het bos in. Zij kwamen vrijwel direct terug en vertelden kennelijk aan hun hoofdman dat ‘de kust veilig’ was. De hoofdman gaf een teken waarop er één korjaal kwam oversteken. De bemanning ging, op één na, die bij de boot bleef, rechtstreeks het bos in. Zij bleven langer weg dan de eerste speurders hadden gedaan. Pas toen deze groep weer terug was, kreeg de enige korjaal die aan de overkant gebleven was een sein en kwam de rest overgestoken. Acht zeer krachtige mannen waren het, die zich meteen bij hun hoofdman voegden, zonder zich te mengen in het gesprek dat deze met de filosofen voerde.

Het leverde niet veel moeilijkheden op. Het werd gevoerd in een vorm van het Sranan (het Surinaams), een mengtaal met Nederlandse, Engelse, Franse en Portugese elementen. Duidelijk was dat de marrons Monge direct voor de leider van hun bezoekers aanzagen.

‘Jullie hebben mijn vader van de plantage Tyronne zeker wel gekend, een Zoeloe?’

Dat was Monges eerste vraag. Zijn vrienden zagen niet zonder pijn in het hart dat de bosnegers hem moesten teleurstellen. Zij vroegen kennelijk onder elkaar of er toevallig iemand was die iets wist van een Zoeloe van de Franse plantage Tyronne, maar de een na de ander schudden zij de zwarte hoof-

[p. 114]

den. Dus dit was niet het dorp geweest van zijn vader.

De positie van Monge was de zwarten onmiddellijk duidelijk; een vluchteling. Van de aanwezigheid van de andere drie begrepen zij niets. Maar dat deed er nu allemaal niet toe. ‘Laad maar in, in het dorp praten we wel verder,’ zei de aanvoerder van de drie korjalen.

Ze begonnen hun spullen in te laden en vlak voordat ze daarmee klaar waren, riep Tania opeens: ‘Waar is Tor?’ Ze hadden hem nog niet gemist.

‘Waar blijven de verkenners?’ vroeg de hoofdman. De filosofen hadden niet gemerkt dat er nog twee verkenners ontbraken.

Even later kwamen de verkenners het bos uit hollen om, vallend over hun eigen woorden, een verhaal aan de hoofdman te vertellen dat schijnbaar nogal opzienbarend was maar waar ook Monge helemaal niets van begreep. De toestand werd nog raadselachtiger toen de hoofdman de filosofen plechtig uitnodigde om met hem mee het bos in te gaan.

Een van de verkenners ging het gezelschap voor. Toen hij stil bleef staan, schrokken de filosofen geweldig van wat ze zagen. Daar zat een dode bosneger tegen een boom, en Tor zat aan zijn voeten, trillend en zichtbaar droevig. De dode man had een witgemaakt gezicht, dat Mani en Axel meteen herkenden. Alle vier begrepen ze dat dit de baas, de echte baas, van Tor was geweest.

De bosnegers schrokken veel minder dan de filosofen. Zij herkenden hun dorpsgenoot, die ruim een week geleden door hun rechtbank veroordeeld was. Deze man had de woning van het grote opperhoofd in brand gestoken, na een ruzie. Het opperhoofd zelf lag te slapen, met twee van zijn vrouwen en een klein kind. Gelukkig was er niemand omgekomen. De hut was helemaal afgebrand.

De man die het gedaan had, was verdwaasd blijven kijken naar de brand en hij werd al gauw verdacht. Voor de kroetoe, de dorpsvergadering, bekende hij en voor straf werd hij verbannen. Zijn hoofd wreven ze met witte aarde in, en daarna hadden ze hem in een korjaal gezet, zonder pagaai, en de

[p. 115]

stroom had de boot meegenomen. Blijkbaar was hij er in geslaagd aan land te komen voordat de boot in een stroomversnelling te pletter sloeg.

Vooral Axel was onder de indruk. In Holland en de koloniën werd een moordenaar opgehangen en een brandstichter levend verbrand, maar de marrons kenden geen doodstraf! Hoewel, deze man was evengoed dood. Nu zat hij hier, met opgetrokken knieën, tegen een boom. Toch vond Axel het een waardiger manier van doodgaan.

‘Hoe is die hond de rivier overgekomen? Dat de piranha's hem niet gepakt hebben! Hij heeft zijn baas gevonden, hoe is het mogelijk!’ Dat was waar de marrons het meest verbaasd over waren.

Maar wàt de vier vrienden ook probeerden, zij konden de hond niet meelokken, hij bleef de wacht houden bij zijn dode meester, terwijl de bosnegers overlegden wat zij met het lijk moesten doen.