Naar de Barbiesjes

[p. 54]

Hoofdstuk 8
Een schurk

Het vuur smeulde 's morgens nog. De reizigers maakten het zorgvuldig uit, daalden af naar de rivier, pakten in en voeren op naar de soela. Al dadelijk kwam hun iets spookachtigs tegemoet. Een onbemande korjaal, niet helemaal leeg, maar zeker ook niet vol gepakt. Zij durfden er niet dicht langs te varen, het zou een valstrik kunnen zijn. De korjaal dreef tamelijk snel voort in de richting van Victoria.

‘Gek!’ zeiden ze tegen elkaar. Maar de snelheid van die passerende korjaal vonden ze niet gek, want zijzelf hadden grote moeite om tegen de stroom op te peddelen. De soela was niet ver meer, hij brulde hoe langer hoe harder.

Zij waren het met de schipper eens dat zij maar het beste konden proberen langs de oever te varen, maar welke? Abonni koos de linkeroever van de rivier, voor hen stuurboord, maar hij kwam er eerlijk voor uit dat het een gok was.

‘Niet kwaad worden als we een eind terug zullen moeten om over te steken,’ zei hij. Het werd nu bepaald rumoerig in de lucht, het water werd zichtbaar wilder en de rivier breder. Er verschenen schuimstrepen die verrieden dat er ondiepten waren. De eerste rotspartijen kwamen boven water, grauw en groot als de ruggen van ezels of olifanten. Daartussen schuimde de rivier door.

‘Helemaal naar de kant!’ riep Abonni. ‘Naar die rots, ja! Ik ga er uit en jullie blijven zitten!’ Met het einde van het opgerolde boegtouw sprong hij in het water, dat op die plaats niet meer dan drie voet diep was. Hoewel het vervaarlijk stroomde, was hij met een paar stappen op het droge. Hij wond de tros om zijn middel en zette zich schrap. ‘De volgende!’ Volgens afspraak was dat de achterste. Axel deed precies na wat Abonni al vertoond had, met de tros die aan de achtersteven van Kor vastzat. Toen was het een klein kunstje en de beide anderen volgden.

[p. 55]

‘Jullie kunnen Kor nog wel een eindje verder trekken!’ riep Abonni. ‘Eerst maar tot voorbij deze rots, daar is het water wat kalmer. Ik zal koelaman zijn.’ Hij sprong in het water en klom weer in de boot. Met de duwboom hield hij Kor van de kant terwijl de anderen trokken als paarden. Na enige tijd sloegen zij de trossen om twee bomen en letten goed op of Kor door de stroom scheef trok. Nauwelijks.

‘Goed gedaan jongens!’ kwam toen tot ieders ontsteltenis een heldere stem van tussen de bomen aan de oever. Terwijl de filosofen geschrokken opkeken, zagen zij een man op een van de rotsen staan. Hij had een kleine gestalte, een brilletje, een grauwe baard en wild wit haar. Aan zijn voeten lag een hoopje bagage. Er lag ook een geweer met een kruithoorn bij. De filosofen keken eens naar elkaar.

Langzaam maakte Axel zich van zijn groepje los. Hij stapte op de vreemde man af. Hij bleef op een afstand staan en zei vriendelijk: ‘Ook goeie morgen!’

‘God zegent mij met jullie!’ kraaide de vreemdeling niet onwelluidend. ‘De Heilige Maagd zij alle dank, ik ben niet verloren, ik heb haar niet tevergeefs aangeroepen! Wie zijn jullie?’ Zij zagen nu dat zijn ene gezichtshelft onregelmatig vreemde trekkingen vertoonde.

‘Wie bent u?’ vroeg Axel.

‘Ik ben Hoef, van Paramaribo,’ vertelde de vreemdeling. ‘Gelicentieerd voor de handel met de marrons. Lid van de Chambre du commerce in Paramaribo. Ik heb net mijn nog halfvolle korjaal verspeeld, jullie zullen hem zeker tegengekomen zijn, die wegloper. Maar nu kan ik gelukkig met jullie terug. En die laffe wegloper vangen ze bij Victoria wel voor me op. Iedereen kent hem, want iedereen kent mij! Zullen ze staan te kijken, als ik er achteraan kom met jullie! En jullie, wie zijn jullie dan?’

Abonni en Tania bleven bij Kor, Mani was naast Axel gaan staan. Hij nam nu het woord. ‘Wij zijn reizigers,’ zei hij. ‘U kunt ook zeggen wetenschappelijke onderzoekers, al zien wij er misschien wat jong uit. Maar, hoe jammer het voor u ook is, wij gaan juist verderop en niet terug.’

[p. 56]

Hoef begon te lachen. ‘Wat bof ik! Ik ontmoet onderzoekers. Wat een eer! Laten we er gezellig bij gaan zitten. Zijn dat jullie roeiers?’ Hij wees op Tania en Abonni. ‘De ene is een Indiaan, nou? Denk je dat die de weg beter kent? De andere is zeker jullie slaaf?’

Abonni stapte naar voren om met sonore stem ‘ja!’ te zeggen, terwijl Axel op hetzelfde ogenblik ‘nee!’ liet horen. Mani redde de situatie door uit te leggen: ‘Kijk, hij is mijn slaaf geweest, maar ik heb hem gemanimitteerd en nu is hij mijn vriend.’

Hoef keek nu heel slim. Er verscheen een lachje om zijn mond. Hij zag dat Tania, die hem een Indiaan leek, met de rug naar de vier mannen toe op de grauwe rots ging zitten, naast die vreemd beschilderde korjaal. Hij lette verder niet op haar.

‘Je hoeft voor mij niet bang te zijn,’ zei hij sympathiek. ‘Hij is een wegloper, nou? En jullie hebben hem zo ver weggebracht. Nog een dag door het bos lopen en hij is bij het eerste bosnegerdorp. Ik ben altijd een tegenstander van die godgeklaagde slavernij geweest. Veel heil en zegen! Hij haalt het nu wel! Laten wij intussen teruggaan.’

‘Het spijt ons erg,’ zei Mani, ‘maar we moeten heus verder.’

Op dat ogenblik was de door iedereen vergeten Tania vriendelijk aan komen wandelen, met onder haar linkerarm iets wat zij uit Kor gepakt had. Pas toen zij naast de man Hoef stond, riep zij luid: ‘Abonni, vang!’ Daarbij gooide zij hem zijn speer toe, die hij prompt in zijn rechterhand opving. Bijna op hetzelfde ogenblik hield zij haar klewang in de rechterhand. ‘Blijf staan of ik kap je!’ sprak zij tot de verblufte Hoef. Tegen Axel: ‘Pak zijn geweer!’

Het was of Axel daarop gewacht had. Al voordat hij het commando hoorde, had Axel zich voorovergebogen om het geweer van de man dat voor diens voeten lag op te rapen. Hij deed weer twee stappen terug en hing het over zijn schouder.

Intussen hield Abonni zijn speer boven zijn hoofd, op een werkelijk angstaanjagende manier. Hij liet hem sidderen alsof hij hem dwars door Hoef heen zou werpen. Hoef liet een afschuwelijke vloek horen, wat Mani aanleiding gaf op te mer-

[p. 57]

ken: ‘U had zulke vrome woorden zo net, maar dit is dus uw eigen taal. Nou weten we beter wie u bent.’

Hoef bond onmiddellijk in, maar hij liet zoetsappig volgen: ‘En ik weet geloof ik wie jij bent. Ik heb jou wel eens gezien bij de zaak van meneer Da Costa, waar ik mijn bosprodukten aflever en ruilgoed voor de marrons koop. Waar of niet?’

Dit kwam hard aan bij Mani, maar hij bedacht al gauw dat het er niets meer toe deed nu hij de soela bereikt had. Hij vergat dat het opeens zeer de vraag was of zij ooit verder dan de soela zouden komen.

Axel stond met het geweer over zijn schouder, Tania liet haar dreigende wapen zakken, Abonni hield zijn speer in de hand, Mani haalde zijn houwer. Niemand dacht aan hun eigen Brunswick.

‘Laten we er toch echt even bij gaan zitten,’ zei de man Hoef nu niet onvriendelijk, maar vreselijk trekkend met de ene helft van zijn gezicht. ‘Ik kan koffie zetten. Of willen jullie een hartige teug uit mijn speciale veldfles?’

‘Wij zijn theedrinkers. U kunt van ons thee krijgen. Dan zullen we zien wat wij hier voor u achter kunnen laten om u te helpen de tijd door te komen. Er komt zeker wel gauw weer eens een andere gelicentieerde kerel met bosprodukten de rivier af.’

‘Hij moet een stammetje tussen de rotsen hier steken met een vlag of een hemd eraan. Dan zien ze hem direct.’

‘Wat hebt u absoluut nodig? Dan bekijken wij wat we missen kunnen.’

‘Mijn geweer!’ was het gretige antwoord.

‘Dat geven we pas terug als wij klaar zijn om verder te gaan. We zullen wel zien hoe wij dat doen.’

‘Ik zit met jouw oom in de Loge,’ zei Hoef. ‘Ik ben zijn broeder. Jij bent eigenlijk mijn neef.’

‘Wat is de loge, Mani?’ werd zacht gevraagd.

‘Hij bedoelt dat hij vrijmetselaar is,’ zei Mani met een hand voor zijn mond, ‘maar ik durf wel te zweren dat hij dat liegt. Het is namelijk algemeen bekend dat oom Lowie er meester is.’

[p. 58]

‘Ach, wat zeg ik,’ zei Hoef, die scherp geluisterd had, ‘ik bedoel, wij zijn allebei lid van de kamer voor letterkunde.’

‘Het spijt me, maar daar zit mijn oom helemaal niet in. U zult trouwens de beroemde neef van mijn vader bedoelen, maar die woont in Amsterdam. Hier is geen Da Costa die aan letterkunde doet, dat weet ik zeker.’

‘Natuurlijk, ik ben in de war, ik dacht aan Isaac da Costa. Ik ben namelijk zelf dichter en behoor ook tot het oude volk,’ zei Hoef vriendelijk.

‘Ik heb anders het idee dat ik u van de kathedraal ken,’ antwoordde Axel nu. ‘En u mij misschien. Daarom begon u over de Heilige Maagd toen u mij zag.’

‘Luister eens hier, beste jonge mensen,’ sprak Hoef, die zich daar op die steenrug aan het water als een redenaar opstelde, ‘godsdienst is godsdienst, waar of niet? Er is maar één god!’

‘Dat lijkt onze club nu juist een grote vraag,’ zei Mani, ‘wij hebben daar nu al wel een jaar over vergaderd.’

‘Genoeg gepraat,’ zei Tania, ‘en genoeg gelogen, we zetten geen thee. Wij gaan Kor uitpakken en de boel naar boven brengen. Jullie drieën gaan de soela op om een weg te zoeken en een plaats te vinden waar we Kor weer kunnen inladen en afvaren. Axel houdt het geweer bij zich. Ik zit achter deze leugenaar hier met mijn klewang in de hand. Ik kap hem als hij lastig wordt. Laten we zeggen dat jullie niet later dan over een uur terug zijn.’

‘Kijk eens aan, de “Indiaan” is een meid!’ sneerde de leugenaar. Maar Tania ging vlak achter hem zitten en prikte hem met de punt van haar klewang eventjes in zijn nek, waarna hij doodstil bleef zitten.

De jongens waren binnen een half uur terug. Zij hadden ge- zien waar ze de lege Kor omhoog moesten sjorren en op welke plek ze de lading weer konden inpakken. Nu moest de korjaal ontladen worden. Zij liepen een paar keer op en neer, het was geen grote afstand maar toch vermoeiend genoeg. Axel had het in beslag genomen geweer ergens bij de nieuwe afvaartplaats verborgen, met hun eigen Brunswick. Abonni verstopte zijn speer daar, want zij hadden hun beide handen nodig. Zij

[p. 59]

droegen Hoef op om beneden te blijven en draafden alle vier als mieren heen en weer, tussen Kor en de nieuwe aanlegplaats. Maar iedereen had zijn houwer aan de riem.

Daardoor duurde het langer dan zij hadden gewild. Het laatst kwamen de twee vaatjes en die vormden het moeilijkste karwei. Zij hadden er een draagstel van stevig touw voor meegenomen, met het oog op de soela's, maar er was nog vrijwel niets uit verbruikt, dus de last was zwaar. Abonni en Mani worstelden zich omhoog met de brandolie (kokosolie), Axel en Tania hadden het moeilijk met de spijsolie. Nu toonde de gestrande Hoef zich toch van een heel vriendelijke zijde.

‘Kom maar hier,’ zei hij, ‘dit is geen meisjeswerk.’ Hij nam de greep in het touw over van Tania voordat ze er iets tegen in kon brengen. Zij snelde nu de eerste twee te hulp, die al een flink eind voor lagen. Trouw sjouwde de oudere man met Axel achter hen aan, tot hij opeens begon te kreunen, terwijl zijn gezicht meer dan anders aan het trekken sloeg.

‘Even wachten, ik heb zo'n buikpijn.’

‘Het gaat wel weer,’ zei de behulpzame man na een ogenblik, ‘neem mij niet kwalijk.’

Maar na een pas of veertig liet hij zijn kant van het vaatje weer zakken, zodat Axel wel weer moest stilstaan.

‘O, wat een kramp!’ kreunde de arme man. ‘Neem me niet kwalijk, maar ik moet even uit de broek. Ik ben zo terug.’

Hij verdween kreunend in de struiken langs de steenrots. Axel bleef met de last achter. Hij keek beschaafd de kant van de rivier op. Na verscheidene minuten kwamen de andere drie het pad weer af.

‘Waar is die man?!’ riep Abonni geschrokken.

Axel wachtte totdat zij dicht bij waren en zei, wijzende op de struiken naast hen: ‘Hij moest poepen.’

Zonder te antwoorden stormde Abonni hem voorbij, op de voet gevolgd door Tania en Mani, daarna ook door de verbaasde Axel. Vijftig passen verder, vanwaar de soela naar beneden overzien kon worden, gaf Abonni een verschrikkelijke schreeuw, terwijl hij zich van steen op steen springend omlaag stortte.

[p. 60]

De schurk zat in Kor, waarvan hij de achtertros, het verst bij de filosofen vandaan, had losgemaakt. Gekapt, want het einde dat om de boom gezeten had hing daar nog aan, slap omlaag. Helemaal achterin, aan de kant van zijn bestormers, sloeg Hoef met een houwer in vier, vijf geweldige slagen de voortros door. Direct daarna stootte hij zich van de oever los met een pagaai en onmiddellijk werd Kor door de stroom gegrepen. Kor was met een woest peddelende bestuurder al een behoorlijk eind de rivier afgesleurd toen het radeloze viertal op de plaats stond waar hun korjaal gemeerd had gelegen.