Hoe bereidt men een ketter

[p. 163]

103. There should be no ‘pop’, merely a sigh.

Naast mij zit Stagman. Ik heb hem al een paar keer vaker gezien, hij werkt hier ook. Hij lijkt op prins Bernhard, of is het Herbert Joeks? Hij heeft indertijd een dissertatie geschreven, getiteld Champagne-cork injury to the eye en is daarom door de Verenigde Naties uitgekozen als deskundige voor het probleem van de honingverwerkende industrie in de ontwikkelingslanden. Dat vertelde hij mij bij onze laatste ontmoeting. Ik begreep het verband niet en, sekundair als ik ben, vraag ik het nu.

‘Wordt er dan champanje in Thailand gemaakt?’

‘Nee, maar het zou een mooie ontwikkelingsindustrie zijn.’

‘Honingverwerkende industrie? Is hier honing?’

‘Niet zo naïef. Het stikt hier van oerwoud. Bloemen. Dus bijen. En kijk es op de markten, honing. Alleen in de droge tijd trouwens. In de natte tijd regent er stof en vuil in en houden de honingplukkers er mee op. Maar voor het industrieprodukt zou de pluk het hele jaar kunnen doorgaan, de honing wordt dan natuurlijk gezuiverd en zo.’

‘Maar die champanjekurk-in-het-oog?’

‘De uitvinder van de champanje, een benediktijner monnik, hoe heette hij ook weer, kom... ik kan het je zo zeggen. Toe nou...’

‘Het schiet je wel weer te binnen,’ zeg ik.

‘Enfin, die monnik was zelf blind. Maar de oorzaak daarvan is helaas niet bekend.’ Hij houdt plotseling op en wijdt zich krities aan zijn bordje met kau plat, dat de dochter van het kantinevrouwtje voor hem heeft neergezet. En daar krijg ik mijn portie ook. Als ik de volgende dag kom lunchen zit Stagman er al. Ik trek een lichtmetalen stoeltje aan tegenover hem, het krast onserieus over de betonnen vloer, en hoewel ik besloten had mijn bordje rijst deze keer zwijgend leeg te eten, begin ik toch al gauw, bijna mokkend, weer over de champanjekurk.

‘Ik ken een officier die in 1945 op Ceylon zat te wachten om ingezet te worden op Java, maar vóór die tijd halfblind

[p. 164]

naar Nederland teruggestuurd werd. Wiskie, sodawater in kogelflesje, kennelijk onbetrouwbaar flesje, glazen kogel in zijn oog.’

‘Hoorde Ceylon ook tot de Dutch Indies?’

‘Nee. Vroeger, ja, als je dat zo noemen kan.’

Ik laat het niet zitten. ‘Als ik het goed begrijp ben je dus medikus, Stagman?’ Ik geloof er niets van.

(Verveeld) ‘Nee. Ph.D.’

‘Wat willen jullie met die honing?’

(Verbaasd) ‘Wijn, schuimwijn natuurlijk. Hoezo?’

Hij is toch meer Herbert Joeks. De zaak is me duidelijk. Dat denk ik tenminste. Om tenslotte nog iets te zeggen: ‘Is er hier ook kurk in de bossen?’

‘Mm. We zijn met plastik bezig. Het materiaal van mijn proefschrift betrof de traditionele kurken, met een metalen dekplaatje tegen het insnijden van de draden van het kooitje. Die wegen alles bij elkaar zowat een ons, dat drukt te zwaar op de kosten van het vervoer. Zo'n kurk kan overigens een hoogte bereiken van veertig voet; als de kamertemperatuur 65 graden is...’ Enzovoort.

Hij raakt op dreef, maar nou hoef ik het niet verder te weten. Het zou mij kunnen blijven interesseren waarom een Ph.D. uit Indiana geroepen wordt om honing te zoeken in Thailand, of liever om daar schuimwijnverpakking te ontwikkelen, maar ik kijk naar die beeldjes van sekretaressen, die hier ook komen eten en helaas altijd langzamerhand vertrekken wanneer de europeanen beneden komen.

‘...There should be no “pop”, merely a sigh,’ zegt Stagman.

Ik schrik op. Ja, de champanjekurk van die gek.

En zeker drie weken later hebben wij in de stad gewinkeld of zo, wij zitten dicht op elkaar iets te drinken onder een parasol in de ontzettend drukke zoetstinkende stad, zeker tien kilometer van ons kantoor, het is zaterdag: wie komt daar aan? Stagman. Hij draagt een stoel die hij komt neerzetten en hij

[p. 165]

keert zich op een vertrouwelijke toon naar mij.

‘Perignon,’ zegt hij, ‘Don Perignon.’

Ik weet niet waar hij het over heeft en ik beperk mij tot het fronsen van mijn wenkbrauwen. Hij acht de zaak zeker afgedaan, want hij gaat nu met mijn vrouw praten en met nog anderen aan ons tafeltje. Ik hoor dat het over Thai Design gaat, een winkel, maar dan keert hij zich opeens weer naar mij om.

‘Hoe hij blind geworden is, heb ik niet meer kunnen vinden. Wist je trouwens dat wij in California een bizonder goede champanje maken?’ (Daarna tegen mijn vrouw, die meeluistert):

‘Uw man is geïnteresseerd in champanje!’ Zij kijkt verbaasd naar mij.

‘Jazeker,’ zeg ik stroef, ‘ik stel bizonder veel belang in champanje!’ Nu trekt zij haar wenkbrauwen op. Zij gaat met de anderen door over Thai Design. De champanjegek doet zelfverzekerd mee. Hij lijkt niet meer op Herbert Joeks.