Martjie

[p. 28]

V.

Oom Kootjie, jeugdig nog van hart,
en elke dag aan Roelof meer geheg,
het lank al reeds gesê:
‘kyk Roelfie, op die dag,
as ek jou eind'lik hier op Uitkyk het,
haal ek 'n bottel ou-wyn uit
en drink ons jou gesondheid almal saam.’
Oom Kootjie wil sy woord nou hou,
en 't tref ook net vandag
dat ou neef Kasper en sy vrou
op Uitkyk aan sal ry,
- vir ou tant' Mieta nog 'n rede meer
die glans van hulle fesie te verhoog
met tert en koeke
vars en geurend uit die oond.
'n Tafeltjie staan buite reeds gedek,
neef Kasper en sy vrou word daar ontvang.
Wat sou 't met Martjie wees?

[p. 29]

 

Sy staan gekleed en klaar

 

om uit te gaan,

 

en sal vandag

 

nie daar wees by die klompie nie:

 

Ja, gist'r-awend het sy nie

 

in slaap geval

 

eer sy 'n middel had bedag

 

om haar besluit teen Roelf

 

gevolg te gee:

 

in plaas van ook sy welkoms-fees

 

met vrolik-lief gesiggie by te woon,

 

sal sy verklaar

 

op boodskap te moet gaan

 

wat nie meer uitgestel kan word.

 

Maar nou sy reeds het opgemerk

 

hoe hy vir haar

 

dieselfde is as elke dag,

 

en daardie handdruk van gist'r-aand

 

vergete het

 

of heelt'mal nie beskou

 

as blyk van soet geheim wat sy aan hom

 

in stilte het vertrou,

 

nou voel sy grote lus, haar plan

 

van uitgaan te laat vaar

 

en daar te bly, by hom.

 

 

 

Sou 't blydskap wees omdat sy haar

 

in hom vergis het;

 

of sou dit wees dat sy maar net gevoel:

 

natuurdrang van haar meisieshart

[p. 30]

 

gerus 'n vryer teuël te kan gee

 

waar geen gevaar bestaan

 

dat hy die hele hand sal neem

 

as net 'n vinger hom word aangebied?

 

Maar dis al tyd

 

dat sy moet gaan,

 

haar klein komedie moet sy nou

 

ten einde speel.

 

Dis ander dae nooit gebruik by haar

 

'n hand te gee,

 

as sy so heen en weer op boodskap gaan,

 

maar, vir 'n grap sou sy dit net

 

vandag wil doen,

 

ja, skynbaar vir 'n grap

 

maar eintlik wel

 

om Roelof ook 'n beurt te gee

 

haar hand in syne vas te hou.

 

Plots'ling kry hy nou

 

gedagte weer

 

aan Martjies groet gist'r-aand,

 

en op sy beurt hou hy haar hand

 

in syne nou gevang

 

terwyl hy laggend sê:

 

‘Nee wag, jy 's al te haastig,

 

laat ek hul nou eers vertel:

 

Tante, pas maar op vir Martjie, hoor,

 

wat sy makeer gaan bowe my verstand,

 

daar 's muis-nes in haar kop....’

 

En daar word die hele storie van gist'r-aand

 

vertel.

[p. 31]

 

Sy ruk haar handjie los uit syne

 

en haas haar stap

 

om weg te kom.

 

 

 

Ja, soet geheim, voorwaar!

 

Hoe kon sy tog van hom ooit so iets dink?

 

Dáar word dit aan die laglus prys gegee

 

van almal saam!

 

Sy voel dat haar gewete suiwer is,

 

maar waarom dan voel sy soos een

 

wat heelt'mal is verslae?

 

‘Dis duid'lik,’ sê sy by haarselwe,

 

‘hier moet anders word te werk gegaan....’

 

Te werk gegaan!? Hoe kom sy tog

 

aan so'n gedagte;

 

wat is dan haar doel

 

waar sy na streef,

 

of syne, wat sy moet verydel?

 

Nee, sy vind op al die vrae

 

geen antwoord nie;

 

en elke dag word sy haarselwe nou

 

tot raadsel, meer en meer.

 

Hoe klugtig was haar swaar bewapening,

 

waar nooit 'n aanval was te vrees

 

.... en moontlik ook geen vrees sou wek!