De pelgrimagie van het kindeken Jesus

XIV. Capittel.
Jesus wort getoont aen de Joden, zynde door geheel syn Lichaem verscheurt, met de doorne kroone ende purperen mantel aen, ende wort verwesen ter doodt.

PIlatus siende dat Jesus door de geesselinge, ende doorne kroone soo afgryselyck mismaekt was, ende soo miserabelyck ghewont van hoofde tot de voeten, dat hy nauwelycks de gelyckenisse en hadde van eenen mensch, heeft hem in dese gesteltenisse buyten geleyt tot de Joden, hopende dat sy, hem siende soo afgryselyck mishandelt, hunne furie tegen hem souden laeten sincken, ende hun laeten genoegen met het gene hy geleden hadde.^(a) Pilatus dan comende met Jesus vooren (die hem volghde men een droevighe ende spottelyke Majesteyt, hebbende op syn hooft de doorne kroone, eenen vuylen purperen mantel, aen ende een

(a) Joan. 19.

[p. 485]

riet in syne handt) heeft tot het volck geseyt: Aensiet den mensch. De opperste Priesters ende Phariseen hem gesien hebbende, riepen, seggende, Cruyst hem, Cruyst hem. Pilatus seyde tot hun: Neemt gy-lieden ende Cruyst hem; want ick en vinde in hem geen schult. De Joden hebben hem geantwoort: Wy hebben een Weth, ende volgens onse Weth, soo moet hy sterven, om dat hy sy zelven den Sone Godts gemaeckt heeft. Pilatus dit hoorende, begonst meer te vreesen, namentlyck om dat syn huys-vrouwe een weynig te vooren hem hadde doen seggen: ^(a)En misdoet toch niet tegen dien rechtveerdigen, want ick hebbe heden om synen t' wille vele gheleden door schroomelycke visioenen. Ende Jesum binnen leydende, heeft tot hem geseyt: Van waer zydy? Maer Jesus en gaf hem geen antwoorde. Pilatus seyde dan tot hem: Suldy my niet antwoorden? Weet gy niet, dat ick de macht hebben om u te Cruycen, oft te verlossen Jesus antwoorde: Ghy en sout over my geen macht hebben, waer 't datse u van boven niet gegeven en waer. Pilatus dan sochte Jesum te verlossen: 't welck de Joden gewaer wordende, riepen: Is 't dat gy desen verlost, gy en zyt den vrient des Keysers niet: want die hem hier Koninck maeckt stryt tegen den Keyser. Pilatus dese woorden hoorende, is voor gaen sitten op synen Rechter-stoel, ende seyde tot de Joden: Siet daer is uwen Koninck. Maer sy riepen: Neemt wegh, neemt wegh, Cruyst hem, Cruyst hem Pilatus seyde tot hun: Sal ick uwen Koninck Cruysen? De opperste Priesters antwoorden: Wy en hebben geenen Koninck 't en zy den Keyser. Doen heeft Pilatus de sententie tegen Jesum gestreken, ende hem in hunne handen gelevert om gekruyst te worden. Dit hebben wy uyt het H. Evangelie.

(a) Matth.27.

[p. 486]

Imagineert u nu, ô Christen ziele, dat gy zyt op de publycke plaetse, ofte marckt van Jerusalem, staende ergens van verre in eenen hoeck met onse L Vrouwe, ende S. Jan, ende siet daer by duysende menschen; tusschen welcke de Priesters ende Phariséen loopen, herrewaerts ende derrewaerts, een ygelyck oproeyende tegen Jesus, die daer by Pilatus op een verheven plaetse staet voor het Stadt-huys. Siet hoe sy malcanderen opstoocken tegen den soeten Jesus, seggende dat hy met syne tooveryen, ende duyvelsche konsten het volck beddrogen heeft, ende daerom als eenen perstilentialen mensch moet gedoodt zyn. Siet hoe sy altemael kleyn en groot, met een groot gedruys roepen teghen Jesus: neemt wegh, neemt wegh, doet hem uyt onse ooghen, Cruyst hem Cruyst hem. Siet nu den soeten Heere daer staen voor den rechter, soo mismaeckt, ende soo mishandelt, ende peyst hoe bitter hem was om hooren sulck een geroep van syn eygen volck, gevoelende nu het gene hy eertyts voorseyt hadde door den Propheet: Myn erffenis [i]s my geworden als eenen leeuw in den bosch: sy heeft haere stemme tegen my geheven. Och hoe ginck dit in syn minnelyck herte, siende dat hy voor syn aldergrootste liefde, welk hy tot hun droeg, sulk eenen doodelyken haet van hun ontfinck. Ende al sweeg hy met den mont, riep nochtans tot hun uyt het binnenste syns herten met menigh droevigh versucht: Myn volck, wat heb ick u misdaen oft, waer in heb ick u lastigh gevallen, seght my eens.

Ende dese hert-sweire, die hem uyt 'er maeten inwendigh bedroefde uyt groote deernisse tot dit arm verblint volck, ginck te boven alle syne uytwendige tormenten.

O aldersoetste herte van mynen Jesus, hoe zyt gy nu vervult met bitterheyt! hebt dan medelyden,

[p. 487]

ô ziele, met den minnelycken Jesus, ende aensiet hem met deernisse in dese uytwendighe verworpentheyt, ende inwendighe droefheyt; ende imagineert u dat hy somtyts een ooge tot u keert, die u herte door gaen sal, is 't dat gy hem geweldigh lief hebt.

Peyst nu eens hoe dat onse L. Vrouwe ghestelt was, siende haeren alderliefsten Sone soo mismaeckt, ende bebloet van hoofde tot de voeten, ende hoorende dat schroomelyck geroep der Joden tegen hem. Haer Herte sloot op van droefheyt, ende haere oogen waeren gelyck twee loopende beken van geduerige traenen. Hebt dan ook met uwe aldersoetste Moeder medelyden, want haer herte lyt een onuytsprekelycke bitterheyt ende benauwtheyt, zynde door steken met het sweert der droefheyt. Gy mooght wel peysen dat Jesus somtyts een ooge tot haer keerde, maer dit vermeerderde de droefheyt van hun beyde, om het aldergrootste medelyden dat sy met malkander hadden. Desgelycks en wiert den soeten Jesus niet weynigh bedroeft siende de gheduerighe traenen van syne beminde Magdalena, ende andere vrienden, die by onse L. Vrouwe stonden. Maer wie sal konnen uyt-spreken hunne droefheyt, suchtingen, ende traenen, als sy hoorden dat Jesus verwesen wiert ter doodt. Voeght uwe traenen by de hunne, ô ziele, want uwen soeten Heere Jesus moet sterven. Och hoe bewegelyck is't om peysen voor een amoureuse ziele, dat haeren alderliefsten Jesus verwesen wort ter doodt, dat hy nu moet sterven! wie sal myn hooft water geven, ende myne oogen fonteynen van traenen, om sonder op houden te weenen, want Jesus moet sterven! het leven moet sterven! den Autheur des Levens moet gedoodt zyn! den Sone Godts moet gedoodt zyn! den So-

[p. 488]

ne Godts moet aen de galge hangen! onsen Saligmaecker moet gekruyst zyn! Eylaes hy moet sterven!

Soo dan geheel de gemeynte der Joden (segt S. Bonaventura)^[a] versoeckt dat den onnooselen Jesus gekruyst zy, ende soo wort hy verwesen van dien ellendigen Rechter Pilatus. Sy en zyn niet indaghtigh syner weldaeden ende wonderlycke wercken, noch sy en worden beweegt door syne onnooselheyt, ende 't welck een wreede saecke is, hunne furie en wort het minste niet gestilt door alle de tormenten, die hy nu geleden heeft, zynde gewont ende verscheurt van hoofde tot de voeten, ende nauwelycks hebbende de gedaente van eenen mensch, maer hunne helsche rasernye wort door syn gesicht noch meer ontsteken, ende willen hem in alle manieren gedoodt hebben, ende nu ten lesten gekomen zynde tot hun begeerte, verblyden hun seer; namentlyck de Princen, ende alle de groote. Sy lacchen en spotten met hem, die den waerachtigen ende eeuwigen Godt is, ende haesten syne doodt. Hy wort binnen geleyt den purperen mantel wort hem af-gedaen, ende hy staet daer naekt voor hun allen, tot dat hem oorlof gegeven wort sy zelven te kleeden. Let hier neerstelyck, ô ziele, ende aenmerckt met aendaghtigheydt geheel syn stature door alle syne leden. Ende op dat gy grondelyck beweeght wort, stelt een weynigh ter zyden syne Godtheyt, ende aensiet hem als eenen puren mensch, ende gy sult daer sien eenen alderschoonsten, alderedelsten, alderonnooselsten, ende alderlieffelycksten Jongelinck, van hoofde tot de voeten overgoten met Bloet, ende vol van wonden, soeckende door geheel de zale met schaemte syn kleederen, die hier ende daer gesmeten zyn, ende die in de tegenwoordigheydt

[a] Medit. vitae Chr. 77.

[p. 489]

van vele, die met hem spotten, aendoende met schaemte, al oft hy waere den minsten, ende slechtsten van al, ende van Godt, ende alle menschelyke hulpe verlaeten. Aensiet hem dan met aendaghtigheydt, op dat u herte door innigh medelyden beweeght zy, ende siet hoe hy nu het een, nu het ander opneemt, ende voor hun aendoet Keert u daer naer tot de Godtheyt, ende aenmerckt die ongemeten, eeuwige, onbegrypelycke ende Keyserlycke Majesteyt bedeckt met ons vleesch; haer ootmoedelyck buygende ter aerden, haere kleederen op nemende, ende haer zelven met ghemaniertheyt, ende schaemte herkleedende, al oft het den alderverworpensten mensch waere, jae den minsten knecht oft slave van alle die daer tegenwoordigh zyn, die om eenigh misdaet alsoo van hun gekastyt wort. Hier hebt gy materie om u te verwonderen, ende verbaest te staen over de groote ootmoedigheyt van uwen Godt. Ende dese consideratie kont gy ook gebruycken, als gy hem siet gebonden aen de Colomne, ende soo wreedelyck geesselen, ende oock op andere plaetsen van syne Passie. Aldus S. Bonaventura.