De pelgrimagie van het kindeken Jesus

XLV. Capittel.
Jesus heeft veel disputen met de Joden, die seggen dat hy den duyvel in heeft, oock naer dat hy eenen blint geboren het gesicht gegeven heeft.

^[a]JESUS wederom gaende naer den Tempel heeft begonst te predicken, seggende: Ick ben het Licht des werelts: die my volgt en wandelt niet in duysternissen, maer sal hebben het licht des levens. De Phariséen seyden: Gy geeft van u selven getuygenisse, uwe getuygenisse en is niet waer. Jesus antwoorde: Al is 't dat ick van my selven getuygenisse geve, myn getuygenisse is waer; want ick en ben niet alleen: maer ick, ende mynen Vader, die my gesonden heeft. Ick gaen, ende gy-lieden zult my soecken, ende sult in u son-

[a] Joan. 8.

[p. 338]

den sterven. Als hy dese ende andere woorden sprack, veele geloofden in hem, tot welcke hy seyde: Is't dat gy blyft in myn woort, soo zuldy waerlijk myne Discipels wesen: ende sult de waerheyt kennen, ende de waerheyt sal u vry maken. Sommige seyden: Wy zyn het zaet van Abraham, ende wy en hebben noyt iemant gedient: hoe segt gy dan dat wy sullen vry worden. Jesus heeft hun geantwoort: Voorwaer, Voorwaaer, ick segge u-lieden dat alle die sonden doet, is een slave der sonden. Is't dat gy-l. kinderen van Abraham zyt, doet de wercken van Abraham. Maer gy lieden wilt my dooden, eenen mensch die u l. de waerheyt geseyt hebbe. Sulcks en heeft Abraham niet gedaen. Gy-lieden doet de wercken van uwen Vader. Sy hebben hem dan geseyt: Wy hebben eenen Vader, die Godt is. Doen seyde Jesus: Waer 't dat Godt uwen Vader waere, gy-lieden sout my kennen: want ick ben van Godt voortgecomen, ende hy heeft my gesonden. Gy-lieden zyt uyt den Vader den duyvel, ende wilt volbrengen de begeerte van uwen vader, die eenen doodt slager was van den beginne. Die van Godt is, hoort de woorden Godts: daerom en hoort gy my niet, om dat gy van Godt niet en zyt.

Doen seyden de Joden: en seggen wy niet wel dat gy eenen Samaritaen zyt, ende den duyvel in hebt. Jesus antwoorde; ick en hebbe den duyvel niet in: maer ick eere mynen Vader, ende gy-l. hebt my ont-eert. Voorwaer, voorwaer, die myn woort sal bewaert hebben, en sal de doodt niet sien in der eeuwigheyt. De Joden hebben hem dan geseyt; Nu sien wy wel dat gy den duyvel in hebt. Abraham ende de Propheten zyn doodt, en gy segt, die myn woort sal bewaert hebben, en sal de doodt niet smaecken inder eeuwigheyt. Wien maeckt gy

[p. 339]

u zelven? Zyt gy meerder als onsen Vader Abraham, die doodt is. Jesus seyde: Abraham heeft seer gewenscht mynen dag te sien, hy heeft hem gesien, ende hem verheugt (willende hier mede toonen dat hy meerder was als Abraham, ende dat Abraham noch leefde, te weten naer de ziele ende dat hy te vooren maer en sprack van de doodt der zielen door de sonde, ende de doot van d'eeuwighe verdoemenisse) Maer sy al dat Jesus seyde averechts verstaende, seyden wederom; Gy en zyt noch geen 50. jaeren out, en hebt gy Abraham gesien? Jesus antwoorde; Voorwaer, voorwaer, ick seg u-lieden, eer dat Abraham oyt was, soo ben ick. Sy hebben dan steenen genomen om op hem te werpen. Maer Jesus heeft sy selven gedoken, ende is uyt den tempel gegaen.

Hier hebben wy een lang schoon verhael uyt het H. Evangelie, in welck ons levendigh voorgehouden wort de wonderlycke sachtmoedigheyt, ende patientie van den soeten Jesus, die tegen alle de blasphemien, ende bittere lasteringen der Joden niet een onpatientig woort en sprack, maer hem soetjens verantwoorde, ende ten lesten ootmoedelyck vluchte voor de gene, die hy met eenen winck konde vernielen. Want de ure van syne Passie en was noch niet gecomen.

Aensiet dan wel (segt S. Bonaventura cap. 64.) met droefheyt uws herten, hoe dat den alderoppersten Heere van Hemel ende aerde hier versmaet wort van de alderbooste knechten (seggende dat hy den duyvel in hadde, daer sy selve slaeven des duvyels waeren) en hoe hy willende wycken voor hunne furie, hem ergens verbergt in eenen hoeck van den Tempel, dring door het volck. Aensiet hem, ende syne Discipels, hoe sy druckelyck siende, ende met

[p. 340]

neder-geslagen oogen, als kranck ende onmachtig uyt den Tempel gaen Aldus S. Bonaventura.

⁺Als Jesus met sijne Discipels uyt den Tempel gonck, soo ontmoet hem eenen mensch, die blint geboren was: ende Jesus spouwende op de aerde, heeft daer van slyck gemaeckt waer mede hy heeft bestreken syne oogen, seggende: gaet wascht u in de wateringe van Siloë. Hy is gegaen ende heeft sich gewasschen ende is siende wedergekeert. De gebueren, ende die hem te vooren blint zynde gekent hadden, hem siende, seyden: En is dit niet dien bedelaer, die blint geboren was? Sommige seyden, hy is het: andere seyden, neen: maer 't is eenen anderen, die hem gelyckt. Hy seyde dan selve: Ick ben den selven. Sy seyden hem. Hoe zyn uwe oogen geopent? hy antwoorde; Dien mensch, die genoemt wort Jesus heeft slyck gemaeckt, ende heeft myne oogen bestreken, ende heeft my geseyt, gaet naer de wateringe van Siloë, ende wascht u; ick hebbe soo gedaen, ende nu sien ick. Sy leyden hem by de Phariseén, die hem wederom gevraegt hebben hoe dat hy siende geworden was? Hy seyde tot hun; Hy heeft slyck op myne oogen geleyt, ende ick hebse gewasschen, ende nu sien ick. Sommige seyden; Desen mensch en is van Godt niet, die den Sabboth dag niet en bewaert [want het was op den Sabboth dag dat Jesus dit dede.) Andere seyden; hoe kan eenen sondaer dese Mirakels doen? Ende daer was een scheuringe ende twee-dracht onder hun.

Sy seyden dan wederom tot den blinden, wat segt gy van hem, die uwe oogen geopent heeft? Hy antwoorde; het is eenen Propheet. De Joden dan en wilden niet gelooven dat desen blint geweest hadde; tot dat sy syne Ouders ontboden hebben, ende van hun gevraegt of dit hunnen Sone was, en

+ (a)Joan. 9.[11]

[p. 341]

hoe hy blint geboren zynde, siende geworden was? Sy hebben geantwoort; wy weten dat dit onsen Sone is, ende dat hy blint geboren is; maer hoe hy nu siende geworden is, en weten wy niet. Vraeght hem; hy heeft syne jaeren; dat hy spreke voor sy zelven. Dit seyden syne Ouders; want sy vreesden de Joden, door dien sy nu een conspiratie gemaeckt hadden, ende t' saemen besloten, dat den genen, die belyden soude dat Jesus is Christus soude gesmeten zyn uyt de Synagoge, welcke was de excommunicatie ofte den ban der Joden.

Sy hebben dan wederom by hun geroepen den mensch, die blint geweest hadde, en hem geseyt. Geeft Godt de glorie, en segt ons de recht waerheyt; want wy weten dat desen mensch eenen sondaer is. Waer op hy antwoorde; Of hy eenen sondaer is en weet ick niet; dit weet ick, dat ick die blindt was, nu sien. Sy hebben hem wederom geseyt, wat heeft hy u gedaen? Hoe heeft hy uwe oogen geopent? Hy heeft geantwoort; ick hebbe 't u lieden nu geseyt, ende gy-lieden hebbe 't gehoort; wat wildy noch eens hooren; wildy oock syne Discipels worden? Sy hebben hem dan vervloeckt ende geseyt; Zyt gy sijnen Discipel, wy syn Discipels van Moyses. Wy weten dat Godt aen Moyses gesproken heeft; maer desen en weten wy niet van waer hy is. Hy heeft hun dan geantwoort ende geseyt; Dat is immers een wonderlycke saecke, dat gy lieden niet en weet van waer hy is, daer hy my de oogen heeft geopent. Wy weten dat Godt geen sondaers en verhoort; maer die hem dient, ende synen wille doet, dien verhoort hy. Van menschens ghedencken en is het niet gehoort geweest, dat iemandt de oogen geopent heeft van eenen mensch, die blindt geboren was. Waert dat desen mensch van Godt niet en waere, hy en zou-

[p. 342]

de sulcke wercken niet konnen doen. Sy hebben hem dan geseyt; Gy zyt geheel in sonden geboren, ende gy leert ons; ende sy hebben hem buyten gesmeten. Jesus (die elders vertrocken was) hoorende dat sy hem buyten geworpen hadden, ende by hem comende, heeft hem geseyt; Gelooft gy in den Sone Godts? Hy heeft geantwoort; wie is hy, Heere op dat ick in hem geloove? Jesus seyde tot hem; Gy hebt hem gesien; 't is hy die met u spreekt. Hy seyde dan; Heere ick geloove, ende nedervallende heeft hem aenbeden.

Hier hebben wy wederom een lang schoon verhael uyt het H. Evangelie, dat in sy selven bewegelyck genoeg is, soo dat wy hier geen andere consideratien ofte verweckselen van doen en hebben. Hier sien wy klaerlyk in welck een diepe verblintheyt, ende verblinde boosheyt den vergalden nydt der Phariséen hun heeft gebrocht. Wie en soude met sulcke slechte redens niet lacchen? Sy sien het Goddelyck werck dat Jesus gedaen heeft, ende het blyckt soo klaerlyck, dat sy het niet en konnen loochenen, soo dat sommige oock onder hun bekennen dat het van Godt moet wesen, seggende; hoe kan eenen sondaer dese Mirakels doen? Ende even wel soecken sy ergens een sierken, om (gelijckmen segt) hun selven de oogen uyt-te steken, seggende dat Jesus hunnen Sabboth dag gevioleert hadde, met slijck van sijnen speecksel te maken? Ende de oogen van den blinden daer mede te stryken. O bespottelijcke redens? O dwaesheyt van die groote Doctoren? O helschen nijdt van die schijn-heylige menschen!

Siet een, ô ziele, wat uwen soeten Jesus al heeft moeten lijden van de treffelijckste, geleertste; ende Godts dienstigste van de Joodsche natie; soo dat oock de gene, die syne Mirakels Godt toe-

[p. 343]

schreven, wirden geexcommuniceert, ende gehouden voor ketters. Dies niet tegenstaende den goeden Heere verheughde hem met dit ghevonden schaepken, welcke hy als een verworpelinck der Princen ende Phariséen voegde by syne kudde.^(a) Waerom hy op de selve plaetse sy selven vergelyckt by eenen goeden Herder, ende toont dat de Princen ende Phariséen geen goede Herders maer dieven ende moordenaers der schaepen waeren.

Terwylen dat Jesus seyde dat hy eenen goeden Herder was, ende dat hy sijne ziele te pande stelle voor syne schaepen, ende diergelycke andere dingen seyde, soo was daer wederom twee-dracht tusschen de Joden, die dese dingen hoorden. Want veele seyden: Hy heeft den duyvel is hy raest: wat wilt gy-lieden hem hooren? Andere seyden, dit en sijn geen woorden van eenen die den duyvel in heeft: kan den duyvel de oogen der blinde open doen?

Ach soeten Jesu hoe dickwils moet gy dese grouwelycke blasphemie hooren van dese duyvelsche natie! O eeuwige wysheyt Godts, hoe zyt gy nu veracht van dese dwase menschen, die derven seggen dat gy sot oft raesende zyt! O Lam Godts spiegel van alle onnooselheyt, lieffelykheyt, ende soetigheyt, wat hebben dese vergalde nydige menschen in u dog bevonden, om soo dickwils te seggen, dat gy den duyvel in hadt; Geen meerder injurie in de werelt en konde u geseyt worden: ende gy hoort dit al sonder een bitter woort te seggen. Wat kander dan in de werelt my geseyt worden dat my stooren moet, aengesien mynen Godt sulcke afgryselycke balsphemien soo patientelyck verdraegt. Och mynen alderliefsten Vader Jesus, hoe gaet dit in myn herte! O soeten minnelycken Heere, als ick u aensien, ende op dese injurieuse

(a) Joan. 10.

[p. 344]

woorden peyse, de tranen loopen. Hy heeft den duyvel in, hy raest.