De pelgrimagie van het kindeken Jesus
(1755)–Franciscus Cauwe–
Auteursrechtvrij
[pagina 54]
| |
Capittel vermaent heeft, dese Meditatie naer onsen sin verbreyden en vervolgen. En laet ons het Kindeken Jesus in Egypten niet verlaeten, maer met hem balling blyven: Want wy hebben hier overvloedige materie, terwylen 't Kindeken noch kleyn is, om ons met het selve in veele manieren te vermaecken. Maeckt dan al vooren levendig te hebben in de imaginatie de gesteltenisse ende het fatsoen van 't huysken van ons L. Vrouwe, het welcke van vooren heeft een plaetse daer den H. Joseph timmert, ende achter het keuckentjen, daer de Heylige Maget haer hout met het Kindeken Jesus. Gaet besoeckt hun dan alle dagen; ende eerst gegroet hebbende den H. Ouden Man, gaet als dan binnen, en vallende op uwe knien, vraegt de benedictie van't kleyn Jesuken, en de sijne Moeder. Als dan de minnelijckste Maget sal u vriendelijck groeten, ende doen neder sitten. Aenmerckt nu seer aendachtelyck, ende hout u selven levendigh inwendigh te vooren, hoe de Alderheyligste Maget het Kindeken neemt uyt de wiege, 't selve kust ende omhelst, maeckt los sijne luyerkens, ende het selve is kuysschende, gelijck een ander kindeken. Sy doet het dan sijn root Rocxken aen, gordende met een lint van 't selve couleur, sy suyvert het hoofdeken, sy wast sijn aensichtje, sy kemt het haeyr, ende stelt seer fraeykens in orden de crollekens van sijn schoon haeyr, sy set het daer naer in sijn stoeltjen, ende geeft het boterammekens in sijn handekens. Ende als dan neemt sy haer werck in de handt, sittende by haer Kindeken, ende alle wylen de oogen hebbende op dat soete Engelken. Och wat gevoelen meent gy dat dese H. Moeder hadde in de voorseyde bestieringe van't soete | |
[pagina 55]
| |
Kindeken, welck sy wiste haeren Godt te wesen! Och hoe menigmael nam sy het in haer armen, douwende tegen haere borsten, ende haer aensicht leggende op sijn hoofdeken, blyvende soo een wyle tydts als buyten haer selven, ende laetende vloeyen de beken van haere oogen met traenen van devotie ende blydschap, die vallende op Jesukens hoofdeken, het selve t'eenemael nat maeckten, hangende by druppelkens aen de locxkens van sijn haeyr! Och met wat vreught ende opspringinge haers herten meent gy dat dese Alderheyligste Moeder, met dit lieffelyck Soontjen was vriendelyck jockende op haeren schoot! Imagineert u alle de gesten, die gy somtyts gesien hebt tusschen een moeder ende haer kindeken ende peyst dat dese H. Moeder duysentmael meer vermaeck hadde in dese genoegelycke spelinge met dat soete Jesuken als andere Moeders. Och hoe menigmael was sy in haer werck stille staende, zynde als gewont in haer herte, door het Engels gesicht van dat soete Lammeken, dat voor haer in sijn stoeltjen sat! Hoe geduerig was sy tot hem selve minnelijck versuchtende, sijn kleyn herteken wondende met duysent vierige pylkens der brandende affectien. Och hoe waeren die twee aerdtsche Seraphinen door 't lieffelijck gesicht alleen, malcanders herten gedueriglyck ontstekende ende verbrandende, met het vier der Goddelycke liefde! Geen penne en is bequaem te schryven, noch tonge te verclaeren, wat Maria in haer herte gevoelde in 't geduerigh aenschouwen van dit kleyn Rooverken der herten. Een devote ziele die dit aendachtelijck mediteert, kan 't eenighsints inwendigh gevoelen. Wat sult gy dan doen, ô Ziele, zyt de H Moeder in alle voorseyde bestieringen van het Kindeken | |
[pagina 56]
| |
Jesus, seer gedienstig, ende als sy werckt, voegt u neffens haer, helpende ende het kleyn Jesuken desgelyckx in de oogen hebbende. Dit kont gy altydts doen als gy naeyt, oft iet anders doet dat geen groote aendachtigheyt en vereyscht, duysentmael versuchtende met Maria tot 't Kindeken Jesus. Neemt oock dickwils op uwen schoot; ende speelt vriendelijck met hem, siende of 't op u niet lacchen en sal, ende valt het als dan aen den hals, duysentmael kussende, ende omhelsende, ende dan in sijn armkens rustende. O ruste! ô Ruste! Gy weet oock wel dat de kleyne kinderkens altydts iet hebben moeten in hunne handekens om te spelen. Wat sult gy dan ons Jesuken geven om te sprelen? Ick hebbe wat gepeyst: geeft het een Cruysken in sijn handekens. Siet eens (om Godts wille) hoe het soete Lammeken hem verheugt met dat Cruysken: het lacht daer op, het Kust'et, het douw'et tusschen sijne armkens: noyt op de werelt sulck een genoegte. Och hoe moeste dat kleyn herteken onsteken syn met onser liefde, dat hem soo was verblydende in 't teecken van sijne toekomende Passie, ende onse saligheyt? dit moet u oock een onuytsprekelijcke genoeghte wesen, als gy siet, dat gy dit soete Lammeken ergens in vermaken kont. Vraegt oock somtyts oorlof van de H. Moeder om met 't Kindeken Jesus te gaen wandelen: om hem buyten te vermaecken in de groene weyden ende schoone velden. Neemt het als dan met een minnelijcke eerbiedinge op uwen arm: gaet buyten, ende doorwandelt de vruchtbaere velden ende weyden. Aensiet als dan Hemel ende Aerde, de klaerschynende Sonne, de witte vliegende wolcken, de schoone vruchten der aerde, de gecoleurde bloemen der velden, de groene lustige | |
[pagina 57]
| |
weyden, alderhande schoone lommerachtighe boomen, ende de claere loopende beken; ende peyst als dan dat het Kindeken, dat op uwen arm rust, alle dese dingen geschapen heeft, ende geduerigh houdende is in hun wesen tot dienst ende consolatie der menschen. Dit is genoeg om een ziele uyt haer selven te doen gaen, door excessive verwondering, gemengelt met onuytsprekelyke vreugt. Siet nu hoe het lieffelijck Kindeken met een lacchende aensichtjen hem is verheugende in alle sijne Schepselen, ende een blyde stemmeken verheffende, sijn handeken uytsteeckt op u siende: al of het wilde seggen: Siet wat uwen Godt voor uwe consolatie geschapen heeft, op dat gy hem soud liefhebben, ende uyt de lustigheyt van het aerdtryck, peysen hoe lustig ende schoon dat wesen moet het Hemelryck. Hoort hoe de vogelkens hun verheugen, hunnen Schepper blydelijck groetende met hunnen lieffelijken sang. Siet hoe sy komen gevlogen tot geheel by het Kindeken Jesus, groote teeckenen van blydschap toonende. Siet oock hoe de Lammerkens met troppen comen geloopen naer dit Lammeken Godts, ende hoe sy huppelen in sijn tegenwoordigheyt, ende op-springen van blydschap. Laet nu het soete Kindeken neder, ende stelt het op sijne voetjens, om met de Lammerkens te spelen; siet hoe sy dringen en malcanderen weg-stooten, om by Jesuken te zyn hoe sy vallen voor het selve op hunne knien, ende hunne muylkens tot hem op stekende, groeten hem met hun bleten. Siet oock hoedanige genoegte 't Kindeken schept in dese lammerkens; ende hoe sy sijne handekens seer feestelijck kussen, lecken en locken. Eenen sekeren, als hy hem in dese Meditatie becommerde, soo docht hem dat het Kindeken | |
[pagina 58]
| |
Jesus t' eenemael verwarmt in het spel met de Lammerkens, bleef een wyle tydts als buyten sijn selven: welck als hy genomen hadde tusschen sijne armen, keerde het (soo 't hem dochte) sijn aensichtjen naer hem, ende met weenende oogskens hem druckelyck aensiende, gaf een diep versucht: al oft het wilde seggen: Siet de onredelycke Gedierten kennen hunnen Schepper, ende de Menschen die naer het Beeldt Godts geschapen, ende met reden begaeft zyn, hem verlaetende en de niet kennende, aenbiddende gelijckenisse van beesten: ende naer weynige jaeren sullen my, die gekomen ben om hun den wegh tot d' eeuwige saligheyt te wysen, ende te openen, seer vreedelyk als een onnoosel Lam vermoorden Naer dat gy in deser voegen met het Kindeken Jesus gewandelt hebt, keert wederom naer huys, want de Moeder verlanght sonder twyffel naer haer Soontjen. Siet hoe vlytigh de H. Moeder is komende, ende seer vriendelijck met open armen haer Kindeken ontfangende; welck sijn armkens oock tot haer utystekende, valt haer seer minnelijck aen den hals. Gaet met hun binnen, ende terwylen de H. Moeder, en den H. Joseph eten, neemt gy het Kindeken Jesus op uwen schoot, ende geeft het sijn papken te eten; want het heeft grooten honger. Als het Kindeken Jesus begint alleen te gaen ende te spreken, imagineert u dat gy maer soo kleyn zyt als hy, ende leyde 't alomme by der handt waer het gaet: Eet met hem, drinckt met hem, sit met hem, gaet met hem, slaept met hem. Siet hoe minnelyck het soete Lammeken u somtyts om den hals sal vallen, ende kussende uyt een brandende liefde; ende hoort hoe vierighlijck het u vermanen sal te versmaeden al dat'er | |
[pagina 59]
| |
op de werelt is, ende geduerigh te verlangen naer het Hemels Vaderlant; want dit Goddelyk ende Hemels Kindeken en weet anders niet, als van Godt ende Hemel te spreken. O hoedanige nachten sult gy hebben met dit soete Lammeken; is 't dat gy u neerstelyck alsoo wilt oeffenen! wat soud gy anders konnen droome als van den Hemel, als gy met dit Hemels Kindeken in uwe armen soud slaepen? Siet hoe het begint te midder-nacht van sijn beddeken op te staen om sijnen Hemelschen Vader te bidden voor het menschelyck geslacht. Siet hoe het suchtende ende overvloedige traentjens stortende, om sijnen Vader te versoenen voor de sonden der menschen ende hoe het somtyts met groot licht ende claerheyt omringelt is. Dit moet gy dickwils imagineren, om tot hem meer eerbiedinge te verwecken. Staet gy dan oock op, ende voegt uwe traenen met de sijne. Dit kunt gy mediteren soo dickwils als gy by nachte wacker wort. Als het soete Jesuken oock buyten gaet, neemt het met een minnelycke eerbiedinge by sijn handeken, ende leyde't alwaer het gaet. Siet hoe de Kinderkens van de straet, al om het s'eerste komen geloopen om met Jesuken te spelen. Want alle de gene die het eens gesien hadde, waeren soo bevangen met sijne liefde, datse gelyck sot achter hem waeren; niet alleen de kinders, maer oock mans en vrouwen; welcke hun somtyts vindende in groote droefheyt, seyden tot malcanderen, laet ons gaen by het Soontjen van Maria, wy sullen haest getroost worden. Want noyt op der aerde en heeft'er Kindeken gevonden geweest dat soo schoon ende soo lieffelijck was, als dit Goddelyck Jesuken; welck daer by seer bevallig en gemaniert was, ende met sijn gesicht alleen de herten wondende, en verweckende tot de deugt. | |
[pagina 60]
| |
Het is wel te gelooven, dat meest alle de Kinderkens, die met ons Jesuken gehandelt hebben in Egypten, daer naer al bekeert sijn tot het Christen Geloove, ende Heylige Mannen zyn geworden. Want luttel tydt naer de doodt Christi, sijn door de H. Apostels veel menschen in Egypten bekeert, die seer heyliglyck leefden, hebbende alle dingen gemeen, gelijck de geloovige van Jerusalem: ende luttel tydts daer naer is Egypten vervult geweest met seer heylige Monicken ende Eremyten. Siet welck een profijt de tegenwoordigheyt alleen van dit soete Kindeken Jesus gebrocht heeft aen het Lant van Egypten, eerst in stucken brekende alle de Af-goden van dat Lant, ende daer naer veel bekeerende.
Het Kindeken Jesus wordt van een devote Ziele besocht in Egypten.
SChoon ergens een nieusgierig mensch
Om te voldoen aen sijnen wensch,
Gaet onbekende Landen sien
En de gewoonte van de lien.
Als hy gedraeyt heeft en gekeert:
En heeft hy niet veel goets geleert;
Maer vint sich ongeruster staen,
Dan als hy peysd' om weg te gaen.
In tegen-deel wiens herten lust
Alleen op sijnen Heere rust;
Schoon dat hy sich behout in stilt',
Noch reyst hy daer hy wesen wilt:
Soo dat hy als het Bieken doet,
Dat honing brengt in overvloet;
Of als de Duyf, die ruste socht,
En den Olyf in d' Arcke brocht.
Deês dierkens heb ick nu gespeurt,
En my en is niet min gebeurt:
| |
[pagina 61]
| |
Soo dat ick red'lijck ben gedient,
Alwaer het oock noch voor een vrient,
En tegen eenen quaden slag,
Daer ick met vreugt van leven mag.
Daer ick niet gaen en kan te voet,
Daer liet ick reysen myn gemoet:
Dies schoon ick sat in onse Cel
Met 't lichaem, vont my even wel
In 't Ryck daer Nilus oversproet,
En ryck in vruchten worden doet:
Nochtans behaegt my Cayrus niet,
Alwaer men duysent masten siet,
Dat door de werelt is bekent,
Mits over al sijn Waeren sent;
Noch 't prachtig Hof des Conincx oock,
Des werelts eer en is maer roock,
Maer in een stadt van stille faem,
Heliopolis is haeren naem,
Daer is 't daer ick te vinden ben,
Daer woont den Coninck die ick ken.
Hoe wel sijn glorie niet en bestaet
In Hofschen pracht en overdaet.
't Is Jesus die ick seggen wil,
Die hout sich daer heel arm en stil,
Om dat Herodes fel gemoedt
Is dorstigh naer sijn Heylig Bloedt,
Heel arm, stil en sonder pracht:
Eylaes! wie hadt sulckx oyt gedacht:
Syn Voester Va'er een Timmerman
Die maer een knechts loon winnen kan,
Dan dunck 't hem noch dat hy leeft
Als hy genoeg te wercken heeft.
Maria naeyt, of breyd, of spint,
Naer dat het volck wilt sijn gedient,
Het huys daer sy woonachtig zyn,
Is slecht van prys, leegh ende kleyn;
| |
[pagina 62]
| |
Wiens ampt bestaet in kleyne winst
Moet sich passeren met het minst:
En noch al werckt men spaey en vroeg,
Het gaet'er noch al schrap genoeg,
Het Runderen oft Ham'len vleys,
Dat is hun al te hoog van prys:
Maer daer men luttel gelt voor biet
Dat koopen sy en anders niet.
Als hun den dranck naer 't lants gebruyck
Ontbreckt, gaet Jesus met een kruyck
Naer seker Born' heel klaer en soet,
Daer hy geen gelt voor geven moet:
De Buers als s' hem sien derwaerts gaen,
Indien sy niemant en sien staen
Ontrent den steen-put, die het Kint
Van een half tobbe water dient,
Melydig staen de eemers neer
Voor hunnen onbekenden Heer,
Die 't Roode Meir eens heeft gedeylt,
En Pharo in den gront gezeylt:
En Jesus door sijn lief getal
Gelaet, toont dat hy 't loonen sal.
Maer 't geen myn herte heeft geraeckt,
En myne wangen nat gemaeckt,
Was dat ick op een seker dagh
Hun Heylige armoed' aensagh;
Want Joseph die en kreegh geen gelt
Voor dat hy seven dagen telt,
Schoon dat hy heeft het gelt van noo
Men seght hem: Vrint het gaet hier soo.
Maria siende dat, moet, zyn,
Voorkomt den vroegen morgen schyn,
Op dat sy soo den Heelen dagh
Tot haer verdoen gebruycken magh,
Sy maeckt dat sy het volck wel dient,
En soo hun goede gratie wint.
| |
[pagina 63]
| |
En Jesus, schoon hy altemet,
Ter aerden light in sijn gebedt:
Noch past hy op sijn 's Moeders dienst,
Om te verhaesten haere winst:
Want eer sy 't een werck heeft gedaen,
Haelt haer weer ander stoffe aen:
En brenght soo altemets iet in,
Dat soulageert het huysgesin.
Oock somtyts werckt hy aen 't bobeyn,
Want desen last is licht en kleyn;
Maer het vereyscht een oogemerck,
Of anders 't is bedorven werck.
Nu als hy dit werck heeft gedaen,
En als de Klock sou middagh slaen,
Kruypt door de banck en langhs de aert:
Daer hy wat schavelingh vergaert:
Hy maeckt een vierken op den noen
Gelyck de arme Lienkens doen:
Dan spreeckt hy sijne Moeder aen,
En seght haer wat hy heeft gedaen.
Maria, als sy Jesum siet,
Verkeert in troost al haer verdriet,
Haer hert door reyne liefd' gewont,
Wilt kussen sijn coralen mont.
Soo troost haer Ziel' dit lieff'lyck Kint;
En Jesus die sijn Moeder mint,
En medelyden heeft met haer,
En weygert niet, maer komt heel naer,
En streelt haer wangen met den soen,
En laet haer van gelycken doen.
Terwyl Maria Jesum kust,
En soo haer reynen iver blust;
(Wat segg' ick blusschen? Jae veel meer
Ontsteeckt sy in sijn liefde teer)
Soo rollen haere traentjens dicht
Langhs henen sijn soet aengesicht.
| |
[pagina 64]
| |
Gy doet wel Maeght gebenedyt,
't En sal niet altydt wesen tydt,
Dat gy u liefde openbaert
Aen uwen Jesum soet van aert:
Want waer hy hooger jaeren out
Sal sich vertrecken in het wout.
Soo dat (eer sijn tydt is vervult)
In lange hem niet sien en sult:
Dan sal hy reysen hier en daer,
En 't Ryck Godts maecken openbaer,
En rotschen schier van steê tot steê,
En dan oock vluchten over Zee;
Om dat der menschen boos gemoedt
Is dorstend' het onnoosel Bloedt.
En als hy gaen sal met sijn Cruys
Ter doodt, en sult om 't groot gedruys
Niet konnen aen sijn zyde zyn
Om 't sweet te doen van sijn aenschyn:
En als hy stervend' hangen sal,
Zult hem sien smaecken Myrrh' en Gal,
Om dat gy hem niet schencken kont
Het gen' hem wel u herte jont.
Holla: wat segg' ick Moeder reyn,
En soud 't niet veel beter zyn
Dat gy uw' liefde wederstont,
En niet en saeght op Jesus mont,
Of op sijn aengenaem gelaet
Dat in u Ziel' verzegelt staet?
En 't gen' gy liefst in Jesus acht,
By wylen stelt uyt u gedacht?
Hoe gy de liefd' den toom meer geeft,
Met Jesus schier in Jesus leeft;
Hoe u sijn doodt, en harde pyn,
Sal harder om verdragen zyn:
Want 't is een saeck die seker gaet,
Dat liefde is des droefheyts maet.
| |
[pagina 65]
| |
Ick segh, ô Maeght, en weder segh:
Maer als ick 't al wel overlegh,
Het is verloren moeyt gedaen
Dat ick u dit of dat sou raen:
Want Jesu liefde treckt te seer,
En dat noch al hoe langhs hoe meer:
Soo dat deês liefde niet en scheyt
Nu, noch oock in der eeuwigheyt.
Hoe sober gaet hun maeltydt aen,
'K en sien maer een gerechte staen;
Het welck tot taemelijck voedtsel streckt.
Maer daer de leckerny' ontbreckt;
En daer by staet oock zout en broodt,
Geringe kost voor hongers noodt,
En hun verduldigheyt daer by,
Die overtreft de leckerny;
Al is deês spys geringh en kleyn,
En met de arme lien gemeyn;
Doch Jesus die sijn zegen geeft,
Doet dat s' een smaeck als honing heeft:
Want dat met Jesus smaeckt meer baet,
Dan of men aen een tafel saet
Alwaer gesoon' is en gebraet,
En alles streckt tot overdaet.
Want daer en krygt de ziele niet
Als draf, en naermaels groot verdriet.
Maer hier soo wort den geest gevoet,
Mits 't lichaem swicht van overvloet.
Hier heb ick gans onweerdigh mensch,
Genoten myne herten wensch.
Ons portie en was niet vet;
Ick hebse neffens d' hun geset:
En soo heb ick de eer' gehadt
Dat ick van Jesus broodtjen at.
Dat dit de werelt wel verstont,
En namentlijck die hunnen mont,
| |
[pagina 66]
| |
En buyck soo seer sijn toegedaen,
Sy souden ander wegen gaen:
Wat schade soude 't jemant zyn
Dat hy wat liet van sijnen wyn?
En daer hy veel gerechten heeft,
Ten minsten een aen Jesus geeft.
En of men hier niet veel en spraek,
Nochtans geen blydtschap en ontbrack.
Die Jesus voor geselschap heeft,
En met hem in sijn herte leeft,
En soo met hem inwendigh spreckt.
Vraegt gy of dat hem troost ontbreckt
Soo wie met Jesus sober dist,
Weet dat hy noyt den tydt verquist;
Dat heb ick hier wel aen gemerckt;
Want soo het lichaem was versterckt,
Leyd' Jesus d' Handekens te gaer,
En dancken Godt als voor en naer.
Het lichaem soo niet overbrast,
En vont sich soo niet overlast.
Maer 't was soo voor als naer de noen,
Bequaem om dienstigh werck te doen.
Als nu de maeltydt was gedaen,
Sprack ick sijn lieve Moeder aen,
Oft ick niet in een buyte locht,
In stilt met Jesum wesen mocht?
Deês vraeg' en was soo seldsaem niet,
Om dat sy dagelijckx geschiet.
Ga naar voetnoot*Want als'er jemant in 't Gebuert,
Leydt ongeval, of angstigh treurt,
Die spreeckt sijn lieve Moeder toe
Dat sy hem dese gunsten doe,
Van eens te mogen Jesum sien,
Die allen druck doet henen vlien.
In't kort, het is my toegestaen
Dat ick by Jesum soude gaen.
| |
[pagina 67]
| |
Wat vreugt, wat jeugt, wat hemels Feest
Dat my sijn by zyn is geweest:
Aen hem t' ontdecken myn gemoet,
En dat my somtyts quelen doet;
Te seggen hoe ick hem bemin,
En altydt heb in mijnen sin;
Hoe dat myn hertjen leyt gewelt
Om dat sijn liefd' geen maet en stelt;
Hoe dat ick noyt sal zyn gerust
Voor dat hy eens myn wenschen blust,
En hoe ick droef en treurigh zyn,
In 't derven van sijn soet Aenschyn;
En wort van my niet recht bediet,
Want selver ick en wete 't niet.
Waer 't dat sijn liefdes heeren gloedt,
Eens soo versood' myn herten bloedt;
Soo dat door al te heeten dorst
Tot Hem, myn hert' in twëen borst;
Dan mocht ick sien en seggen vry
Hoe ick hem min, en hoe Hy my.
Voorts heeft my Jesus oock ontdeckt
Hoe verr' sijn liefde tot my streckt;
En hoe dat hy den mensch bemint
Die sich vernedert als een kint;
En die om Jesus wil verlaet.
Al wat het vleesch te sinne staet;
En die om sijn lucksaligh Ryck,
Wordt hier een vremdelinck gelyck;
De vreugt die ick inwendig kreeg,
Als Jesus sprack en somtyts sweeg,
Weet Hy, en ick, en niemant meer;
't Is tydt nu dat ick weder keer;
Want sijne Moeder is in pyn,
Als hy lang placht van haer te zyn.
Wel kleynen Jesus weest gegroet,
Verzegelt in myn bly gemoet,
| |
[pagina 68]
| |
Al moet ick nu wat van u gaen,
Laet my staegh in u hertjen staen,
En als 't u past, soo spreeckt tot my,
Van stonden stel ick 't al ter zy:
Want ick geen meerder vrient en ken
Als gy my zyt, en ick u ben.
'K en acht des werelts vrientschap niet:
Als gy u oogstrael op my schiet.
|
|