| |
VII. Capittel.
Het Kindeken Jesus moet vluchten naer Egypten.
ALs onse L. Vrouwe (segt S. Bonaventura cap. 12.) met het Kindeken Jesus, ende den H. Ioseph, op den weg waren om te keeren naer Nazareth, soo heeft hem den Engel Godts veropenbaert aen Ioseph in de slaep, seggende: dat hy met het Kindeken en syne Moeder vluchten moest naer Egypten; want dat Herodes het Kindeken wilde dooden. Ioseph dan wacker wordende, ende geheel verbaest zynde, is terstont by de H. Moeder gegaen, ende haer wacker makende, vertelde het gene hem den Engel geseydt, ende belast hadde. Sy haestelyck opstaende heeft sonder vertoeven willen vertrecken, want haer herte was t'eenemael ontstelt, seer besorgt zynde voor haer alderliefste Soontjen.
Aenmerckt hoe den Heere toelaet, dat de sijne met vervolgingen en tegenspoet verdruckt worden: Want dit was eene groote tribulatie voor de H. Moeder ende Ioseph, als sy sagen dat het Kindeken ter doodt gesocht wiert. Hier en konde voorwaer niet geseydt worden swaerder ende droeviger om hooren. Het was oock een groote tentatie; want al wisten sy dat dit Kindeken den Sone Godts was, sy kosten nochtans eenige onsteltenisse in de sinnelyckheyt gevoelen, seggende: Heere Godt Almachtig, wat is 't van noode dat uwen Sone vluchten moet? Kont gy hem hier niet beschermen? Het was oock hier in, voor | |
| |
hun een groote tribulatie; want sy moesten reysen naer een verre lant, dat hun onbekent was, ende door moeyelycke wegen; zynde niet bequaem om veel te gaen onse L. Vrouwe om haere jonckheyt, ende Ioseph om synen ouderdom, ende het Kindeken dat sy dragen moesten was nauwelycx twee maenden out. Sy moesten daer-en-boven leven als ballingen ende Pelgrims in een vremt Lant, arm zynde, ende by naer niet met allen hebbende. Want alle dese dingen zyn materie van groote droefheyt.
Als gy dan tegen-spoet lydt, zyt patientigh, noch en meent niet dat Godt u geven sal een Privilegie, dat hy, noch aen synen eenigen Sone, noch aen de Moeder des selfs gegeven en heeft.
Siet nu eens, ô Ziele, hoe dat den Heere om ons te eeren, in synen eygen persoon aengenomen heeft de veranderinge van voorspoet ende tegenspoet, verheffinge, ende verootmoedinge. Want in syne Geboôrte heeft hy vercondigt geweest van de Engelen, ende groot gemaeckt geweest van de Herders; en acht dagen daer naer is hy Besneden geweest als eenen sondaer: daer naer is hy van de dry Koningen seer ge-eert geweest; ende blyvende daer-en-tusschen in den Stal tusschen de beesten, schreyt als een ander verworpen kindeken: wederom komende naer den Tempel, is aldaer seer verheven geweest van Simeon ende Anna; ende nu segt den Engel, dat hy moet vluchten naer Egypten. Soo dan, ô Ziele, als gy syt in consolatie, maeckt u gereet tot tribulatie en tentatie, ende als gy in droefheyt zyt, verwacht verduldelyck den toecomenden troost. Want den Heere laet toe dese veranderingen, op dat wy ons selven niet en soude verheffen in voorspoet, noch beswycken in tegenspoet. | |
| |
Hy seynt ons somtyts voorspoet ende troost, om ons goeden moet te geven ende goede hope; daer naer seynt hy tegenspoet ende tentatie, om ons in ootmoedigheyt te houden: op dat wy kennende onse ellenden, blyven souden in syne vreese. Laet ons dan mediteren dat dese dingen geschiet zyn tot onderwysinge, ende op dat hy sy selven bergen soude aen den duyvel.
Aenmerckt oock nopende de Goddelycke consolatien ende gratien: dat de gene diese geniet, sy selven niet en moet beter achten als een ander diese derven moet: ende dat den genen die sulcken gratien niet en ontfangt, niet kleynmoedig en moet wesen, nochte de selve aen andere benyden. 'T welck ick hierom segge, om dat de openbaeringen van den Engel niet en geschiede aen Maria, maer aen Ioseph, die nochtans veel min-der was als sy.
Sy hebben dan by nachte hun begonst op de reyse te stellen Aensiet, ende mediteert aendachtelyck het gene geseyt is, ende noch geseyt sal worden. Siet hoe sy 't Kindeken wacker maken, 't welck verschietende uyt den slaep, begint seer jammerlyk te schreyen. Hebt medelyden met hun, en zyt hier aendachtig, want gy hier veele goede dingen kunt mediteren. Tot hier S. Bonav. sparsim.
Siet, ô Ziele, met weenende oogen hoe bedroeft ende benouwt sy zyn. Neemt gy 't Kindeken in de armen, terwylen sy hun pacxken maecken, ende soecken 't onnoosel Lammeken in alle manieren te troosten. Maeckt gy daer naer oock u pacxken, ende voorsiet u van alles, principalyck dat 't Kindeken op den weg dienstigh kan wesen. Helpt dan de H. Moeder op den Ezel, ende geeft haer alsdan 't Kindeken, ende nemende 't swaerste pack, laet den Ouden Man voor | |
| |
gaen, ende volgt gy naer, leydende den Ezel by den toom. Ende als'er schoone wegen zyn, dient de H. Moeder om van den Ezel te gaen, nemende met blydschap ende devotie het soete Kindeken uyt haer armen, want sy moeten somtyts gaen om haer te verwermen, om dat 't winter is: ende bidt haer als dan om 't Kindeken te mogen dragen. Aensiet het schaep in syn aensiechtje, hoe druckelyck dat het siet, ende hoe dickwils dat het versucht. Troost'et, ende kust'et dickwils, ende hebt medelyden met 't arm Lammeken dat soo haest ter doodt gesocht wordt, ende vluchten moet in ballinckschap eer 't syn Vaderlant gesien heeft; ende dit al om uwer liefde. Als gy siet dat het seer schreyt, en niet swygen en wilt, draegt het wederom by de Moeder: want het is teecken dat 't wilt suygen: ende neemt eenige pacxkens om de Moeder op te sitten, ende als dan vallende op uwe knien voor haer, aensiet aendachtelyck met weenende oogen, hoe uwen Godt, ende Schepper, die de vogelen ende visschen spyst, ende voed al dat'er op d'aerde leeft, genootsaeckt wort gelijck andere kinderen te suygen. Och grooten Godt waer heeft u de liefde gebrocht! Peyst nu, ô Ziele, hoe dit arm schaepken gestelt moeste wesen, reysende soo langen tydt in den winter.
Siet eens (segt wederom den H. Bonaventura) de groote sachtmoedigheydt van onsen Heere: hy lydt soo haest vervolginge, ende een seer swaer ballinckschap buyten het lant zynder geboôrte, ende hy wyckt soo goedertierlyck voor de rasernye van den genen die hy op eenen oogenblick konde vernielen. Voorwaer dit is eene seer diepe ootmoedigheyt, ende groote verduldigheyt. Want hy en wilde hem niet tegenstryden, | |
| |
noch quaet voor quaet loonen; maer hadde liever al vluchtende sijn quaet voornemen t'ontloopen. Alsoo moeten wy oock doen, niet tegenstrydende ofte wrake begeerende, maer patientelyck verdragende de gene die ons bekyven, berispen, ofte vervolgen: ende wyckende ootmoedelyck voor hunne fuerie: jae dat meer is: voor hun biddende, gelyck den Heere ons leert in 't Evangelie Matth. 5. Den Heere vluchtende dan voor sijnen knecht, ofte om beter te seggen, voor den knecht ofte dienaer des duyvels. Syne Moeder jonck en teer, ende den H. Ioseph out en caduck, droegen hem naer Egypten door eenen boschachtigen ende bergachtigen, duysteren, wilden ende onbewoonden weg, die oock seer lanck was: want men segt dat'et voor eenen post bode twaelf oft vyfthien dagen reysens zyn; waer in sy twee maenden oft meer mogen gesuckelt hebben. Maer hoe deden sy 't met den lyf kost voor soo langen tydt? Waer gingen sy oock herbergen ofte rusten by nachte? Want in dese wildernisse, door welcke sy passeren moesten, waren luttel ofte geen husyen te vinden. Hebt dan medelyden met hun want 't is eenen grooten moeyelycken, ende langen arbeydt, soo voor hun, als voor 't Kindeken: Gaet met hun, ende helpt het Kindeken dragen, ende dient hun in alles. Tot hier S. Bonavent.
Laet ons mediteren, ô Ziele, hoe dat sy moede zynde, naer dat sy den geheelen dag gegaen hebben, ende overvallen zynde van den donckeren avont, vonden hun selven in groote benauwtheyt, anders niet siende als schroomelycke bosschen en bergen, ende hoorende ondertusschen 't gebriesch der Leeuwen, ende het gehuyl der Wolven, sonder te weten waer gaen om te rusten. Het Kindeken begonst oock jammerlyck te schreyen, | |
| |
half doodt zynde van koude Peyst eens, hoe sy dan gestelt waeren. Siet hoe den ouden Man suchtende ende weenende soeckt ergens eene bequaeme plaetse onder eenen boom om de Moeder met het Kindeken dien nacht te rusten. Helpt gy dan hunne pacxkens af-leggen; ende siet dat de H. Moeder wel drooge magh sitten, ende spreyt over haer ende het Kindeken een decksel. Siet nu hoe dese arme Pelgrims bisquyt eten met vygen ofte andere vruchten. Siet in u pacxken of gy niet wat goets en hebt om de H. Moeder, ende ouden Man te eten, ende dient hun met groote liefde: ende terwylen sy besigh zyn, neem gy 't Kindeken in uwe armen, en soeckt het te toeven met iet vriendelycks, dat gy voor hem mede gebracht hebt. Aensiet het wel in sijn aensichtje, hoe het is blauw van koude, ende de oogskens nat van traenen; droogt het af, en kust'et, en geeft het wat goets in sijn soet mondeken. Siet met wat eenen appetyt het neemt, en inswelgt 't gene gy hem in-steeckt. Och myne Ziele, gy hebt wel een versteent herte, is't dat gy in dese consideratie tot traenen niet beweegt en wort, siende uwen Godt ende Schepper in dusdanige ellenden, ende gelyck een ander kindeken in uwe armen, schreyende van koude, ende met grooten lust etende, 'tgene gy hem in sijn mondeken steeckt O grooten Godt, waer heeft u de liefde gebrogt!
De traenen beletten my te schreyen; hoe veel te meer sullen sy overvloedigh wesen aen een devote eenvoudige ziele, die haer inwendigh met levende aendachtigheyt hier in becommeren sal. Ick en weet niet wat besonder kracht dese becommernissen, die soo slecht schynen, in hebben; maer het moet wel een eenvoudigh ende ootmoedigh herte zyn, dat dit kan gevoelen. | |
| |
De hoogmoedige, engen-wyse, curieuse eergierige, en die seer staen naar den uytwendigen schyn ende glorie der menschen, sullen met dese dingen lacchen, ofte die verachten, maer den Apostel seght: Het gene veracht ende voor sot gehouden wordt voor de werelt, dat heeft Godt verkosen, die het belieft heeft door de sotheyt der Predikatien de Geloovige saligh te maecken.
Neemt dan goeden moet, ô simpele zielen en zyt kleyn in uwe oogen: want alleen de kleyne konnen smaken, hoe soet dat is 't kleyn Jesuken. Indien gy dan u selven in dese simpelheden met Jesus aendachtelyck becommert, zyt versekert dat gy allenskens smaecken sult 't gene de werelt onbekent, ende onuytsprekelyck is: Want den H. Bernardus segt: Noch tonge en kan uytspreken, noch letter en kan uytdrucken, noch den bevinder kan gevoelen wat is Jesum lief te hebben. Och dat men dit de menschen konde wys maecken! ick geloove datse in geen ander saecke als hier in alleen hunne neerstigheyt ende sorge souden willen besteden.
Ten lesten naer dat het Kindeken wat gesogen heeft, bid de H. Moeder, om geduerende den heelen nacht, het selve in uwe armen te mogen hebben, ende soeckt het te verwermen. Imagineert u dat den Ezel voor u komt liggen, ende dat hy syne muyl in uwen schoot voegt, ende met sijne aessem soeckt het Kindeken te verwarmen: gelyck hy dede als 't in de Cribbe lagh. Neemt hier in u vermaeck, om dat de onredelycke gedierten hunnen Schepper kennen, ende gedienstig zyn; ende brengt aldus den nacht over in omhelsingen van dit lieffelyck Lammeken. Dit kunt gy alle avondt-stonden mediteren, als gy u in 't bedde schickt om te slaepen;
| |
| |
Naer 't Lant Egypten ryden;
Hoe naer, eylaes! hoe naer
Saeght gy hun tacken neygen,
Hem oock het Cruys kost dreygen.
Soo bleeft gy al in vrees;
Ick bid' u door deês pyn,
Wilt my in ballinckschap,
|
|