|
| |
| |
| |
Hovwelick Veroorsaeckt uyt mede-lijden,
of Door een schielicken in-val van een Italiaensche Ionck-vrouvve.
Hoe dat de liefde speelt ontrent de jonge sinnen,
En maeckt een killigh hert genegen om te minnen
Is weert te zijn bemerckt. Weest gunstigh soete jeught;
Eens anders herten-leet is dickmael yemants vreught.
ACtaeon, uytter aert tot vliegen seer genegen,
En met een snellen valck syn lust te mogen plegen,
VVas van een edel huys en van een hoogh gemoet,
VVas uyt eē volle beurs en vveligh op-gevoedt,
VVas vrolick in gelaet. Syn geest voor vveynigh dagen
VVas aen een jonge maeght ten vollen op-gedragen:
Iolinde vvas syn vvensch, syn troost, syn herten-lust,
En buyten haer gesicht en vvas hy noyt gerust.
Hy pooghde vvat hy mocht en met de gansche sinnen
Den tocht van haer gemoet voor hem te mogen vvinnen,
Hy dede jaren langh al vvat een edel man
Met geest en groote kost te vvege brengen kan.
Hy liet meest alle nacht voor hare kamer spelen,
Of schanck haer staegh den galm van al de soetste kelen.
En als de lente-tijt haer jeughdigh loof ontsloot,
Soo vvast dat hare stoep het eerste groen genoot.
| |
| |
Hy rechte spelen aen, en maeckte groote feesten,
Hy trock in synen dienst meest al de fraeije geesten,
Hy gaffe t' huys den kost, en buyten vry gelagh,
En gaet in alle dingh soo quistigh als hy magh.
Hy nam veel dienaers aen, veel pagjen, veel lackeijen,
Die vry een vetten gront haest vveten af te vveijen,
Die kleed' hy bijster vveyts en verre boven maet,
En even in de vervv gelijck Iolinde gaet.
Syn lijf is op-gepronckt met alle moye dingen,
Syn vingers als een kraem van al de schoonste ringen:
Daer koomt geen nieuvve snuf van eenigh selsaem kleet,
Of't vvort tot syn gebruyck in haesten uyt-gereet.
Hy maeckt een schoonen hof, daer staegh in is te vvercken
Met beelden in het kruyt, met duysent schoone percken
Getogen op een draet, en schier in yder deel
Een speel-huys nae de kunst, of eenigh schoon prieel.
Maer dat is niet genoegh, geen tuyn en kander helpen,
Hy maeckter grotten in van alderhande schelpen,
Van aerdigh hooren-vverck, en tacken van korael,
En vvat de zee oyt sent uyt haer verglaesde zael.
Hy maeckte boven dat oock schoone vvater-sprongen,
Die vvorden door het vverck behendigh uyt gedrongen,
En gaven beelden uyt van vvonder vreemden aert,
Soo dat oock even daer geen kost en is gespaert.
Hy maeckt een ruym gebou voor doggen, bracken, vvinden,
En vvat van desen aert by menschen is te vinden.
Hy brachter vogels by, de snelste die men vont,
En vvat van desen aert oyt noortse klippe sont.
Hy maeckte by de stadt vvaeranden voor de dieren,
En koyen boven dien, vvaer in de vogels svvieren;
Daer set hy harten in, en menigh ander vvilt,
En dus vvert over-al syn beste gelt gespilt.
| |
| |
Hy kocht de schilder-kunst van al de beste geesten,
Een lantschap, boeren-houf, een vvout vol felle beesten,
Een zee van vvint beroert, en uytter-maten straf,
Al vvat de rijcke kunst aen yder meester gaf.
Het oudtste beelde-vverck beroemt voor duysent jaren
Dat vveeght hy op met gelt, al sonder yet te sparen.
Hy maeckt een boeck-vertreck, dat vvonder deftigh vvas,
Schoon dat hy jaren langh niet eenen boeck en las.
Noch hout hy boven dien een stal vol schoone peerden,
En koetsen op s'en hoofs, en al van grooter vveerden,
Oock jachten op het meir, en gondels in de stadt;
En dus verquist de man een over-grooten schat.
Iolinde, schoon vervveent en tot den pracht genegen,
Misprees dit even-vvel en spracker deftigh tegen,
Actaeon (vvas haer vvoort) u dient of minder moets,
Of, nae dat ick het merck, al vry vvat meerder goets.
Gedenckt aen seker prins, die van syn eygen honden,
Vermits haer groot getal, ten lesten is verslonden,
En let op u bedrijf. u schip dat gaet te diep.
Maer 't vvas om niet geseyt al vvat de juffer riep.
Hy gingh syn ouden gangh, hy liet Iolinde praten,
Hy vvil syn hoogen svvier in geenen deel verlaten,
Hy quist gelijck hy plagh, en slaeter dapper in,
Hy past op geen verlies, en let op geen gevvin.
Maer vvat hy neemt ter hant, of vvat hy vveet te plegen,
Iolinde blijft geset, en laet haer niet bevvegen.
Men seytet over straet, in 't hof, en over-al,
Dat hy vvel jagen magh, maer nimmer vangen sal.
Noch hout de joncker aen door alderhande vonden,
Die hem tot grooten last en svvare koste stonden;
Soo dat syn huys, syn hof, syn vee, syn beste lant
Aen ick en vveet niet vvien ten lesten is verpant,
| |
| |
Ten lesten is verkocht, en al ten kleynen prijse,
Gelijck het veeltijts is beroyde lieden vvijse.
Maer doen hy had gespilt syns vaders leste slot,
VVert hy door al het lant een algemeene spot,
Een gecx-maer by het volck. Siet hoe de saken loopen.
VVie alle dingen koopt die moetet al verkoopen.
Eet soo vvie datje zijt op 't eerste van den dagh,
Dat voor het avont-mael yet over-blijven magh.
Daer vvert de jongelingh van al syn speel-genooten,
En van Iolinde selfs versmaet, en gansch verstooten.
Het is van outs gesien, dat vvaer een autaer breeckt
Geen mensche naderhant voor haer een keers ontsteeckt.
Als nu de joncker vont syn hope gansch vervallen,
Liet hy ten lesten af van dit uyt-sinnigh mallen,
En om door al de stadt niet meer te zijn begeckt,
Soo ist dat hy verhuyst, en naer het lant vertreckt.
Daer heeft hy langen tijt niet als benaude dagen,
Hy raept den schralen kost met vliegen, vincken, jagen,
Met ick en vveet niet vvat. Maer dat is kleyn beslagh,
En dat geen edel-man, of ridder voeden magh.
Hy teert allencxen uyt, en vvat hem is gebleven
Dat vvort voor mont-behoef ten vollen uyt-gegeven.
Hem bleef geen nootdruft selfs van al syn vaders erf,
Geen knechten in het huys, geen honden op de vverf.
Hem rest slechts maer een valck van al syn schoone panden;
Maer die is vvijt beroemt in al de naeste landen,
Vermits hy met den beck of door syn snelle vlucht
Is heerscher in het vvout, en meester van de lucht.
Dit vvas syn eenigh al, het steuntsel syner saken,
En plaght hem in den druck een vrolick hert te maken.
Hy kreegh geen vvilt-braet meer, al is hy des belust,
VVanneer de rappe klau van desen vogel rust.
| |
| |
De juffer had een neef ter jacht alleen genegen,
Die had om desen tijt een vreemde luym gekregen,
Geen meester is bekent vvat sieckte dattet vvas,
Men vont geen heylsaem kruyt dat syne quael genas.
Men sagh des niet-te-min dat sigh de joncker quelde,
En dat hem eenigh dingh het grilligh hooft ontstelde.
De moeder is bedroeft, het vvas haer eenigh kint,
Om dat men geen behulp voor haren soon en vint.
Sy doet hem menighmael, en schier gedurigh vragen,
VVaer toe hy is belust, en vvat hem magh behagen,
Sy riep uyt stage sorgh: En doet u niet te kort,
Seght maer vvat ghy begeert, en vvat u sinnen schort.
Hy, dickmael aen-gemaent vvaer toe syn lusten strecken,
Gaet syn genegen hert aen seker vrient ontdecken,
Hy seyt hem: Krijght den valck van soo een edel-man,
Dat is de rechte self die my genesen kan.
De moeder vvas een vrou van vvonder groot vermogen,
En hy een jonge vvulp gansch dertel op-getogen,
Hy had Actaeons valck by vvijlen eens gesien,
En vvist hoe vveert die vvas by al de jonge lien.
Priscilla vvas verblijt, vermits sy mochte vveten,
VVat aen haer krancken soon de sinnen heeft beseten;
Maer hoe men krijgen sal vvaer toe hy is belust,
Dat maeckt haer killigh hert al vveder ongerust.
Haer koomt nae diep gepeys gevallen in de sinnen,
Hoe dat Actaeon plagh haer nicht vvel eer te minnen,
En dat haer oude gunst misschien in dit geval
(Soo hy des vvert versocht) noch yet vermogen sal.
Sy gaet het gansche stuck vvat naerder over-leggen,
Sy gaet de jonge maeght den ganschen handel seggen:
Ick bidde, liefste nicht, doet hier in vvatje meught,
Ghy vveet dit eenigh kint dat is mijn gansche vreught.
| |
| |
De joncker is beroyt, en by de schrale lieden
Daer heeft de penningh kracht, het gelt kan daer gebieden.
VVant noot is sonder vvet; ghy looft hem vvatje kont,
Op dat het edel dier mijn soon magh zijn gejont.
Iolinde nam het aen hier op te sullen letten,
En gaet op dit geval haer snege sinnen vvetten.
De sieken is haer lief, syn moeder boven dien,
En sy vvenscht haren neef gesont te mogen sien.
'T geviel om desen tijt dat uyt de naeste steden
Veel frissche jonge lien, veel soete vrijsters reden
Nae seker lustigh slot, om op een bruylof-feest
Al vvat men droefheyt noemt te jagen uyt den geest.
Iolinde vvas een deel van al dees lieve bende,
En koosser ses of acht die sy voor lustigh kende.
'T is heden, seyt de maeght, de derde sonne-schijn
Dat vvy in dit kasteel als op-gesloten zijn.
De feest die heeft haer recht, de bruyt die is beslapen,
VVy moeten elders gaen, om nieuvve vreught te rapen,
VVy moeten uyt den dvvangh, en in het jeughdigh groen:
Ick heb een aenslagh voor die moet ick heden doen.
'T is langh genoegh gebrast, ick soecke nieuvve dingen,
VVy moeten hier ontrent een ridder gaen bespringen,
Een vrient ons vvel bekent; en, om hier ront te gaen,
Actaeon is de man, die moeter heden aen.
Ghy vveet het al gelijck hoe dat hy plagh te leven,
En hoe hy nu ter tijt te gronde leyt gedreven;
VVy moeten gaen besien vvat nu de joncker doet,
Tervvijl hy niet en heeft als enckel tegen-spoet.
VVy moeten gaen besien syn huys en alle saken,
En vvat hem nu ter tijt de sinnen kan vermaken,
VVy moeten gaen besien vvat hy voor landen bout,
En letten boven al vvat huys de ridder hout,
| |
| |
En hoe syn keucken roockt, en vvat de velden geven,
En of hy beter vaert in dit syn eensaem leven,
En of hy blijder is als hy te voren plagh,
En vvat hy t' onser eer sal brengen aen den dagh.
(Iolinde vvas gegaen tot aen haer rijpe jaren,
En sneger in vernuf als haer gespelen vvaren,
Maer vveeligh boven al, en van een vrijen mont,
En kluchtigh uytter aert, en in het spreken ront.
Haer moeder vvas gerust, haer vader overleden,
Haer susters al gelijck den eygen pad getreden:
Een die haer jeught bestiert dat is haer moeders oom;
Maer die gaf aen de maeght al vvat te ruymen toom.)
De voor-slagh dus gedaen vvert veerdigh aen-genomen,
Men bootschapt aen de vrient, vvat gasten datter komen,
Men seyt hem boven dien, hoe dat men op de noen
Heeft voor aen synen disch het mael te komen doen.
De bode vvas gegaen, en, sonder lange peysen,
De jeught die is gereet en veerdigh om te reysen.
Iolinde leyt het rot tot enckel tijt-verdrijf,
En stracx is al het volck Actaeon op het lijf.
Syn tafel is gedeckt, maer geensins overladen,
Men sagher niet als groen, en veelderley saladen,
Niet dat de vleys-hal sent, of dat de keucken geeft;
Maer desen onverlet de joncker is beleeft,
Hy toont hem vvonder heus, en bijster vvel te vreden,
Hy touft het gansche rot met spijs van soete reden,
Hy gaet in vvoorden breet, al is syn tafel kort,
Hy vultet metten mont vvat aen de keucken schort.
Te midden op syn disch daer stont een stuck gebraden;
Maer vvattet vvesen mocht en konde niemant raden.
Hy voor vvien dattet stont, en die het beest ontleet
Verklaert oock even-selfs, dat hy het niet en vveet.
| |
| |
De vogel vvort geproeft, de vogel vvort gebeten,
De vogel vvort gekaut; maer niemant kander eten.
De vogel vvort gekeert, en om en om gevvent;
Maer vvatter yemant doet het dier is onbekent.
Dit gaet het schamper volck aen haren vvaert vervvijten:
VVel! dit is selsaem vleesch, geen tand en kan het bijten.
Ey, segh ons doch een reys, vvie heeftet u gekocht,
Of voor een moy geschenck hier in het huys gebrocht?
Een ander valter toe, en gaet vvat anders seggen,
En vveet dit vreemt geval noch breeder uyt te leggen:
Dit is gansch nutte kost, en dienstigh in den noot,
Een yder eter van, en 't blijft al even groot.
Een yder seyt het zijn; maer niemant kander vveten,
Hoe dat de vogel hiet, of vvatter is gegeten.
De praet op dit geval veroorsaeckt grooten strijt,
En dient hun tot vermaeck, en duert een langen tijt.
Iolinde lijcke-vvel, oock midden in het eten,
En had haer siek en neef niet altemael vergeten;
Maer socht bequamen tijt by-naest den ganschen dagh,
Dat sy eens van den valck Actaeon spreken magh.
En juyst op dit geval, daerom de gasten lougen,
Soo gaetse met beleyt haer by den ridder vougen,
Sy leyt hem van den disch, en vvat ter zijden af,
Daer sy hem in 't gemeen voor eerst een praetjen gaf.
Doch seyt hem niet-te-min, dat sy eens vvenscht te vveten
VVat dat men voor gebraet aen tafel heeft gegeten.
Sy bid hem menighmael, dat hy van dit geschil
(De gasten tot vermaeck) een eynde maken vvil.
Hy stont een vvijl en keeck, onseker vvat te maken,
Hy vvort geheel ontstelt, en krijght beschaemde kaken.
Hy vveet niet vvat hy sal. Ten lesten tot besluyt,
Soo berst hy met verdriet in dese vvoorden uyt:
| |
| |
Ghy dvvingt my, schoone maeght, mijn droevē staet te meldē.
Eylaes! mijn sot bedrijf dat moet ick nu ontgelden.
Ach! dat op tafel staet dat is mijn leste goet,
Dat hier, tot uvver eer, alleen het beste doet.
Iuyst als ghy voor den noen my liet in haesten vveten,
Dat ghy met u gevolgh hier vvoud' te middagh eten,
Doen vvas ick vvonder bly, en niet-te-min begaen,
VVat dat tot uvven dienst op tafel soude staen.
Ick sprack in mijn gemoet: O mocht ick heden vvenschen,
Dat ick eens heb gespilt ontrent onnutte menschen!
O had ick nu ter tijt, dat in mijn overvloet
De linckers heeft vermaeckt, de vleyers heeft gevoet!
| |
| |
Ach! had ick nu het vvilt, dat ick soo menigh vverven,
Oock buyten alle noot, voor yemant dede sterven!
Ach, had ick maer een deel van dat ick heb verquist,
En dat nu, 't mijner smaet, mijn schrale keucken mist!
Maer 'tvvas om niet gevvenscht, dies stont ick gansch verslagē,
En sagh den handel in gelijck verdiende plagen.
Maer hoort noch even-vvel hoe dit mijn ongeval
My troost in dit verdriet, en eeuvvigh troosten sal.
Mijn goet is niet verquist met suypen, vreten, brassen;
Maer om, tot u vermaeck, op uvven dienst te passen.
Hob ick een prachtigh huys gebout tot in de locht,
Het vvas om dat mijn staet aensienlick schijnen mocht.
Heb ick in mommery, of diergelijcke saken
Mijn beste gelt gespilt, het vvas tot u vermaken.
In 't korte, vvat ick oyt voor desen ondernam,
Ghy vveet dat al mijn doen uyt enckel liefde quam.
Hier door zijn metter tijt mijn saken soo verloopen,
Dat my niet over bleef om yet te mogen koopen;
Dies ben ick met verdriet getogen uyt de stadt,
En leef hier op het lant met ick en vveet niet vvat.
Ick vvoon hier op een hof gehuyrt van slechte luyden,
Het tuyntje, datje siet, dat geeft my groene kruyden,
De boomgaert ooft en hout; en dat is my genough,
Vermits ick my voortaen na noot en reden vough.
De noot kan malle drift en gulle vveelde staken,
De noot kan ons beset en vry al beter maken,
De noot kan open doen, en brengen aen den dagh
Al vvat een dertel oogh te voren niet en sagh.
Dit heb ick nu geprouft. Doch mocht ick vveder keeren,
Geen drift en sou voortaen mijn sinnen over-heeren,
Geen pracht of sotte vvaen verrucken mijn gemoet.
In droefheyt vind' ick vreught en in het bitter soet.
| |
| |
De boecken, die ick kocht, maer noyt en plagh te lesen,
Die moeten my voortaen een troost en toevlucht vvesen,
Sy geven my vermaeck, en vry al soeter vreught,
Als ick vvel eer genoot ontrent de domme jeught.
In plaetse van te gaen in alle blijde feesten,
Soo spreeck ick even-staegh met al de beste geesten,
Die oyt de vverelt sagh oock over duysent jaer,
En vvat geleertheyt is dat vvord' ick nu gevvaer.
Ick leere mijn gemoet, en alle sinne-droomen,
Ick leere slim bejagh en alle driften toomen.
Siet vvat een deftigh boeck, gelesen nae den eysch,
Kan geven aen den geest, en nemen aen het vleys.
Ick lese boven al dat Moyses heeft geschreven:
VVat Godes eygen Soon de vverelt heeft gegeven,
Dat geeft my dieper troost, en set mijn sinnen vast,
Schoon vvan-hoop, ziel-verdriet, jae hel en duyvel bast.
Ick heb den gront geleert van bouvven, maken, breken,
En heb met Salomon nu deftigh leeren spreken,
Dies segh ick menighmael: Al vvat het ooge siet
Is ydel sonder gront, en enckel ziel-verdriet.
Een sake niet-te-min die moet ick noch beklagen,
Dat ick geen meerder eer u toe en vveet te dragen,
Dat ick geen macht en heb te toonen metter daet,
Hoe diep ghy heden noch in my gevvortelt staet.
'K en heb van nu voortaen geen schapen aen der heyden,
Geen peerden op den stal, geen ossen in de vveyden,
Ick heb maer eenen valck, die haelt my uyttet rijs
Een kor-hoen, als het luckt, of eenigh jongh patrijs.
Maer siet op desen dagh en had ick niet gevangen;
En dit bracht my by-naest de tranen op de vvangen,
Vermits ick even nu als ghy juyst tot my quaemt
Dus qualick vvas gestelt, en stont geheel beschaemt.
| |
| |
Ick gaf my in den hof, en met een angstigh suchten
Soo pluckt' ick moes-gevvas, en niet als boogaert-vruchten,
Ick pluckte metter haest al vvat ick plucken kont;
Doch freuyt dat is alleen maer voor een gragen mont.
My docht ick most voor al vvat anders veerdigh maken,
Op dat mijn schrale vvijn de vrienden mochte smaken;
Dies sloegh ick inder haest mijn oogh aen alle kant,
Op dat ick eenigh dingh tot uvven dienste vant.
Maer vvaer ick henen keeck, 'k en vvist ons niet te vinden,
'K en had geen haes, geen ree, geen harten, bocken, hinden,
Geen pauvven op de vverf, geen duyven op het kot,
Geen gansen in de graft, geen svvaen ontrent het slot,
Geen eyers in de nest. vvat eyers sou ick vveten?
Mijn hinnen even-selfs die vvaren op-gegeten,
Mijn hanen boven dien. Siet daer een hoogen noot,
En my is niet een end gebleven in den sloot,
In huys geen rauvve kost tot voor-raet van de boden,
Geen os of svvijnen-vleesch bequaem te zijn gesoden,
Geen hammen in de schou, die ons VVestphalen sent;
Ach 'k heb in langen tijt dat voedsel niet gekent.
Siet daer mijn droeve ziel met grooten angst beladen,
Ick had, indien ick kon, mijn herte vvillen braden;
Maer dat vvas sonder gront. 't en dient de vrienden niet,
Schoon ick mijn leden sood, of aen den viere briet.
Ick sagh dan over-al mijn saken gansch verloopen,
Oock had ick geen geloof om yet te mogen koopen,
En, dat het slimste vvas, geen panden in de kist;
Soo naeu is alle dingh in uvven dienst gequist.
Als nu mijn treurigh hert geen raet en scheen te vveten,
Sagh ick mijn lieven valck, gelijck hy vvas geseten
Tot mijnen dienst bereyt, ick sagh den vogel aen,
En seyde binnens monts: V leven heeft gedaen.
| |
| |
Trou beest, al ist my leet, ick moet u heden dooden,
Ick moet tot uvven kost mijn beste vrienden nooden,
Ick moet u hinder doen, hoe vveerdigh datje zijt,
Dat eyscht de strenge noot en even dese tijt.
De vogel stont verbaest, en scheen te vvillen klagen,
Of van mijn vvreet bedrijf den gront te vvillen vragen;
Maer desen onverlet, ick greep het edel beest,
Ick dood' het met verdriet, en met een bangen geest,
Maer als ick vveder sagh, vvaerom het soo gebeurde,
Gevoeld' ick dat mijn hert in geenen deel en treurde;
Maer die in dit geval mijn bloet niet sparen sou,
Hoe kan ick om een valck my vinden in berou?
Siet daer, eervveerde maeght, hier uyt soo konje vveten,
VVat datje voor gebraet aen tafel hebt gegeten.
Ick vveet 't is taey gevveest, en geensins na den eysch;
Maer 't is mijn leste goet, en 't is mijn beste vleys.
VVat kan een edelman van yemant zijn gevveten,
Die sigh met alle macht aen vrienden heeft gequeten,
Die met een open hert het al ten besten geeft,
VVat hy vvor hem bevvaert of in de vverelt heeft?
Indien ghy meer begeert, soo neemt ten alderlesten
Mijn hert, mijn lijf, mijn ziel, ick gevet al ten besten.
Gaet sent my na de doot, of na een meerder pijn;
Soo ghy maer eens en vvinckt, ick sal gehoorsaem zijn.
Dit druckt de joncker uyt als met de gansche leden,
En tot een vast bevvijs van syn geseyde reden,
Soo toont hy daer het hooft, en klaeuvven van den valck,
Iuyst op de versche daet genagelt aen den balck.
Iolinde staet verset, en vvonder seer verslagen,
Sy vont dat na het beest onnoodigh is te vragen,
Tot dienst van haren neef. vvant dat is nu gegaen,
Men siet den ruygen kop hier vast gespijckert staen.
| |
| |
Maer sy is boven dat tot in den geest bevvogen,
En door een vreemt gepeys ten vollen op-getogen.
Sy siet den joncker aen, en met een diepen sin
Ontleet sy dit geval, en vveeght syn trouvve min.
Daer is een vreemde luym die alle vrijsters krijgen,
En koomt men vveet niet hoe haer in den boesem zijgen:
VVie na den rechten eysch dat uyrtjen treffen kan,
Men houtet voor gevvis die vvorter meester van.
Het schijnt dat dese stuyp vvas op de maeght gevallen
Tervvijl Actaeon sprack. Haer gansche sinnen mallen,
Haer breyn dat suyse-bolt, meer alsset is gevvent,
Gelijck een vvagen doet die sonder voer-man rent.
Sy berst ten lesten uyt, sy voelt haer geest ontfermen,
Sy valt den joncker toe, en perst hem in haer ermen,
Sy geeft hem boven dat een onvervvachten kus,
Sy recht haer vveder op, en seyt ten lesten dus:
Svvijgt, trouvve ridder, svvijgt, 't is langh genoegh gesprokē,
Ghy hebt door langh gedult mijn steenigh hert gebroken.
Siet daer, tot uvven troost, mijn trou en rechter hant,
Siet daer noch boven dat een schoonen diamant,
Den besten dien ick vveet, Siet vvat u vvort gegeven
Van eene die verklaert met u te vvillen leven,
Met u te vvillen zijn als met haer echten man
In al vvat bitter is of vreughde geven kan.
Is al u goet verteert, ghy hebt u niet te schamen;
Ick hebbe goets genoegh voor u en my te samen,
Ick hebbe lant en zant, en vee, en machtigh gelt,
En dat vvort al-te-mael in uvve macht gestelt,
En ick noch boven dien. Actaeon is verslagen,
Bekoort in syn gemoet door vreemde sinne-vlagen,
Hy vveet niet of hy droomt, of vvat hem is geschiet,
Hy weet niet of hy vvaen, of rechte vreught geniet,
| |
| |
Hy staet geheel verdvvelmt. De gasten ondertusschen
Die sagen haren vveert onthaelt met soete kussen,
Dat schijnt hun vvonder vreemt; maer op den eygen stont
Ontsluyt Iolinde selfs aldus haer rooden mont:
Gespelen al gelijck, ick neem u tot getuygen,
Dat met den loop van tijt verharde sinnen buygen.
Dees is mijn spot gevveest, meer als ick seggen kan,
En hy vvort nu ter tijt mijn vrient en echte man.
Niet als de bleecke doot en sal ons konnen scheyden,
Ick sal in korten stont de feeste doen bereyden.
Oock vvil ick geen bespreck ontrent ons trou-verbont,
Al vvat ick oyt besat dat is aen hem gejont.
Gemeenschap in het goet, gemeenschap in de sinnen,
Gemeenschap in het bedt dat is een suyver minnen,
Dat is het oudtste recht, dat ick voor heyligh ken,
En siet op desen voet ist dat ick syne ben.
Actaeon, vveerde vrient, vvie dat het magh verdrieten,
Ghy sult mijns vaders erf en my voor al genieten,
Stelt dat op heden vast. En ghy, ô soete jeught,
(Ick nood' u tot de feest) hebt deel in onse vreught,
En draeght hier kennis van. Daer is de koop gesloten,
En met een frisschen dronck van stonden aen begroten.
Daer na sat yder op, en tot een vast besluyt
Soo dronck men noch een reys ten huyse van de bruyt.
Soph. Wat dunckt u, Philogame, isset niet een vreemde beweginge van een jonge deerne, een vrijer af te seggen ten tijde hy in volle eer en goet sit, en den selven aen te nemen als hy beroyt, kael, en een yders spot is geworden?
Phi. Maer, lieve man, isset u onbekent datter oock een sorte van houwelick is, dat uyt derenis, uyt mede-lijden, uyt enckel medogentheyt geschiet? en dat is meest te vinden ontrent de beste en buyghsaemste zielen. My gedenckt gehoort te hebbē dat ten tijde de stadt van Oostende by den Cardinael Albertus moedelick bevochten, en by de vereenighde landē kloeckelick beschermt wert, en dat de hooge schole van den oorlogh van geheel Europa aldaer geplaetst was, dat seker treffelick en my wel bekent edel-man met grooten ernst ten houvvelick hadde versocht een schoone en geestige Hollantsche jonckvrouwe, sonder die tot syn voor-nemen te konnen bewegen. 'T geviel dat de voorsz. edel-man, gedurende de voorsz. belegeringe, in de voorsz. stadt synē dienst waer-nemende het een ooge werde uyt-geschoten, en alsoo ghestelt zijnde wederom in Hollant quam te
| |
| |
keeren, stellende nu gansch en al buytē hope van oyt te mogen ghenieten (dus mismaeckt zijnde) eene die hy fris en gesont zijnde niet en hadde konnen bekomen. Hy lijcke-vvel gingh de selve begroeten in die gestalte, haer seggende onder andere, dat hy nu stont in volle wan-hope van haer te behagen in die syne verdrietige gelegentheyt, daer hy haer mishaeght hadde ten tijde hy een wacker gesichte eñ een gaef voor-hooft hadde gehadt. wat ghebeurter? De sake viel geheel anders uyt als hy sigh hadde in-gebeelt. want de voornoemde jonck-vrouwe haer een weynigh bedacht hebbende viel uyt in dese ofte gelijcke woorden, soo my van geloof-weerdige lieden is verhaelt:
Hebt ghy my lief gehadt en dickmael aen-gebeden,
Ten tijd' u wacker oogh en wel-gemaeckte leden
Bekoorden menigh hert, en datje waert bemint
Al waer men soete jeught en schoone maeghden vinr;
Ghy sult op heden zijn mijn lief en uyt-verkoren,
Schoon datj' u rechter oogh ten vollen hebt verloren.
De wonde dieje draeght is my een weerdigh pant,
Ghy lietse t' uwer eer, en voor het vaderlant.
Soph. Plutarchus heeft, mijns oordeels wel geseyt, Dat de liefde het klim gelijck is, om dat het selve kruyt waer sigh maer een hooghje, een diepje, een oneffentje vertoont stracx sigh vveet vast te maken. Die gesint is te lievē weet alle dingē tot syn voordeel te trecken, en hem toe te eygenen. Dese jonck-vrou geeft haer geheel lichaem aen dē edel-man, om dat hy syn een ooge aen 't vaderlant hadde gegeven, ofte, om beter te seggen, hy wint haer herte in 't bysonder, om dat hy syn ooge verloren hadde voor 't ghemeen; maer my dunckt dar een Zeeusche vrijster wel soo veel reden hadde een jongelingh (die sy en haer ouders te vorē scherpelick en schamperlick haddē af-geseyt) aen te nemen, vermits hy niet syn ooge voor het gemeen, maer by-naest syn leven voor haer ofte om harent wille verloren hadde. En dewijle ick dat geval hier oock onder de papieren van mijn jonckheyt beschreven vinde, soo voeght dat al mede by dese gelegentheyt van geschiedenissen; misschien wat nieuwe aen-merckinge daer uyt rijsen sal.
Phi. Wel aen, Ick beginne al wederom te lesen, Sophronisçe, en houde als noch op het bedencken, dat de vorige geschiedenisse in my heeft verweckt tot beter ghelegentheyt.
| |
Liefde Gekocht met gevaer des levens.
DAer light een rijcke kust te midden in de baren,
Soo dat rontsom het lant de schepen konnen varen,
De ringh is niet te groot, en des al niet-te-min
Mē vinter menigh dorp en schoone steden in.
Ter plaetsen daet de Son komt uytter zee geresen
Daer plagh in ouden tijt een schoone ree te vvesen,
Het vvas een vierkant diep, en menigh schippers-gast
Schoof hier met groot vermaeck de stengen van de mast.
| |
| |
De straten van de stadt die krielden van de menschen,
De zee gaf aen het volck al vvat de sinnen vvenschen,
Al vvat het oogh begeert. En vvat en vontmer niet?
Het schijnt een stage mart, al vvaer men henen siet.
Maer vvat de Son beschijnt met haer vergulde stralen,
Al schijntet vvonder hoogh, het sal voorseker dalen;
De tijt verkeert haer loop, de tijt verkeertet al,
En niet en staeter vast hier in het aerdsche dal.
VVat hoeft men eenigh boeck op dit geval te lesen?
Armuyde slechts alleen kan mijn getuyge vvesen;
VVaer isser nu een mensch die hier syn handel drijft?
'T is maer een hoopje puyns al vvatter over-blijft.
Daer is geen haven meer; alleen de schorre meeuvven
Die vallen op het strant, om daer te komen schreeuvven.
Daer eertijts neringh vvas, en vollen herten-vvensch,
Daer siet men niet een schip, jae niet een eenigh mensch,
Daer komt geen vreemt gesel, om yet te mogen koopen,
De bakens zijn verset, het diep geheel verloopen:
En vvaerom langh verhael? men siet hier inder daet,
Dat al vvat vverelt hiet gelijck een roock vergaet.
'Ten tijd' als dese stadt ten hooghsten vvas geresen,
En scheen een gulde son in haer volkomen vvesen,
Doen vvert in haer begrijp een vrijster op-gevoet,
Fris, geestigh, eerbaer, heus, en uytter-maten soet.
Haer vader in het lant en even daer geboren
VVert dickmael in de vvet als eerste Raet gekoren,
Soo dat hy menighmael in saken van de stadt
Als hooft en opper-vooght in vollen luyster sat.
Lycoris vvert gevrijt, Lycoris aen-gebeden,
Lycoris vvas vermaert in al de Zeeusche steden.
Haer geest en eerbaer root, met geene smaet beyleckt,
Die vvas gelijck een aes dat alle vrijers treckt.
| |
| |
Men vont daer in het lant veel frissche jonge lieden,
Die aen het aerdigh dier haer gunste komen bieden,
En yder broche verstant of rijckdom aen den dagh,
Nae dat de geest hun geeft, of nae de beurs vermagh.
Hier laet een vrolick quant voor hare kamer spelen,
En vvil door soet geluyt haer teere sinnen stelen.
Daer recht een vveeligh hert een rey of dans-spel aen,
En brenght van alle kant de vrijsters op de baen.
Hier is een rijcke beurs, die vvil haer meest behagen,
Door menigh lustigh velt te rijden met den vvagen.
Daer is een losser hooft, die kan geen vrijer zijn,
Of moet syn minne-dranck gaen halen uyt den vvijn.
Een die Elpenor hiet die vvilse meest believen
Met rijmen, met gesangh, met soete minne-brieven,
Hy maeckt een aerdigh veers, of dicht een geestigh liet,
Dat hy voor syn geschenck de jonge vrijster biet.
Hy is een hups gesel en in de stadt geboren;
Maer echter vvat hy doet syn diensten zijn verloren,
Hy vordert niet een dingh, hoe-vvel hy deftigh spreeckt,
De kunst heeft vveynig krachts vvanneerder gelt ombreeckt.
Lycoris luystert vvat; maer desen onvermindert,
VVat hy op haer gevvint dat vvert hem stracx verhindert.
Al is hy vvel ter tael, al heeft hy goet beleyt,
Hem vvert noch even-vvel het droevigh Neen geseyt.
Hy denckt: 'T en heeft geen noot, de sake dient hernomen;
Dat eerst niet vallen vvil dat kan ten lesten komen.
Hy is van vveynigh moets, en sonder goeden raet
Die op het eerste Neen een lieve vrijster laet.
Hy valt dan aen het vverck, en gaetet vveder vvagen,
Hy gaet het op een nieu met grooter yver vragen,
Hy doet al vvat hy magh, en hout gedurigh aen;
Maer 't is al sonder vrucht, men hiet hem vveder gaen,
| |
| |
Men hiet hem uyt het huys en van Lycoris blijven.
Ach! sey de jongelingh, dit doen de ronde schijven.
Hy meynt dat van het quaet de gront en oorspronck zy,
Vermits daer vrijers zijn van meerder gelt als hy.
Eens na een langen tijt ontrent de kortste dagen
Soo quammer harde vorst, en bijster stuyre vlagen,
Dies vroos het vvater toe, soo dat een klare beeck
Een schoonen diamant of suyver glas geleeck.
Daer gingh het vveeligh volck op alle slooten rijden,
Daer gaet de losse jeught op gladde banen glijden,
Hier gaet een jonge vrou, en daer een frissche maeght,
Die op het brackigh ijs hier teere leden vvaeght.
De grachten van de stadt aen alle kant bevrosen
Die vvorden tot een baen op desen tijt gekosen.
Dit acht het dertel rot het beste dat men vint,
Mits daer een hooge vest belet den Noorden vvint.
Het is vvel eer gevveest een vvijs in onse landen,
Dat midden in de kou de jonge lieden branden.
Het ijs vvas als een perck daer in de liefde jough,
En menigh aerdigh vvilt na synen tempel drough.
Lycoris (na den noen tot dese feest gebeden)
Quam met haer neef verselt op schaetsen aen-gereden,
Elpenor paster op, hy vint hem daer ontrent,
En heeft van stonden aen syn loop tot haer gevvent.
Hy gaf den neef een praet met soo beleefde reden,
Dat hy de vrijster kreegh. De neef die is te vreden,
De neef die heeft uyt gunst Elpenor toe-gestaen
Dat hy syn lieve nicht magh leyden op de baen.
Maer hy die met de maeght in vryheyt soeckt te spreken,
Is uyt het dichte volck allencxen af-gevveken,
Hy reet ter zijden uyt, daer klaeght hy syn verdriet,
En vvat om harent vvil hem dickmael is geschiet,
| |
| |
En vvat hy heeft gedaen, en vvat hy heeft geleden,
En hoe hy vvert gequelt, oock tegen alle reden,
En hoe dat menighmael haer vader hem ontmoet,
En dat (gelijck hy seyt) alleen maer om het goet.
Hy heeft soo veel te doen, soo veel te vveder-leggen
Van dat tot synen smaet de quade tongen seggen,
Dat hy niet eens en let vvaer henen dat hy rijt,
En geensins, als het dient, de quade slagen mijt.
Lycoris (soo het scheen) begon het oir te leenen,
En toont aen haer gelaet de sake vvel te meenen.
Dit maeckt den jongelingh soo vvonder blijden hert,
Dat hy geheel vervoert en op-getogen vvert.
Daer vvas een seker rack daer in de vvinden bliesen,
Dies konde mits de stroom het vvater niet bevriesen.
Doch mits een stilder lucht ontstaen op desen tijt,
Soo vvas een dunne schors gevvassen op de bijt.
Elpenor vvech-geruckt door haer begonnen reden,
Komt met een vrolick hert en sonder angst gereden;
Maer als hy naerder quam, en raeckt den loosen vvrack,
Doen vvasset dat het ijs in duysent stucken brack.
Daer is de jongelingh, daer is de maeght gevallen,
Daer stort het lieve paer in 't diepste van de vvallen;
Men sagger niet een dingh dat op het vvater bleef,
Als dat syn hoet alleen en dat haer moffel dreef.
Hy rap op syn gestel, al is hy diep gesoncken,
Eer dat syn vochtigh kleet vol vvater is gedroncken,
Begaf hem uyt den gront, en door een snelle vlijt
Soo licht hy metter haest syn leden uyt de bijt.
Daer koomt stracx al het volck van alle kant geloopen,
En siet vvie syne vreught met droefheyt sal bekoopen,
Daer krielt men over-hoop, daer rijst een groot gevvoel;
Maer laes! de teere maeght die dompelt in den poel.
| |
| |
Al vvat Elpenor doet hy kanse niet genaken,
Vermits aen alle kant de naeste schorsen braken.
En schoon hy haer een kleet, een hant, een mantel biet,
Eylaes! hy reyckt te kort, of sy en vat het niet.
Ten lesten als de maeght nu schijnt te vvillen sincken,
En met haer bleecken mont het vvater in te drincken,
Soo roept hy: VVeerde lief, ey vveert u vvatje kont,
En, vvat ick bidden magh, onthout u van den gront.
Ick kome t'uvver hulp, ick kome t'uvver baten,
'K en vvil u nimmermeer, 'k en sal u niet verlaten
In leven of in doot. En tot een vast bevvijs,
Soo springht de jongelingh te midden in het ijs,
Hy grijpt haer in den arm, en stelt hem om te svvemmen;
Maer voelt hem in den vvrack aen allen zijden klemmen.
Hy vvort van 't ijs gevvont, syn hant en aensicht bloet,
En daer en is geen baet, vvat d'een of d'ander doet.
'T gevvicht is al te svvaer om uyt te zijn getogen,
Vermits haer beyder kleet vol vvaters is gesogen.
Geen kant en blijfter vast, en yder schorse breeckt,
VVaer dat Elpenor raeckt, of eens syn handen steeckt.
Daer is hy gansch verstelt, syn krachten zijn besvveken,
Syn moet oock even-selfs die schijnt te zijn gevveken.
Eylaes! de strenge vorst die slaet hem om het hert,
Soo dat syn jeughdigh bloet nu kout en killigh vvert.
Maer schoon de bleecke doot hem sit als op de lippen,
Hy laet hem even-vvel de vrijster niet ontglippen,
Maer houtse staegh om hoogh, soo datse niet en sinckt,
En in soo diepen kolck maer luttel vvaters drinckt.
Siet, onder dit gevvoel soo is ten langen lesten
Haer beyder naeste bloet gekomen op de vesten;
Daer is een herder by, een hoeder van de kerck,
Die stelt oock even daer syn vvapens in het vverck,
| |
| |
Hy knielt daer in het stof, en met een groot bevvegen
Soo roept hy om behulp, en om des Heeren segen.
De vrienden en het volck die bidden nevens hem;
Dies rijster in de lucht een algemeene stem,
Een toe-roep van de stadt. Het schijnt dat alle menschen
Om bystant in den noot van dese lieden vvenschen.
Maer, siet, om desen tijt soo vvort Lycoris flaeu,
En in haer aengesicht daer rijst een duyster blaeu,
Het schijnt haer bloet vervriest, haer mont en teere vvangen
Zijn jammerlick gestelt, als van de doot bevangen.
Sy snickt als een die sterft, en seyt: 'K en magh niet meer.
Mijn ziele die verhuyst. VVeest my genadigh Heer.
| |
| |
Vaert vvel, geminde vrient. Het vvoort is naeu gesproken,
Sy heeft van stonden aen haer oogen toe-geloken,
Haer hooft zijght op de borst. Dit sien de lieden aen,
En daer op roept het volck, De vrijster is gegaen.
Elpenor op het vvoort die is geheel verslegen;
Noch gaet hy door het ijs sigh op een nieu bevvegen,
Het schijnt dat hy het lijf als voor het leste roert,
Dies vvert hem van het volck een ladder toe-gevoert;
Die heeft hy by een sport ten lesten aen-gegrepen,
En met een groote kracht syn vingers toe-genepen,
Iuyst soo als yemant plaght die harde stuypen krijght,
Of van een svvijm verrast ter aerden neder sijght.
Daer quam een boots-gesel, een van Neptunus bende,
Die onsen jongelingh en oock Lycoris kende,
Hy voeght hem by den hoop, en treckt met alle kracht,
Soo dat het jonge paer is op het ijs gebracht.
Maer schoon sy op het droogh ten lesten zijn getogen,
Het schijnt dat bey gelijck haer zielen zijn vervlogen,
Haer leven uyt-geblust. Lycoris streckt haer uyt,
En van Elpenor selfs en hoort men geen geluyt.
Hier baet geen deerlick sien, geen ongetijdigh klagen,
Roept yemant van het volck, sy dienen vvech gedragen.
VVant soo men langer beyt, daer is geen tvvijffel aen
De koude sal gevvis haer om het herte slaen.
Daer pooght men na de stadt, daer koomt een yder kijcken,
En siet de lieden aen als tvvee bedroefde lijcken.
Sy vverden op den vvegh en over straet beschreyt,
Om datse door de Faem zijn beyde doot geseyt.
Als yder op het lest is in het huys gekomen,
Soo vvorter overleyt vvat nut is in-genomen,
VVat voor een krachtigh nat, vvat kruyt hun dienen sal,
Voor soo een strenge kou en soo een hart geval.
| |
| |
Elpenor hoe het gaet en vvil geen medeçijnen,
Geen drancken van de kunst, geen kruyt of heete vvijnen,
Hy vvil dat hem het volck voor-eerst te kennen geeft,
Hoe dat Lycoris vaert, en of de vrijster leeft.
VVant, seyt hy, soo de maeght is uytter tijt gescheyden,
Soo laet my die ick ben, en doet het graf bereyden:
Daer is geen seggen aen, vvy moeten bey gelijck
Of hier op aerden zijn, of in het hemel-rijck.
Hy bleef in desen stant vvel ses of seven dagen,
En hy doet anders niet als na Lycoris vragen.
Maer vvat sigh yemant pijnt men krijgt geen vast bescheet,
En dit is aen den vrient een innigh herten-leet.
Hy leyt hier op en maelt by vvijlen gansche nachten,
Gedurigh om-gevoert in veelderley gedachten.
Dan is hy sonder hoop, dan krijght hy vveder moet.
Siet dit is veel de spijs die alle minnaers voet.
Lycoris onder dies had over doot gelegen,
Maer heeft door goet behulp haer adem vveer gekregen,
Sy vvas des niet-te-min gansch jammerlick gestelt,
En siet de doctor seyt dat haer de vrijster quelt.
Hier op is al het huys met grooten druck bevangen,
En soeckt vvat haer ontbreeckt met over-groot verlangen.
De vader koomter by, en toont hem vvonder soet,
En seyt haer, lieve kint, ey schept doch goeden moet.
Light u yet op het hert soo vviltet my ontdecken,
'K en sal u geen behulp of geenen raet ontrecken.
Sy antvvoort niet een vvoort, als datse dickmael sucht,
En hierom is de man noch des te meer beducht,
Hy vraeght haer op een nieu, hy vraeght haer ander-vverven,
En denckt op yder sucht, sy moet voor-seker sterven;
Dies staet hy gansch verbaest, en vveet geen ander raet,
Als dat hy tot syn vrou, sy tot haer dochter gaet.
| |
| |
De moeder koomter by; maer vvatse mochte vragen
Het antvvoort datse geeft is (sonder vvoorden klagen,
Sy doet ter vverelt niet als datse deerlick kermt,
Soo dat de vreemste mensch sigh over haer ontfermt.
Iuyst is op desen tijt de doctor in gekomen,
Die heeft haer gansch gelaet vvel neerstigh vvaer-genomen,
En naer hy haren pols tot drie-mael had gevoelt,
Tot drie-mael had gelet hoe dat haer herte vvoelt,
Tot drie-mael haer gesicht ten vollen had bekeken,
En noch had ondersocht verscheyde binne-streken,
Al dingen van de kunst, soo sey de Mediçijn:
De sieckte die haer schort dat is de minne-pijn,
De koude die haer let die kan men vvel genesen,
Maer heete minne-brant en is niet af te lesen,
Daer baet geē machtigh gom, geē dranck of heylsaem kruyt,
Hy moet de plaester zijn van vvie de sieckte spruyt.
De moeder staet verstelt, sy hiet den doctor svvijgen,
Sy meynt het gansch geheym vvel uyt haer mont te krijgen,
Sy gaet haer saghjens aen, en seyt haer vvonder veel;
Maer niet een eenigh vvoort en komt haer uyt de keel.
De vrou, al vvederom en op een nieu verslagen,
Tijght haer het minnen op, oock sonder meer te vragen,
Lycoris, seyt de vrou, ick vveetet datje mint,
Segh, vvat ick bidden magh, tot vvien ghy zijt gesint.
Ick vvil (indien ick kan) om u verdriet te stelpen,
Ick vvil u over-al gelijck een moeder helpen.
Ghy maer (ô vveerde kint) en doet u niet te kort,
Maer opent u gemoet, en segh ons vvatter schort.
Dit vvoort bevvough de maeght, sy schijnt te vvillen spreken;
Maer siet als sy begint soo blijft haer rede steken.
Doch naer een langh gedrael, soo komter tot besluyt,
Soo komter 't groote vvoort ten langen lesten uyt.
| |
| |
Hy die te vreden is om mijnent vvil te sterven
Die moet, indien ick leef, die moet eens troost vervverven.
Siet, moeder, met een vvoort, soo dat my vvert gejont,
Ick sal, met Godes hulp, in korten zijn gesont.
Maer soo dien ick bemin my niet en magh gebeuren,
Soo moet ick mijne jeught tot in de doot betreuren,
Soo moet ick uytter tijt, daer is geen tvvijffel aen,
Ick ben doch op den vvegh om na het graf te gaen.
Maer segh doch eens vvaerom Elpenor vvort versteken?
Magh hy met Corydon niet vverden vergeleken?
Is hy niet fraeyer geest, en vry al schoonder man
Als Hylas immer vvas, en Philos vverden kan?
'Tis vvaer dat onder hen zijn rijcke jonge lieden,
Die groot en machtigh gelt u plegen aen te bieden;
Maer segh my doch een reys, vvat vreught geeft doch het goet,
Indien men tegen danck met yemant trouvven moet?
Hoe kander slimmer dingh ter vverelt zijn gevonden,
Dan als men tegen aert te samen is gebonden?
Men segge vvat men vvil, my dunckt ick heb gelijck,
'T vernuegen is den mensch gelijck een hemelrijck,
Elpenor, soo ghy vveet, die is van kloecke sinnen,
Hy sal te syner tijt vvel gelt en rijckdom vvinnen.
En soo, door Godes hulp, de saeck eens vvel geviel,
Soo had ick boven 't goet een vvel vernueghde ziel.
Maer soo eens Corydon syn rijckdom quam te missen,
(Gelijck syn los beleyt sigh lichte kan vergissen)
Hoe vvaer ick dan, och arm! hoe vvaer ick dan gestelt!
Ick had een dommen bloet, en even sonder gelt.
VVil yemant van behulp of van getrouheyt spreken,
Mijn vrijers al gelijck zijn in den noot gevveken.
VVie heeft in rechten ernst met handen toe-getast
Als dese vrient alleen, en noch een schippers-gast?
| |
| |
Palaemon vvas bevreest, en Celadon beschoncken,
En Hylas met syn maet gingh achter strate proncken.
De moye Corydon die stonter by en keeck,
Niet anders dan gelijck een poel-snip op een kreeck.
En soo maer eens het ijs een vveynigh quam te kraken,
Stracx dorst hy (naer ick hoor) niet aen den vvrack genaken.
Is dat niet schoone gunst en grooten dienst getoont
Van yemant die versoeckt met trou te zijn geloont?
'T is noot die vrienden prouft. Ey laet de linckers varen,
Die in mijn diepen angst soo ongevoelick vvaren,
En soo ick bidden magh, soo geeft my doch een man
Die voor geen doot en vreest, als hy my dienen kan.
Ey geeft my dien ick vvensch, geen druck en sal my letten;
VVant met een lieven man soo kan men leet verfetten.
Hier baet noch machtigh goet, noch uyt-gelesen gout,
Vernugen is het al vvanneerder yemant trout.
Lycoris had geseyt. De moeder is bevvogen,
Het schijnt dat haer de ziel is uytte borst getogen.
Tervvijl Lycoris spreeckt, sy gaet tot haren man,
En raet hem tot de saeck soo veel sy raden kan.
De vader hoort de vrou en alle menschen spreken,
Hy vveeght in syn gemoet de soete minne-treken,
Hy vveet dat yder seyt, hoe dese trouvven vrient
De vrijster inder noot heeft over-al gedient.
Hy vveet hoe tot de saeck syn dochter is genegen,
Soo laet hy voor het lest syn geest hier toe bevvegen,
En seyt haer tot besluyt: Nu dochter zijt gerust,
Ick ben bereyt te doen al vvat u hert gelust.
Laet vry u svvaer gepeys en droeve klachten varen,
Het vvert u toe-gestaen met hem te mogen paren,
Met hem die u gemoet uyt eygen sin verkoos.
Sy op soo blijden vvoort ontloock gelijck een roos,
| |
| |
Sy krijght dien eygen stont een bly en geestigh vvesen,
En naer een korten tijt Lycoris is genesen.
De vader geeft verlof aen haren medeçijn,
En seyt hier moet voortaen een ander doctor zijn.
Een man Elpenors vrient die hadde dit vernomen,
En is met blijden geest daer in het huys gekomen.
Daer seyt hy hoe het stuck met syn geminde staet,
En vvatter in het huys van Thyrsis omme-gaet.
Hy seyt hem boven dat, Nu visser spreyt u netten,
En vvilt te deser stont op uvve saken letten.
Het roosje dient gepluckt tervvijlen dattet bloeyt,
Het ijser dient gesmeet tervvijlen dattet gloeyt.
Lycoris meer als oyt is tot de saeck genegen,
De moeder (eerst verstoort) die laet haer nu bevvegen,
De vader statet toe, dies gaen u saken vast,
'Tis maer u eygen schult soo ghy niet toe en tast.
Elpenor in't gehoor van soo gevvenschte saken
Begint als uyt een droom vvel vrolick op te vvaken,
Hy danckt den goeden God, dat hy noch heden leeft,
Hy danckt des Heeren gunst, die hem den segen geeft:
Hy danckt de soete maeght, die op syn lijden dachte,
Hy danckt den goeden vrient, die hem de bootschap brachte:
Hy danckt het gunstigh volck, dat hem de vrijster jont,
Hy danckt den medeçijn, die hem ten dienste stont,
Hy vvil oock even-selfs de moeder niet vergeten,
Hy vvil syn danckbaer hert den vader laten vveten;
VVant schoon eerst dit beleyt vvas tegen haren raet,
Die vvel doet op het lest en komt niet al te laet.
Soo haest haer dan de koorts vvat afbegon te breken,
Soo vvenscht hy om de maeght alleen te mogen spreken.
Hy sent een goeden vrient, hy soeckt de moeder aen,
En naer een kort beraet het vvert hem toe-gestaen.
| |
| |
Hy geeft hem naer het huys, men laet hem binnen komen,
En stracx schijnt alle druck hem af te zijn genomen.
Siet, als een svvanger vvijf met lief verlost van kint,
En dat een schippers-gast magh zeylen voor den vvint,
En dat des vyants heir is uytter velt gesmeten
Soo is het vorigh leet van yder een vergeten.
Hoe veel een vrijer leet, verkrijght hy dat hy socht,
Hy is van stonden aen in beter stant gebrocht.
En mits Elpenor voelt syn vrolick hert verkloecken,
Soo laet hy na den eysch het lieve pant versoecken,
En, siet, het goet begin dat kreegh een soet besluyt.
VVant eer de maent verloopt Lycoris is de bruyt.
VVel zijt van my gegroet, ô soete jonge lieden.
Mijn pen is noch gesint om u geluck te bieden.
Vaert vvel oock heden selfs, vaert vvel, geluckigh paer,
En, soo 't u saligh is, God geef u hondert jaer.
Soph. Wat dunckt u, Philogame, wasser reden om Elpenor syn versoeck langer te weygeren nae soo merckelicke preuve van syn trouhertige genegentheyt?
Phi. Voor my ick meyne neen, weerde Sophronisçe. want ick oordeele dat hy syne Lycoris wel dubbel verdient hadde, dewijle hy met het hooghste gevaer van syn leven het hare behouden hadde.
Soph. Maer de sake wat anders op-nemende, soete jongelingh, soude men niet met reden konnen seggen, dat hier geen verdiensten, maer groote ondiensten zijn van de zijde van Elpenor? want hoe kan een alsulcken yet verdienen die yemant in het perikel syns levens gebracht hebbende, dē selvē daer na daer uyt verlost? want behalven dat de gene die verlost is niet beter van gelegentheyt en is geworden door de verlossinge als hy te voren was, soo is de selve eer erger, als hebbende uyt-gestaen de vreese en schrick van het geyaer. Elpenor ontfutselt de vrijster uyt haer neefs handen, en in plaetse dat de selve alleenlick op een wel-bereyde bane midden onder het volck en mitsdien buyten eenigh perikel haer vermaeck door het ijsrijden soude ghenomen hebben, soo gaet de lincker met haer bezijdē af rijden op een ongebaende wegh, en dat soo onvoorsichtelick (indien niet ter quader trouwen) dat hy haer en hem selven neder-stort in den afgront van een diepe gracht. En of hy schoon de selve al met perikel van syn leven daer eyntlick uyt kreegh, sout ghy dat wel een verdienstelick werck derven noemen? sou de vrijster in tegendeel haer niet dapper hebben t' ondancken, schoon nu al uyt het ijs en op het drooge wesende, dat sy door syn beleyt was nat en kout gheworden, haer kleederen bedorven, en sy beyde als tot een schou-spel van de geheele stadt waren gestelt?
Phi. My dunckt, Sophronisçe, dat ghy dit stuck al wat hatelick uyt-meet, te meer dewijle ghy noch wel schijnt te willē twijffelen, of Elpenor hier in al ter goeder trouwen heeft gegaen, welcke twijffelachtigheyt in my in allen gevalle niet en kan komen.
Soph. Hoe, jongelingh? en is u niet bekent hoe menighfuldigh de kromme gangen zijn der gener die met liefde bevangen zijn, om tot haer ooghmerck te mogen geraken? Hoe? en isset niet tot uwer kennisse ghekomen, dat lestelick eē Hollants vrijer (die men nochtans d' eere plagh te geven van ter goe- | |
| |
der trouwē in alles te gaen) dat segh ick seker jongelingh een jonge deerne benevens ander jonge lieden in syn Iacht hadde weten te locken, onder dexel van daer mede wat uyt spelen te varen, en dat de selve op-settelick de Iacht om zeylde, op dat hy (wel konnende swemmen) aen syn geminde soude mogen toonen de trou-hertige genegentheyt (quansuys) die hy haer toe-droegh?
Phi. Wel wat dede hy dan, als de Iacht om-viel?
Soph. Hy op syn hoede wesende greep de syne in den arm, en liet al het geheel ander geselschap sinckē of drijven, soo die best konden, en eer hy aen lant quam dede hem trouwe beloven van de benaeude vrijster, en, de selve sulcx ettelicke male weygerende, geliet hem onder-wijlen of hy en sy beyde souden hebbē moeten verdrenckē, ten ware hy door het troostelick jae-woort by haer versterckt ende gehart zijnde, als van nieus krachten mochte verkrijgen om haer beyder lichamen aen lant te brengen.
Phi. Dat was ghewisselick een slimme streke, niet voort-komende uyt een recht Hollandts herte, een geheel geselschap, en met eene haer die hy boven al beminde in soo openbaren gevaer te werpen, om tot syn voor-nemen te geraken.
Soph. Wel wat dunckt u, Philogame, hadde dese jongelingh oock recht te seggen, dat hy haer liefde en trouwe verdient hadde, om dat hy de vrijster uyt een gevaer verlost hadde, in het welck hy sigh selfs en oock haer moetwillighlick hadde gebracht?
Phi. Als ghy dat woort moetvvillighlick daer by voegen soudt in dese en andere diergelijcke saken, soo soude de vrijer syn proçes by my verliesen. Maer wat hoefde hy syn opset en wat hy voor hadde te openbaren?
Soph. Hy meynde dat sulcx tot syn meerder voordeel soude gedient hebben, om dat hy met voor bedachte sinnen sigh in dat perikel hadde geworpen. Maer laet ons hier af-scheyden, ende dese stoffe sparen tot een anderen tijt en plaetse, daer wy oorsake sullen hebben te spreken van de gene die door bedriegerije en slimme wegen hare houwelicken hebben te wege gebracht. By dese gelegentheyt sal het beter zijn, mijns oordeels, hier noch by te voegen een Hollantsche geschiedenisse, daer by verdienste een vrijster gewonnen wert, de welcke nochtans niet in haer, maer ten aensien van syn eygen persoon in 't werck wert gestelt.
Phi. Wel, hoe konde dat geschieden, en ten goede van de vrijster gherekent werden, dewijle ghy seght dat hy aen syn eygen selfs en niet aen haer de verdiensten uytwracht?
Soph. Dat sult ghy best af-nemen, Philogame, so ghy dit gedicht by de andere, die alreede gelesen zijn, genegen zijt te voegen, en tijt wilt geven om het selve mede af te lesen. Het welcke ick u tot dien eynde jegenwoordelick ter hant stelle.
Phi. Wel aen, ick neem aē sulcx te doen, op dat wy sien mogen, wat ons Hollant op die gelegentheyt sal konnen uyt-brengen, en daer op begin ick.
| |
Gebreck genesen om een houvvelick te vorderen.
ONtfanght oock dit verhael, ô soete jonge lieden,
Dat u mijn svvacke pen hier aen bestaet te bieden:
Ten koomt niet uyt een lant dat naeu geen menschen kent,
Het is een nieu geval, dat Hollant over-sent.
Ghy mooghtet als geschiet en voor vvaerachtigh lesen,
Het machtigh Amsterdam sal des getuyge vvesen.
| |
| |
VVant binnen haer begrijp daer is het stuck geschiet,
Dat ghy hier in de plaet of in de veersen siet.
Iefron een hups gesel die gingh met rijpe sinnen
En naer een langh beraet de soete Rachel minnen.
Het stuck is vvel gevat, sy vvaren beyde rijck,
Heus, eerbaer, vvel befaemt, en schier in als gelijck.
Daer is maer een verschil, sy koomt met vaste schreden,
En recht gelijck een keers en veerdigh aen-getreden,
Maer siet de vrijer hinckt, vvanneer hy pooght te gaen,
En 't stont van eersten af de vrijster qualick aen.
Iefron vvas over langh en in syn jonge dagen,
In 't hollen van een dijck, gevallen metten vvagen;
Soo dat hier uyt ontstont een droevigh ongemack,
Vermits dat hem het been ontrent den schenckel brack.
De meester (soo het bleeck) aen vvien het vvort bevolen
VVas vry al vvat te vroegh gekomen uyter scholen:
Hy bracht niet soo het dient de stucken over een,
En daerom hielt de vrient een slim en krepel been.
Iefron noch even-vvel en gaffet niet verloren,
Maer hout gedurigh aen de vrijster na te sporen,
En schoon hy krepel gaet, des echter niet-te-min
Hy krijght haer vaders gunst, en vvint des moeders sin.
De vrijster is voortaen voor hem alleen te vvinnen;
En daerom hout hy aen als met de gansche sinnen.
Doch schoon hy aen die vverck syn gansche krachtē hingh,
Hy blijft gelijck hy vvas, en vordert niet een dingh.
Hy doet al vvat hy kan, en vvat de vrijers plegen.
Doch sy noch even-vvel en liet haer niet bevvegen.
Hy bid, hy smeeckt, hy vleyt, hy gaet haer deftigh aen,
Maer vvat hy neemt ter hant, hy vvies den Moriaen.
Ten lesten stelt hy vast en vvil haer naerder proeven,
Of sy tot scheydens toe syn herte sal bedroeven,
| |
| |
Dan of hy voor het lest, na menigh ongeval,
Op haer vervrosen hert noch yet gevvinnen sal.
Hy gaet haer vveder aen, en seyt met lange reden
Al vvat hy heeft gedaen, en vvat hy heeft geleden
Nu soo een lange vvijl, en soo geruymen tijt,
Als hyse met verdriet ter eeren heeft gevrijt.
'T is eenmael langh genoegh van dese saeck gesproken,
En mijn bedroefde ziel met langh verdriet gebroken.
Vergunt my nu een reys, dat ick eens vveten magh
Mijn hooghste ziel-verdriet of mijn gevvenschten dagh.
VVaerom sal ick voortaen in tvvijffel blijven hangen?
Ghy vveet mijn innigh leet en mijn bedroeft verlangen,
Ghy vveet hoe mijn gemoet na vveder-liefde dorst;
Maeckt hier een eynde van, en spreeckt eens uyt de borst.
Ghy vveet van mijn bedrijf, van alle mijne saken,
Ghy vveet (soo God ons voeght) hoe vvy het sullen maken,
Ghy vveet vvie dat ick ben, en kent my vander jeught,
Soo dat ghy nu voortaen geen uyt-stel nemen meught.
V moeder vintet goet, u vader is te vreden,
Ghy doet vvat u betaemt, en voeght u na de reden.
VVant dat een vader prijst, een moeder dienstigh vint,
VVort sonder eenigh recht gevveygert by het kint.
Mijn ouders (sprack de maeght) ick moetet u bekennen,
Die souden, soo het schijnt, haer licht aen u gevvennen,
Ick sie dat u bedrijf, daer me ghy omme gaet,
Ick sie dat u beleyt haer vvel te sinne staet.
Ick vond' oock in u doen al eenigh goet vernoegen,
En sou tot u misschien mijn sinnen konnen voegen.
Maer siet daer hapert vvat dat my niet aen en staet,
Dies isset sonder vrucht al vvat hier yemant raet.
Ick hoord' een deftigh man eens dese reden seggen,
En syn bestendigh vvoort is niet te vveder-leggen:
| |
| |
VVanneerder yemant trout een openbaer gebreck,
Noemt dien een gierigh mensch, of vvel een rechten geck.
Dit heeft nu langen tijt in mijnen geest gelegen,
En vvat gebreckigh is dat is my bijster tegen.
VVord' ick mijn leven oyt tot yemants echte vvijf,
Ick vvil een fris, een gaef, een rap, een vvacker lijf,
Ick vvil voor al een man die met gesvvinde schreden
Kan veerdigh op den dam, op beurs, en straten treden,
En vvie dit niet en heeft, hy zy dan vvie hy magh,
Dien vvensch ick nu ter tijt voor eeuvvigh goeden dagh.
Hy sal noyt mijne zijn, en dat op vaste reden,
Daer sal noyt krepel been op mijnen leger treden.
VVant soo dat oyt geviel, ick vvaer een droeve vrou,
En kreegh gevvis een kint dat krepel vvesen sou;
Soo maelt my dit gebreck tot in de diepste sinnen,
En daerom, vrient, vertreckt, op my is niet te vvinnen.
Gaet heen. vvant u bedrijf heeft my nu langh verveelt.
'T is beter korte pijn als lange tijt gequeelt.
De vrijer die besterft van soo een harden donder,
Syn breyn en gansche kracht, syn hert besvvijckter onder,
Het schijnt als of de man syn leste vonnis kreegh,
Of, door een svvijm geraeckt, ter aerden neder seegh.
Ten lesten gingh hy vvegh met vvanckelbare gangen,
Het schijnt de bleecke doot die sit hem op de vvangen,
Hy vvist in dit geval niet vvat te sullen doen,
Hy laet de vrijster daer, en biet haer niet een soen.
En mits hy nu den moet ten vollen heeft verloren,
Soo hinckt syn krepel been noch slimmer als te voren,
Syn oogh is sonder glans, syn tonge sonder tael,
Het vvaggelt al gelijck, en 't hapert altemael.
Hy geeft hem na het bed', daer gaet hy leggen duchten,
Daer gaet hy met verdriet veel uyren leggen suchten,
| |
| |
Daer peyst hy al den nacht tot aen den dageraet,
Of hem in dit geval geen uyt-komst open staet.
Ten lesten roept hy uyt: 'K en gevet niet verloren,
My dunckt ick vveet een dingh my dienstigh na te sporen.
Te Gisp is nu ter tijt een vvonder handigh man,
Die oock het slimste been te rechte brengen kan.
Ick moet het nu ter tijt, ick moet het heden vveten
Of hy sigh over my geen kracht en sou vermeten.
Daer mede scheyt de man uyt syn bedroeft gepeys,
En sonder langh verblijf, soo tijdt hy op de reys.
Hy koomt naeu in het dorp, hy laet den meester halen,
Hy seyt: Hier is een man die sal u vvel betalen,
Hier is een krepel been, indien ghy dat geneest,
Geen meester isser oyt soo vvel betaelt gevveest.
De meester doet de man syn hosen stracx ontbinden,
Om vvatter schuylen magh te beter uyt te vinden,
En naer hy heeft betast het voughsel van het been,
Soo vint hy stracx de pijp gevvassen over een.
Hy voelt noch andermael, hy raeckt aen alle zijden,
Hy grijpt vvel happigh toe, oock sonder yet te mijden.
Ten lesten quammer uyt: Ick sie het vvatter schort,
Alleen door quaet beleyt soo is het been te kort.
En om dit vvederom in goeden stant te brengen,
Soo moestje vry de slagh van dese vuyst gehengen,
Ghy moest niet zijn beschroomt voor ongevvoone pijn,
En moght al beter koop den beul gelevert zijn.
Maer al dat meepsche volck, geboren in de steden,
En is geen praem gevvent ontrent haer teere leden,
'Ten soeckt maer syn vermaeck, al vvat het hertje lust,
Ghy daerom keert te rugh, en hout u hooft gerust.
Bey holla, sey de vrient, ick bid u niet te vragen,
Of oock mijn tanger lijf sal pijne konnen dragen,
| |
| |
Stelt dat tot mijnen last, en segh my slechts alleen,
Of ghy een uyt-komst vveet voor dit mijn krepel been.
Soo ghy u dat vermeet, en gaet op vaste reden,
Daer sal geen mangel zijn aen mijn geheele leden:
Begint ghy slechts het vverck, en doetet na den eysch,
En acht dit gansche lijf niet meer als peerde-vleys.
De meester stont verbaest van soo gestrenge vvoorden,
Tsa, seyt hy, vvacker, knecht, loopt haelt ons nieuvve koordē,
Loopt haelt ons vvatter dient, en bint my dese gast;
Maer bint hem soo het hoort aen alle kanten vast.
Iefron seyt vvederom: 'k en vvil niet zijn gebonden,
Ick kan oock sonder schrick besien mijn eygen vvonden.
VVaer toe soo veel geruchts? doet vvatter dient gedaen,
En tast my soo ghy vvilt met rauvve duymen aen,
Ick ben des vvel getroost. De meester is vervvondert,
Hy kent niet eenen boer soo hertigh onder hondert,
Hy siet den vrijer aen, hy siet het svvacke lit;
Maer vveet niet vvatter schuylt, of vvatter achter sit,
Hy vveet niet dat een maeght, een maeght van teere zeden
Een vrijer stijven kan met krachten in de leden;
En schoon hy vvonder diep in alle kruyden siet,
Soo kent hy lijckevvel de kracht der minne niet.
Hy tijt dan aen het vverck, en sonder yet te binden,
Soo gaet hy eerst het been in groene kruyden vvinden,
Hy stooftet voor een vvijl, en des al niet-te-min
Hy breecktet metter hant, hy settet vveder in.
Hy doet den jongelingh gelijck de rauvve gasten,
En als hy voortijts plagh de boeren aen te tasten.
Hoe seer dat yemant kermt, ja schoon al riep hy moort,
Hy gaet noch even-vvel met synen handel voort.
'Ten lijdt (na mijn onthout) naeu ses of seven vveken,
De man koomt uyt het dorp gelijck een pauvv gestreken
| |
| |
Bly-geestigh, fris, gesont, het been vvel in-geset,
En recht gelijck een keers, en met een vasten tret.
Stracx na de vrijster toe, en dat met rappe voeten,
Hy gaet de soete maeght met vrolick vvesen groeten,
Hy treet vrymoedigh toe, en met een soeten lagh
Soo geeft hy haer een kus, en bietse goeden dagh.
De vrijster siet hem aen, en is geheel vervvondert,
Van vvaer hy komen mocht soo schielick op-gedondert
Daer midden in de zael. vvant sy en vviste niet
VVat dat hy had gedaen, na dat hy van haer schiet.
Sy seyt hem: Lieve vrient ghy zijt hier al vergeten,
Geen mensch en is bekent vvaer dat ghy hebt geseten,
VVat jaeght u vveder hier? dat vvil ick eens verstaen,
Het is u vvel bekent, u saken zijn gedaen.
| |
| |
Ick kome, seyt de vrient, om noch een mael te vragen,
Of ghy nu eens de kans met my sout vvillen vvagen.
Ick hebbe dit geluck my heden toe geleyt,
Dat ghy sult beter doen als eertijts vvas geseyt.
Sy antvvoort met een lagh: Iae 't sal eens beter vvesen,
VVanneer u krepel been van hincken is genesen.
Dan vvil ick eens met troost versetten u verdriet;
Maer dat is, na ick acht, u leve dagen niet.
De vrijer nam het aen, en seyt: Ick ben te vreden
Te doen in dit geval na u gestrenge reden,
Ick sal versteken zijn, indien ick krepel blijf;
Maer vvord' ick eens gesont, soo vvort mijn echte vvijf.
De vrijster stont het toe, en vvinckte metten hoofde,
Dan 't vvas maer enckel spot, gelijckse doen geloofde;
Maer Iefron op het vvoort die maeckt een capriool,
En toont syn rappen voet tot onder aen de sool.
Hy sprongh noch andermael, en gingh met rappe leden,
En om en vvederom voorby de vrijster treden;
En naer een korte vvijl soo springht hy noch een mael,
En laet syn blijde stem dus hooren op de zael:
VVat schort nu, soete maeght, vvat schort my aen de beenen?
'K en ben soo krepel niet, gelijck de lieden meenen.
De vrijster stont en keeck, sy vvist niet vvatse sagh,
En ofs' haer eygen oogh geloove geven magh.
Sy vraeght den jongelingh, hoe dit soo konde vvesen,
En vvaer hy vvas gereyst, en vvie hem had genesen,
En vvat hy had gedaen? Hy seyt: Door groote pijn
Soo zijt ghy, vveerde maeght, ten langen lesten mijn.
Daer gaet by met bescheyt de vrijster openbaren,
En vvaer hy is gevveest, en hoe hy is gevaren,
En vvat hy voor verdriet te Gisp had uyt-gestaen,
En vvat de rauvve gast hem pijn heeft aengedaen,
| |
| |
En hoe hy menighmael in flaeuten had gelegen,
En hoe hy vvederom den adem had gekregen,
Niet door een vreemde salf of dingen van de kunst,
Maer door een soet gepeys van haer gevvenschte gunst.
En t' vvijl hy dit verhaelt, soo geeft hy ondertussen
Soo geeft hy aen de maeght niet vveynigh soete kussen;
En schoon sy dat verbiet en vveert hem dickmael af,
Haer vvoort is niet te fel, haer vvesen niet te straf.
En hier uyt heeft de vrient ten vollen ondervonden,
Dar even by de maeght syn dingen beter stonden.
Hy past dan op het stuck, en dringht de sake voort,
En kreegh dien eygen dagh van haer het gunstigh vvoort.
Phi. Aleer u oordeel op dit trou-geval te verwachten (weerde man) soo derf ick met vollen monde seggen, dat dese onse Hollantsche vrijster wijser is in haer beleyt als de Griecsche jonck-vrouwe Hipparchia, van de welcke hier voren is gesproken; Dewijle onse Hollantsche niet en verstont in trouwe te versamelen met harē Iefron, voor dat de selve van een openbaer en sienelick gebreck gebetert was, daer Hipparchia haren Crates, soo gebult als hy was, niet alleen aen-nam, maer aen-lockte.
Soph. Ick sie ghy soeckt nieuwe stoffe, jongelingh, om my weder uyt te locken tot u voor-nemen; Maer de ure geslagen wesende, ende de tijt hier zijnde dat ick elders bestemt ben, soo en kome ick daer niet aen. Wy hebben den Nederlandtschen Helicon voor desen mael genoegh betreden, laet ons besluyten, en tot andere saken overgaen, yder in het zijne.
Phi. Dewijle het u soo gevalt, weerde Sophronisçe, soo en kan ick daer niet tegen hebben, en wil mitsdien oorlof nemen met dancksegginge, dat ghy oock desen tijt aen my hebt gelieft te besteden. Maer ick sie noch daer (so my dunckt) eenige over-blijfselen van uwe jonckheyt; ick bidde u laet my de reste van dien bondel papieren met my dragen, ick sal de selve met gelegentheyt doorlesē, en sien waer toe die best gebruyckt en gepast mogen werden.
Soph. Dat, en wat ick van die oeffeninghe noch overigh hebbe is t' uwen besten, lieve Philogame, ghy sulter noch al wat in vindē dat op dese onse vorige t'samen-sprake wel passen sal. want soo ghy gesint zijt exempelen te sien, daer liefde door eenen plotselicken en onbekenden in-val verweckt, of daer de selve door schielicke en onverwachte ghedachten af-gebroken is, beyde zijn die hier te vinden.
Phi. Dit zijn altemael saken tot mijn voor-nemen dienende; ick neme de selve met uwe toelatinge mede, en sal van geleent goet eygen soecken te maken, soo ick kan.
Soph. Soo ghy dat gesondelick verstaet, soo en wil ick het niet tegen-spreken. Maer hoe het zy, ick sal u daer mede laten gewerden. Ghy vaert wel tot beter gelegentheyt.
|
|
Auteursrechtvrij