Sinne- en minnebeelden. Deel 2. Inleiding en commentaar

(1996)–Jacob Cats– rechtenstatus

bron

Jacob Cats, Sinne- en minnebeelden. Deel 2. Inleiding en commentaar (ed. Hans Luijten). Constantijn Huygens Instituut, Den Haag 1996

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr cats001sinn02_01

logboek

- 2018-07-31 TA colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar DBNL

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Sinne- en minnebeelden. Deel 2. Inleiding en commentaar van Jacob Cats, in een editie van Hans Luijten uit 1996.

redactionele ingrepen

De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: 165, 166, 167, 168, 178, 179, 180, 181, 190, 191, 192, 201, 202, 203, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 228, 229, 230, 231, 239, 240, 241, 249, 250, 251, 252, 261, 262, 263, 271, 272, 273, 282, 283, 284, 293, 294, 295, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 319, 320, 321, 322, 330, 331, 332, 341, 342, 343, 344, 353, 354, 355, 356, 365, 366, 367, 368, 378, 379, 380, 381, 382, 390, 391, 392, 402, 403, 404, 405, 413, 414, 415, 423, 424, 425, 426, 436, 437, 438, 446, 447, 448, 449, 457, 458, 459, 468, 469, 470, 471, 472, 473, 482, 483, 484, 494, 495, 503, 504, 505, 506, 514, 515, 516, 523, 524, 534, 535, 536, 537, 538, 548, 549, 550, 551, 552, 560, 561, 562, 571, 572, 573, 581, 582, 583, 591, 592, 600, 601, 602, 611, 612, 613, 614, 615, 623, 624, 625, 626, 627, 637, 638, 639, 640, 641, 651, 652, 653, 654, 655, 664, 665, 666, 667, 668, 669, 670, 678, 679, 680, 681, 682, 691, 692, 693, 694, 695, 704, 705, 706, 707, 716, 717, 718, 728, 729, 730, 739, 740, 741, 742, 743, 744, 753, 754, 755, 756, 767, 768, 769, 770, 771, 772.

De noottekst bij de noten op p. 8-153 staat in het origineel in Sinne- en minnebeelden deel 3 op p. 331-402. In deze digitale editie is de noottekst bij de noten in dit deel geplaatst.

p. 110: accolades verspreid over meerdere regels kunnen in deze digitale versie niet weergegeven worden. Daarom wordt de accolade hier, met bijbehorende tekst, op iedere regel herhaald.

p. 383: eindnoot ‘2’ heeft in de lopende tekst geen nootverwijzing. In deze digitale editie is de noot alsnog geplaatst.

p. 395: voetnoot ‘23’ heeft in het origineel abusievelijk nootverwijzing ‘24’ gekregen in de lopende tekst. In deze digitale editie is dat verbeterd.

p. 714: voetnoot ‘25’ heeft in het origineel abusievelijk nootverwijzing ‘26’ gekregen in de lopende tekst. In deze digitale editie is dat verbeterd.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (92, 104, 106, 154, 156) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[pagina I]

JACOB CATS / SINNE- EN MINNEBEELDEN

[pagina II]

monumenta literaria neerlandica ix, 2

Dit is een uitgave van het Constantijn Huygens Instituut voor tekstedities en intellectuele geschiedenis (chi) van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (knaw)

Adres: Prins Willem-Alexanderhof 5, 2595 be Den Haag

Postadres: Postbus 90754, 2509 lt Den Haag

Telefoon: 070-33 15 800

Telefax: 070-38 20 546

Vormgeving: Frederik Bos, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Amsterdam

Druk: Catherine Press, Brugge

isbn 90-802696-2-x

[pagina III]

KONINKLIJKE NEDERLANDSE AKADEMIE VAN WETENSCHAPPEN

Jacob Cats

Sinne- en minnebeelden

Studie-uitgave met inleiding en commentaar, verzorgd door Hans Luijten

Deel 2 / Inleiding en commentaar

Constantijn Huygens Instituut, Den Haag 1996

[pagina IV]

Projectcommissie: E.K. Grootes, Amsterdam; A. Kets-Vree, Den Haag; K. Porteman, Leuven; M.A. Schenkeveld-van der Dussen, Utrecht; H.T.M. van Vliet, Den Haag

[pagina 773]

Inhoud

i	woord vooraf		1

ii	inleiding		3

1	Algemene inleiding		5

2	De inrichting van de editie		7

3	De ontstaans- en drukgeschiedenis van de bundel		8

4	Het voorwerk en de onderdelen binnen de emblemen		22

	1	De titelprenten	22
	1.1	De titelprenten in Silenus uit 1618	22
	1.2	De titelprent in Proteus uit 1627	25

	2	Het voorwerk	27

	3	De embleemprenten	28
	3.1	De onderwerpen	29
	3.2	De kleding	31
	3.3	De dieren en de vegetatie	35
	3.4	De wolkenhand	35
	3.5	De samenwerking tussen Cats en Van de Venne	37
	3.6	De graveurs	40
	3.7	Afzetters	41

	4	De opschriften	42

	5	De bijschriften (De gedichten en het proza)	46
	5.1	De gedichten	46
	5.2	Het proza	50

	6	De citaten	53

5	De bronnen en hun verwerking		56

	1	De bijbel	56

	2	Emblematische en andere literaire bronnen	58
	2.1	De Nederlandse emblematiek	58
	2.2	De buitenlandse embleemproduktie	60
	2.3	Ontlening	61
	2.4	Loci communes en compilatiewerken	62

		Appendix: Cats' emblemen als bron: enkele voorbeelden van navolging en vormen van receptie	69

[pagina 774]

6	Karakterisering van de bundel		76

	1	De geïntendeerde lezers en potentiële kopers	76

	2	Opbouw, karakter, functie. Hoe emblematiseert Cats?	79
	2.1	De structuur van de bundel	79
	2.2	‘Dit soude misschien niet qualicken passen ...’	83
	2.3	Besluit	88

iii	verantwoording		91

1	De keuze van de basistekst		93

2	Tekstconstitutie		96

	2.1	Tekstingrepen (correcties en emendaties)	96
	2.2	Hoofdlettergebruik	97
	2.3	Interpunctie	97
	2.4	Typografie	97
	2.5	Citaten	98
	2.6	Het Latijn en het Frans	98

3	De annotaties		100

4	De commentaar		101

5	De vertalingen van het Latijn en het Frans		103

iv	annotaties en commentaar		105

	de preliminaria		107

1	Aen den Verstandighen Leser op de titel-prent		107

	Introductie tot de ‘Inhout vande privilegie’		108

2	Inhout vande privilegie		110

3	De opdracht		111

4	Aenspraecke tot den leser		113

5	Voor-reden		114

6	Ad lectorem, de fine huius opusculi. Praefatio		130

7	Aende Zeeusche Ionck-vrouwen		134

8	De drempeldichters		140

	8.1	Daniel Heinsius	140
	8.2	Adriaen Hoffer	141
	8.3	Joannes Arcerius	144
	8.4	Joost van Lier	145
	8.5	Josuah Sylvester	146
	8.6	Anna Roemers Visscher	147
	8.7	Jacob Luyt	149

[pagina 775]

	8.8	Samuel de Swaef	149
	8.9	Leonard Peutemans	150
	8.10	Jacob Hobius	151

9	Tot den leser		153

	de emblemen i-lii		155

	i	Men verlangt, wat men heeft verloren	157
	ii	Waar het geen kwaad kan	169
	iii	Niets als het niet gevraagd wordt	182
	iv	De liefde, specerij van de schoonheid	193
	v	Bemin niet, wat je niet kent	204
	vi	Geleidelijk aan neemt de liefde de zinnen in bezit	219
	vii	Waag een nieuwe poging	232
	viii	Ik word zonder wond gekwetst	242
	ix	Door de wond mooier	253
	x	Als de ogen bedwongen zijn, wordt het beest gevangen	264
	xi	Een zachte peer valt al vanzelf	274
	xii	Wie buit maakt, wordt zelf buit	285
	xiii	Minnaars voeden zich met [leven van] rook	296
	xiv	Door het verlies van de vrijheid vrolijker	311
	xv	Al vlucht hij, hij ontvlucht niet	323
	xvi	Ook op zee is de vlam	333
	xvii	Waar rook is, is vuur	345
	xviii	Om te vangen moet je je eerst laten vangen	357
	xix	Wat helpt, is gering	369
	xx	Terwijl we trekken, worden we getrokken	383
	xxi	Vinden betekent verloren gaan	393
	xxii	Hij verwondt de onervarenen	406
	xxiii	Ik word door het water aangeraakt, niet gebroken	416
	xxiv	Wees wijs en je zult vrij zijn	427
	xxv	Wie jaagt, wordt gevangen	439
	xxvi	Zij geeft en heeft niet	450
	xxvii	Keer het om, en je zult [de vrees] doen verdwijnen	460
	xxviii	Naakt wekt ze tranen op	474
	xxix	Waar het waaien van mijn meesteres me heen roept	485
	xxx	Hij verjaagt, en pakt niet	496
	xxxi	Voor jou de dood, voor mij het leven	507
	xxxii	Tussen hand en tand	517
	xxxiii	De liefde van een oud iemand is iets schandelijks	525
	xxxiv	Voor zichzelf slecht, voor wie dan goed?	539
	xxxv	Speel, maar eerbaar	553
	xxxvi	Liefde haat de dokter	563
	xxxvii	Hij overrompelt de argelozen	574
	xxxviii	Na droefheid vreugde	584
	xxxix	De begeerte is iets onmatigs	593
	xl	Men moet niet naar binnen gaan, of geheel doordringen	603
	xli	Voor een minnaar is een vriendin leven	616

[pagina 776]

xlii	Wat baat de godsdienst hem die gek van liefde is?	628
xliii	Wat merkt de liefde niet	642
xliv	Liefde, het weefsel van Penelope	656
xlv	In de volheid der huwbare jaren	671
xlvi	Hij weet geen maat te houden	683
xlvii	Vanuit de dood verlichting	696
xlviii	Wat niet gelijk is, blijft uit elkaar	708
xlix	Niets kan de zielen scheiden	719
l	Binnen niets	731
li	Iemand met verdriet staat niet open voor wellust	745
lii	Liefde is de vader van levenskunst	757

Vorige Volgende