Natvra, pavcis contenta.
XII.
Saepe, vt stupendum diuinae providentiae opus, tacitus mecum miratus sum diversam alimentorum rationem, quam Deus, pro re natâ, mortalibus dispensat. Non rarò operi rustico aut mechanico intentum aliquem, non minori delectatione quam stupore, intuitus sum atrum panem cum additamento vilis alicujus obsony vorantem, tantamque, imò longè majorem, non dico voluptatem inde percipere, verùm etiam multo validiorem a frugali isto prandio consurgere, atque inflatus aliquis, & se vix capiens venter ab innumeris gulae irritamentis redire solet. Nonne indiès videmus tenuiorum liberos contra injuriam aëris satis malè instructos, parco insuper victu nutritos, pingues esse ac nitidos? Lautionum contrà filios molliter, & cum curâ, habitos, dubiae plerumque valetudinis, cum medicorum pharmacis indies conflictari? Haec contemplatus, quis non exclamet non pane, sed Dei potentiâ vivere hominem? & proptereà superfluum esse tanto apparatu corpusculum hoc saginare, cui enim id bono, nisi ut mox vermes pinguviori escâ pascamus?
ICK hebbe menichmael, als een sonderlinghe werck van Godes goedicheydt, in mijn selfs overleyt de bysondere maniere van voetsel, die des selfs milde handt, yder na zyn gelegentheyt, bescheydentlijck uyt-deylt. Wie en sieter niet met een verwonderende vermaeckelicheyt hier een Landts-man van sijn plouch, daer een Ambachts-man van sijnen hant-werck aflaren, ende een stuck casen-broodt, ofte andere slechte spijse inde hant nemen, ende daer van, niet alleenlijck soo meugelijck eten, als off den smaeck van alle leckernien daer in verborghen laghe, maer selfs veel beter gehart daer van opstaen, als dese, die van alle costelijcke spijse de volheyt voor hun hebbende ghehadt, door het opspannen van haren buyck, beyde kelder en spinde haer ampt schijnen ontnomen te hebben. Wie en sieter niet, met ghelijcke bedenckinghe, der schameler luyden kinderkens dunnekens ghecleet, met harde cost ghespyst, rontsom een couden heert ghenoechelijcken spelen, ofte vet en wel-ghedaen daer henen springhen, daer middeler tijdt de kinderen van de rijcke luyden, met groote cost en sorghe sachtjens en wermkens op-ghetoghen, als onder-gheblevene quele-balcxkens deerlijck op den hals werden heen ghedraghen? Moeten wy, dit siende, met vollen monde niet segghen, dat den mensche alleene uyt den broode niet en leeft, maer uyt, ende vande rijcke handt Godes? En t'selve alsoo zynde, waerom soo seer op den mont ghepast, anders dan om de wormen een vetteraes voor te legghen? De bedenckinghe des doots, ghelijckse andere ghebreken inbint, soo canse oock stichtelijck ghebruyckt werden tot betoominge vande gulsicheyt.
BERN. DE CONS.
SI, quod Naturae satis est, replere indigentiam velis, nihil est quod Fortunae affluentiam petas: paucis minimisque natura contenta est, cujus satietatem, si superfluis velis vrgere, aut injucundum quod jnfuderis, fiet, aut noxium.
PROVERB. 27.7.
A L'ame qui a fain, toute chose amere est douce.