Danck-offer aen den edelen, groot-achtbaren, seer voorsienigen heer, myn heer Jacob Cats, ridder, stadthouder van de Leenen, en groot-zegelbewaerder van Hollandt en West-Vrieslandt, etc.
Over 't uytgeven van alle sijn edts. oude en nieuwe wercken.
Groot-achtbre Vader Cats, laet my danckoffer brengen
Van liefde, 't welck ick met oprechtigheyt zal mengen,
Als een geringh bewijs van 't danckbare gemoet,
Dat ick een langen tijt heb in mijn borst gevoedt.
Een over-oude schuld. 't Zijn meer dan dertigh jaren
Dat uwe dichtkunst lust in my tot rijm kon baren,
Ghy hebt door kuustigh dicht in my de kunst geteelt,
Welck ick met lust omheld', als 't aengenaemste beelt,
Dat mijn tienjarigh breyn met wellust kon vermaken
Ghy zijt mijn vader in de kunst, wie kan 't versaken?
Ick spaer de redenen my dienstigh tot bewijs.
Een leerzaem dicht verstreckt de zoetste ziele-spijs
Hoe vaeck heb ick mijn geest verlustight in het strijden
Des kuischen Josephs in uw Zelf-strijdt, met verblijden
Beschouwd' ick zijne winst, en hoe hy 't listigh net
Ontquam, dat geilen brandt schoon schijnend' had gezet.
Een werck dat altijt word van yeder een gepresen.
Toen pooghd' uw eedlen geest de wonden te genesen
Van 't huysbertier, als ghy Assuerus toren toont
Om Vasthys weigeringh, die geestigh wordt verschoont;
Maer 't strengh verhael verweckt den vorst tot straffer sinnen;
Door liefde kan men 't al, door gramschap niets verwinnen.
Ghy hebt ons oock gesticht door menigh Zinne-beelt
In Min, en Burgerplicht, en wat het Geestlijck teelt
In een vernieude ziel. Zoo kan men deughden leeren.
Door wijze lessen kan men 't quaet in goet verkeeren.
Noch stont uw geest niet stil, maer gingh gedurigh voort
In Maeghd- en Vrijster-plicht, met menigh sin-rijck woort,
| |
Toen quam het Houwelijck, waer aen ick poogh te houwen
Elck jongh en deughdigh Paer, om 't echte velt te bouwen
Met wijsheyt en verstant; op dat het altijt bloey
In Godsvrucht, Liefd en Vreê, en soo gedurigh groey:
Een schat van leeringh en vermaeck hebt ghy besloten
In 't boeck, waer uyt het volck een rijckom heeft genoten,
Als ghy hun hart beweeght door siel-ontsteeckend dicht.
Godt geeft de kunst, en leert ons lieflijck yders plicht.
Men magh de poezy een hemeldochter noemen;
Zy is de rijckste hof met d'allerschoonstte bloemen.
Mijn David zy getuygh en zijnen wijsten zoon:
Geen lieffelijcker zangh als haren soeten toon.
Nu komt de Spiegel van den Tijt, om aen te schouwen
Wat ons tot voetsel dient: op dat wy sonden bouwen
Ons harten op de deught, met reden en beleyt.
Door wijsheyt wordt den mensch de beste staet bereyt.
Het vaderlant, dacht u, had niet genoegh genoten,
Dies ghy de wereld in den Trouringh hebt besloten,
En toont ons haer begin, het midden, en het end:
Elck voorbeeld lockt de siel tot deughd, waer sy sich wend.
Maer 't vroom gemoet kan best van d'aerd ten Hemel varen
Door 't Geestlijck Houwelijck, dat kan de sinnen paren
Aen 't hooghste Goet, en aen der sielen Bruidegom.
Het Vlees en Wereld sterft, de Duyvel word hier stom.
Koom naerder Christen hart, om by deez' bron te rusten.
De siele word gesterckt door zuivre liefd' en lusten.
Dit toont ghy in u zelf, in 't Ouderdoms bedrijf:
Op Zorghvliet zorght ghy voor de siel en 't swacke lijf.
Zoo leest ghy binnen u voor ons in 't Buyten-leven
De deught geeft ons een schat die 't aertrijck niet kan geven
Ghy leert hoe Godes volck hier leeft, en lieft, en lijdt.
De droefheit om de zond 't oprechte hart verblijt.
Dijn geest wierd door dit werck verruckt en opgeheven.
Door Hof-gedachten wordt men uyt den hof gedreven
Van vleesch en werelds-lust. Hier word het stof tot stof,
Om onophoudelijck te spreken van Godts lof.
Uw geest gaet voort, en schrijft d'Invallende Gedachten:
Op dat het zwack gemoet naer Godes vrees sou trachten,
Die het beginsel is der wijsheidt. Waer ick gae
Ick vind een soet vermaeck: want uw Aspasia
Vertoont de kuissche Min. De Huwlijcks-fuyck komt leeren
Hoe dat den mensche woelt in onrust en begeeren;
En hoe dat yeder staet hem lust en onlust baert.
Geluckigh is 't gemoet dat met zijn Heylant paert!
Nu komt de doodkist voor de gene die noch leven,
Die leert ons stervens-kunst, op dat men niet zou beven
Voor 't spoock dat yeder vreest. Kom, siele, laet ons gaen.
Door 't sterven leeft de mensch, door't vallen zal hy staen.
De dood, die Koningh der verschrickingh, gaet ghy tegen;
De dood van 't Leven is ons heyl en grootste segen.
Het bloet van Godes Zoon geneest de siele-smart;
De kunst is aengenaem, maer meer 't Godtvruchtigh hart.
Uw t'Samen-spraecke met de dood toont ons met reden,
Hoe dat men kan ontgaen, door vurige gebeden,
Al 't wereltsche gepeys, dat geest en sinnen streelt.
Door hoop van 't leven 't vleesch sijn dwaese rolle speelt.
't Gespreek van Ziel en Lijf tracht alles te overwinnen
Dat tegenstreeft, en voedt hun onderlingh beminnen.
Het blinckt Godtvruchtigheyt, en wijsheyt kunst en deught.
De ziele amaeckt op aerd 't begin der Hemel-vreught.
Nu wordt mijn geest verruckt en brandend aengesteecken,
Om boven mijne maght tot uwer eer te spreecken;
Maer 'k weet dat ghy verwerpt uw welverdienden lof,
Als Hollands hoogste staet, en al de glans van 't Hof.
Dies bid ick maer alleen, dat Ghy u laet behagen
Dit Offer van mijn hart. Zoo kroon Godt uwe dagen
Met een stantvaste ziel en lichaem steets gesont,
Met Liefd', Geloof, en Hoop, en troost in 't Vreêverbont,
Voor 't laetst, een dood als Godt zijn kinderen zal geven;
De vrome sterft geen dood, maer leeft door 't eeuwig leven.
|
|
Auteursrechtvrij