Alle de werken. Deel 2

[p. 612]

Afbeeldinge van het huwelijck, en 't geen daer ontrent is, onder de gedaente van den fuyck.¹⁾

Wie datje wesen meught, òf maus òf jonge vrouwen,
Die al dit noest gewoel zijt besich aen te schouwen,

Staet eerst een weynigh stil, en leest het kort gedicht,

Dat hier is bygevoeght, alleen tot uw bericht:

De guytjens, dieje siet met versche roosjes goyen,
En niet als jeughdigh kruyt, en frisse bloempjens stroyen,

Beeldt u die snaeckjens in als lusjes van de jeught,

Daer in men veeltijts stelt de gronden van de vreught.

Men siet het in 't gemeen, die eerst de groene kusten
Van sijne jeught beseylt, vergaept hem aen de lusten;

Hy stelt'et voor gewis, dat gantsch het echte bedt

Met bloempjens is bestroyt, met roosjens is beset;

Maer raeckt hy in de Fuyck, sijn hitte sal verkoelen,
Hy wort in korten tijt gantsch anders van gevoelen.

Veel saken van de mensch zijn anders in den schijn,

Als die in rechte daet of in der waerheyt zijn.

Maer let op genen quant, die geestigh weet te spelen,
Om door een open oor een ydel hert te stelen,

Een afbeelt van de praet, en ick en weet niet wat,

Waer door een slechte duyf niet selden wort gevat.

De wegen, afgeleyt door velden, bossen, weyden,
Zijn paden die het volck tot aen de Fuyck geleyden,

En die zijn veelderley, en van verscheyden aert:

't Is selsaem menighmael, hoe iemant wort gepaert.

Hier wort'er een de bruyt, om datse wist te singen,
Daer wort'er een gewilt, om datse wist te springen;

Els gaf een lach, een lonck, of ander visevaes,

En wist een vetten ael te locken aen het aes.

Majombe kreegh een man, al wasse sonder tanden,
Maer sy had louter gelt, en vette koren-landen;

En Kalle wederom bequam haer wederpaer,

Niet om haer gouden munt, maer om haer goutgeel haer.

Faes wist een deftigh ampt van iemant in te koopen,
En quam noch op sijn ty, al was'et schier verloopen,

En waerom meer geseyt? die op sijn stucken let,

Die krijght, ick weet niet hoe, een Aeltjen in het net.

Maer ginder sit'er een, die liet haer eens bepraten,
En had (sy wist nau hoe) haer beste pant gelaten;

Nu wil de lincker niet, hoe seer de juffer vleyt,

Ja, geeft hem buytens-lants, hoe seer de vrijster schreyt.

En gint aelwaerdigh dier, dat heeft een kint gewonnen,
En siet nu dat het werck gantsch qualijck is begonnen;

Want schoonse bijster roept, dat hyse trouwen moet,

Eylaes! hy schiet haer op, het is een lichte-voet.

Een die onwilligh is hier toe te willen dwingen,
Baert niet als ongeluck, of immers vreemde dingen,

Al wat met vrijen wil behoort te zijn gedaen,

Soo 't iemant anders doet, die moet het qualick gaen.

Maer onder desen hoop, daer vint men oock gesellen,
Die buyten echte-trou haer sinnen elders stellen;

Doch na een bly bejach, soo komt'er swaer verdriet,

Gelijck men in 't gemeen in desen handel siet.

Het gasthuys en bordeel zijn dicht by een gelegen,
Een ieder let'er op, het zijn gelijcke wegen;

En soo'er iemant soeckt hier van te zijn bevrijt,

Hy is'er voor bewaert, die slimme gangen mijt.

1) Diogenes Laertius. Socrates juvenes eoelibes et nuptias ambientes, similes esse piscibus dicebat, qui circum nassam ludunt, et gestiunt nure, contra qui inclusi sunt, exire.

[p. t.o. 612]

[p. 613]

 

Nu die by paren gaen, dat zijn de lieve benden,

 

Die na de groote Fuyck haer gangh te samen wenden;

 

O soete slaverny! sy stellen voor gewis,

 

Dat hier alleen de lust en rust te vinden is.

 

De Fuyck is 't echte-bed, dat hondert duysent menschen

 

Beloeren met vermaeck, en met verlangen wenschen.

 

Haer ingangh wijt genoegh, haer uytgangh bijster nau,

 

't Begin geweldigh ernst, de voortgangh al te flau;

 

Van binnen is gewoel, en wonder vreemde kueren,

 

De beste van den hoop die kan'er naulijcx dueren;

 

Dat weet meest al het volck, en des al niet-te-min,

 

Een yeder wil'er aen, een yeder wil'er in.

 

Een yeder hout'et vast, hy sal het beter maken,

 

Hy sal'er niet als vreught, en enckel honigh smaken;

 

Maer als men heeft gepluckt het bloempjen van de bruyt,

 

Dan is al menighmael het soetste speeltjen uyt.

 

Maer 't is een stale wet, men kan niet weder keeren,

 

Dies moet'er menigh hooft een ander wesen leeren.

 

Het jock is aen den hals, en die niet buygen kan,

 

Heet licht een grilligh wijf, of wel een korsel man.

 

De pael, waer aen de Fuyck, met koorden, is gebonden,

 

Daer wort de bleecke doot in wesen by gevonden,

 

Die sluyt alleen het werck, die kapt de banden af,

 

De ruste, die men soeckt, die vint men in het graf.

 

Wat hier nu vorder wanckt, dat sal men moeten leeren,

 

Die tot een yeder stuck wil oogh en sinnen keeren.

 

Gesellen, tot besluyt: hier is een sinne-beelt,

 

Daer op meest onse jeught met al de sinnen speelt.