|
| |
Het tweede bedrijf.
Ach! was'er iemant nu, die my eens wilde toonen
Waer ick behoor te gaen, ick wou mijn leitsman loonen,
Want ick ben hier verdwaelt; maer ginder is een mensch,
Die sal, op mijn versoeck, wel seggen dat ick wensch.
Ey segh my, lieve vrient, waer dat ick hier ga dolen.
Het lant, daer ghy hier zijt, daer graeft men zwarte kolen,
De beste vrucht die 't heeft, en dat 's mijn daeglijcx werck.
Let, jonglingh, waerje gaet, en neemt op alles merck:
't Is hier een schralen hoeck, en niet als dorre gronden,
Daer wert noch lustigh kruyt, noch boom, noch bloem gevonden,
En jonckheyt soeckt vermaeck; dus keert doch, lieve vrient,
Hier is geen soet bejagh dat uwe jaren dient.
Men heeft my doen verstaen, dat sich in dese velden
Een destigh wijf onthout, dat ieder weet te melden
Wie hem geworden sal tot man of echte vrou;
Ick wensch, dat eenigh mensch my tot haer leyden wou.
Ja, steeckt u desen wesp, wel aen, ick wil u helpen,
En wou, indien ick kon, uw' droeve wonden stelpen:
Gaet, klopt aen genen bergh, die heet men Gog-Magogh,
Daer woont een nare-kol, maer hoet u voor bedrogh.
Siet vry dit lantschap aen, het schijnt gelijck te treuren,
En nimmer sagh ick vreught ontrent haer swarte deuren.
Daer is, gelijck het schijnt, een woonhuis voor de doot:
Geen hoenders op de werf, geen eenden in de sloot.
Daer kan geen jonge maeght een aerdigh kransje weven,
Om tot een minne-pant haer vrient te mogen geven.
Daer is geen bloem-gewas, geen groen, of aerdigh kruyt,
Daer is geen frisse roos, die aen der heyden spruyt.
Daer kan geen dorstigh mensch een peer of appel krijgen,
Schoon hem de moede borst, en al de leden hijgen.
Daer is geen boom ontrent, daer is geen edel fruyt,
Daer is geen nachtegael die in de boomen fluyt.
Men hoort'er niet een mees of ander vogel singen,
Men siet'er niet een ree, ontrent de klippen, springen.
De raef, het leelijck dier, dat sit alleen en krast,
Ter plaetse daer het mosch, op dorre rotzen, wast.
Men siet de fleder-muys, en wonder vreemde dieren,
Ontrent haer dorren bergh, en om haer gevel swieren,
Tot in haer kamer toe; en uyt een diepe kuyl,
Daer hoort men evenstaêgh de stemme van een uyl.
Haer toegangh is gegront, niet met gehouwe steenen,
Maer 't is een vremt verwelf van dorre menschen beenen,
Geschakelt over een; siet daer een vreemt gebou,
Waer van oock Roelant selfs de schrick bevangen sou.
Hier siet men vuyl gebroet van alderhande slangen,
Of swieren door het huys òf aen de mueren hangen,
Een dick-gebuyckte pad, en aller padden moêr,
Die kruypt ontrent het wijf, te midden op de vloer.
Hier zijn geraemten by van hondert doode beesten,
Van kinders noyt gebaert, van lijven sonder geesten.
Sy streelt een swarte kat, die vier-ooght in der nacht,
Waer door al wie haer siet een schrick wort aengebracht.
Haer setel is een rif, gantsch selsaem aen te schouwen,
Want noyt en sagh'er mensch soo vremden maecksel bouwen;
In 't korte, waer men komt, men siet'er vuyl gebroet,
Dat sy met groot vermaeck oock aen haer tafel voet.
Hier sit de nare kol, gantsch besich om te stoken,
En met een vreemt gelol haer minne-gift te koken;
Een pot, die swarten damp doet rijsen uyt de lucht,
Is machtigh om een helt te drijven op de vlucht.
Haer lijf is enckel vel, haer oogen diep gesoncken,
En uyt haer hollen mont daer vliegen heete voncken.
Een haer gelijck een peck, dat sweeft haer om den kop,
En waer een krinckel is, daer sit een adder op.
Siet daer het recht gelaet van dieje wilt besoecken;
Ghy vont noyt soo een spoock, al laesje duysent boecken.
Ghy daerom, let'er op, eer ghy het stuck begint.
Wie doet'er selsaem werck, als die van herten mint?
Schoon dat ick heden oock moest dalen in der Hellen,
| |
| |
Ick sou'er evenwel met yver henen snellen;
Al sat Alecto selfs op 't midden van de baen,
Ick wil, ick sal, ick moet, ick moet'er henen gaen.
Wel vrient, zijt ghy bequaem al dit te konnen dragen,
Ick waeg'er toe mijn schaer, wilt ghy uw laken wagen?
Siet, daer is Gogh-Magogh, als 't immers wesen moet;
Gaet, stoot daer op de deur, of klopt'er met de voet,
Ick danck u, lieve macker.
Ick sie het naer gebou, dat maeckt mijn sinnen wacker,
En ga, daer ick vol moet mijn wit bepogen sal.
(Binnen).
Gaet, siet dat u niet naeckt een meerder ongeval.
(Binnen)
(Damon komt weêr uyt, en klopt aen 't hol)
Gaet open, Gogh-Magogh! Ick hoore niemant spreken;
Het schijnt dat al het spoock nu elders is geweken.
Gaet open, Gogh-Magogh! Ick hoore niet een mensch,
En echter moet ick sien dat ick van herten wensch.
Gaet open, Gogh-Magogh! Wat sal hier doch gebeuren!
Of is'et al bedroch, en niet als slechte leuren?
Siet, als men drymael klopt, en niemant in en laet,
Dan is'er niet te doen, als dat men weder gaet.
Vaert wel dan, Gogh-Magogh; maer hoe, ik wort bedrogen,
Of dit ongalijck hol dat wort geheel bewogen.
(Hier wort de gordijn bewogen, en gaet onder half open, soo dat men siet hoe 't hol met Lodippe wort vertoont.)
Wat sie ick? swarten damp. Wat hoor ick? hees geschal;
Dies ben ick graegh te sien wat hier verschijnen sal.
O! wat een dicke smoock komt uyt'et hol geresen,
Sou dit oock wel de mont van AEtna mogen wesen?
Of van den afgront selfs? of van het helsche vier?
En is dit oock een mensch, of wel een grousaem dier?
Een monster of een spoock, of nicker uytter Hellen?
Ick voele tot het mergh mijn innigh hert ontstellen.
Ick beef van enckel schrick. Wat dient'er nu gedaen?
Verkies ick nu de vlucht, of sal ick blijven staen?
Ick vluchten? Ben ick niet vrywilligh hier gekomen?
Al wie recht spoken wil en moet geen nickers schromen.
Schep moet, flauhartigh mensch! ick moet wat nader gaen,
Dat ick langh heb gesocht, dient nu te zijn gedaen.
Wat sie ick! spoutse roock? 't En kan geen mensche wesen;
Want van soo naren spoock en heeft men noyt gelesen.
Ey, wat een vreemt bejach! wat duycker maek ick hier?
Sy spout geen roock alleen, maer spout oock enckel vier.
Wie sou hier sonder schrick, wie sou hier binnen komen?
My dunckt, dat hier de doot sijn woonplaets heeft genomen:
Want 't is hier enckel rif, waer ick mijn oogen sla,
En 't is vol swarten damp al waer ick heenen ga.
Ach! moet op dese wijs een vrijster zijn gewonnen,
Soo waer'et, na my dunckt, al beter niet begonnen.
Maer wat is dit geseyt? Hoe, Damon! wordje geck,
Gaet in, al sou de droes u vatten by de neck.
Doet nu wat u betaemt; wilt ghy een vrijer heten,
En heeft den bleecken anxt uw hert soo licht beseten?
Ba! sta, gelijck een man, en hoort eens wat'er wanght,
Ghy hebt na dese plaets te bijster seer verlanght.
Doet dat de tijt vereyscht, en stelt u om te spreken,
En seght aen dese Kol al wat u mach ontbreken.
t'Sa, t'sa! daer gaet'et aen; maer wat een selsaem wijf,
Eylaes! het killigh sweet, dat druypt my van het lijf,
Als ick haer maer en sie; 't is seker niet geraden
Noch meer van dit gespoock op mijn gemoet te laden.
Te rugge soo ick kan. Maer stil, o lieve, stil!
My dunckt dat sy my wenckt, en tot my spreken wil.
Wat soeckt ghy, jongelingh? wat is van uwe saken?
Wat magh een herders kint hier onder willen maken?
Hebt ghy uw beurs gemist door dieft' of ongeval?
En wilje zijn bewust wie dat uw dingen stal?
Of wilje schoon gewas in korten tijt bederven?
Of wilje dat de vrucht sal op den acker sterven?
Of wilje dat geen melck sal komen uyt den stal?
Of wilje dat geen room oyt suyvel worden sal?
Of wilje vorder gaen, en groote wonders brouwen,
En spellen, naelden, hayr, ja bloote messen spouwen?
Of wilje dat'er bloet sal rijsen uyt den gront,
Daer heden edel nat en suyver water stont?
Of wilje voor een wolf gaen huylen achter lande,
En brengen alle wildt en alle vee te schande?
Of wilj' uw vader selfs, met al uw naeste bloet,
Gaen senden na het rijck, daer yeder blijven moet?
Of wilje bijster haest, of met geswinde pennen,
Tot op den uyterkant van lucht en aerde rennen?
Of wilje nieuwen most doen halen uyt'et lant,
Alwaer een heete son gelijck een oven brant?
Of wilje grooten storm verwecken op de baren;
Soo dat'er niet een schip is machtigh uyt te varen?
Of wilje dat'er vuur sal dalen uyt de lucht,
En dat een machtigh heyr voor weynigh vollick vlucht?
Of wilje tot uw reys bequame winden koopen,
Gebonden na de kunst in ses of seve knoopen?
Of wilj' een snellen berck, of ander machtigh schip,
Doen sincken in de zee, of jagen op een klip?
Of wilje zoo terstont, op dese plaets geseten,
Wat man of vrouwe doet, of waersy zijn, nu weten?
Of wilje met bescheyt hier in een spiegel sien,
Wie u ter rechter tijt sal echte trouwe biên?
Of wilj' onsichtbaer gaen om lust te mogen plegen,
Daer man of jonge vrou in duyster is gelegen?
Of wilje door de kunst onwondbaer zijn gemaeckt,
| |
| |
Soo datje noyt en bloet schoon u een kogel raeckt?
Of wilje door de kunst een stege vrijster trecken,
En in een koel gemoet een heeten brant verwecken?
Kom, segh eens watje soeckt, en hoort dan na mijn raet,
Ghy sult in korte sien hoe ver de kunde gaet.
Wat duycker! doe ick nu? sal ick hier langer blijven?
My dunckt, dat my de schrick de leden doet verstijven.
Nu, Damon, schep een moet, en spreeck haer moedigh aen,
Treet nader als een man, de schrick sal u vergaen.
Princesse van de nacht, en van de rappe schimmen,
Die uyt den swarten poel hier op der aerden klimmen,
Door wien het aertrijck loeit, den Hemel open breeckt,
Als ghy met volle mont uw nare rijmen spreeckt:
Die met een mossel-schelp komt zeylen op de baren,
Daer noyt een deftigh schip is machtigh op te varen;
Die met een beesem-stock komt rijden in de lucht,
Daer noyt een vogel quam met fijn geswinde vlucht,
Tot u kom ick om hulp; ick wil, door quade saken,
My geensins hoogh geducht, of prins of koningh maken.
Ick wil niet sonder schip gaen zeylen over zee,
Ick wil geen spoker zijn ontrent het jonge vee.
Ick wil niet schootvry gaen om wonders uyt te rechten,
Ick ben van sachter aert, ick soecke niet te vechten.
Ick wil de naeste stadt, en min het gantsche landt,
Niet trecken in verschil, of vinnigh onverstant.
Ick wil niet door vergif, en min door nare woorden,
Mijn vader hinder doen, of naeste vrienden moorden,
Noch oock geen machtigh vorst; maer dat ick heden wou,
En oock van herten wensch, dat is een echte vrou;
Een vrijster mijns gelijck, geboren aen der heyden,
Die even soo als ick haer schapen weet te leyden,
Buyght die maer door de kunst tot mijn genegen sin,
Ick hebse langen tijt gedragen trouwe min;
Maer 't heeft my niet gebaet, dies wallight my het leven,
En ick en kan my noyt tot rechte rust begeven.
Ick soeck dan troost aen u, dies, sooje wat vermeught,
Versacht den herden aert van haere stege jeught.
En soo uw diep vernuft dan kan te wege brengen,
Dat wy uyt rechte min ons vee te samen mengen,
Soo wacht uyt mijner handt voor u het beste lam,
Dat oyt uyt herders stal op princen tafel quam;
Soo wacht van mijner hant een kleet van wolle laken,
Soo schoon als oyt princes haer leven dede maken;
Soo wacht noch tot besluyt een penningh boven dat,
Die ick van Coridon, en hy van Thirsis hadt,
Een stuck van grooten naem, dat al in oude dagen,
Door seker machtigh vorst in Persen is geslagen,
Niet van geringe stof, maer van gesuyvert gout,
Men schat'et, naer ick hoor, wel duysent jaren out.
Ick weet hun alle raedt die oyt een maeght beminden,
Kom, stel u na de kunst, ghy sult u wel bevinden;
Maer eer op dit verzoeck iet vruchtbaers kan geschien,
Soo laet my vooren af dien ouden penninck sien,
Die sal een goet begin, die sal gelijck het leven,
Die sal gelijck het mergh aen al den handel geven.
Het gout van duysent jaer dat is van groote kracht;
Niet een van onse kunst die daer op niet en acht.
Wel, kan dan oock het geldt ontrent de spoken gelden?
Soo is 't, dat onse kunst, en al haer boeken melden.
Het gelt geldt over-al, het gelt is wonder-kruyt.
Soo moet'er dan, och arm! mijn ouden penningh uyt.
Vaert wel, o waerde pandt! dat ick soo plach te sparen,
En dat ick, soo ick mocht, noch langer wou bewaren;
Maer des al niet-te-min, geen gout en is soo root,
Het moet, het moet'er uyt, ontrent de minne-noot.
Wel aen dan, neemt'et gelt, maer laet'et seker wesen,
Dat ghy, door uwe kunst, mijn smerten sult genesen,
Dat ick mijn wensch verkrijgh.
En twijfelt daer niet aan,
Indien het diep geheym behoorlijck wordt gedaen.
Dat sal gewis geschiên, ick sal het gaen besorgen,
Soo ras de dageraet ontsluyt den rooden morgen,
En ick wil besigh sijn, met al mijn gantsche kracht,
Tot dat'et gantsche werck behoorlijck wort volbracht.
In 't holste van den nacht, wanneer de lieden droomen,
Soo geeft u in der haest ontrent de soute stroomen,
En keert uw leden om, tot drymael achter een,
En eer ghy vorder gaet, ontbloot uw lincker been.
Komt dan, in desen standt, tot aen de zee getreden,
En wascht daer in den vloet tot drymael uwe leden,
En gaet dan weder op; maer eer ghy neder sit,
Gooyt honigh in de zee, en seght ten lesten dit:
Dat ick my drymael wasch, dat is om u, vriendinne!
Wort soeter alsje plagh, en gunt my weder-minne.
Terstont, na dit gespreck, soo neemt my dese salf,
Daer in versoden is een ongeboren kalf,
Dry slangen uyt den Nijl, en seven vale padden,
Die onder desen bergh haer woningh eertijts hadden.
Dan noch een mane-kint dat noyt geen licht en sagh,
Maer in de moeder sterf, en in het duyster lagh.
Hier boven noch het brein van negen grauwe meeuwen,
Die op den middernacht hier aen den oever schreeuwen,
Een once slecken bloet, en van een swarte slangh,
In eenen pot gekoockt wel seven uuren langh.
En hier by dient het sogh van seven fledermuysen,
Eer datse na de maent met haren nest verhuysen;
| |
| |
Doopt hier in swarte wol, bestrijckt uw lincker voet,
En seght dan wederom, als ghy het drymael doet:
Dat ick my drymael salf, dat is om u, vriendinne!
Wort sachter alsje waert, en gunt my weder-minne.
Als dit is uytgewracht, soo keert u van de strant,
En geeft u tot een bergh daer boomen zijn geplant,
Gaet, pluckt daer myrte-lof, en vlecht drie groene kroonen,
Die ghy een herders kint met eeren mooght vertoonen.
Geeft dan tot driemael toe aen yeder eenen kus,
En gooytse van den bergh, en seght ten lesten dus:
Dat ick my driemael kroon, dat is om u, vriendinne!
Wort groender alsje plagh, en wast in soete minne.
De nacht-dienst is gedaen, verlaet het eensaem wout,
Gaet naer uw huys, en stoockt een lustigh vuur van hout.
En als ghy desen uyl den kop hebt afgewrongen,
Soo doopt dan in het bloet drie versche slange tongen,
Drie schubben van een padd', en dit versworen been,
Dit ravens hert, en stoockt het in een pot by een.
Steeckt voorts drie toortsen aen van maeghde-was gegoten,
Maer treckt voor u een perck, en houdt u daer besloten.
Set voorts uw kaerssen uyt tot aen den uyterkant,
En maeckt dat yeder licht in volle stralen brant.
Gaet, spout dan driemael Oost, en driemael in het Noorden,
En vult alsoo de lucht, met ongemeene woorden,
En driemael in de lucht ontsluyt dan uwen mont,
En roept ten lesten dus, soo luyt ghy roepen kont:
Lucht-heerscher, duyster-vorst, wintmaker, sinne-spoker,
Hoogh-vlieger, tuymel-geest, vuurspouwer, minne-stoker,
Jeught-locker, dondervrient, nachtkoningh, wereltschrick,
Kol-rijder, tover-god, gras-duyvel, al-beschick,
Tien duysent konstenaer, die in de lichte winden,
Die in den blixem selfs en donder u laet vinden;
Wiens onbepaelde maght meer trouwe knechten heeft,
Als hy die boven woont en in der hooghte sweeft,
Kom, neemt dit offer aen, een offer mijner handen,
Daer in, tot uwer eer, gewijde dingen branden,
Al saken vol geheym, die niet een mensch en kent,
Als die tot uwen dienst voor desen is gewent.
Versacht een harde maeght, die niemant wil beminnen
Maer haers gelijck veracht, en neyght tot my haer sinnen.
Een nieuwen offer zal ick off'ren tot uw danck,
En dat, by jaren om, mijn leven dagen lanck.
Soo haest ghy, na behoor, dit dicht hebt uytgesproken,
Sult ghy de kamer vol zien krielen van de spoken,
Een nare burgery uyt 't onderaertsche rijck,
Die vis, noch vee, noch worm, noch vogel is gelijck.
Ghy sult, gelijck een os, het aertrijck hooren loeyen,
En sien gelijck als haft de lichte schimmen groeyen.
Ghy sult van alle kant vernemen groot getier,
En menigh vreemt gespoock, en menigh selsaem dier:
Eerst sal daer op de baen Pyraghmon komen treden,
Met draken om den kop, en slangen om de leden;
Hem sal een stage vlam ontspringen uyt den mont,
Als of het eeuwigh vuur in hem versegelt stont.
Ghy sult dan Schilla sien met vijftien honden bassen,
Die hem, als spruyten, uyt het lichaem zijn gewassen,
Een wonder selsaem spoock, en wel de felste geest,
Die Minos weynigh acht, en Pluto niet en vreest.
Albador wapperkaeck sal flotsigh na hem stappen,
En als een water-hondt sijn ooren t'samen klappen,
En rasen om het perck, en maken vreemt gebaer,
Als of'er duysent man ontrent de kamer waer.
Flux sulje Brontes sien, die met sijn felle klauwen
Sal woeden als een beir, en als de katten mauwen,
En vullen al het wout met wonder hol geschreeuw,
Gelijck een felle wolf, of als een wreeden leeuw.
Waer toe het al geseyt? Daer sullen vreemde dingen
U komen voor het oogh, en om de leden springen;
Maer ghy, hoe dat'et gaet, staet als een dapper man,
Daer is geen vinnigh spoock dat u iet deeren kan.
Doch als de swarten hoop ten lesten sal verdwijnen,
Dan sal er op de sael een schoone vrouw verschijnen,
En nevens haer een kint. Het wijf sal Venus zijn,
De jongen haren soon, de grondt van uwe pijn.
Terstont sal achter haer een harderinne komen,
Die binnen uw gemoet haer woonplaets heeft genomen;
Maer sy en is'et niet, 't is maer een ydel beelt,
Dat in de schrale lucht en om uw sinnen speelt.
Dus, schoon het u belacht, en wilt het niet genaken,
En boven alle dingh en wilt'et nimmer raken;
Want biet ghy 't eens den mont of uwe rechterhant,
Ghy sult uw leden sien als in een vollen brant:
Uw breyn sal grilligh sijn, uw sinnen sullen doolen,
Uw wangen afgerecht als waren 't swarte koolen,
Uw lippen soo gestelt gelijck als enckel pick,
Uw geesten uyt'et lijf getogen van de schrick.
De schim, die u genaeckt, zal maer aen u vertoonen
Dat sy, die ghy bemint, uw liefde wil beloonen,
Dat sy nu sachter is, en t'eenemael bereyt,
Te doen daer ghy in ernst soo dick hebt om gevleyt:
Ghy daerom, wat'er komt, en wat'er magh gebeuren,
Al schijnt'et dat'et huys en al de muren scheuren,
En wijckt noyt uyt het perck, daer in zijt ghy bewaert,
Hoe seer Pyraghmon gloeit, hoe fel ook Schilla baert.
Doch of geen spoock misschien sich quam aen u vertoonen,
De Goden, lieve vrient, die willen u verschoonen;
Weest des niet ongerust, maer houdt u wel gesint,
Sy wordt u haest vertoont, die ghy van herten mint.
Als nu de swarte pot heeft langen tijt gesoden,
En dat het vreemt gespuys is uyt het huys gevloden,
Soo maeckt u tot den haert, en neemt het selsaem kruit,
En perster met geweldt den lesten druppel uyt.
Bewaert het dierbaer nat, de keest van hooge saken,
Dat kan een killigh hert tot u genegen maken:
| |
| |
En soo men dat gebruyckt, gelijck ick seggen sal,
Het maeckt een jongh gesel de vrijsters liefgetal.
(Sich omkeerende, en alleen spreeckende.)
Maer wat een vreemt geral, wie kan het al onthouwen?
En waertoe is'et nut ontrent de jonge vrouwen?
Voorwaer 't is my een walgh, want 't is maer enckel waen,
En waer ick uyt'et hol, ick liet'et ongedaen.
Wel, groote nacht-godin, dit zijn my vreemde saken,
Dies sta ick gantsch verstelt, onseker wat te maken,
Den raet, die ghy my geeft, die vint ick wonder swaer,
Ick wou dat myn gemoedt hier van ontslagen waer.
Hoe, rechte pimpel-mees, wilt ghy een vrijer wesen,
En voor ons hooge kunst, gelijck een blohart, vreesen?
Bloet, set u aen den haert, ghy zijt geen vrijster waert,
Waer voor een helt, die lieft, sijn leven niet en spaert,
Geen heyr van nickers vreest om hare gunst te winnen.
Hebt ghy zoo weinigh moedt, soo set'et uyt u siinnen,
En drijft gelijckje plaght uw goore bocken weer,
My spijt dat ick u raed, of eenigh middel leer.
Met oorloof, nacht-godin, en wilt my niet verachten,
Een mach igh vuur dat heerst gestadigh mijn gedachten,
Oock heb ick daer het dient een stout en moedigh hert,
Dat door geen bite-bau in angst getogen wert.
Gelooft'et sooje wilt, 't en sal my niet verschricken,
Al viel ick in de doodt, of in haer swarte stricken;
Al moest ick even selfs tot in den afgrondt gaen,
Maer al dit groot beslagh en staet my geensins aen.
Ick wou dat ghy my spraeckt hoe dat ick sal genesen,
En hoe mijn woesten brandt sal stil en matigh wesen,
Of dragen met geduldt verdriet en ongeval,
En hoe ick met gemack de vrijster krijgen sal.
Ja, vrient, vereyschje dat, ick kan uw geest verstellen,
Dat u geen dertel vuur en sal na desen quellen.
Ick weet iet dat het volck voor allen brant beschut,
Het maeckt soo koelen bloedt, als water uyt de put.
Ick sal in korten tijt uw leden soo verkoelen,
Dat ghy door al het lijf geen brandt en sult gevoelen,
Ja, niet eens weten sult, uw gantsche levens tijt,
Of ghy een jongelingh of wel een meysje zijt.
Wel, wat is dit geseyt? Hoe, wouje my ontmannen?
Dat komt mijn selsaem voor, ick sagh u liever bannen.
Ghy weet wel wat ick soeck, dies helpt my, swarte kol!
Of anders ga ick heen uyt dit onlustigh hol.
Ghy wout, na dat ick hoor, een nieuwe liefde maken,
Die soo als larykoeck of honigh soude smaken.
Ghy wout een matigh vuur, een onverdroote min,
Getempert na de maet, en na uw eygen sin,
O slecht-hooft, alsje zijt, en onbedreve jongen!
Ghy soeckt dat niet en is, en doet verkeerde sprongen;
Gaet, brenght eens aen den dagh een liefde sonder pijn,
De liefde soo gestelt, en sal geen liefde zijn.
Liefde' is een dranckje, vrient, gemaeckt van honigraten,
Daer dient voor alle dingh geen peper uyt gelaten,
Sy wil een vinnigh kruyt, dat op de tonge bijt,
Siet, dat's van outs geweest, en blijft voor alle tijt.
Prent dit in uw gemoedt, ghy die begeert te minnen,
Of anders wilt het werck uw leven niet beginnen;
Het is een vaste wet, en nut te zijn gevat:
Geen vuur dat niet en brandt, geen water sonder nat.
Wel, zijt ghy aen den dans, ghy moet u wacker springen,
Ghy moet'er dieper in, of uwe tochten dwingen.
Kiest d'een of d'ander wegh, daer is geen ander raet:
Noyt had'er iemandt lief, en hielt de middelmaet.
Voorseker dese kol weet wonder veel te seggen,
En even datse seyt is niet te wederleggen;
Sy toont aen haer gespreck, of oock aen haer gebaer,
Of sy een philosoof of grooten doctor waer.
Maer, doe ick uwen raedt, sal ick de vrijster hebben?
Soo seecker als men windt besluyt in spinne-webben;
Sy sal aen u verknocht, en vast gebonden zijn,
En ghy van brandt verlost, en buyten alle pijn.
Wel, mach ick daer op staen?
Wilt ghy het niet gelooven?
Ghy sult uw eygen selfs van alle troost berooven.
Hoe, sout ghy twijffel slaen aen ons vermaerde kunst?
Soo vielje buyten hoop, en aller spoken gunst.
Ick sweere by den geest, in dese klip verholen,
Soo ghy maer gaet te werck gelijck ick heb bevolen,
Ghy hebt de vrijster wech, soo seker asj' 'et saeght,
Dus stelt u vry gerust, het wilt is al gejaeght.
Wel, geeft my dan verlof, dat ick van hier magh scheyen,
Soo wil ick tot het werck mijn saken gaen bereyen.
Ick ben doch gansch belust, om haest te mogen sien
Wat uwe kunst vermach, en wat'er sal geschiên.
Wel gaet, maer sooj' 'et spit niet wilt in d'assche wenden,
Het laken en het lam laet dat niet haest te senden,
En wil voorseker doen gelijck'er is geseyt;
Maer tot besluyt van all's sal ick u vorder spreken,
Als my van uwe kunst sal naerder zijn gebleken,
| |
| |
En daer op ga ick heen, 't is langh genoegh gepraet.
Wel, let wel op uw stuck, en doet na mijnen raet.
Maer eer ick vorder ga, dien ick wel eerst te weten,
Of ick van al het werck oock niet en heb vergeten;
Want soo ick niet en doe, gelijck het wijf gebiet,
Soo is mijn groote kost, en al het spel te niet.
Wat staet my dan te doen, ick moet'et eens verhalen,
Ick moet eerst van de strant, en in het water dalen;
Ick moet de vingers slaen ontrent mijn slincker-been,
Ick moet dan omme gaen tot driemael achter een;
Ick moet dan in de zee my driemael over wassen,
Ick moet dan op de stroom, op vloet en ebbe passen.
Ick moet, ick moet, ick moet, ick moet, ick moet, ick moet,
Eylaes, ick ben het quijt! wat ben ick voor een bloet!
Maer neen, ick kom'er op: ick moet drie gladde slangen,
En seven padden noch, uyt hare kuylen vangen.
Ick moet een mane-kint, dat nimmer lucht en sagh,
Gaen vinden in der nacht, en brengen aen den dagh.
Ick moet een trage pad, een blinden uyl gebruycken,
Ick moet reyn maeghde-was, ick moet een nuchter kuycken,
Ick moet een grauwe meeuw, ick moet een adders quijl
Dan koocken onder een, en dat een lange wijl.
Ick moet, al weder niet! eylaes, het is vervlogen!
Al had ick 't wel gevat en krachtigh ingesogen.
O fy! dat ick soo los en soo vergetigh ben,
En dat ick van de kunst geen rechte gront en ken.
Maer wie kan al 't gespoock, en al de snorre-pijpen,
En al dit vreemt gelol in sijn gemoet begrijpen,
En prenten in den geest, en hechten in het breyn?
Eylaes! mijn ziele dwaelt, mijn kop is al te kleyn.
Hier sta ick nu, van spijt, als buyten my getogen,
De kunst is op de loop, de woorden wegh-gevlogen;
Ick weet van al den hoop maer hier en daer een stuck,
Dat is een los gebouw, en deerlijck ongeluck:
Want blijf ick in het werck of in de woorden steken,
De geest sal my gewis den kop aen stucken breken,
En slepen in een poel daer niet als vuur en vloeyt,
En daer het water blaeckt, en al den oever gloeyt.
Ick wil dan weder na de nare spoockster keeren,
Ick moet dat naer-gelol, mijn lesse, beter leeren
En drucken in het breyn, mijn geldt is wegh; maer hoe,
Het ga my soo het mach, ick moet'er weêr na toe.
Gaet open, Gog-Magog! Wat sal'er nu gebeuren?
My dunckt ick hoor geluyt ontrent de nare deuren,
Gaet open, Gog-Magog! Geen dier of menschen tael;
Gaet open, Gog-Magog! Dit is de derde mael.
O wat een bange schrick komt daer mijn herte tegen!
Ick voel, na dat my dunckt, de gantsche rots bewegen;
Mijn hooft, dat suysebolt, en ick en weet niet wat,
Ick worde wederom van nieuwe schrick gevat;
't Is tijt, 't is meer als tijt, 't is tijt van hier te loopen,
Of ick sal met verdriet mijn gecke daet bekoopen.
Vaert wel, o spoock-Godin! en ghy, o Gog-Magogh!
Uw kunst is naer bejagh, uw wesen helsch bedrogh.
Maer wat is dat ick voel, wat mach hier achter slepen?
(Achter aen sijn rock is een brief met een koorde vast gemaeckt.)
Siet, wat een selsaem werck! wat onbekende grepen!
Wat duicker, magh'et zijn? Ey siet, hier is een brief;
Maer die en komt voor al niet van mijn soete lief.
Wie sagh oyt soo een schrift van al sijn gantsche leven?
't Is met een besem-stock, na dat my dunckt, geschreven
Of met een Nickers klau; maer des al niet-te-min,
Hier steken, na my dunckt, verhole saken in:
(Hy leeft)
Verliefde jongelingh, ick laet u heden weten,
Dat u niet schaden sal, al hebje schoon vergeten
Een deel van ons geheym; ick sal ter rechter stont,
Al wat'er noodigh is, u storten in den mont.
Kijck eens dit selsaem werck en dese vreemde saken,
Dit wijf is van de kunst, en kan oock vaersen maken.
Wie leert de spoockster dit? Voorwaer, indien ick wou,
My dunckt, dat ick het self niet beter maken sou.
Wel, hier schijnt troost voor my in dit gedicht te wesen,
Ick moet'et ander mael, ick moet'et weder lesen.
Wel, kan ick dan de les, wanneer het gelden sal,
Soo hou ick my bevrijt van druck en ongeval.
Ick ga dan mijnes weeghs en sal het stuck beginnen,
Nu vreughde, dan verdriet, soo leert de jonckheyt minnen;
Dan is men eens bedroeft, dan weder eens verblijt,
En soo gaet even staêgh de loop van onse tijt.
|
|
Auteursrechtvrij