Hollants trou-bedrogh, onlanghs voor gevallen.
Of liefde list gedooght, en of een wettigh minnen
Mach worden uytgevoert door afgerechte sinnen,
Door lagen, door bedrogh, of ander slim beleyt,
Dient heden ondersocht, en hier te zijn geseyt.
Maer om met beter gront hier van te mogen spreken,
En recht te mogen gaen in dese slimme treken,
Soo leest, voor alle werck, en weeght my dit geval,
Dat ick hier door de pen aen Hollant schencken sal:
Leander, uyt-genoot by soete jonge lieden,
Gingh daer de jeught hem leyt, en na de sinnen rieden;
Sijn oogh viel op een maeght, die ick in dit geval
Den naem van Rosemont op heden geven sal:
Hy was een rustigh quant, en sy van schoone leden,
Sy eerbaer van gelaet, hy geestigh in de reden;
Haer ouders zijn gelijck en van gemeene stof,
Leander lijckewel die slingert naer het hof.
Hy had een wijl gereyst, en in de vreemde landen
In alderley vermaeck verspilt sijn beste panden;
De boecken die hy kocht en by hem had vergaert,
Die had hy wonder lief, maer al te veel gespaert.
De soete Rosemont was, boven eyge baten,
Van seker pete-meuy een rijcken boel gelaten;
Dit gaf haer schoonheyt glans, en by haer roden mont
Soo was 't, dat even hier Leander smake vont.
Hy wort daer toe geneyght, als met geheele sinnen,
Om sijne Rosemont voor hem te mogen winnen;
Hy dede wat hy kond', oock met sijn gansche kracht,
Maer kreegh het voordeel niet, dat by hem was gewacht.
By wijlen schijnt de maeght tot hem te zijn genegen,
En op een ander tijt is sy hem bijster tegen;
Want als hy om het stuck en om het ja-woort quam,
Dan was 't dat sy terstont een ander wesen nam.
Hy quam eens op een tijt en woude troost verwerven:
‘Of anders, sey de quant, soo moet ick heden sterven;
Ick wil van stonden aen gaen springen in de gracht,
Vermits ghy mijn verdriet en trouwen dienst veracht;
En als mijn droeve ziel dit lichaem sal verlaten,
Dan sal u voor gewis de gansche werelt haten,
En spreken over u dit hart en vinnigh woort:
Dat ghy uyt wreeden aert een vryer hebt vermoort.
Dan sal de soete jeught u met de vingers wijsen,
En laken uw bedrijf, en mijn getrouheyt prijsen:
Oock salder op mijn graf een vaers gehouwen staen,
Dat sal u, maer te laet, tot in de ziele gaen:
Hy die hier binnen rust, schoon hem de vrijsters minden,
Wist daer hy ruste socht sijn ruste niet te vinden;
Sijn liefd' is trou geweest, en uyter maten groot,
Maer die sijn leven was, die gaf hem aen de doot.
Nu segh my, Rosemont, hoe sal u dat gelijcken,
Dat ghy door al het lant, door alle Koninghrijcken,
Door al wat werelt hiet, sult eeuwigh zijn vermaert,
Niet om uw soet gelaet, maer om uw fellen aert?
Ey, gaet een sachter wegh, en laet u noch bewegen,
Of ick ben tot het graf van heden aen genegen;
Niet soeter als de doot voor een, die vierigh mint,
En die voor sijnen loon geen troost met al en vint.’
| |
De vrijster stont en loegh om al dit vinnigh spreken,
En seyde: ‘Lieve vrient, dit zijn maer vryers treken
Maer rancken van de jeught; die ben ick al gewent,
En hebbe dat bedrogh al over lang gekent.
Soo haeft een jonge wulp maer eens bestact te minnen,
En dat'et niet en gaet na sijn verwaende sinnen,
Soo roept hy, naer het schijnt, als uyt sijn diepste noot,
En wil van stonden aen sich geven aen de doot.
Hy wil door enckel leet, of uyt een diep verlangen,
Sich by de vrijsters deur of voor haer venster hangen:
Maer 't is maer schrale wint, en niet als loos beleyt;
Komt segh: wie doet'er eens wat dickmael is geseyt?
'k En acht geen vrijster wijs, die om de malle grillen
Haer voeght in dit geval gelijck de linckers willen:
'k En ben soo schotigh niet, noch van soo lossen aert,
Want van een kleyn gerucht en was ick noyt vervaert.
Leander, zijt ghy wijs, verlaet uw slimme lagen;
Het wilt dat ghy vervolght, en is soo niet te jagen.
Ick segh in tegendeel: al wie met dreygen vrijt,
Die is van stonden aen mijn gunst en liefde quijt.’
‘Hoe, seyt de jongelingh, sout ghy voor linckers schelden,
Die uyt een trou gemoet haer liefde komen melden?
Meynt ghy, dat ick met list en veynsen omme-ga?’
De vrijster wederom: ‘Voor my, ick segge ja.’
‘Dat sulje metter daet wel anders ondervinden,
Als my de bleecke doot de leden sal ontbinden;’
Beet haer de vryer toe en, met een kort besluyt,
Seyt haer: ‘vaert eeuwigh wel!’ en flucx ten huysen uyt.
Hy gaf hem aen de gracht, en sey noch anderwerven,
Wel, sal ick uwe zijn of sal ick heden sterven?
Spreeckt nu het leste woort, ick sta hier, schoone maeght,
En sal op heden zijn gelijck het u behaeght;
Wat seghje? ‘Dat ick plagh, roept hier de vrijster tegen,
Geen list, geen slim bedrogh en sal mijn hert bewegen.’
Hy weder met een sucht: ‘Als 't immers wesen moet,
Daer mede ben ick doot; vriendinne, weest gegroet,
En dat voor alle tijt. O God! wilt my vergeven,
Dat ick een eynde maeck van dit ellendigh leven.’
Het woort is nau geseyt, hy stort met alle macht
Een steen daer toe bereyt te midden in de gracht,
En, om met beter schijn sijn list te mogen drijven,
Hy laet daer op de brugh sijn hoet en mantel blijven,
En dichte by de wal daer swom sijn ommeslagh,
En hy flucx uyt de weegh, soo vaerdigh als hy magh.
Met dat de vrijster hoort de quis-quas in de stroomen,
Sy kan haer teer gemoet, haer sinnen niet betoomen;
Sy liep in grooten anghst tot aen de water-kant,
Daer sy alleen den hoet en sijnen mantel vant.
Daer berst de vrijster uyt in wonder hooge klachten,
Sy melt haer stille gunst, en opent haer gedachten;
En t'wijl sy staet en sucht en droeve tranen stort,
Soo roeptse: ‘Lieve vrient, en doet u niet te kort:
En wilt niet lijf en ziel op eenen tijt bederven,
Ghy sult oock heden selfs mijn echte trou verwerven;
Keert weder daer ghy waert, komt op het drooge zant,
Siet daer tot uwen troost mijn trouwe rechterhant.’
Daer waren doen ter tijt een deel geslepe gasten
Die op dien loosen vont en al den handel pasten,
Die hadden tot het werck een schuytjen toe-bereyt,
En onder aen de brugh in 't duyster wegh-geleyt;
Daer in was onse quant in grooten haest geweken
Door gunste van de nacht, en lagh aldaer versteken
Terwijl de vrijster klaeght; en een van desen hoop
Die gaf hem by de maeght als met een snellen loop,
En vraeght haer wat'er schort, en wat'er is gesoncken,
En of de vryer leeft, dan of hy is verdroncken.
Sy seyt hem in der haest hoe al de sake staet,
‘Maer o, och vrienden helpt! eer dat'et is te laet.’
Sijn mackers onder dies die komen aen-gevaren,
En sweven met de boot te midden op de baren,
En tasten in het diep, en, met een slimme vont,
En trecken, soo het scheen, een lichaem uyt den gront.
Maer die wil even-wel sich geensins laten helpen,
Ten zy de jonge maeght sijn vyer begeert te stelpen.
Dit roept hy uyt de gracht, als met een flauwe stem,
En die ontrent hem zijn, die roepen nevens hem.
Daer komt hy op de brugh ten lesten aen-gedropen,
Hy blaest, en zijght, en sucht, al waer hy schier versopen:
Sijn hair was enckel kroos, als quam hy uyt'et lis,
In allen soo gestelt als Jonas uyt den vis.
Maer sy, met deerenis tot aen de ziel bevangen,
Die valt hem om den hals, en kust sijn natte wangen;
Sy bid hem nevens haer in huys te willen gaen,
Om daer niet in de kou en nat te blijven staen.
Hy seyt: ‘De strenge kou en kan my geensins deren;
't Is vyer dat my ontstelt, en 't sal mijn hert verteren,
Soo ghy het niet en helpt. Ick ben noch heden doot,
Soo ghy geen troost en brenght in desen hoogsten noot.’
Hy staet en suyssebolt, sijn woorden blijven steken,
Het scheen dat even doen sijn hert begon te breken,
Soo vreemt gaet hy te werck, soo stelt hy sijn gelaet:
Sy meynt dat hem de ziel als op de lippen staet.
Sy grijpt hem metter hant, sy kust hem ander werven.
Maer hy - geen ander praet, als van te willen sterven,
Als van te willen gaen tot in het duyster graf,
Soo sy hem niet op trou de rechter-hant en gaf.
En waerom langh verhael? hy kan soo listigh quelen,
En weet aen alle kant sijn rolle soo te spelen,
Dat sy dien eygen stont hem boot de rechterhant,
En stracx daer op ontfingh een schoonen diamant.
|
|
Auteursrechtvrij