De wysheyt spreeckt, tot uytlegginge van de titel-plaet van het jegenwoordige derde deel.
De Wijsheyt op een tijt in haren throon geseten,
Geneyght om aen het volck iet goets te laten weten,
Sagh met een wacker oogh uyt haer verheven stoel,
Sagh door het gansche lant een bijster groot gewoel:
Sagh maeghden over-hoop, sagh oud' en jonge lieden,
Onseker wat te doen, en wat'er sal geschieden:
Sagh wat een vrijster wacht, en wat een vryer jaeght,
En wat een jonge weeuw in haren boesem draeght.
Sagh hoe meest al de jeught sich vaerdigh pooght te maken
Om met een snellen greep een schoon juweel te raken,
Gewis een schoon juweel, en (naer men heden raemt)
Dat, eer oyt Hollant was, een Trou-ringh is genaemt.
Maer in dit deftigh werck vernamse loose streken,
Soo datse tot de schaer aldus begon te spreken:
‘Wat grijpt dit jachtigh volck soo graegh na desen Ringh?
Gewis het ware best dat hy wat langer hingh;
Want voor een die hem selfs niet haest en wil bedroeven,
Is 't noodigh dit kleynoot na rechten eysch te proeven,
En dàt op desen steen, die ghy voor handen siet,
En die mijn trouwe sorgh aen alle menschen biet.
Dit gout, al is'et schoon en lustigh aen te schouwen,
En past niet alle mans, en past niet alle vrouwen;
Doch wien het passen magh, ten past hem efter niet,
Die maer op geyle vreught, en noyt eens hooger siet.
Hoe weynigh is het volck, dat tot my komt genaken,
Al eer het aen den Ringh sich vast bestaet te maken!
Wie doet hier dat hy sou? wie pleeght'er goeden raet?
Ach! naeu van duysent een die na den regel gaet.
Een yder snelt om strijt, en loopt met rasse schreden,
Begeerte stiert het werck, en niet de wijse Reden,
De dwael-geest van de jeught verruckt haer ydel hert,
Soo dat het van de waen alleen beseten wert.
Wat is de jonckheyt dwaes, die tot soo groote saken
Geen beter onder-werck en is gewoon te maken!
Ey, wat ick bidden magh, en gaet hier niet te ras:
Dit stuck is heden noch gelijck het eertijts was.
Het gout dat van Peru of elders wort gesonden,
Of in den gulden stroom van Tagus wort gevonden,
Is al geweldigh swaer; maer 't gout van desen Ringh,
Dat is een wonder-stuck, een vreemt en selsaem dingh,
Dat weeght noch aldermeest. Al wie het meynt te dragen
En moet'et nimmermeer met losse sinnen wagen.
Ey, weeght het schoon metael, en proeft'et niet-te-min:
Voorwaer uw gansch verderf of welvaert steeckt'er in,
Al naer het wort gevat. Ick bidde, jonge lieden,
Laet u in dit geval niet van de lust gebieden,
Maer hout uw gulle jeught gedurigh in den toom,
Want die en is maer schijn, en niet als enckel droom,
En niet als maer een vlam uyt lichte stof geresen,
Die maer een korten tijt vertoont een ander wesen.
Ey, siet eens hoe het gaet! Wat iemant haest beviel,
Quelt hem wel naderhant tot in sijn diepste ziel.
Maer 't is mijns oordeels best, hier breeder af te spreken,
En seggen overluyt aen iemant sijn gebreken;
Want die een lieven vrient wil geven nutten raet,
Moet toonen wat'er schort, en hoe de sake staet:
| |
Voor-eerst ghy, jonge spruyt, die met gestreckte leden
Komt uyt een Franse school na desen Ringh getreden,
En snelt niet tot het werck met soo een lossen gangh;
My dunckt, uw moeders huyck die is u noch te langh.
En ghy, ô soete wulp, wat loopje na de banden?
Uw baert, na dat ick sie, is korter als uw tanden,
Ghy haest al wat te seer, en koomt al wat te vroegh;
Eet noch een wijle pap, en dan is 't tijts genoeg.
Maer ghy, bedaeghde vrient, die nu behoort te weten
Dat van uw beste stael al veel is af-gesleten,
Ey lieve, blijft gerust, en voeght u na den tijt;
Daer heeft noyt grijsen baert na rechten eisch gevrijt.
Voor al ghy, beste-moer, die hier oock tracht te komen,
Ghy lieft een jongelingh, na dat ick heb vernomen;
Ké, Besje, staeckt het werck, u past geen dertel spel,
Of past u noch een man, u past geen jongh gesel.
Maer ginder komt een hoop, die met verminckte leden
Schijnt na den Ringh te gaen, en al met rasse schreden:
O trout niet, onguer volck! 't is schade voor 't gemeen;
En soo het wesen magh, hout uw gebreck alleen.
Ghy vorder, vlugge maeght, die hoogh bestaet te recken,
Om dit vermaert juweel met krachten af te trecken,
En gaet soo niet te werck, 't en voeght de maeghden niet;
Wacht, tot een geestigh quant aen u sijn gunste biedt.
En schoon oock dat gebeurt, en wilt niet happigh grijpen,
't Is quaet hier al te licht de vingers toe te nijpen;
Want die na desen Ringh met open handen tast,
Wort veel met leet gewaer dat hem dit niet en past.
Maer hier verschijnt'er een die wenscht den ringh te krijgen,
Om dat'er helle glans van hem komt neder sijgen:
My dunckt hy soeckt een wijf, niet om de ware deught,
Maer om haer schoone verw, of om haer frissche jeught.
Oock dat is slecht bedrijf. Eylaes! de schoonste rosen,
Die leggen menighmael op éénen nacht bevrosen,
Of worden soo verflenst door eenen sonne-schijn,
Dat sy stracx sonder glans en geensins toonbaer zijn.
Het roosje van de jeught, het bloempje van de jaren,
En is het steunsel niet om wel te mogen paren;
Dus, sooje niet en wilt u quellen met berou,
Kiest vaster onderwerck tot soo een swaer gebou.
Noch sie ick hier een mensch sich in den ringh verblyden,
Om dat hy effen is en ront aen alle zijden:
Het is een Jan-treet-sacht, hy soeckt niet als gemack,
Als of'er niet als vreught in dese ronte stack!
O vrient! ghy zijt verdoolt. Ey, laet u niet bedriegen,
Sy missen veel gemacks die jonge kinders wiegen;
Men singht hier menighmael, al is men niet te bly,
En daer en was noyt trou van alle kommer vry.
Ghy moet, om vreught alleen, voor u noyt wijf begeeren,
Want in het echte bed daer zijn oock harde veêren;
Die tijck is niet alleen met sachten dons gevult,
Sy dient al menighmael beslapen met gedult.
Wel aen dan, groene jeught, en ghy oock, rijpe lieden,
Die aen het trou-juweel den vinger meynt te bieden,
Wilt ghy niet zijn besocht van druck en ongeval,
Onthout dit eenigh woort dat ick hier stellen sal.
Komt met een reyn gemoet voor-eerst tot my genaken,
Eer ghy aen desen ringh u vast bestaet te maken;
Want die het gout ontfanght, en niet te voren proeft,
Schoon dat hy vreughde socht, hy vint dat hem bedroeft.
|
|
Auteursrechtvrij
