|
| |
| |
| |
Houlick, veroorsaeckt door droomen.
Of oyt een nacht-gesicht, of weg-geruckte sinnen,
Den droom en sijn gevolgh, iet gelden in het minnen,
Yet brengen aen de trou, staet hier te zijn geseyt,
En daer is even nu mijn penne toe bereyt.
Een wonder trou-geval, by niet een mensch verhandelt,
Die oyt Parnassus bergh voor desen heeft bewandelt,
Staet hier verhaelt te zijn, ten goede van de jeught,
Wat nieu en selsaem is, dat geeft de meeste vreught,
Dat geeft de meeste vrucht; bysonder als de reden
Het stuck wil ondergaen tot in sijn diepste leden.
Wel aen dan, geestigh volck, wy komen tot de daet;
Ghy, let na dit verhael, wat hier te leeren staet:
Terwijl Hystaspes droegh den schepter van de Meden,
Was heerscher van het lant en al de rijcke steden,
En dat sijn broeders heir, die Zariadres hiet,
Tot aen den gullen stroom van Tanaïs gebiet,
Doen was Omartes Prins van al de groote Rijcken,
Die van den snellen golf tot in het Oosten wijcken.
Hy, schoon nu wel bedaeght, had maer een eenigh kint,
Een maeght die geestigh was, en over-al bemint,
Een bloempje noyt gepluckt, een roosje vers ontloken,
Van wiens vermaerde jeught wert over-al gesproken.
Sy was naer hoofsche wijs en geestigh op-gevoet,
Van adel wonder hoogh, maer hooger van gemoet.
Daer was een hollen bergh in ouden tijt te vinden,
Gelegen in het kalm en buyten alle winden,
Men sagh hier geenen dagh of stralen van de son,
Vermits het duyster hol geen licht ontfangen kon.
De deur was sonder har, om geen gerucht te maken,
En dat door haer gekir geen oogh en sou ontwaken.
Daer was geen ambachtsman die met den hamer wrocht,
Geen ongerustigh hooft, dat op sijn handel docht.
Daer quam geen hagel-buy gevallen op de bergen,
Daer quam geen donder-slagh de stille velden tergen.
Daer was een soete beeck die over keytjens liep,
En door een sacht gesuys het oogh tot slapen riep.
Op 't voor-hof was een tuyn gebogen naer het Zuyden,
Beplant met mane-kop en duysent groene kruyden,
Verweckers van den slaep. Geen hont bast op het erf,
Geen gans of ander dier en queckt'er op de werf.
Daer was geen yver-sucht, geen ongeruste sorgen,
Maer niet als stage rust tot aen den lichten morgen.
Daer was geen haet bekent, geen druck of swarte nijt,
Geen nare dweepery, die in de sinnen bijt.
Daer quam een dicke wolck ontrent het Slot gesegen,
En maeckte, wieder quam, tot sluymer-sucht genegen.
Siet daer een vreemt geheym, daer sich de Slaep onthout,
Door vrou Natura selfs met eyger hant gebout.
Door al het stil vertreck zijn duysent ledekanten;
Daer liggen op een rij sijn waerde lijf-trawanten,
En wat men droomen hiet, een wonder vreemt gebroet,
Dat bijster selsaem spoockt, en vreemde saken doet.
Een deel kan aen het volck een blijden geest verwecken;
Maer wat'er omme-gaet en is maer om te gecken.
Eylaes! haer gansch vermaeck en is maer enckel waen;
Want als de slaep verschiet, dan is de vreught gedaen.
| |
| |
Een deel kan iemants hert in bange droefheyt stellen,
En met een grooten schrick tot in de ziele quellen;
Een deel stort iemants hert als midden in den doot;
Maer als de slaept verloopt, soo is hy buyten noot.
Een deel is wonder licht om op te zijn gedreven,
En leert een menschen kint gelijck een vogel sweven.
Een deel heeft sijn vermaeck ontrent de woeste zee,
Een deel in 't groene wout, en by het jonge vee.
Een deel doet iemants hert gelijck een steen verherden,
Een deel leert eenigh mensch een paert of ezel werden,
Een deel een magtigh Vorst. En waerom meer verhaelt?
Het is een kluchtigh volck, dat om de geesten dwaelt;
Soo veel de dieren zijn, die op der aerden leven,
Soo veel de sterren zijn, die om den Hemel sweven,
Soo veel het bloem-gewas is in een lustig dal,
Soo groot is haer bedrijf, soo veel is haer getal.
De slaep om desen tijt, de Prinsse van de bende,
Juyst als hy met gemack sijn leden omme-wende,
Sprack dus sijn gasten aen: ‘Wie sal op desen nacht
Gaen spoken door het lant en toonen onse macht?
Wie sal den bulle-man, wie sal den nicker maken?
Wie sal het slechte volck, en wie een Prins genaken?
Wie sal een jonge Maeght gaen storten in den sin,
Het soetste van de jeught, de krachten van de min?
Wie sal een jongh gesel sijn liefste doen genieten,
En met een gulde schicht hem in den boesem schieten?
Wie sal òf dit bestaen, òf grooter wonders doen?
Op, mackers, uyt het bed, op, geeft u in het groen!
Op, sweeft ontrent de jeught, of om bedaeghde menschen,
Die eer, of machtigh goet, of groote staten wenschen.
Gaet, handelt yder een na dat het u bevalt,
Terwijl de wijste man op sijnen leger malt.’
Hier op quam Soet-bedrogh sich toonen op de kamer,
En seyde tot den Slaep: ‘Geen spoock en is bequamer
Te doen wat ghy beveelt, als ick en mijns gelijck;
Laet my te deser uur gaen sweven door het Rijck.
Ick sal, al waer ick kom, gaen drijven vreemde rancken;
De menschen even-wel die sullen my bedancken.
Want siet, een slechten bloet, een klunten aen den dijk
Die stel ick uren langh een grooten Prins gelijck.
Ick hebbe lest een bloet geluckigh konnen maken,
Vermits ick maer alleen sijn leden quam genaken.
Hy was Alexis vrient, een klunten uyt het lant,
Soo rouwen harders kint als ick voor desen vant.
Noch gingh ick even-wel my dese kracht vermeten,
Dat ick den kalen droes sijn leet sou doen vergeten.
Hy lagh ontrent een seugh te midden in den stal,
Out, schamel, overstolpt van enckel ongeval.
Ick quam hem door het oir tot in het breyn gesegen,
Ick sagh wie dat hy was, en waer hy was gelegen;
Ick blies hem in den kop een soete dweepery,
En stracx was hem de geest van alle kommer vry.
Ick gingh mijn wonder-kunst noch vorder openbaren,
Ick nam hem uyt de kop de swaerte van de jaren,
Ick gaf hem jeughdigh bloet, ten minsten na den schijn,
Ick maeckte dat hy meynd' een edelman te zijn,
Den stal een prachtigh hof; het loeyen van de beesten,
Dat nam hy voor gesangh van al de fraeyste geesten.
Ick gaf, dat hy de lucht als soet en lustigh prees,
Hoewelder van het vee maer enckel stanck en rees.
Al was hy gansch begaet, en bijster vuyl bekrosen,
Hem dacht hy lagh gestreckt te midden in de rosen.
Ick gingh hem, boven dat, bestoken door de min:
Een sogh die by hem lagh, die scheen een Koningin,
Die scheen tot hem gesint en quam tot hem genaken,
En wou door soet onthael den harder vrolick maken.
Hy nam haer in den arm, sy biet hem haren mont,
Die hy gelijck een roos, en noch al soeter vont.
Hy tast haer naerder aen om volle lust te plegen,
En, naer het schijnen mocht, sy was'er toe genegen;
Maer siet, dien eigen stont soo kraeyde juist een haen,
En stracx soo was de slaep en alle vreught gedaen.
Ach! Mopsus liet terstont sijn rauwe vingers glippen:
Want siet een vuyle sogh die lagh hem aen de lippen.
Daer wenscht de rauwe quant, door ongestuymigh bloet,
Dat noyt in sijn bedrijf een hane wonen moet.
Hy wenscht, dat hy terstont de kraeyer mochte grijpen,
Om hem van stonden aen den roeper toe te nijpen.
Maer wat de man bedrijft, 't en gaf hem anders niet,
Als dat hy des te meer sijn eygen wesen siet.
Wel, dit is mijn bedrijf, en door mijn soete grillen
Soo doe ick menighmael al wat de menschen willen,
Ja meer als iemant wenscht. Dus geeft my nu verlof,
Dat ick voor onsen bergh magh kiesen eenigh hof,
Magh sweven op een Slot, of op een schoone woningh,
Of plegen mijn bedrijf ontrent een grooten Koningh.
Waer dat ick immer ga, of waer ick komen sal,
Daer is mijn spokery de menschen lief-getal.’
Soo haest als Soet-bedrogh sijn reden had gesproken,
Soo heeft hy wederom sijn oogen toe-geloken,
Verwonnen van den slaep, soo dat hy suysebolt,
En in het sachte dons als eerstmael henen rolt.
Doch Waer-droom nam het woort: ‘O, soetste van de goden,
Die al wat adem blaest hebt onder uw geboden;
Verquicker van de mensch, die bange zielen streelt,
En moede leden stijft, en siecke lieden heelt!
't Is eenmael langh genoegh een mallen aert gedreven,
En met den neus geleyt die op der aerden leven.
Ey, laet my gaen te werck gelijck ick ben genaemt;
Draeght u van nu voortaen gelijck het u betaemt.
Ick weet een jonge Maeght in hoogen staet verheven,
Die aen een rustigh man is waert te zijn gegeven,
Niet in een loosen schijn, maer in de ware daet;
En, soo het u bevalt, ick weet haer goeden raet.
| |
| |
Ick sal een Vorsten-hert tot hare liefde trecken,
Ick sal haer teere ziel tot sijne gunst verwecken,
En beyd' op eenen nacht; en wat haer vorder schórt,
Dat sal haer in den schoot ten vollen zijn gestort.
Laet my slechts heden toe, dat ick magh henen vliegen;
'k En sal geen jongh gesel, geen teere maeght bedriegen,
Geen malle grillen doen, maer dat de goden voeght,
En na den rechten eysch de menschen vergenoeght.’
De Slaep-god gaf een knick ontrent sijn leste reden,
En Waer-droom nam het aen, als of hy was te vreden.
Dies tijt hy op de reys, en gaf hem in de lucht,
En schoon hy dapper spoet, hy maeckte geen gerucht.
In 't holste van de nacht, doen alle dieren swegen,
En gansch het Hof-gesin in ruste was gelegen,
Genaeckt hy tot de koets, waer in Odatis lagh,
Daer hy geen kamermaeght, geen licht ontrent en sagh.
Hier stelt hy in het werck sijn aldersoetse streken:
Hy deckt de gansche maeght met sijn geswinde vleken,
Hy sprenght haer om het hooft een wonder krachtigh nat,
Dat haer met vreemt gewoel in al de leden sat;
Het vocht doorkruipt de maeght tot in de diepste sinnen,
En roert haer geesten om, en leert de vrijster minnen,
En beelt haer dingen in die sy voor oogen siet,
En, soo het schijnen mocht, in volle daet geniet.
Sy vont haer aen een beeck, die met geswinde stroomen
Gingh swieren in een dal, en om de groene boomen;
Ter zijden lagh een bosch, daer uyt een Ridder quam,
Die met een bly gelaet tot haer de reyse nam.
En als de jonge Vorst het water quam te naken,
Soo hiet hy sijn gevolgh haer snelle gangen staken,
En gaf hem by de Maeght, en boot haer goeden dagh,
Soo geestigh als hy kan, soo gunstigh als hy magh:
‘Princesse, met verlof, ick kom tot u getreden,
Bekoort in mijn gemoet door uwe frissche leden,
Uw beelt is my vertoont te midden in der nacht,
Daer ick in stilte was, en om geen vryen dacht.
't Is (ick en weet niet wie) 't is iemant van de goden,
Die heeft my in den droom uyt hooge maght geboden,
Te komen in het Rijck daer ick op heden ben,
En daer ick niet een mensch als u alleen en ken.
Uw mont, uw geestigh oogh, en uw bevallick wesen
Is my te geener tijt by menschen aen-gepresen,
Het is een diep geheym, dat my de sinnen drijft,
En dat uw soet gelaet in mijn gedachten schrijft.
Ick sagh u doen ick sliep, ick sagh uw soete wangen,
En kreegh van dat ick sagh een wonder groot verlangen.
Ick sagh u sonder sien, en doen ick niet en sagh,
En doen ick in het bed en in het duyster lagh.
Nu doe ick in der daet, dat my de goden rieden,
Ick kome, frissche bloem, aen u mijn herte bieden.
Ick wensch oock heden selfs, indien ick maer en kan,
Te wesen uwen vrient, te werden uwen man.
Maer eer ick vorder ga, soo dient het u geweten,
Wie dat ick wesen magh, en waer ick ben geseten:
Godin, ick ben een Vorst, oock van een machtigh Rijck,
Soo dat ick even-selfs uw vader niet en wijck.
Siet daer een schoon juweel, geciert met rijcke steenen,
Wel duysent jaren out, gelijck de vaders meenen.
Het is wel eer geweest een pant van soete min
Aen Tambos deftigh wijf, die groote Koningin.
Indien het u bevalt, ghy kont het nu ontsangen,
Ghy kont het, t' mijner eer, om uwe leden hangen;
En ick sal in der daet, en op een vasten gront,
Uw trouwen dienaer zijn tot aen mijn lesten stont.’
Met dat de jonge Vorst het pant haer scheen te geven
Soo quam een dicke lucht ontrent het Hof gedreven,
Een lucht, die enckel vyer en fellen donder schoot,
Soo dat de soete slaep van alle menschen vloot.
Siet, daer voer Waer-droom wegh en ging den Vorst genaken,
Dien hy van dese maeght een man verstont te maken.
Hier doet hy even soo, en met het eygen beelt,
Gelijck hy met de Maeght te voren had gespeelt.
Odatis gaf haer op, maer 't beelt dat is verdwenen,
En wat haer in de nacht te voren is verschenen.
Daer was de Juffer gram en bijster ongesint,
Dat sy haer in het bed alleen gelaten vint.
Sy hadde wel gewenst een slaep van hondert uren,
Op dat het soet gesicht had langer mogen duren.
Maer siet, het is gegaen, en waer Odatis keeck,
Daer is geen lustigh velt, daer is geen reyne beeck,
Daer is geen jongen Vorst. Sy wou haer geesten stellen,
Maer siet een diep gepeys, dat komt haer sinnen quellen.
Het beelt, het aerdigh beelt, dat haer soo wel beviel,
Dat maelt haer in het breyn, en speelt haer in de ziel,
En swiert haer om het hert. Den Vorst sijn deftigh Wesen,
Sijn kloeck en schoon gestel, dat is in haer te lesen.
Sy beelt haer seker in, en hout het voor gewis,
Dat dit geen losse waen, maer vry wat anders is.
Sy meynt, dat in der nacht, als alle dieren swijgen,
De Goden in de ziel der menschen komen zijgen,
En maken dan bekent wat hun gebeuren sal,
Het zy dan bly geluck, of droevigh ongeval.
Sy meynt, dat als een droom de menschen komt bestoken,
Wanneer den dageraet alreed' is uyt-gebroken,
(Gelijk hier is gebeurt), dat ja, het nacht-gesicht
Heeft dan een vasten gront, en vry een groot gewicht.
Sy meynt, dat haer de slaep, of een van sijne knechten,
Komt, door een stil geheym, de sinnen onderrechten,
Wie dat haer schoonheyt acht, haer edel huys bemint,
En wie tot hare jeught ter eeren is gesint;
Of dat een hooger God haer dus komt openbaren,
Met wien haer noodigh is, en hoese dient te paren,
En dat het eygen beelt, dat sy in 't duyster sagh,
Sich eens vertoonen sal te midden op den dagh.
| |
| |
Maer naer een langh gepeys gaet sy hier tegen stellen,
Wat vreemder dweepery dat ons de sinnen quellen,
Wanneer men leyt en slaept, en dat op enckel waen
Noyt gront en dient geleyt, of vast en dient gestaen.
Dat ja, den hemel selfs met harde donder-slagen
De nare spokerij heeft wegh bestaen te jagen,
En dat een meerder God, gesegen uyt de locht,
De slaep en sijn bedrogh hier geensins lijden mocht.
En mits sy niet en weet het Rijck, en min de wooningh,
Ja niet den bloten naem van dien gedroomden Koningh,
Dat op het naer gespoock niet eens en dient gelet,
Maer voor een nacht-bedrogh gelaten in het bed.
Siet, dus maelt haer de geest, tot dat haer maeghden quamen,
En door een ander werck haer dit gepeys benamen,
Men seyt haer, dat het hof sal rijden op de jacht,
En dat de Koningh selfs op hare komste wacht.
Sy, schoon wel eer gewoon de bossen af te drijven,
Die wenscht in dit geval in huys te mogen blijven.
Wat eertijts haer beviel, dat is haer heden pijn;
Sy wou voor desen tijt vry liever eensaem zijn.
Sy voeght haer evenwel, en stelt haer om te jagen,
En bleef op dese reys wel ses of seven dagen.
Daer was een deftigh slot getimmert in het wout,
Daer sy met haer gevolgh by nachte sich onthout.
't Geviel op desen tocht, dat sy met rassche schreden
Een hert, nu langh gejaeght, quam happigh na-gereden.
Haer maeghden zijn vermoeyt en quamen achter aen,
En sy bleef even selfs ontrent een heuvel staen,
En wacht de jagers in. Doch eer de Ridders quamen,
Die acht op haer gevolgh en op den Koningh namen,
Ontdeckt sich op het velt een geestigh Edelman,
Die, naer het schijnen mocht, niet langer rijden kan.
Hij gaf hem na de maeght en boogh de gansche leden,
Hy groet het vrouwelijn, en seyt haer dese reden:
‘Princesse, desen brief, die koomt u van een Vorst,
Die met sijn gansche ziel na uwe schoonheyt dorst.
Ontvouwt het kleyn papier, het sal u kondigh maken
Den brant van sijn gemoet, den gront van alle saken,
En wat het vorder raeckt. Ghy sult in korten sien,
Wat u de hemel verght, en wat'er sal geschiên.’
Hy gaf, flucx na het woort, sijn paert de volle sporen,
En heeft sich wegh gemaeckt en in het wout verloren.
Odatis stont verbaest. Den brief lagh in haer hant,
Daer sy in Griecksche tael aldus geschreven vant:
‘Den brief die ghy ontsluyt, ô bloem van alle maeghden,
Die door een soet gelaet aen Prinssen oyt behaeghden,
Komt u van seker Vorst, die noyt uw schoonheyt sagh,
En sich noch evenwel uw dienaer roemen magh.
Uw dienaer wil ick zijn, en, mocht'et u behagen,
Ick wil u zijn verplicht voor al mijn leven-dagen:
Soo dat de doot alleen, en anders geen geval,
Ons banden open doen, ons handen scheyden sal.
't En is geen menschen werck, dat ick u ga beschrijven;
Ghy moet in dit geval uw sinnen hooger drijven.
| |
| |
't En is geen aertsche tocht, daer uyt mijn liefde vloeit;
De Goden even-selfs die zijnder in gemoeyt.
Het is op desen dagh by-naest een jaer geleden,
Dat al het Hof-gesin, dat al de groote steden,
Dat schier geheel het Rijck tot my in ootmoet quam,
En ried my tot behout van ons vermaerde stam.
Mijn Raden al gelijck, die by den handel waren,
Die hielden deftigh aen om my te mogen paren,
Men sprack'er van een feest, en van een jonge vrou,
Op dat het gansche Rijck de vrucht genieten sou.
Mijn eerste Kamerlingh, van yder een gepresen,
Heeft my nu menighmael Princessen aen-gewesen,
Princessen op-gespoort, Princessen toe-gedacht,
En even metter daet Princessen toe-gebracht.
Ick sagh de lieden aen, die my den handel rieden,
Maer dacht in mijn gemoet, 't en konde niet geschieden.
Ick was van mijner jeught genegen tot de jacht,
Soo dat ick nimmermeer op echtevrouwen dacht.
Noch seyd' ick even-wel, ick wilde my beraden,
En dencken om het stuck, daerom de Stenden baden.
Dan 't was maer om den sleur al wat ick doen bestont;
Want ick en had geen lust tot vrou of trou-verbont.
Ick bleef dan als ick was, ick bleef als noch genegen,
Om in het woeste bosch mijn vreught te mogen plegen;
En schier dien eygen stont seyd' ick mijn Ridders aen,
Dat ick den naesten dagh ter jacht verstont te gaen.
Daer stelt sich yder schrap, en gaet hem toe-bereyden,
Om met een moedigh paert te rennen op der heyden,
Te sweven door het bosch, en, met geheele macht,
Het Hof met sijn gevolg te leyden op de jacht.
De nacht quam onder dies sich om den Hemel strecken,
En met een duyster kleet het aertrijck over-trecken.
Ick gaf my naer het bed, dat my tot slapen riet;
Maer, schoon het lichaem sliep, de sinnen rusten niet.
Waer toe men is geneight, wanneer men plagh te waken,
Daer in gaet oock de ziel haer in der nacht vermaken.
Het schijnt, dat ick gestaêgh in nare bossen dwael,
En menigh vluchtigh hert met rennen achter-hael;
Daer was een lustigh dal te midden op den velde,
Dat sachtjens neder-schoot en naer een water helde,
Een water wonder schoon, en klaer gelijck een glas,
Verlustigt met een wout vol aerdigh bloem-gewas;
De kanten als geboort met hooge myrte-boomen,
En met een hoogen bergh, die spiegelt in de stroomen.
In dit bevallick pleyn, ontrent de reyne beeck,
Daer stont een jonge maeght die in het water keeck.
Sy had een wacker oogh, een bly, maer deftigh wesen,
Het scheen, Diana selfs die was'er in te lesen;
Want sy was lang en fris, en even soo geciert
Gelijck de Jacht-godin, als sy haer feesten viert.
Terwijl ick naerder quam, soo rees'er uyt den velde
Een wonder vremde galm, die mijn gemoet ontstelde,
Een stemme sprack aldus: Siet hier een schoon juweel,
Siet hier, geduchte Vorst, dit is uw echte deel!
Ick socht wie dat'er sprack; maer die is niet te vinden,
De stem was, als het scheen, geboren uyt de winden,
Of uyt de lucht gedaelt. Ick stont'er in beschroomt,
Het was een grooter stem als van een mensche koomt.
Doch ick voeld' onder dies mijn herte gansch beroeren,
En, ick en weet niet wat, mijn sinnen omme-voeren.
Ick wiert dien eygen tijt gelijck een ander mensch,
En ick verliet terstont mijns hertsens ouden wensch;
Mijn geest wiert tot de maeght met alle kracht gedreven,
Dies scheen ick maer alleen in haer voortaen te leven.
Ick kreegh een groote lust om haer te mogen sien,
En om mijn eygen hert haer aen te mogen biên.
'k En had voortaen geen lust, met hondert schone bracken
Te rennen door het wout en door de dichte tacken.
Daer was geen oorlogh meer in al het naeste velt,
Geen haes, of hert, of vos, geen beir en is gequelt.
Ick voelde mijn gemoet tot haer geweldigh drijven;
Dies hiet ick mijn gevolgh een weynigh achter blijven.
Ick had een schoon juweel, dat om mijn leden hingh,
Daer meed' ick aen de beeck en tot de Nymphe gingh.
Maer t'wijl ick besich stae, en iet begon te seggen,
En meyn het aerdigh tuygh haer om den hals te leggen,
Doen hoord' ick in der haest een wonder hart geluyt,
En stracx soo was mijn droom en al de blijdschap uyt.
Doch of al schoon de slaep van my was af-geweken,
Noch bleef het soet gesicht in mijn gedachten steken,
Ick sagh het aerdigh beelt daer ick in 't duyster lagh,
Ick sagh het soo het is, oock doen ick niet en sagh.
De son rees onder dies, ick liet het jagen blijven,
En gingh van stonden aen den ganschen handel schrijven,
En hoe de Nymphe stont, èn hoese was geciert,
En hoe het geestigh hair haer om de wangen swiert,
In 't kort haer ganschen stant. Ick gingh het wonder seggen
Aen hun, die zijn gewoon mijn droomen uyt te leggen,
Een diep gesinnet volck, dat vreemde dingen weet,
En (naer het schijnen magh) als met de Goden eet,
Als in den hemel woont. Dit gingh daer openbaren
Dat my den hemel verght om my te willen paren,
En dat ons Hymen selfs vertoont in dit geval,
Waer dat my dient gegaen, en wien ick kiesen sal.
Maer waer sy wonen magh die my is aen-gewesen,
En by de Goden selfs ten hoogsten is gepresen;
Waer, segh ick, dese maeght voor my te vinden staet,
Daer toe en wist de kunst voor my geen nutten raet.
Hier op is my de geest door gramschap aen-gesteken,
Ick dreygd' hun al gelijck den kop te laten breken,
't En zy men even stracx de vrage my ontbint,
En wijs' in wat gewest haer dese Nymphe vint.
De lieden zijn verbaest en weten niet te seggen,
Haer ambacht streckt alleen om droomen uyt te leggen.
| |
| |
Maer waer sy wesen magh, die ick niet noemen kan,
Daer weet, gelijck het bleeck, geen sterre-kijcker van.
Wat raet in dit geval? Ick liet een Schilder halen,
Die menschen is gewoon ten besten af te malen,
Dien geef ick mijn geschrift, en segh hem boven dat,
Hoe ick haer soet gelaet voor desen heb gevat.
Ick segh hem, soo hy weet haer wangen na te maken,
En kan na rechten eysch haer edel wesen raken,
Dat ick hem loonen sal soo wel als eenigh mensch,
Oock boven sijnen eysch, ja boven sijnen wensch.
De meester tijt te werck. Ick segh hem alle saken,
Die hare frissche verw en die haer wesen raken,
En hoe dat haer de mont, haer oogh, en soet gelaet,
En hoe dat haer de borst, en al het lichaem staet:
Ick segge dat hy moet doen blosen hare kaken,
En dat hy als een gout haer vlechten heeft te maken;
Haer aensicht niet te vet, en even niet te schrael,
Haer tanden als yvoir, haer lippen als corael,
Haer oogh van schoonen glans, gelijck de guide stralen
Die uyt een klare lucht op aerden neder dalen,
Haer leden net gevoeght, gelijck een jonge ree,
Haer mont gelijck een roos, haer borst gelijck een snee,
Haer kinne wat geklooft, en putjens in de wangen,
Haer vlechten als een net om herten in te vangen.
In 't korte: wat de slaep mijn hert had in geprent,
Dat maeck ick, soo ick kan, den goeden man bekent.
De goede schilder wrocht, als met de gansche sinnen,
Om prijs, maer boven al om gelt te mogen winnen.
Dan streeck hy wacker toe, dan wreef hy weder uyt,
Maer wat hy pooght te doen, hy quam tot geen besluyt.
Ten lesten quam de man een soeten streeck te geven,
En siet, na dat my docht, het beelt, dat scheen te leven.
Dies riep ick: waerde vrient, bedwinght uw rap pinceel,
Ick sie het aerdigh dier, ick sie het schoon juweel,
Ick sie mijns herten wensch, ick sie haer deftigh wesen;
Uw kunste, geestigh man, is waert te zijn gepresen.
Ick gaf hem lofs genoeg, en al met vollen mont;
Maer, dat hem beter was, ick schonck hem duysent pont,
En dan, noch boven dat, een wonder schoone keten,
En macht om in het Hof voortaen te komen eten.
Dit maeckt de man verblijt; hy gaf my grooten danck,
En wou mijn dienaer zijn sijn leven dagen lanck.
Ick liet terstont het beelt, met wonder groot verlangen,
In mijn verheven zael voor al de werelt hangen,
Op dat al wie'er quam mocht brengen aen den dagh,
Of hy sijn leven oyt dit wesen elders sagh.
Hier steld' ick prijsen toe: vooreerst een gouden Keten
Voor die het stuck ontdeckt, en my sou laten weten.
Dies sagh ick, dat het volck hier op geduerigh peyst,
Doch meest, dat even-staêgh in verre Landen reyst.
Juyst als de derde son quam uyt de zee geresen,
Verschijnt ons seker man, die kent haer eerbaer wesen,
Die seyde met bescheyt, en met een vollen mont,
En na dat ick het greep, als op een vasten gront;
Die seyde, dat het beelt geleeck in volle leden
Een Nymph, om hare deught van yder aen-gebeden,
Een dochter van een Vorst, die hy Omartes noemt,
Van wiens doorluchtigh huys de gansche werelt roemt.
Stracx koos ick een gesant, en stierd' hem na de landen,
Die Tanaïs omvanght in sijn bemoste stranden.
Ick gaf hem last te sien door al het gansche Rijck,
Wie met het geestigh beelt in wesen is gelijck.
De man die loopt te post met onvermoeyde leden,
Door-rent Omartes lant, en hondert groote steden,
Tot dat hy in het Hof ten lesten eens belent,
Al waer hy sich vertoont, maer hout hem onbekent.
En om van alle dingh den rechten gront te weten,
Soo komt hy op den noen, en sagh den Koningh eten;
Hy sagh een jonge maeght, die aen de tafel quam,
En even hare plaets ontrent den Koningh nam.
Dit waert ghy, schoone bloem, ô peerel van de vrouwen;
Dies kon mijn af-gesant sich geensins weder-houwen;
Hy weet niet wat te doen, of wat hy vorder wil,
Uw wesen en het beelt en hebben geen verschil.
Dit vint hy maer alleen, dat uw bevallick spreken
Niet met het stomme beelt en dient te zijn geleken,
En dat noyt schildery en heeft het innigh soet,
Gelijck een ware maeght, en als het leven doet.
Hy rent dan wederom, om my sijn weder varen
(Gelijck hem was gelast) te komen openbaren.
Hier door wert ick verruckt en uyter-maten blij,
En kuste duysent-mael uw soete schilderij.
Wat staet my nu te doen, ô wensch van mijn gedachten!
Als troost in dit geval van u alleen te wachten?
Wat ick u bidden magh, vervult nu metter daet
Dat ons het diep geheym, dat ons den Hemel raet.
De Slaep, gelijck ghy weet, is eene van de Goden,
En heeft in sijnen dienst wel hondert snelle boden,
Die staen voor hem bereyt, die sent hy over al,
En dwinght met dit gespoock geheel het aerdsche dal.
Hy kan, wanneer hy wil, ons sinnen gansch verblijden,
En rucktse wederom in wonder bitter lijden,
Hy is een Opper-vorst, een Koningh van de nacht,
En heeft op alle vleesch gewelt en volle macht.
Indiender iemant meynt sich tegen hem te stellen,
Hy kan hem even staêgh met hondert spoken quellen;
Hy leyt hem, dien hy wil, aen Charons swarten boot,
En druckt in sijn gemoet de prangen van de doot.
Ick bidde, schoone bloem, kom, doet sijn wel-behagen,
Ghy sult uw jonckheyt sien in wonder blijde dagen,
Ghy sult Princesse zijn, en even mijns gelijck,
En plegen hooge macht door al mijn deftigh Rijck.
Ick sal u boven dat, ick sal met al de sinnen,
Ick sal u tot het graf en na de doot beminnen.
| |
| |
Hoe kan het anders zijn? Ghy zijt een heyligh pant,
Dat op my nederdaelt als uyt der Goden hant.
Maer 't is, beroemde maeght, al langh genoegh geschreven,
Ick send' u mijn Gesant, wilt dien het oire geven.
Hy is mijn eerste Raet, mijn dienaer in der noot,
Hy sal mijn innigh hert u storten in den schoot.’
Soo ras het vrouwelijn den brief had over-lesen,
Soo is in haer gemoet een koude schrick geresen,
Sy vint dat haer de Prins heeft in den droom gesien;
Maer weet niet hoe het komt, of hoe het kan geschiên.
Sy vint dat haer de Vorst juyst doen begon te minnen,
Als hem de soete slaep besat de gansche sinnen,
Sy vint dat haer de gunst, die sy den Koningh draeght,
Met droomen is verweckt en in de borst gejaeght;
Sy vint, als dat de Prins haer gunst heeft in-genomen,
Met dat het nacht-gesicht is over hem gekomen,
Sy vint, als dat de slaep, gelijck een schilder doet,
Heeft met sijn edel beelt geschildert haer gemoet;
Sy vint, dat haer de Vorst bemint uyt alle krachten,
En dat sy wederom hem streelt in haer gedachten;
Sy vint, dat hy versoeckt haer trou en rechterhant,
En dat haer ziel begeert het eygen minne-pant.
‘O Goden, seyt de maeght, siet daer twee jonge menschen,
Die beyd' het eygen dingh van ganscher herten wenschen.
O ghy, die aen het werck sijn gront en wesen gaeft,
Ick bidde wat ick magh, dat ghy ons herten laeft.
Ick bidde, datje wilt het stuck alsoo beleyden,
Dat ons de bleecke doot alleen sal konnen scheyden.’
Eer datse vorder sprack, soo quam het gansche rot,
En leyt haer uyt het bosch en naer haer Vaders slot.
Hier staet een yder stil, hier doet de Koningh langen
Al wat'er met den hont of netten is gevangen;
Hy siet, hy tast het aen met wonder groot vermaeck,
En geeft hem voorts tot rust, verwonnen van de vaeck.
Met dat de swarte nacht ten lesten was verdwenen,
Is in het naeste dorp een groote sleep verschenen,
Een sleep van deftigh volck, maer anders in gewaet
Als iemant daer ontrent, of in de steden gaet.
Haer kleet, dat wijst'et uyt, en doet genoeghsaem blijken
Hen af te zijn gedaelt uyt verre Koninghrijcken.
Een, die het opper-hooft van dit geselschap was,
Die voed een langen baert, en wit gelijck een vlas.
Eer dat hy vorder gaet, beschickt hy trouwe knechten
Die eerst, van waer hy quam, den Koningh onderrechten.
Omartes, des versocht, bereyt een gunstigh oir,
En eer de middagh koomt, soo krijght de man gehoor.
'k En wil op sijn gespreck niet lange blijven malen,
Oock wat'er omme gingh en sal ick niet verhalen;
Het stuck, dat dient bekent. Een woort is hier genoegh:
Odatis was de gront daer op sijn rede sloegh.
Die is de frissche bloem, de kroon van alle doecken,
Die hy voor sijnen Heer ten echte komt versoecken,
Een Heer die machtigh is, en al het rack bestiert,
Daer om dat Tanaïs met gulle stroomen swiert.
Omartes kent den Vorst, en dat in volle leden,
Maer wil sijn eenigh kint soo verre niet besteden.
Hy spaert de schoone maeght voor soo een Edelman,
Daer hyse dickmael sien en veel besoecken kan.
De Vorst wort dan ontseyt; en hy, die was gesonden,
Heeft sich als buyten hoop en sonder troost gevonden;
En des al niet-te-min, nadien hy scheyden moet,
Soo wert hem toe-gestaen, dat hy Odatis groet.
Hy dient hem van den tijt, hy seyt haer weynigh reden,
Maer die noch evel-wel haer rillen door de leden.
Een poel, die in haer selfs noyt sonder water stont,
Krijght, schoon het maer en mot, welhaest een weecken gront.
Omartes, nu bewust, dat ver-gesete Vorsten
Op sijn Odatis sien, en na haer schoonheyt dorsten,
Stelt vast in sijn gemoet, dat sy daer in het lant
Is nut te sijn besteet, en haest te zijn gemant.
Hy wil haer niet-te-min in vryheyt laten kiesen,
Door wien sy in het Rijck haer maeghdom wil verliesen;
Hy seyt haer sijn ontworp, en stelt een vasten dagh,
Soo kort in haer begrijp als immer wesen magh.
Sy, die tot dese keur niet is gesint te komen,
Bidt, dat de korte tijt magh langer zijn genomen;
Seyt, dat haer teere ziel is swack en gansch verbaest,
En dat soo grooten stuck toch niet en dient verhaest.
Omartes even-wel, beducht op alle saken,
En wil, hoe dat'et gae, den tijt niet korter maken;
Hy geeft dan vorder last, dat alles zy bereyt.
En stracx soo gaet het werck, na dat de Koningh seyt.
Men liet door al het Rijck aen yder openbaren,
Dat hy een dochter heeft van drie-mael seven jaren,
En dat hy haer vergunt, dat sy een bruylofs-dagh,
Dat sy naer eygen sin een man verkiesen magh.
Daer maeckt sich yder op als met de gansche leden,
En komt in volle glans en deftigh aen-getreden;
Wie weet'er, meynt de jeught, aen wien het bly geval,
Aen wien de schoone kans ten deele vallen sal.
Odatis onder dies roept een van hare knechten,
En gaet hem van het stuck wel grondigh onderrechten:
Seyt, dat hy nachten langh en met een rassen spoet,
Seyt, dat hy wonder stil sijn reyse snellen moet.
Sy geeft de post een brief met soeten inckt geschreven,
En hy tijt op de reys, als van den wint gedreven;
Hy rent met alle vlijt, soo ras hy immer magh,
Daer Zariadres heir als doen te velde lagh.
Het leger was gestreckt ontrent de gulde stranden,
Daer Tanaïs besproeyt de vette koren-landen;
En mits de snelle post ontrent den Koningh stont,
Ontsluyt hy met bescheyt aldus sijn heuschen mont:
‘De schoonste, machtigh Vorst, van die op aerde leven,
Heeft my dit kleyn papier aen u gelast te geven;
| |
| |
Doorleest maer dit geschrift, ghy sult terstont verstaen,
Waer toe Omartes tracht, en hoe de saken gaen.
De Vorst ontwint den brief, en vint'er in te lesen,
Dat hem ontsteken doet in sijn manhaftigh wesen.
Hy weeght het vreemt geval, hy siet een korten tijt,
Hy vint als dat het werck geen uyt-stel meer en lijt.
Hy telt de dagen af, die hem noch over bleven,
Maer 't schijnt te laet te zijn hem op den wegh te geven,
Hem dunckt, dat hy geen raet om daer te zijn en weet,
Al had hy schoon het paert, dat Perseus eens bereet.
Hy seyt des niet-te-min: Wat sal ick langer peysen?
Ick wil van stonden aen my stellen om te reysen.
Op, op, swaermoedigh hert! de kansse dient gewaeght;
Ick sal doen wat ick kan, en God wat hem behaeght.
Twee dienaers, sonder meer, die van den handel weten,
Zijn met den jongen Vorst in haesten op-geseten,
En spoeyen haren wegh, en rennen door het wout;
Van 't leger blijft de sorgh aen die het is betrout.
Den adel onder dies, met al haer gansch vermogen,
Quam na des Koninghs slot in alle macht getogen.
Al is het schoon paleys van wonder groot beslagh,
Noch vont men dat het volck niet in het hof en magh.
Omartes maeckt een wet: die min als twintigh waren,
Of die nu zijn gegaen tot twee-en-dertigh jaren,
En wert geen plaets vergunt. En siet, op dit geval
Vermindert van den hoop al vry een groot getal.
Als nu de frissche jeught te samen is gekomen,
Soo heeft de groote Vorst een kop ter hant genomen,
Een kop van enckel gout. Hy sprack sijn dochter aen,
En hietse voor het volck en om de kamer gaen:
‘Odatis, seyt de Prins, siet, duysent Edel-lieden
Zijn even nu gesint haer trouw aen u te bieden,
En ghy zijt heden selfs door my een vrye maeght,
Verkiest de friste Vorst, of dien het u behaeght.
En als ghy sult een Prins, een Graef, of Ridder vinden,
Aen wien ghy zijt geneyght uw teere jeught te binden,
Soo geeft hem desen kop; en dien ghy biet den wijn,
Die sal voor eerst uw man, en daer na Koningh zijn.’
Odatis, op het woort, die staet geheel verslagen;
Sy moet des niet-te-min, sy gaet de kansse wagen,
Sy geeft haer tot het werck, sy wandelt door de zael,
Niet slechts voor eene reys, maer ses of seven mael.
Al waerse maer een reys haer lieffelicke stralen
Laet op een jongen Vorst, of op een Ridder dalen,
Die is terstont in hoop, dat hem een schoone vrou,
Dat hem de kroone selfs ten deele vallen sou.
Maer als de jonge maeght de schaer heeft over-keken,
Soo isse wederom tot hare plaets geweken,
En sprack ten lesten dus: ‘Mijn oogh is gansch verblint,
Om dat'et over-al soo grooten keuse vint.
Schier yder die ick sie is waert te zijn gekoren,
En, soo het schijnen magh, als tot een kroon geboren.
Voor my ick ben verdwelmt in soo een rijcken glans,
In soo een schoonen hoop van uyt-gelese mans.
Daer is nu voor het Rijck geen Koningh op te rapen,
Ick moet noch dese nacht hier over my beslapen;
Het is een wichtigh stuck voor al den ganschen Staet,
Hier dient niet in gedaen als naer een diep beraet.’
De Vorsten al gelijck, die by den Koningh saten,
Die hebben nevens hem haer voor-stel toe-gelaten.
Een yder prees de maeght, dat sy met oordeel gingh,
En niet in haesten koos een rauwen Jongelingh.
Odatis was verblijt, sy had een dagh gewonnen;
Maer siet, het tweede licht, dat was alreê begonnen,
En sy vernam geen post, en min den jongen Vorst,
Wiens beelt gedurigh speelt ontrent haer jonge borst.
Daer gaet'et weder aen. De Koningh is geseten,
Die laet aen al het Volck en al de Ridders weten,
Dat nu de soete tijt, de blijde stont genaeckt,
Dat hem een edel Vorst tot swager zy gemaeckt.
Daer koomt het vrouwelijn ter zalen in-getreden,
Van yder een gestreelt, van yder aen-gebeden;
Daer wort haer wederom de kop ter hant gedaen,
En sy is op een nieu de kamer om-gegaen.
Maer hoort een selsaem dingh: haer teere voeten glippen,
En dreygen haer een val, soo dat haer roode lippen
Verbleycken van den schrick, en dat de gulde schael
Verloor haer edel nat te midden op de zael.
Een priester daer ontrent, die gaet de Koningh spreken,
Die gaet van stonden aen den ganschen handel breken;
Hy seyt hoe dat de schrick, en 't storten van den wijn,
Ontrent het deftigh werck, ongure teyckens zijn.
Hier op soo heeft de Vorst, van stonden aen, geboden
Een noodigh offer-werck te brengen aen de Goden;
En 't wert terstont gedaen, en alle dingh gestaeckt,
Dat aen het vrouwelijn een vrolick herte maeckt.
Men hiet van stonden aen een witten os te brengen,
Men liet het weeligh beest met roden wijn besprengen,
Men cierd'et met een krans van edel bloem-gewas,
Dat uyt des Koninghs huys een jonge vrijster las.
En, naer een vreemt gelol hier over uyt-gesproken,
Soo wort stracx aen het dier het moedigh hooft gebroken,
En Hymen toe-gewijt, en metter daet verbrant,
Ten goede van de maeght, en van het gansche lant.
De Priesters, die met ernst het ingewant besagen,
Voor-seggen groot verdriet, en wonder harde plagen;
En seggen, dat het werck niet langer staen en magh
Als tot het eerste licht, en aen den naesten dagh.
Hier wort de maeght versocht, en niet-te-min geboden
Te doen, als dat behoort, den wille van de Goden,
Op dat geheel het Rijck, en sy noch boven dat,
Met pest en haestigh vyer niet wegh en zy gevat.
De tijt doet haren loop, sy moet op heden kiesen,
Of moet haer Vaders gunst en eygen heyl verliesen,
| |
| |
Hier gaet'et aen de man; Odatis herte drilt,
Onseker watse doen of watse laten wilt.
Sy wort hier op versocht sich op de zael te vinden,
En door een soeten knoop haer vast te laten binden.
De Koningh seyt haer aen: ‘Dit is de laetste keer,
Kiest dochter, kiest een man, of nu, of nimmermeer!’
De Juffer, op het woort, begon, eylaes, te weenen,
Maer geensins op den gront gelijck de lieden meenen.
't Is maer een eenigh point, dat maeckt haer dit verdriet:
Dat sy geen vreemden Prins daer in den hoop en siet.
Sy gaet ten lesten voort, met grooten angst bevangen,
Met droefheyt in de ziel, met tranen op de wangen.
Men let, wien sy den kop sal hebben aen te biên;
Maer die haer geest besit en is'er niet te sien.
‘O Goden, seyt de maeght, hebt ghy mijn hert bewogen,
En uyt mijn eygen lant met krachten wegh-getogen,
Voltreckt het diep geheym, dat ick in 't duyster sagh,
En geeft dat ick mijn ziel eens weder vinden magh.’
Terwijlen datse sprack, de rond' is om-gekomen,
En sy en heeft geen Vorst of Ridder aen-genomen.
Haer Vader is verbaest, en weet niet wat'er schort,
Dat sy niet anders doet als datse tranen stort.
Daer siet een yder toe wat dat'er sal geschieden,
Of wat in dit geval de Koningh sal gebieden.
Maer juyst dien eigen stont een jongh, een wacker helt
Heeft sich ontrent den vorst, en voor de maeght gestelt.
Sijn kleet is niet gemaeckt, gelijck in onse dagen
De Ridders van het Rijck of als de Prinssen dragen,
Maer op een vreemde wijs; en des al niet-te-min
Daer stack een groote kost en rijcke steenen in.
't Gevest van sijn geweir, dat is aen alle kanten
Gansch heerlick op-geciert met groote diamanten,
En al sijn ander tuygh, dat blonck gelijck de son,
Soo dat'er niet een mensch den glans verdragen kon.
Hy sprack Odatis aen: ‘Aensiet nu metter oogen
Hem, die u in den droom de goden quamen toogen.
Ghy weet, ô schoone maeght, al wat'er is geschiet;
Voltreckt dan nu het werck, dat u den Hemel riet.’
Sy sloegh haer oogen op, en sagh het edel wesen,
Dat sy, oock sonder sien, te voren had gepresen.
Sy kent sijn heusche tael, sijn oogh, en hupsen mont,
Gelijck sy aen de beeck te voren ondervont.
Sy kent sijn gansch gestel van boven tot de voeten,
Juyst als hy in den nacht haer eertijts scheen te groeten.
Sy treet dan naerder toe, en seyt hem: ‘Edel Vorst,
Ontfanght dit schoon juweel, en lest hier uwen dorst,
Ontfanght oock boven dat een hert tot u genegen:
Ontfanght mijn reyne trou, want die is u verkregen:
Ontfanght my die ghy siet, en soo ick heden ben;
En weet, dat ick geen man als u, ô Prins, en ken.’
Hy nam het edel vat, en heeft terstont gedroncken,
En stracx is aen de jeught de moet geheel ontsoncken,
Een yder stont verbaest van dit beleeft onthael,
En siet, daer rees gewoel door al de groote zael.
Een Prinsse daer ontrent, die al voorseker stelde,
Dat hy dit aerdigh wilt sou lichten uyt den velde,
Riep: ‘'t is een vreemdelingh die hier sijn trouwe biet,
En dat en is voor al des Koninghs wille niet.
Tsa, rept u frissche jeught, en wilt het stuck beletten,
En stuert het destigh werck na luyt van onse wetten,
En weert den vreemdelingh.’ Op dit onrustigh woort
Soo rees een yder op, een yder is gestoort.
Een yder maeckt gewoel, gelijck de byen plegen,
Wanneerder in den korf een hommel koomt gesegen.
Daer rijst de Koningh op, daer gaen de degens uyt,
Daer swiert het groote rot ontrent de jonge Bruyt.
Als Zariadres sagh hoe dat de saken stonden,
En hoort het snar geroep van al de grage monden,
Hy nam de soete maeght, en leytse metter hant,
Tot hy die van de zael en in de ruymte vant.
Daer stont sijn trou gevolgh met seven versche paerden,
Al snel gelijck de wint, en al van grooter waerden.
Het beste van den hoop, dat wert hem toe-gepast,
Hy vaerdigh in de zael, en hout Odatis vast;
Hy vaerdigh op den loop, al wat de paerden mogen,
Het schijnt niet datse gaen, maer snellick henen vlogen.
Hy roept by wijlen uyt: ‘Pyrois, edel dier!
Ghy voert mijn beste pant, mijn ziel, mijn eerste vier,
Mijn troost, mijn herten lust. Wilt nu geen leden sparen,
Ick sal u naderhant mijn vrientschap openbaren,
Mijn gunste laten sien.’ Het scheen als of het woort
Wert by het paert verstaen, soo vaerdigh gingh het voort.
Wat doet de Ridder vlijts om niet te zijn gekregen!
De peerels van de maeght die stroyen op de wegen.
Haer snuyel, haer gespangh, en menigh aerdigh pant,
Die rollen in het stof, en in het mulle zant.
Odatis roept: ‘Eylaes, mijn beste dingen vallen!’
De Ridder wederom: ‘'t Is hier geen tijt te mallen,
Mijn Rijck is rijck genoegh, vriendinne, weest gerust,
Ghy sult haest weder sien uw volle herten lust.’
Soo haest als dese vlucht is in het Hof geweten,
Zijn flucx in grooten haest de Ridders op-geseten,
Die rennen uyt de stadt, die sweven over-al,
En op den hoogsten bergh, en in het laeghste dal.
Men vont'er in het lant en al de groene velden,
Die sich tot strengh vervolgh en na te jagen stelden.
Dat had de gramme Vorst aen al de jeught belast,
En daer op wert terstont met alle vlijt gepast.
Odatis onder dies, door staêgh en haestigh rijden,
Heeft leet en ongemack, heeft pijn genoegh te lijden,
Tot dat de jonge Vorst in seker wout belent,
Daer hy geen uyt-komst siet, en geenen wegh en kent.
Hoe dat hy vorder rijt, hoe dat de dichte tacken
Hun dreigen meerder nacht, en grooter ongemacken.
| |
| |
De velden zijn bedeckt door ruygte van den braem,
En stracx is al het pad tot rijden onbequaem.
En t'wijl hy besigh is in dit ellendigh dwalen,
Soo koomt'er van den bergh een bende ruyters dalen,
Die krijgen hem in 't oogh, en door een enge baen
Soo quam het vinnigh rot op sijn geselschap aen.
Daer staet de Prins verstelt, hy siet de gasten naken,
Hy kan niet uyt het wout, niet op den wegh geraken.
Sijn paerden zijn vermoeyt, Odatis gansch vertsaeght,
En spreeckt geen ander tael als datse bijster klaeght.
Hy doet al sijn gevolgh haer geven van de paerden,
Hy grijpt de jonge maeght en set haer op der aerden,
Hy set haer aen de wegh, en in het groete kruyt,
En hy stracx na de wegh, en flucx den sabel uyt.
Hy geest sijn knechten moet, en met den blooten degen
Soo treet hy voren uyt, en gaet de Ridders tegen.
‘***Tsa, mannen, seyt de Vorst, wat is 't, dat ghy begeert?
En doet geen overlast een die u niet en deert.
Voor my, ick ben een Prins, ick kan een vrient beloonen,
En die my gunstigh is, die kan ick gunste toonen.
Ick bidde weest gerust, en hout uw wapens stil.
Heb ick het vrouwelijn, het is haer eygen wil.
Koomt, stelt vry in het werck, dat sy u sal gebieden,
Ghy sult in korten sien wat dat'er sal geschieden.
Ghy sult in korten sien wat haer uyt dit geval,
Wat u oock even-selfs ten deele worden sal.
Koom doet mijn Bruyt geley, ick sal uw dienst vereeren,
Ick wil u voordeel doen, en uwen staet vermeeren.
Ick sal u laten sien hoe dat een edel hert,
Door wel onthaelt te zijn, tot gunst gedreven wert.
En, tot een vaste peyl dat ick vermagh te geven,
En dat ick heb geleert, hoe dat men dient te leven,
Soo neemt my dit geschenck, als tot een kleyn begin
Van mijn onfeylbaer hert en toe-genegen sin.
Te midden in het woort, soo nam hy van den hoofde
Sijn rijcken tulibant, die hy met een beroofde
Van menigh schoon juweel. Hy trock'er baggen af,
Die hy met volle gunst de grage quanten gaf.
Odatis quam'er by, en met een gouden keten,
Die sy den Hopman schonck, liet sy de gasten weten
Dat sy den Vorst bemint. Siet daer het gansche rot
Ten dienste van den Vorst, en dat op haer gebodt.
Juyst uyt het naeste dorp een van de rouwe bende,
Die even daer ontrent een hupsen Joncker kende,
Ontleend' hem sijn karos, en al het gansch gespan,
Een gifte soo bequaem als iemant brengen kan
Ten dienste van de Bruyt, vermits sy met den wagen
Vry beter was gepast, en sachter wert gedragen
Als met een vluchtigh paert. Noch vint hem daer ontrent
Een Vorst, die aen de Bruyt ses kamer-maeghden sent,
Oock ander vrouwentuygh, gemaelt, genaeit, gesteken,
En wat haer op de reys noch vorder mocht ontbreken.
Daer is de Vorst gerust, daer reyst hy met gemack,
En daer is niet een mensch die hem den vrede brack.
| |
| |
Daer koomt hy metter tijt soo sijnen leger naken,
Daer hiet hy, door een post, sich yder vaerdigh maken;
Daer koomt het machtigh heir, de ruyters voren uyt,
Ter eeren van den Vorst en van de jonge Bruyt.
Daer siet men over-al veel duysent velt-banieren,
Veel wimpels door het wout en op de tenten swieren,
Daer hoort men trommels gaen, en alle vreemt geluyt,
Ter eeren van den Vorst, en van de jonge Bruyt.
Daer siet men in der haest veel tenten op-geslagen,
Die van de nieuwe vreught de blijde teyckens dragen.
Daer siet men al het velt bestroyt met edel kruyt,
Ter eeren van den Vorst en van de jonge Bruyt.
Daer riep men willekom door al de groene velden,
Daer hoort men 't soet gevry en al den handel melden;
Soo dat het aertrijck loeyt, en Echo weder-tuyt,
Ter eeren van den Vorst en van de jonge Bruyt.
Daer loopt de rasse Faem door al de naeste landen,
En roept met volle mont van dese nieuwe banden.
Daer is het stuck geset; en, tot een kort besluyt,
Wie dat het spijten magh: Odatis is de Bruyt,
Odatis is gegaen! Wat sal de vader maken?
Sy is een Koningin, hoe kanse beter raken?
Met oorlogh iet te doen is vry een harde kans,
En noyt rees uyt het swaert een nieuwe maeghdekrans.
Al wat het bedde rooft, door lust en vierigh minnen,
Is in het vlacke velt met oorlogh niet te winnen:
Want als een jonge Maeght verliest haer teere blom,
Sy krijgtse nimmermeer door wapens wederom.
De pays wort dan gemaeckt: Omartes is te vreden,
Te laten soo het was al wat'er is geleden;
Odatis is gerust: sy krijght en hout gelijck:
Een man die haer bemint, een machtigh Koninghrijck.
|
|
Auteursrechtvrij