Inleydinge.
Het was alreede over den middagh, en de sonne hielt haer noch bedeckt onder een duystere wolck, de welcke haer eyntelick ontsloot in een dichten mot-regen, sonder dat'er eenigh hemels-blaeu, door 't scheyden van 't swerck, sich scheen te willen openbaren. Philogamus, dese gestalte des luchts bemerckt hebbende, oordeelde daer uyt, dat hy sijnen vrient Sophroniscus vermoedelick t'huys soude vinden, en mitsdien gelegentheyt soude hebben, om met den selven voort te gaen in de t'samen-sprake, op de Trou-gevallen ende Houwelicksche Bedenckingen, voor desen onderlinge gehouden; en daerom uytgaende, quam den selven vinden in seker stil vertreck, daer hy gewoon was in sijn eenigheyt de sinnen by wijlen innewaerts te trecken, om sich de uytterlicke dingen te ontrecken. Hy dan, den selven alvorens gegroet hebbende, verklaerde daer te zijn gekomen tot vorderinge ende voltreckinge (konde het geschieden) van haer-lieder vorige aenmerckinge op de houwelicksche saken.
Den regen juyst ontrent den noen
Is om den ganschen dagh te doen,
(seyde Philogamus), sulcx dat ghy, belet zijnde om in uwen tuyn te gaen wandelen, en van gelijcke om de straten te gebruycken, maer eensaem wesende in dit uw stil vertreck, soo kome ick u aenmanen tot vol-voeringe van ons begonnen werck, u en my bekent. Is dat alsoo, vrient? seyde Sophroniscus. Voor desen hebt ghy my hier toe versocht by gelegentheyt van een schoonen dagh en een vermakelicke plaetse, en nu gebruyckt ghy, in de selve saecke, voor een aenradende reden dit regenachtigh weder, en desen verschoven en eensamen hoeck van mijne wooninge. Hoe meenje dit ront te schieten? Genegentheyt (antwoorde Philogamus) maeckt gelegentheyt, en een die iet seer begeert, die weet oock alderhande tijden en stouden daer toe te passen en bequaem te maken. Ick bidde u, waerde man, laet ons geen tijt verliesen, dewijl ick gemerckt hebbe, dat de selve in aengename saecken altijt schaers uyt komt te vallen. Wel aen (sprack Sophroniscus), set u neder, en begint te lesen, als ghy voor desen plaght te doen; ick wil u dat ampt als noch laten. Wy sullen jegenwoordelick van Palestina na Grieckenlant overgaen, in den draet van dit werck, soo ick d'ordre van onsen Schrijver wel gevat hebbe. Wel aen, laet ons dat lantschap mede eens doorwandelen (seyde Philogamus), om daer na te dalen tot bekende rijcken en tijden. Ick sitte dan neder, neme het boeck in handen, en beginne te lesen met verwachtinge, wat invallende gedachten u hier door sullen werden verweckt.
Auteursrechtvrij