| |
| |
| |
| |
Het licht wel eer van my bemint, dat gheef ick u, mijn weerde kint.
Lampada trado.
Dit licht, mijn weerde kint, de fackel van het leven,
Was van het hoogste Licht voor desen my gegeven:
Nu heeft'et voor een tijt, nu heeft'et my gedient,
Ick gevet heden u, als aen mijn naesten vrient.
Ick heb het langh gebruyckt, en ben met staege schreden,
Op mijn bescheyden wegh, ten eynde toe getreden;
Nu ben ick op het lest, nu ben ick aen den put,
Daer is gheen licht bequaem, daer is gheen fackel nut:
Ghy hebt in tegendeel van heden af te dwalen,
Nu op een hoogen bergh, dan in de laege dalen,
Nu op het vette kley, dan op het dorre strant,
Nu op een harde klip, dan op een driftigh zant;
Treet op de rechte baen, en mijdt de slimme wegen,
Gaet midden op de straet, en schouwt de vuyle stegen,
En t'wijl uw joncheyt duert maeckt, dat ghy niet en malt,
En als ghy trager wort, siet dat ghy niet en valt.
Wel gaet dan, lieve, gaet, ô spruyte mijner lenden!
Ghy waert mijn eygen vleys, eer u de lieden kenden:
Ick ben nu uyt-geleeft, en ghy begint de reys,
Ick gae nu, siet, ick gae den wegh van alle vleys.
Dit is des werelts loop: de kloeckste menschen leven
Tot sy een ander mensch den fackel over-geven;
Dus gaet de snelle tijt, gelijck een staege stroom,
Dus steeckt het nieu gewas het oude van den boom.
Dit spreeck-woort is ontleent van sekere spelen ofte oeffeningen van de Oude, daer een brandende fackel in gebruyckt wert: de welcke by iemant, nu vermoeyt zijnde, aen een versch man metter hant wert toegereyckt, en soo t'elcken wederom aen eenen anderen: als PlatoGa naar voetnoot1), PausaniasGa naar voetnoot2), en andere oude Schrijvers getuygen. In voegen dat den fackel ofte licht over te leve ren hier te seggen is: sijn ampt, gelegentheyt, middelen, jae leven selfs, alsmen nu uyt-geleeft en diergelijcke dingen sat is, aen andere over te setten.
En hier toe kan (mijns oordeels) gepast werden de plaetse Numer. 20. vers, 23. &c. die ick noyt sonder innerlicke beweginge en lese. De Nederlantsche oversettinge luyt als volght:
En de Heere sprack tot Mose: neemt Aaron en sijnen sone Eleasar, en leydtse op Hor in 't gebergte, ende treckt Aaron sijne kleederen uyt, ende trecktse aen Eleasar sijnen sone; ende Aaron sal hem aldaer vergaren tot sijne vaderen, en sterven. Toen dede Moses als hem de Heere geboden hadde, en klom op Hor in het gebergte, voor de gansche menigte. Ende Moses toogh Aaron sijnc kleederen uyt, ende tooghse Eleasar sijnen sone aen: ende Aaron sterf aldaer
| |
| |
boven op den berg. Moses dan ende Eleasar klommen af van den bergh; ende doen de gansche menigte sach dat Aaron wegh was, beweenden sy hem dertich dagen, het gansche huys Israëls.
Hier by kan noch gevoeght worden dat geseyt wort 1 Reg. 15. 4, van Abiam Koningh van Juda: Pour l'amour de David, l'Eternel son Dieu luy donna unc lampe en Jerusalem, luy suscitant son sils apres luy. De Nederlandtsche oversettinge seyt: Om Davids wille gaf hem de Heere sijn God een licht te Jerusalem, dat hy sijnen sone nae hem verweekede &c.
Lucretius 2. vers. 78:
Et quasi cursores vitae lampada tradunt. - De Animalibus agit, quae successione propagantur, vitâ per vices ab alijs in alia transfusâ. Plato de Legibus 6 ait, Cives oportere liberis gencrandis & educandis operam dare, ut vitam, quam ipsi à majoribus accepissent, vicissim quasi lampada sive taedam ardentem posteris alijs post alios tradaut. Eodem pertinet illud Persianum: Qui prior es, cur me in decursu lampada poscis? Faciendum ergo hic ut Senecâ dicit: Rectum iter quod sero cognovi, lassus errando, alijs monstro.
Glancus apud Homerum Iliad. ζ.
Tale quidem genus est hominum, quale est soliorum:
Quorum haec ventus humi sundit, rursum illa virescens
Prosert sylva, simul veris jam afflaverit aura.
Quibus versibus Pyrrhonem Academicum peculiariter delectatum fuisse, testatur Diogenes Laërtius.
Rursum Homerus Iliad. ϕ.
Frondibus arboreis similes, nunc ubere soetu
Exuberant, laetique satis vescuutur agrorum:
Nunc rursum intereunt, evanescuntque caduci.
Vid. Groecos versus apud Erasmum proverbio, Homo bulla.
| |
Als in de winter zijn de weghen, soo is het met den mensch gelegen.
La vie d'homme, un chemin d'iiyver.
Het leven van den mensch is even soo gelegen,
Gelijck des winters doen de gronden van de wegen:
Al wie dan reysen moet die is'er qualick aen,
Want 't is'er glibber-gladt al waer hy meynt te staen:
Men vint geen wagenspoor, geen peyl van mensche-treden,
Het schijnt een staege sloot daer eerst de koetsen reden;
't Is al gelijck een meyr, waer dat men henen siet,
Men kent het rechte padt, men kent de graften niet.
En of'er al misschien een plaetse wort gevonden
Daer voor een kleynen tijdt de voeten seker stonden,
Het is een kort vermaeck; want na den tweeden pas,
Soo is'et weder vuyl gelijck het elders was.
Wat raedt in dit gevaer? niet beter als te letten,
Waer dat men even-staegh de voeten heeft te setten,
En dit tot datmen komt op 't eynde van den dagh,
Daer een vermoeyde ziel haer ruste vinden magh.
O Wegh! ô ware Wegh! bestiert mijn losse gangen,
Op datse nimmermeer in 't slick en blijven hangen:
Geeft dat wy, voor besluyt, ten lesten mogen gaen
Daer nimmer winter koomt, maer eeuwigh rosen staen.
Ons leven is een winter-pat:
Na weynigh droogs, al weder nat.
Van voren heb ick steyle bergen,
Van achter beesten die my tergen.
Alle geloovigen hebben bekent dat sy gasten en vreemdelingen waren op acrden. Heb. 11. 13.
Moet dr mensche niet altijt in den strijt zijn op aerden? Hiob 7. 1.
Por ningun tempero, no dexes el camino real, por el sendero. i.e.
Pour quelque temps qu'il face, ne laisse le chemin royal pour 'e sentier.
Des que je nasquis je pleuray, & chasque jour naist le pourquoy.
A fronte praecipilia: à tergo lupi.
| |
Ons tijdt verloopt gelijck een stroom: en naer het bladt, soo valt den boom.
Nach den blattern fallen die baum.
Wanneer ick trede door het wout,
En sie het rijs en jeugdigh hout,
En dat ick vind' een populier,
Een hoogen eyck, een lagen vlier,
Een lind, een ijp, een buck, een es,
Terstont soo krijgh ick daer een les;
Want t'wijl ick eensaem stae, en poogh
Mijn geest te voeden door het oogh,
Soo vind' ick sonder twijfel wat,
Dat dienstigh is te zijn gevat:
Een boom die van den gront bederft,
Of onder aen den wortel sterft,
Diens af-ganck sietmen aen den top;
Want hy krijght stracx een dorren kop,
En wort soo voort in korten tijt
Sijn loof en groene bladers quijt,
Tot hy gansch kale tacken krijght,
En dan eens mede neder-sijght.
Al wast de mensch niet uyt het velt,
't Is even dus met hem gestelt;
Want als de jeught hem nu begeeft,
En dat hy schier is uyt-geleeft,
Sijn hooft dat wort hem kael en glat,
Sijn aensicht rimpelt boven dat,
Sijn tant, die vast ge wortelt stont,
Die komt hem vallen uyten mont,
Wel ghy, wien dus de jeught ontvalt,
Ey lieve, 't is genoegh gemalt,
Gaet, maeckt u veerdigh tot de reys,
Ghy treet den wegh van alle vleys;
Want als de tacken voren gaen
Hoe kan de boom dan lange staen?
|
|