|
| |
| |
| |
| |
De seugh misdoet, de bigge boet.
Wanneer de oude seugh haer parten heeft bedreven,
En dat'er niet een pot is ongeschent gebleven,
Soo tijt het dertel swijn in haesten op den loop,
En laet'et al-te-mael daer liggen over-hoop.
De meester van het huys, hier over gansch verbolgen,
Vloeckt op het grilligh dier, maer weet'et niet te volgen;
Dies ranst hy metter daet de kleyne biggen aen,
Die daer ontrent het huys onnoosel henen staen.
Daer wanckt de felle sweep, daer gaet'et op een smijten,
Soo dat aen alle kant de jonge dieren krijten:
De sogh gaet onder dies en wandelt in het gras,
Bewust, gelijck het blijckt, van dat'er gaende was.
Dit siet men menighmael, oock nu in onse tijden:
De vorsten hebben schult, de kleyne moeten lijden;
Want daer een moedigh prins verkeerde slagen doet,
Daer is'et, dat het volck de straffe dragen moet.
Als de jonckers blint-roesen, dan moeten de boeren hair laten.
Wanneer een Prins springht uyt den bant,
Daerom lijdt dickmael al het lant.
De misslagh die een Prince doet,
Wort by den slechten hoop geboet.
Mits Hemors soon de maeght verkracht,
Wort jonck en oudt om hals gebracht. (Zie Gen. 34.)
Wat de seuge doet, moeten de biggen ontgelden.
Al wat de groote seuge doet
Wort by de biggen veel geboet.
De kleyne diefjens hangtmen, de groote laetmen loopen.
Wenn sich die hern rauffen, so mussen die baurn haar lassen.
Les delices des grands sont les larmes des petits.
Was die hern sündigen, das büssen die armen.
Il peccato del signore sovente fa piangere il vassallo.
Un fa il peccato, l'altro la penitenza.
Der hern sünd, der bawren busz.
Quidquid delirant Reges, plectuntur Achivi. Horat. 1. Epist. 2.
Dat veniam corvis, vexat censura columbas. Juven. Sat. 2.
Πολλάχι χαὶ ξύμπασα πόλις χαχοῦ ἀνδρὸς ἐπαυρεῖ.id est:
Saepe universa civitas viri mali scelera luit.
Ce que la truye forsait, les porceaux souffrent.
Mancher musz entgelten des er nie genossen hat.
Quid agimus hoe casu? feramus, nam quemadmodum sterilitatem, aut nimios imbres, aut caetera naturae mala; ita luxum, ambitionem & avaritiam dominantium habeamus.
Sichem rapuit, & agricola plectitur. Adagium est apud Arabes, Drusio teste, desumptum ex historia Dinoe silioe Patriarchoe Jacobi, Genes. 34.
Vid. Richt. Axiom. Oecon. 24 & 25.
| |
| |
| |
Troebel water 's visschers sin; want daer light zijn voordeel in.
Eau trouble gain du pescheur.
Het beeldt soude mogen sijn een visscher die met sijn pols het water troebel maeckt, en de visch naer de netten jaeght; de selve spreeckt aldus:
Vraeght iemant wat ick doe? Ick ben gesint te vissen,
En waer het troebel is, daer plachtmen niet te missen;
Maer als in tegendeel de beke stille staet,
Soo wort men licht gewaer al wat'er omme-gaet:
Men kan in dat geval op onsen handel letten,
Men siet dan al te klaer tot in de bloote netten,
Men siet het loos beleyt, en al het slim bejach,
Soo dat men tot het meyr niet eens genaecken mach.
Maer 't gaet'er anders toe, wanneer wy raeuwe gasten
Met polsen over-al tot in de gronden tasten;
Dan wort het water dick, en daerom rijst de vis,
En mits hy niet en siet, soo is de vangh gewis.
Wat dient'er meer geseyt? die niet en weet te woelen,
En kan geen visscher sijn in dese lage poelen:
Gelooft'et, visschers kint, de stilte doet belet,
En 't is van outs geseyt, daer 't rommelt is'et vet.
In troebel water is goet visschen.
De kemel drinckt liefft als 't water geroert is.
Onder den trommel en hoortmen gheen wetten.
In de rommelinge is 't vet.
Beroyde meesters maken rijcke knechten.
- Et multis utile bellum. Lucan. 1. v. 182.
Oppurtuni magnis conatibus transitus rerum. Tacilus.
Multi honores quos quietâ republicâ desperant, perturbatâ se consequi posse arbitrantur. Livius.
Pet. Costalius milites stellioni comparat, quòd id animal pluvio ac tempestuoso aëre vivat ac vigeat, sereno verò coelo emoriatur. Alius camelo eos similes facit, qui bibere non dicitur, nisi prius pede fluvium moveat, & aquam turbidam faciat: unde Symbolum: La trouble me plaist. Vid. Erasm. adagio, Anguillas captare: ubi citat versus Aristoph. in Equitibus, qui ita Latine sonant:
Namque accidit tibi, quod anguillas qui aucupantur:
Ubi quieta stat palus, nihil piscium reportant.
Contra lutum si moverint, sursom atque deorsum,
Capiunt: ita ipse capis, ubi rempublicam inquietas.
Hanc artem, inquit Erasmus, callent quidam principes, qui dissidia norunt serere inter civitates, quò licentius, quos visum est, mulcteut.
| |
Wanneer een boom ter aerden sijght, maeckt yder dat hy tacken krijght.
Ruente quercu ligna quivis colligit.
Gesellen, let'er op, waer boomen nedervallen,
Daer is terstont het volck genegen om te mallen,
Een yder tijt'er aen, als tot een vollen roof:
Een grijpt'er na de vrucht, een ander naer het loof,
Een derde klimt'er in, en set hem in de tacken,
En wilse met gewelt tot enckel mutsert hacken,
De vierde grijpt de bijl, en klooft de gansche stam,
En maeckt de wortels selfs tot voetsel van de vlam.
Een van den jongen hoop, geprickelt van de minne,
Komt swieren uyt het dorp, met Chloris sijn vriendinne,
Die grijpt het fijnste rijs, en vlecht een groenen krans,
En setse 't meysjen op, en leytse nae den dans.
In 't korte, gansch het dorp dat soeckt'er iet te plucken,
Dat haelt'er zijn gerief, en al met groote stucken:
De boomen onder dies die steyl en hooge staen,
Daer komt geen dertel kint, geen stoute lecker aen.
Vraeght niet wat dit beduyt; het zijn bekende dingen,
Het laeghste van den tuyn dat wil men over-springen:
Den hont die onder leyt, dien bijt het gansche rot,
En wien het qualick gaet en is maer enckel spot.
Aen den armen wil alle man zijn voet wissen.
Daer de tuyn laeghst is, wil yder over.
Als de salm gevangen is, soo suyght hem den ael uyt.
Als de hont onder light, al de werelt wil hem kreetsen.
Als iemant de kraeyen beschijten, stracx beschijten hem oock de uylen.
Men mis-deelt die 't mis-gaet.
Den lesten man bijten de honden.
Op een schrael of schurrift beest
Sitten al de vllegen meest.
Daer de dijck laeghst is, loopt het water eerst over.
Biedt hem selden goeden dagh.
Daerder een op hickt, daer hickense al op.
All' albero che è secco, taglia, taglia.
Quando l'arbore è caduto, ogu'un gli corre sopra con la sicure.
A cavalli magri vanno le mosche.
Caduto l'albero ogn'un corre à far legne.
A nave rotta ogni vento è contrario.
Quando un' è per terra, ogn'un grida, dagli, dagli.
Le mosche si posano addosso a i cavalli magri.
Bourse sans argent je l'appelle cuir.
A quil meschet On luy meffait.
A celuy qui s'en-suit, tout luy est contraire.
Le plat du bas est tousiours le premier vuide.
Wann der wagen auffrecht gehet, so siszet jederman drauff: wann er aber umbfält, so fleucht jederman davon.
Wann der baum felt, so klaubt jederman holtz ausz.
Wer da leit, der leit, dem bilfft niemand auff.
| |
| |
Wen der wagen fäit, so hat er fünff räder.
An die armut wil jederman die schüh wischen.
Wo der zann am niedrigsten ist, da wil jederman übersteigen.
Wann ein hand under ligt, so beissen all hund in ihn.
Wer auff ein knie komt, den stöszet man gern umb: kompt er dan auff beyde, so hauet man ihm den kopff ab.
Al postrero muerde el perro.
Pabula tyrannorum sunt plebs & rnstici. Ludovici XII úaictum.
| |
Als de wols oudt wort, soo ryen hem de kraeyen.
Wann der wolff altet, so reiten ihn die krahen.
Het beeldt kan zijn een oude stramme wolf, op wiens rugge de kraeyen sitten, hem piekende; de wolf zijn stijven hals niet konnende draeyen, pooght die te vergeefs wegh te jagen.
Eens was ick hoogh-geducht: geen beyr en quam my tergen,
Geen leeu en hadder lust om my den krijgh te vergen,
Ick was in 't wout gesien, en over-al gevreest;
Maer nu ben ick een spot oock van het minste beest,
Oock van 'k en weet niet wat: nu ryen my de kraeyen,
Om dat ick mijnen hals niet om en weet te draeyen,
Om dat ick niet en ben, om dat ick niet en mach,
Om dat ick niet en doe, gelijck ick eertijts plach.
Nu ben ick maer een romp; want oock mijn eygen jongen
Die komen tegen my en over my gesprongen.
Eylaes, wat sal ick doen? mijn gansche lichaem beeft;
't Is uyt, wanneer de wolf sijn tanden over-leeft.
Siet hoe een sake kan verdraeyen,
Den ouden wolf ryen de kraeyen.
Als het diep verloopt, verset men de bakens.
Siet veel andere spreucken, hier op passende, op't voorgaende bladt.
|
|
Auteursrechtvrij
