| |
| |
| |
| |
Quod perdidit, optat.
Het deel wil zijn geheel.
Vraeght iemant hoe het komt dat alle jonge sinnen
Haer snellen uyter aert, haer stellen om te minnen,
Die kapp' een ael in tween, en stae een weynigh stil,
En sie hoe yeder stuk sich weder voegen wil.
Godt heeft eens van den man een ribbe weghgenomen,
En daer is voor den man een vrouwe van gekomen:
Siet, hier uyt rijst de min, en al haer soet bedrijf,
Het lijf wil naer het deel, het deel wil naer het lijf.
| |
Ontijdigh mal, is niet met al.
Al kapt een staele-bijl den paling in de leden,
Al is hem schoon de kop ten vollen afgesneden,
Noch springt hy om en om, hy wispelt op den blok,
En, schoon de doot genaeckt, het schijnt hem enkel jok.
Daer zijnder in het lant, die, in haer oude dagen,
Noch dertel willen zijn, en malle liefde dragen;
Maer al haer sot gelaet en is maer enkel waen,
Want naer een korten tijt het mallen heeft gedaen.
| |
Lijt, sonder spijt.
Kapt vry een Ael in tween, hy sal noch efter springen,
Hy sal met alle macht de leden omme-wringen,
Hy trotst, oock even dan, hy tert den harden noot,
Hy leest, gelijck het schijnt, ten spijte van de doot.
Ghy, als een hooger macht wort tegen u gedreven,
Soo lijt'et met gedult; waer toe het tegen-streven?
Sijght neder in het stof, en toont een buyghsaem hert,
Want die onwilligh lijt, die lijt te meerder smert.
| |
| |
Alle dingen en voegen niet tot aller tijdt. 't Is niet alleen onbetamelijck, maar oock schadelijck voor een bedaeght man, sich over te geven aen de ontijdighe malligheden van Vrouwen liefde. Onbetamelick; want niet soo geckelick, als dat iemant, de Kerck-hof-bloemen alreede in menighte op het hooft dragende, noch met dwaesheden der Jonckheyt besig is. Schadelijek, want beyde, reden en ervarenheydt, leeren ons, dat so iemant met een bevende hant een eerst-ontluykend Roosjen derf afplucken, dat hy de lucht daer van niet en sal konnen verdragen; maer veel eer, den kugh daer van op de borst krijghende, wort in 't getal van Venus Martelaren overgeschreven, en verdient, soo doende, dit ost diergelijek Gras-schrist.
Die my omving in haren schoot,
Die heeft uyt liefde my gedoot.
Hoe veel beter seyde Sara: Sal ick met wellust omgaan nu ick out ben?
Wel aen dan, goet out Man, wie ghy wesen mooght, set jonge lieden dien handel over, en seght met Salomon: In den arm nemen heest zijnen tijd, en verre daer van te zijn, desgelijcx.
corn. gallus:
Turpe seni cultus nitidi, vestesque decorae
Atque etiam est ipsum crimen amare senem:
Crimen amare jocos, crimen convivia, cantus,
O miseri! quorum gaudia crimen habent.
't Is een van de bysonderste ken-teyckenen eens vernieuwden gemoets, dat men in sich gevoele een nedrige verdraeghsaemheit in alderley besoeckinge, ons regelrecht van Godt toegeschickt, ofte door middel van de menschen aengedaen; gelijck in het tegendeel van dien, een morrende en tegenstrevende onverduldigheyt niet anders en kan verstaen worden uyt te wijsen als een sodanigh herte, dat noch sijn gedachten niet heeft gevangen gegeven onder de gehoorsaemheyt Christi.
Maer, ô lieve, waer toe hier een stege onverdraeghsaemheit? nadien de goede Godt de sijne plagh uytverkoren te maken in den Oven der ellenden? gewisselijck de vermoeytheyt van jammeren is een gantsch ellendigh behulpmiddel voor de gene die lijden moeten; daer de ware vreese Godts uytkomst geeft in alderley beuautheden; want iemant, door de selve, sijn toevlucht nemende tot Godts vaderlijcke sorge over de sijne, weet niet alleen recht gedult, maer oock blyschap en dancksegginge daer uyt te treeken, seggende gestadelijck in sijn herte tot sijne vertroostinge:
| |
Quod perdidit, optat.
Foemineum socio sumpsit de corpore corpus
Qui mare, qui verbo condidit astra, Deus:
Inde suror juveni, teneris calor inde puellis,
Inde thori socium soemina virque petit.
Quid mirum, juvenes? in pristina sata reverti.
Atque iterum sieri quod fuit, optat amans.
Anguil'am si fortè seces, salit illa per herbas,
Et fatagit jungi, quo suit antè, loco.
| |
Le part veut son entier.
Veux tu seavoir, Amy, pourquoy la douce rage
Nous pousse par amour au port du mariage?
Escoute la raison, l'amant qui est blessé
Se veut unir an corps, dont il est desmembré.
| |
Incassum furit.
Vel caput anguillae strictus licet auserat ensis,
Illa tamen lacero corpore pulsat humum,
Illa tamen caudâ non desinit usque moveri,
Illa, licet vitâ desiciente, salit.
Haec tibi viva senis sit luxuriantis imago,
Cui surit in tremulo corpore dirus amor:
Ah! miser est, quieunque senex juvenilia tractat,
Et moriens, mortis se tarnen esse negat.
| |
La fin de vie ne veut follie.
L'anguille faiet des sauts, bien que la pauvre beste
Au corps soit mutilée, et n'aye point de teste.
O sot, va t'en mourrir, ne faiete plus l'amant;
C'est chose sans raison un vieillart follastrant.
| |
Nil juvat obniti
Anguillam si muero secet, si dividat ensis,
Illa repercussam corpore plaugit humum;
Illa surit moriens: feseque in pulvere versat.
Et tacitae non vult succubuisse neci.
Quid juvat obniti, cum te sors dura satigat,
Vel rumpit properam de Tribus una colum?
Flecte caput, tacitoque latus permitte dolori;
Non totus miser est, qui miser esse potest.
| |
Au tourment necessaire, rien, que souffrir et taire.
Ne prens avec regret les maux de ceste vie,
Car regrimber ne sert, quand nous le ciel chastie;
Abbaisse toy plustost, avec un humble coeur,
Qui souffre par despit augmente sou malheur.
| |
Incassum furit.
Sunt certa rerum tempora,
Vicesque crebae sub polo,
Queis stant caduntque singula.
Non indecorum modo, sed et pernitiosum seni laseivere, praesertim in amoribus. Indecorum: nihil enim tam riduenlum, quam si homo tremulus, canus, edentulus vel (ut ille) passâ rugosior Uvâ, juvenum more amatorem agat. Perniciosum: usus enim et rationes Physicae clamant hominem senum, juveneu am in amoribus habentem, calido et humido privari, adeò ut brevi totâ istâ militiâ sine gloriâ defunctus, hoe. Epitaphium mortuus viatori exhibeat:
Excepit tepido quae mea menibra sinu.
Quantò melius Abrahami uxor: Postquam vetula faeta sum, inquit, num mihi voluptas? Quin tu potius quisquis es, mi Senex,
Pueris haec saera relinque,
et, cum Sophocle mihi effare: Bona verba, ô Viri, liber jam factus sum, et ab inclementibus istis ae suriosis dominis aetatis beneficio ausugi; vel cum Sapiente Hebraeo:
Quin ipsa fert dies modum
Amplexibus, et ut nauseet
Quand on est jeune, on aime ea fol:
Quand on est vieil, qui aime est fol.
| |
Nil juvat obniti.
Inter signa hominis verè renovati praecipuo loco numerandus animus humilis, ae patiens calamitatum et injurianum, nec enim pertinax ae refractarius quispiam Christo sese cogitationes subdidisse pro explorato unquam habere potest. At quorsum, precor, hie pervicacia? afflictionibus fanè Deus vel exercet, vel probat, vel corrigit, vel honore afficit suos, utpote in hoe similes eos saciens ipsi Filio. Clementissimus enim Pareus ex altâ providentiae speculâ, quid unicuique nostrum conveniat planè ae plenè cognoscit, et quod convenire novit, accommodat. Miserabile verò remedium est, obnitendi studium, et plorandi lassitudo; cum meliùs, Dei timor hisce medeatur: Is enim ad divinam voluntatem et paternam affectionem, tanquam ad sacram auchoram, consugiens, non patientiam solùm, sed et gaudium, imò et gratiarum actionem, ex ipsis afflictionibus producit; non secùs ac medieus ex viperis Theriacum; adeò ut, tanquam triumphans, pleno ore tandem exclamet: Via crucis, via lucis.
Chrysost. Generosi est animi, cum undique provoceris ac pungaris, aequo animo acerbitates omnes ferre.
Nobile vincendi genus est patientia, vincit
Qui patitur; si vis vincere, disce pati.
Ortus cuneta suos repetunt, matremque requirunt.
gruter. in Sentent. Ethico-polit.
Amantis anima in corpore haud vivit suo.
- Nam simul esse cupit, quod simul ante suit.
virgil. - Est mollis flamma medullas
Interea, et tacitum vivit sub pectore vuluus.
|
|