Zedighe sinne-belden ghetrocken uyt den on-gheschreven boeck van den aerdt der schepselen
(1694)–Joannes à Castro–
Auteursrechtvrij
[pagina 233]
| |
76. Sinne-beldt. De kat hadt haeren clauw' verbrandt,
Maer quam niet weder naerder-handt.
DE Kat die op jaght moet haeren kost gaen winnen
Die uyt haer leckerheyt kleyn vogels meer sal minnen
Als ratten, muysen oft het andere gediert:
Dus om het vogel-huys zy wel het meeste swiert;
Om daer het vogeltjen behendich uyt te snappen:
Dit soo 't den meester sagh, wou self de kat betrappen;
Die eene heete tangh heel heet aen 't huysken hongh,
Waer toe de rappe kat terstondt seer gretich sprongh;
Om door den middel van het ijser licht te raecken
Op 't huysken, en daer uyt, het vogeltjen te haecken
Met clauwen tot een proey van haere leckerheydt:
Maer wordende gewaer de laegh haer toe-geleydt,
| |
[pagina 234]
| |
En dat door heeten brandt het vel noch van haer pooten
Bleef hangen aen de tangh: heeft naerder handt, soo grooten
Schroom vande vogeltjens gehadt, als sy die sach,
Dat zy uyt enckel vrees liep wat zy loopen magh.
Wat leert dit Sinne-beldt? Dat rede-loose katten,
Meer wijsheydt in hun leedt, als menschen red'lijck vatten,
Die in het minne-vier, niet eens hun hert aen-slaen,
En door den brandt gequest, de vlucht niet nemen aen:
Maer meer on-rédelijck, en dwaeser dan, de beesten,
Vergetende hun leedt, weer-loopen om 't gereesten
Tot hun bereyde laegh van eeuwelijcken brandt,
Dat beesten self niet doen: ô grouwelijcke schandt!
| |
Vermeerderingh op 't selve.SEkeren Poët seyde seer wel: Felix quem faciunt aliene pericula cautum, dat is geseyt. Die door 't gevaer van ander leert: Wordt met geluck voor 't quaedt vereert: Maer magh ick niet wel seggen, on-geluckigen mensch! die door een anders ghevaer en leedt: maer oock door sijns selfs on-geluck en quaet, niet en leert sijn uyterste quaedt schouwen. Van Ephraim seyde den Propheet Osaeas: Ga naar voetnoot(a) Factus est &c. Ephrahem is verleydt geworden als eene duyve hebbende geen hert: Daer en is geen dier, dat sonder hert is, gelijck ons betuyght Aristot. Ga naar voetnoot(b) van die niet bloede-loos zijn en waer uyt volght dat den Propheet hier het hert niet en verstaet voor het principael deel des lichaems: want het was seker dat de duyf van hert soo wel versien was als een van andere ghedierte, maer wel voor den sin ende ingheboren drift om af te keeren ende te schouwen alle quaet dat ons over-komen is en noch over-komen kan, waer van onder alle andere gedrierten, het meest berooft is de duyve, aen wiens simpele dwaesheydt verghe- | |
[pagina 235]
| |
lijckt den Propheet de sotheydt van Ephraim, om dat de duyve als berooft van herte den selven nest blijfthouden, inden welcken zy soo dickmaels berooft is geweest van haere jonghskens: van gelijcke Ephraim oock verleydt door de Egyptenaers en de Affyriaenen, by de selve blindelingh sijnen toe-vlucht nemt, daer hy niet geholpen sal worden maer meer verergheren sal: want die sich willigh in stricken worpt van het quaedt geselschap, en het gevaer bemindt; is het wonder dat hy daer in vergaet? Hy en heeft geen hert, oft is van verstant berooft, die in het geselschap vande boose sich vervoeght, eyndelingh met hun niet en sal vergaen gelijck David seght: Ga naar voetnoot(a) Met den verlkeerden sult gy verkeert worden. Wat isser dan ellendiger vraeght den H. Augustinus, Ga naar voetnoot(b) die geen mede-lijden en heeft met sijn-selven? die sich de tweede reys stoot en quest aen den steen van verergeringh, die moet blindt oft berooft van verstandt wesen: Den Leeuw had sich een sieck geveynst, noodende alle de beesten, dat zy hem souden komen besoecken, hy hadde onder hun een schaep doen dooden ende leveren aen den vos, biddende dat hy het hert nemende, daer van hem wilde bereyden een lecker hertéken, daer hy lust naer hadde om beter te herkomen: den vos nam de beest ende bereyde die wel ende die voor-stellende, vraegde den Leeuw naer het hert: den Vos antwoorde hem van liegen overgaende: antwoorde den Vos: hoe sou het schaep onder u klouwen gekomen hebben, had het een hert gehadt, voor my, ick heb een hert, daerom en kom ick u soo naer niet dat gy my verscheuren sult. |
|