Zedighe sinne-belden ghetrocken uyt den on-gheschreven boeck van den aerdt der schepselen

[p. 221]

72. Sinne-beldt.

VVanneer den hont een been af-kaneght
Geen vrintschap meer aen vrinden draeght.

DEn hondt een noodigh dier, bewaerder vande huysen,
Die keert de dieven af, gelijck de kat de muysen,

Die daerom wel gesien, en van 't volck wordt bemindt.

't Welck dienst en haet in soo getrouwe beest bevindt,

Doch even is hy niet in alles te betrouwen,
Die oock sijn perten heeft, en jemand' licht sou snauwen.

En bijten hem in 't been, als hy sijn been af-knaeght,

Soo dat hy grimt en knort, en niemant op-sicht draeght;

Alleen om geen verlies aen 't maeger been te krijgen
Laet hy sijn tanden sien, noch sal in 't grimmen swijgen,

En komt ghy hem te naer, hy packt u happich aen;

Soe dat gy on-geschent van hem niet wegh sult gaen.

[p. 222]

 

Van dien hondtschen aerdt bevindt-men me'er als honden.

 

Soo leert dit Sinne-beldt, dat sulckx oock wordt bevonden

 

In eenen mensch die leeft alleen op eygen baet,

 

Die niet begrimt alleen den vremden, maer behaet

 

Sijn liefste vrienden self, al waer 't sijn bloedt-verwanten,

 

Die hy van 't knaegh-been sal af-bijten 't allen kanten,

 

Daer hy hun dienstigh was te vooren en beleeft,

 

Eer hy het erf-deel had, dat hy bekomen heeft.

 

Nu kent hy niemandt meer, om 't been alleen te knaegen,

 

Soo wilt hy noch sijn bro'er noch ander vriendt verdraegen

 

Maer tandt hun af van't been met twist en groot crakeel:

 

Dit doet de eygen baet, die niemandt jont een deel.

Voort-gangh op 't selve.

AL die ons dienen, al die ons minnen, al die ons volghen, die steunen nergens op als op hun eyghen baet: soo bethoont ons den hont, die als hy u niet van doen heeft, en met sijn been-knaegen besich is, dan sal u eer begrimmen en bijten, als dat hy u dienen sal: dese hondts-vriendschap is niet als te gemeyn inde wereldt, daer de waere vrientschap schier uyt-ghebannen is, en men bespeurt noch daegelijckx onder de menschen te geschieden, het welck verhaelt wordt van de raef en den wolf ten tijde als de beeste spraecken: de Raef die den wolf volghde ende den heelen dagh door diende met groote vriendtschap soo het scheen; maer 't was op hôpe, dat den wolf erghens een schaep verscheurende, zy aen den af-val ende beenderen sou mogen picken, ghelijck het ghebeurde, dat den wolf een proeye bekomenden, zy hem den af-val versocht, gevende tot reden haeren ghetrouwen dienst en vriendtschap, die soo veel verdiende tot belooningh: waer op den wolf antwoordt: packt u van hier en vlieght aen een galghe, dat ghy my naer-volght en is niet uyt

[p. 223]

liefde tot my maer wel om me te deylen vanden roof die ick bekomen, en dat met sulcken in-sien, dat ghy mijn lichaem selver niet sout willen spaeren, soo ick ergens betrapt wierdt en doodt geslaeghen, oft anders quam te sterven. Dit leerde ons hoe bedriegelijck dat de uyt-wendige vriendtschap het meest op eyghen baet gegront-vast staet, en dat de oprechte raer te vinden is, die als ghy selver sult in-gebreck wesen, van sulcken volghers haest sult verlaeten zijn, als zy u niet meer van doen hebben, oft als by u niet meer te haelen sal wesen: soo dat ick wel met den Latijnschen Poët magh singhen: Dum fueris falix. multos numerabis amicos; tempora si fuerint nubula, solus eris. Soo singh ick oock. Wanneer u 't luckt voor-deelich schijnt; soo telt gy vrienden sonder endt. Maer keert het, en u tegen gaet? gy dan alleen verlegen staet.

Dit gevoelde licht David ^(a) als hy vluchtigh voor Saül sich bevondt by Adimelech sijnen besten vriendt, niet twijfelende oft hy soude hem inden teghen-woordigen noodt by-staen hebben: maer hy antwoordt hem: Waerom zijt ghy alleen en niemant met u? 't Was seker, datter volck met hem was, maer volghden hem op eyghen interest, alleen om dat zy onder hem souden mogen vry-gaen, en niet gevangen worden voor hunne schulden, daer zy mede over-last waeren: zy volghden hem ghelijck de raef den wolf: hadden zy self niet in noodt gheweest zy souden David alleen gelaeten hebben: maar sonder noodt en wiltmen niemandt kennen, besonder als men in voor-deel het been alleen wilt knaeghen, ghelijck het blijckt in veel sterf-huysen.

(a) 2. Reg. 21.