De on-ghemaskerde liefde des hemels
(1686)–Joannes à Castro–
Auteursrechtvrij
[Folio *1r]
| |
 De ongemaskerde Liefde des hemels.
Door den Eerw. P.F. Io: à Castro Minderbroeder. t'Antwerpen bij de Weduwe van Ioris Willemsens. bij den 1e suviter toren in S. Ignatius. met oratie en privilegie. Godefri: Maes delin: 1686 Gasp. Bouttats fecit | |
[Folio *3r]
| |
Uyt-legginghe, op het sinnen-beldt vande tijtel-plaet.Met het Op-schrift.
Heeft u Godts liefd' in 't hert ghewondt?
Tracht hem te treffen oock van stondt:
't Is rede dat ghy uwen vrindt,
Die eerst u mindt oock weêr-bemindt.
DEn appel schoon van bloos, daer Eva soo op loerde,
Dat sy begerelijck, daer aen, haer hert vervoerde,
En door de listigheydt, van 't vleyende serpent,
Haer' man verlydende, ons t' saemen heeft geschent:
Waer van de vleck. noch vast gehecht blijft aen ons hielen,
En dien: noch tot den val, van ons verloste Zielen;
Als wy in onsen wil, soo seer verduystert zijn,
Dat 't hert het oogh alleen, wilt volgen, op den schijn,
VVaer door wy van het licht des waerheydts af-gheweken,
In het uyt wendigh schoon, verkeert noch blijven steken,
En voor de tweede mael noch soude licht vergaen,
Ten waer de Hemels-Liefd' ons tegen had gestaen
Ghewaepent met den boogh en soete minne-schichten,
Daer sy ons hert me treft, en innigh komt verlichten,
Door glans van't minne-vier, en met een soet gewelt,
Ons uyt het slim bedrog, in't licht des Waerheyts stelt.
Siet hier de Hemels-Liefd' in haeren throon geseten,
En schiet haer pijlen af: op dat wy souden weten,
Dat sy den minnaer is, die met sijn liefde wondt,
En het gewonde hert, door minnelijcken vondt,
Komt lossen uyt 't gevaer van een on-eyndigh sterven;
Om, door bermhertigheydt, genaede te verwerven,
En sy, tot weder-liefd' door Rede, die haer doet
Versien van waepenen, sou wack'ren haer gemoedt,
| |
[Folio *3v]
| |
Met boogh en pijlen, om het vierigh hert te treffen
Van haeren Minnaer; soo dat sy oock gaet op-heffen,
Den op-gespannen boogh, en eenen minne-schicht,
Lost recht ten hemel op naer 't on-beschreven licht,
Al waer sy 't hert geraeckt, dat vreughdigh leeft in wonden,
Die van een minnend' hert, hem worden toe-gesonden.
Sulcx leerde haer de Rèen, die d'oogh voert op de borst,
Den thoom houwt inde handt, en anders niet en dorst,
Als tot sachtmoedigheydt de menschen te verwecken,
En door den Liefdens strijdt, de Ziel tot peys te trecken:
Daerom voert sy den thoom, waer mè weer houwen wort,
Een on-gestuymigh peerdt, 't welck anders sich verkort,
Door on-gethoomden drift: waer door sy ons wilt leeren,
Hoe hy sich thoomen moet, die sich wilt over-heeren,
En lossen uyt 't gevaer van soo gewissen val,
Die hem licht arm oft been oft hals doen breken sal.
Hier toe voert sy een oogh op haere borst met straelen,
Waer door dat het verstandt moet sijne kennis haelen,
Om door voor-sichtigheydt te kiesen dat betaemt,
En af-te-weren, daer een eerbaer hert voor schaemt:
Op dat den blinden wil, niet blindelingh sou willen,
Maer sijn begeerte sou, naer 't licht des Rede stillen:
En die sich inden strijdt van liefde hier bevindt,
Maer met de weder-liefd' beminnen, die haer mindt.
Maer soo den vyandt quam de Ziele te bespringen,
Vyt sijn vuyl-smoockigh hol, om haer tot lust te dwingen,
Van het aen-lockigh vleesch, en met een helschen schicht,
VVou treffen, 't vierigh hert, en blinden haer gesight:
Soo komt de Waerheyt met den Cruys-schilt tusschen beyden,
En doet de logen-tael door haere claerheydt scheyden.
En breckt de vier'ge pyls, op haeren staelen schilt,
En maeckt al haer bedrogh bekent en on-gewilt.
VVaerom den heyl'gen Geest op haere cruyn geseten,
Doet haer het diep geheym, self vande Godtheydt weten:
| |
[Folio *4r]
| |
Die sy verkondight by den middel van't Geloof,
En die haer niet en hoort, dient tot sijns vyandts roof.
Sy die het Masker ruckt van s'werelts valsche schijnen,
Doet haeren yd'len glans ds bobbelen verdvvijnen,
Sy is, die 't helsch serpent trapt onder haeren voet,
Met al de Maskers, en met al't bedriegh'lijck goedt.
De Ziel Godt soeckende, gewaepent vande Rede,
Door Waerheyt onder-recht, getroost self met den vrede,
Begeeft sich tot den strijdt der liefde wel gemoedt,
Niet sonder slach en wondt, en stortinge van bloedt.
Hoe? sal de Liefde dan, die soeckt in vrè te rusten,
Oock nemen in't gevecht en doodt-slaen, haere lusten?
Het is den liefdens aert. VVie kan dat wel verstaen?
VVant daer de liefde is, daer heeft den twist gedaen.
Doch even wel de liefd' heeft oock mannier van strijden,
Die wonder is en vremdt, die swaer is om te lijden,
Maer soet is inde pijn; haer wonden gaen in't hert,
Al is 't dat 't lichaem niet in't minst' geschonden werdt.
Daer is noch pijck noch lans, noch zabel, sweert noch degen,
Van noode tot den krijgh van liefd' die sullen tegen,
't Belegh staen vande stadt, van een verliefde Ziel;
Die noyt in 's vyandts macht, als willens, en verviel.
Het is haer' besten vrindt, die haer komt te bevechten,
En die haer' vyandt is, en kan niet veel uyt- rechten:
Maer die haer over-windt, die treft haer met het goedt,
Dat hy mil-daedigh' haer toe-sendt in over-vloedt;
VVaer mede sy geboeydt, moet blijven sijn slaevinne,
En daerom niet te min gewapent tot wèer-minne,
Valt haeren Minnaer toe, oock veerdigh tot het slaen,
En houwt hem door't gewelt van haere waepens staen.
Hy slaet, en sy slaet het wèer, doch 't zijn maer minne-slaegen:
En die verwonnen is, verwindt oock met behaegen.
Een hajerken vanden hals, een suchtje van't gemoedt,
Een oogh-slach die de bres op stercke wallen doedt,
| |
[Folio *4v]
| |
Sijn waepenen des liefd', om Godt self t'over-winnen:
ô VVonderlijcke kracht, van't onderlinge minnen!
Hoort, hoe den Minnaer van den hemel sich behaeght,
In wonden die sijn hert, van sijn Beminde draegt,
Als hy den minnen-strijdt met haer had aen-genomen,
En door haer schichten had' een' wond' int her't bekomen:
Ga naar voetnoot+Soo riep hy, suster, Bruydt, gy hebt mijn hert gewont;
Daer sy oock op het woordt van sijnen soeten mondt,
Ga naar voetnoot+Beleyde dat haer ziel in't liefde-vier ontsteken
Ghesmolten was, doen hy van haer was afgeweken.
En hem gemissende, valt inde wachters handt,
Die haer berooven, en gewondt van allen kant,
Haer laeten over-doodt, en in haer bloedt beswijcken:
ô Herden minne-strijdt! wilt ghy meer diêr gelijcken?
Het is aen-merkens weerdt, dat ons wort voor-gestelt
En vande heyl'ge Schrift, soo duydelijck verbeldt.
Ga naar voetnoot+Doen Iacob, vol van vrees sijn broeder sou verwachtèn,
En dat den avondt viel, soo dat hy moest vernachten;
Naer dat hy sijn gebedt met jver had gedaen,
En Godt was praemende wel crachtigh met vermaen
Op sijn beloften hem te vooren toe gesproken,
Bevestight met sijn woordt, dat noyt mag zijn gebroken;
Ga naar voetnoot+Dat hy als 't sandt der zee, en sterren vande locht
Sou menigh-vuldigen sijn saet; en nu gesocht
Ter doot: Godt wesen sou, sijn voor-standt en behoeder
In soo een groot gevaer van Esau sijnen broeder,
Die hem met stercke maght gewaepent tegen-quam:
En siet een' Engel die wel eerst den strijdt aen nam
En met den vromen Helt, viel heftigh aen het vechten,
Die op soo kloecke borst, niet veel en kost uyt rechten:
En nu den twee-strijdt had geduert een' langen stondt,
Al oft den Engel self sich crachte-loos bevondt,
En niet verwinnen kost; in 't cricken van het daegen
Soo badt hy, laet my gaen; oft 't licht sal ons verjaegen:
| |
[Folio *5r]
| |
Maer Iacob wilde niet sulx sonder zegen doen,
Al had den strijdt geduert noch voorder tot den noen.
Doen wirdt hy mensch genoemt, die Gode vermoght 't aenschouwenGa naar voetnoot+
En niet te min hy moest een kreupel been behouwen,
Geraeckt van d' Engels handt, die hem een zenu had
Verstijft in sijne heup', als hy wirdt aen-gevat,
VVel aen, ô Ziel! als ghy u nergens kont bevrijden,
Noch eenigh sints te rust kont geven sonder strijden,
't Sy dat het Engels goed' oft quaede sullen zijn,
Die met u worstelen, en quetsen oock met pijn.
Wordt ghy verminckt in 't been? ten sal u niet veel letten,
Soo ghy het oogh uws hert, op 't wesen Godts kont setten:
Want die Godt wel aen-schout, en kent het eeuwigh goedt,
Is manck in sijn begeer tot 't werelts, maer hy spoedt
Sich tot een beter goedt, waer toe hy is geschaepen,
En sonder 't welck ons hert noyt rust sal konnen rapen.
Is dit niet wel te recht den wond'ren liefdens vondt?
Te vechten met sijn' vrindt, die hy met soetheyt wondt?
Dit Voor-beldt ons verstandt met reên sal onder-rechten,
Hoe dat wy inden strijdt van liefde moeten vechten:
Maer niet in vyandtschap, self tegen Godt op-staen,
Gelijck de sondaers, die verkeerde wegen gaen.
Soo wilde Saulus eens sich tegen Godt op-steken,Ga naar voetnoot+
En aen 't geloovigh volck, sich over Christum vreken,
Met vangen, spannen, en met jver on-gehoort,
Trock hy, bemachtight soo, recht naer Damascum voort.
Maer die de oorlogh had met vreethydt aen-genomen,
En selver soo te veldt, was tegen Christum komen,
Ten eynde vanden wegh, wirdt hy door eenen slach
Des blicxems neer-gevelt, en soo, ter aerde lach,
Alwaer hem Christi-stem van d'oor aen't hert quam clincken
Dat hy sijn vreveligh gemoedt sou laten sincken,
En niet vervolgen sou, die hem sal tegen-staen,
Als die met sijnen voet, wou tegen 't yser slaen,
| |
[Folio *5v]
| |
Waer op hy inde Ziel verlicht, is op-ghetogen,
Die blindt door dien slach, geluckigh wirdt bewogen
Tot af-standt van sijn vreedt, en voor-genomen quaedt:
Die Christum had vervolght met doodelycken haet,
En niet was blaesende, als vier en vlam met drijghen
Des Christen volgers doodt, die hy sou konnen krijgen:
Doch niet hert-neckigh bleef, maer wel tot kennis quam,
Waer om hy oock met rêen, bewogen, voor hem nam,
De Heyd'nen tot 't Geloof van Christus te verwecken,
En tot den soeten Naem van Iesus hun te trecken;
Op dat hy die den strijdt, had vyandtlijck begost,
Niet in hert-neckigheydt sou blijven, maer verlost,
Ons leeren sou, dat wy van Godes handt geslaegen,
Gêen voorder vyandtschap tot Godt en soude draegen:
En niet als Scipio den boosen Africaen,
Die 't licht des hemels wou, behaetigh tegen-staen,
En met sijn bogh en pijl het sterre-licht vernielen;
Geviel het dat sijn pijls recht in sijn oogh af-vielen:
Alwaer hy tot een straf gerechtigh wirdt geblindt,
Die vyandt van het licht, den duyster had bemindt.
Nu dan, ter-weyl dat Godt, ons 't licht heeft toe gesonden:
Die dan geen haeter wilt van 't selve zijn bevonden;
Die keert sich tot de Rêen, die hem bewegen sal
Tot kennisse van 't goedt van den gewenschten Al.
|