Weet ik veel

[p. 96]

Jam in Grindelwald

De First-bahn in Grindelwald leidt naar een café op tweeduizend meter boven de zeespiegel. Het is eigenlijk een dwars door de Alpen gespannen kabel, waaraan zo hier en daar twee saamgeklonken leunstoelen hangen. Beneden, in het houten stationsgebouw, nemen de man en ik op deze zetels plaats en tonen de kaartjes aan een persoon met een dienstpet, die vervolgens aan een touw trekt. Meteen komt er leven in de stoelen. Het gebouwtje braakt ons uit en een paar seconden later zweven wij geluidloos door de lucht.

‘Ook Hollander zeker?’ veronderstelt de man in de tweede stoel met zijn begrijpend lachje. Hij zit in het universum alsof hij bij de ontvanger op zijn beurt wacht.

‘Ja,’ beken ik, een beetje ontgoocheld, want Hollanders lijken niet graag op zichzelf. 't Is net zo'n vraag als: ‘U is zeker bij het onderwijs?’ - dan wordt er ook zo kribbig geantwoord: ‘Ja, kunt u het zièn soms?’

De man knikt tevreden. Wat Gulliver waarnam toen die ene reus hem optilde, is inmiddels geen open vraag meer voor me, want als ik op me zelf neerkijk zie ik mijn armen en benen, onbeschermd en in huiskamerrust, door de lucht zweven. Het is een soort hemelvaart voor onbevoegden, die voert over grazige weiden vol chocomel-kleurig vee, dat gewillig met de koppen schudt om het bel-getinkel te verspreiden, dat ons in de folders werd beloofd. ‘Hebt u een goed hotel?’ vraagt de man vertrouwelijk.

‘Dat gaat best,’ zeg ik.

‘Ik niet,’ verklaart hij, met hangende mondhoeken. ‘Ik krijg elke ochtend sjem.’

Heel stilletjes glijden we nu over een peilloze afgrond. Leven is ademen, zei Bloem, maar toch ook wel een beetje je adem inhouden. Ginds haasten de bomen zich in een donkere stoet de berg op, maar je kunt de grens van hun kracht duidelijk zien. Daarboven stijgt ‘doods onpeilbaar donkre wand’ kaal en somber naar de witte triomf van de top.

[p. 97]

‘Elke ochtend,’ vervolgt de man. ‘Maar ik lust geen sjem.’

Hij heeft de gehinderde tongval van het schaap dat geen wol verdragen kan.

‘U?’ wil hij weten.

‘Och...’ weifelde ik.

‘Nou ja, voor een kéértje zie je het door de vingers,’ zegt hij met een gebaar van zijn hand, dat niets in het oneindige werpt. ‘Je bent per slot op reis en dan behèlp je je. Maar élke ochtend...’ Hij begint aan een zorglijk zwijgen. We zweven nu over een huisje heen, dat eenzaam in een wei vol gentiaan en alpenrozen staat. Door een dakraam zie je, in een flits, een oude man met wijd opengesperde mond voor een spiegeltje staan. Hij wil zijn eigen huig zien, denk ik.

‘En 't is nog rot-sjem ook,’ persisteert mijn buurman. ‘Van die roje, weet u wel, die glibberige - en mierzoet. Ik zeg vanmorgen tegen die kelner: Nein, ich loest kein sjem, maar zo'n vent doet net of hij je niet verstaat.’

Zó hoog zijn we nu gestegen dat we in een van boven komende damp geraken, die het panorama langzaam maar zeker aan onze blikken onttrekt. Het getweeënlijk zweven door een ondoordringbaar wit waas, dat ons als een cocon omgeeft, krijgt opeens iets geheimzinnigs. Bestemming: maan. En ik spreek de taal niet eens.

‘Ik ben een ei gewoon en dan wil ik hièr ook een ei,’ zegt mijn stoelmaat in de mist. ‘Op dat reisbureau is gezegd geworden, dat ik kiezen mocht. Elke morgen wat anders, weet u wel? Maar nou 't geld betaald is, doen ze net of je gek bent. Ken je sjem vreten.’ Krak-sjoem-boem... nee, we vallen niet, maar we zwenken het doel van de reis binnen. De mist is opeens weg. Je kunt hier thee drinken en een broodje eten, met sjem vrees ik. De raconteur die mij op de heenweg vergezelde, houd ik scherp in het oog. Hij zit nog verdiept in zijn consumptie als ik gauw in een terugstoel wip, naast een wereldburger met Perzische amandelogen en de snor van Dali. Maar nauwelijks op weg, klinkt zijn stem al:

‘Hollander zeker?’

‘Ja.’

[p. 98]

‘Hebt u een goed hotel?’

Met een door heel Zwitserland weerkaatsende jammerkreet sprong ik uit de stoel in de bodemloze mist. Maar het was mijn tijd nog niet. Met een schok werd ik thuis wakker aan de ontbijttafel, wreef mijn ogen uit, doopte mijn pen in de sjem en schreef dit stukje.