Speciaal voor u. 1970

[p. 40]

[p. 41]

Een opa

buiten scheen de zomerzon uitbundig maar in de kroeg was het nog altijd herfst. Een man, die niet schilderen kon, had zijn krachten vergeefs beproefd op een vrolijk Amsterdams straattafereeltje, dat aan de muur hing en iets ontmoedigends aan de sfeer bijdroeg.

Boven de tapkast hingen twee van die zilveren, besneeuwde sterren uit de kerstdagen. De jukebox stond zwijgend te wachten op iemand die ‘'t Zal je kind maar wezen’ nog eens horen wilde. Maar behalve ik bevond zich aan de klantenkant van de tap één gastarbeider, die zeer mistroostig een verschaald biertje dronk, dat hem was ingeschonken door de vrouw van de kastelein, een klein, vief wijfje met kortgeknipt haar en levendige oogjes.

Haar echtgenoot zal oud en der dagen zat op een stoel voor de deur in zijn overhemd, dat spande over een enorme buik. Na een poosje kwam hij binnen, zette de stoel naast de jukebox en ging er weer op zitten met zijn dikke handen als twee enorme krabben op zijn knieën.

Zijn gezicht drukte mateloze verveling uit.

Het vrouwtje kwam achter de tap vandaan en liep door het café.

Toen ze hem passeerde klopte ze met haar hand even op die enorme buik, waarbij zij teder glimlachte.

Zijn gelaatsuitdrukking veranderde niet.

[p. 42]

Nu trad er een oude man binnen met een jongetje van een jaar of vijf.

Hij ging op een kruk zitten en sprak schor:

‘Geef me een jonkie.’

En omkijkend naar het kind:

‘Wat wil jij?’

‘Niks’, zei het jongetje.

‘Je mag best een flessie’, riep de oude.

‘Nee, ik heb in dat andere café al twee flessies gedronken’, zei hij.

‘Nou, dan niet.’

Er viel een stilte.

Na een poosje zei het kind: ‘Opa...’

‘Ja?’

‘Mag ik voor de deur gaan spelen?’

‘Goed. Als je maar op de stoep blijft. En nergens ankommen.’

Het jongetje huppelde vrolijk de kroeg uit en opa zei:

‘Geef me nog een jonkie.’

Hij kreeg het.

De gastarbeider betaalde en vertrok.

Het bier had niet geholpen.

Nog steeds roerloos zat de kastelein naast de jukebox en liet de tijd verstrijken.

Zijn vrouw zei:

‘'t Is nou echt zomertje’.

‘Ja,’ zei opa.

Meer kwam er niet uit. Het jongetje liep op een drafje naar binnen en vroeg:

‘Wat is dat voor een diertje?’

Hij hief zijn blote arm.

[p. 43]

‘Da's een torretje’, zei de man. ‘Zal ik het effe doodmaken?’

‘Nee’, riep hij, verschrikt terugwijkend. ‘Ik vind het een lief diertje. Ik neem 't mee naar huis’.

Hij liep weer naar buiten. De man haalde zijn schouders op.

‘Geef me nog een jonkie’, zei hij.

Toen hij er de eerste slok van had genomen, kwam het jongetje snikkend binnen.

‘Wat is er? Ben je gevallen?’ vroeg de man gehinderd.

‘Nee’, zei hij. ‘Maar het torretje is weg. Ga nou mee opa, dan gaan we 't zoeken’.

‘Dat vinden we toch niet meer’, zei de man. ‘Kom, hou nou op met huilen. Wil je nog een flessie?’

‘Nee’, riep het kind. ‘Ik wil het torretje terug. 't Is een lief torretje. Kom nou....’

De man sloeg de klare achterover, legde geld op de tap en liet zich van de kruk glijden.

‘Vooruit’, zei hij, zuchtend. Met het nog nasnikkende jongetje aan zijn hand ging hij het café uit. Een opa. Maar geen beste.