Speciaal voor u. 1979

[p. 41]

Toekomst

Toen ik in de tram zat die me naar de Amsterdamse kermis op het Stadionplein zou brengen stapten, bij de Albert Cuyp, twee jongens van een jaar of zestien op. Zij waren vrolijk gestemd en naar alle waarschijnlijkheid op weg naar hetzelfde doel als ik. De ene jongen riep:

‘Meneer!’

‘Ja?’

‘Kunt u niet eens zo'n verhaaltje over mij schrijven?’

Hij keek op een manier die onze Vlaamse vrienden zo treffend “verneukeratief” noemen.

‘Dat gaat zó maar niet,’ zei ik. ‘Dan zou je eerst iets moeten doen.’

‘Wat dan, meneer?’

‘Nou, iets opvallends. Op je kop gaan staan bijvoorbeeld.’

Hij deed het metéén, op de bank naast de mijne. De vrouw die voor hem zat rukte haastig enige meters op, blijkbaar bevreesd dat hij om zou vallen. Maar hij bleef keurig overeind, ondanks het grillig bochtenwerk van de tram. Ondersteboven vroeg hij:

‘Zo goed, meneer?’

‘Ja, je maakt nou een kans,’ zei ik.

Op het Stadionplein verdween hij met zijn makker in de kermisdrukte. Ik bleef staan

[p. 42]

voor een kleine tent, die het opschrift “De Waarzegster” droeg. Achter de kassa zat een ernstige heer op leeftijd, in gezelschap van een tot dezelfde generatie behorende vrouw. Met gesloten ogen gaf ze haar doorlijnd gezicht prijs aan de zonneschijn, terwijl hij in de microfoon riep:

‘Treed binnen, treed binnen. Verleden, heden en toekomst worden u tot in de finesses ontvouwd.’

Daar de toekomst ons meest essentiële levensraadsel is kocht ik een kaartje en ging naar binnen. Ik kwam in een kale, op een isoleercel gelijkende ruimte, waarin zich niemand ophield. Over de toekomst maakte deze ervaring me niet veel wijzer - tenzij ik hier de rest van mijn leven blijven moest. Toen ik me een beetje begon te vervelen, ging een zeer smal zijdeurtje open en riep de stem van de waarzegster:

‘Hier heen, meneer. Hier moet u wezen.’

Ze bleek in een piepklein hokje, achter een soort toonbank te zitten en ze was de vrouw die ik buiten naast de kassa had gezien. Ik ging op een stoel tegenover haar zitten.

‘'t Is zulk lekker weer, hè?’ zei ze gezellig. ‘En dat zonnetje - je moet er van genieten nou. We hebben zolang niks gehad, nietwaar?’

‘Ja, dat is zo,’ antwoordde ik.

Omdat ze zulke aardse dingen zei, begon ik de zin van mijn aanwezigheid in het hokje op-

[p. 43]

eens te betwijfelen. Als goede waarzegster voelde ze dat aan, want op gans andere toon zei ze:

‘Uw hand, alstublieft.’

Ik legde 'm als een ding voor haar op de toonbank en dacht:

‘Ik had 'm beter moeten wassen, eigenlijk.’

‘Een mooie, lange levenslijn,’ zei ze niettemin, ‘gij hebt grote ongelukken gehad, maar verlies geen moed, want ge zult gelukkig zijn in verscheidene aanmerkelijke zaken. Voor een zwart persoon die ge meent rechtzinnig te zijn, moet ge u echter in acht nemen. Uw arbeid zult ge spoedig beëindigen, maar toevallig zult ge kennis krijgen, dat u groot voordeel zal bezorgen. Geboren onder een goede ster, zal uw welvaart zo voortdurend wezen dat men u een kind des geluks zal noemen. Ik zie een hoge leeftijd, wel 85 jaren. Als ge meer wilt weten kunt ge dat vernemen uit deze envelop. Kosten ƒ 2,50.’

‘Ja, geef me er maar een,’ zei ik.

‘U moogt de envelop pas over tien minuten openen,’ sprak ze glimlachend.

‘Dat beloof ik,’ zei ik. En ik hield woord. De envelop bevatte een pasfoto van een braaf, levenslustig meisje dat nog heel wat tegemoet ging. Er was een geel papiertje bij, waarop gedrukt stond:

‘Gij hebt wel uw deel in het verdriet gehad, doch zult het niet meer hebben en ge zult het

[p. 44]

genoegen smaken uwe vijanden te zien blozen. De toekomst lacht u toe.’

Ik stopte het meisje en het gele papiertje in mijn binnenzak. Een gezegende leeftijd, 85, maar wat moest ik al die tijd uitvoeren? Twee meisjes van een jaar of twaalf bleven stilstaan en de ene vroeg:

‘Meneer, bent u...’

En toen ik al populair glimlachte, vervolgde ze:

‘Bent u de opa van Sander?’

‘Ja schat,’ riep ik. Want ik ben wel degelijk de opa van Sander. Welgemoed liep ik verder. Het is waar - de toekomst lacht mij toe.