Onzin

[p. 85]

Pas op-kolder

[p. 86]

De erepoort

Op de Dam hield een oude, morsige man met een klein grijs sikje mij staande en zei: ‘Meneer, mag ik misschien een dubbeltje voor de erepoort?’

Ik stak mijn hand automatisch in mijn zak maar vroeg, voor ik het geld overreikte: ‘Waar staat die erepoort eigenlijk?’

‘Och, meneer,’ sprak de man met filosofisch gebaar, ‘er is helemaal geen erepoort.’

‘Nou, dan geef ik ook geen dubbeltje,’ verklaarde ik opstandig. Ik laat me tenslotte niet neppen.

‘Maar, meneer, wees nou toch redelijk,’ riep de man. ‘Wat ziet unu aan zon erepoort? Een paar van die serpentines en een miezerig stukje groen! We zijn toch alle twee volwassen mensen. Wees blij dat ik er geen een heb gemaakt.’

Hij praatte zo luid en met zulk een nadruk van door niets gesteunde verontwaardiging, dat allerlei mensen stil bleven staan.

‘Wat is hier aan de hand?’ vroeg een bolle postbode.

‘Ach,’ zei een juffrouw, ‘die slungel heeft die ouwe man een klap gegeven.’

‘Maar dat is nu toch het tóppunt,’ riep ik nijdig, ‘die vent zei tegen mij...’

‘Mensen oordeelt zelf,’ sprak de grijsaard, ‘deze man is mij geld schuldig en dat wil hij mij niet betalen. En weet u waarom niet?’ Hij nam een demagogische pauze en vervolgde honend: ‘Omdat ik hem niet vertellen kan waar in Amsterdam een erepoort staat.’

Alle mensen begonnen luid te lachen. Ze gaven mij geniepige duwen en de postbode riep: ‘Kijk 'm staan, die kinderachtige

[p. 87]

[p. 88]

vent! Een erepoort wil hij zien. Er is helemaal geen feest vandaag.’

Ik duwde woedend terug en schreeuwde: ‘Gelogen. Die man is zelf over dat ding begonnen. Hij zei dat hij er een gemaakt had en...’

‘Nou, mensen, ik hoef u al niks meer te vertellen,’ zei de oude rustig en hij ontblootte zijn hoofd om zijn eerbiedwaardige lokken te laten zien. ‘Heb ik het uiterlijk van een man die op een doodgewone dag de Dam gaat versieren?’

Neen, zo zag hij er niet uit. Iedereen drong tegen iedereen en een kwartier later zaten we met een hele club op het politiebureau. De brigadier had een grote snor.

‘Student zeker?’ zei hij begrijpend tegen mij.

‘Waarachtig niet,’ antwoordde ik strijdvaardig en gaf hem mijn papieren.

Met een half oog keek hij ze in. Toen ging hij op de rand van zijn tafel zitten en zei met de geknepenheid van iemand die, in strijd met zijn natuur, een zaak nu eens heel tactisch zal aanpakken: ‘Kijk eens, meneer, we bennen tenslotte allemaal jong geweest enne - nou ja, een grapje is een grapje, maar er zijn grenzen, niet waar...’

Ik wou iets zeggen, maar hij wenkte af.

‘Die man heeft me alles verteld,’ vervolgde hij. ‘Enfin, ik begrijp het best, we hebben hier met de studenten al van álles aan de pet gehad, maar houd me ten goede, meneer - móói is het niet, om een oude man voor de gek te houden.’

‘Maar luister nu toch eindelijk eens,’ riep ik wenend, ‘die vent komt naar me toe, op de Dam, vraagt geld voor een erepoort en er is helemaal geen erepoort!’

De brigadier knikte mij bemoedigend toe.

‘Kom nou,’ sprak hij fijntjes, ‘nou zult u als gestudeerd mens toch zélf wel begrijpen, dat dit een vreselijk onwaarschijnlijk verhaaltje is.

Wie zal zó iets nu doen? Nee - u moet stáán voor wat u gedaan hebt. En ik vind het misselijk om een oude man te schoppen.’

[p. 89]

[p. 90]

‘Schoppen?!’ schreeuwde ik, ‘ik héb helemaal niet geschopt.’

‘D'r bennen vier getuigen van,’ sprak de brigadier somber en hij wees op drie querulanten en een valse juffrouw, die mij vanaf een bankje mesblikken toewierpen. De juffrouw riep fel: ‘Er is geen eerbied meer voor grijze haren bij de jeugd van tegenwoordig.’ De mannen knikten neerslachtig en zagen er naar uit dat ze graag eens met mij op de vuist zouden gaan. Ik voelde mij doodmoe worden.

‘Nou ja,’ zei de brigadier, die mijn gezicht bekeek, ‘beulen bennen we hier ook niet, meneer. Er zijn al rechtszaken genoeg op de wereld, dus als het éven kan, dan geven we er geen gevolg aan.’

‘Wat moet ik doen?’ vroeg ik moedeloos.

‘Doodeenvoudig,’ sprak de politieman. ‘U betaalt die oude man de rijksdaalder die hij nog van u krijgt, en wij zien verder van alles af.’

Mijn krachten waren verbruikt. Ik liet de oude binnenbrengen en betaalde.

‘Dank je wel, Andries,’ zei hij, mijn hand schuddend, ‘en laten we het verder vergeten. We zijn tenslotte volle neven en het is ook niet de eerste schop, die ik van je gehad heb, niet waar? En wat die honderd gulden aangaat...’

Gillend rende ik het bureau uit en sprong in de gracht. Pas op de bodem vond ik rust en recht.