Mag 't een ietsje meer zijn

[p. 350]

Aardig zijn

De kleine theesalon was nog helemaal Haags. Het meisje dat bediende in het zwart, met zo'n minimaal wit schortje voor, had op een harmonische wijze alle tijd van de wereld als haar gasten een gebakje uitzochten of het een keuze voor het leven gold. Het meubilair was niet antiek - alleen maar voorbij. Er hing een ondefinieerbare geur van zoet en bitter. Uit een portretlijst keek een markiezinnerig iemand arrogant op ons neer. Maar er viel niet veel te kijken, want het was een stil uur.

Aan een tafeltje zaten twee vrouwen thee te drinken. De ene zei, toen ik in een hoekje was gaan zitten: ‘Ach, ik kon zo weinig doen...’

Ze was ver in de vijftig en goed gekleed, maar ze miste de kilheid van de modieuze dame, die achter haar façade onbereikbaar is geworden.

‘Hij was nooit meer eens lief tegen me,’ vervolgde ze. ‘Nou ja, ik bedoel niet... Dat is bij mij ook over, hoor. Maar de kleinigheden. Iets aardigs zeggen. Zien dat je wat nieuws aanhebt. Een bloemetje. “D'r staan toch al bloemen in het huis,” zei hij dan. Maar die kocht ik zelf.’

De andere vrouw schonk thee in en zei: ‘Ik ken het. Zo worden ze allemaal.’

Haar toon was agressiever.

‘Ja, maar bij mij was het niet als bij jou,’ antwoordde de eerste vrouw vriendelijk. ‘Hij had niemand anders. Nee hoor. Dat zou ik gemerkt hebben. Nee, het kwam doordat hij zo ongelukkig was. In z'n werk. Zo'n fusie, weet je wel. Hij kon het niet vinden met de man die opeens naast hem zat en eigenlijk net zoveel te zeggen had als hij. En dan - hij begreep de moderne dingen niet meer. Inspraak en zo. Daar zat hij 's avonds tegen mij over te schreeuwen. Ja, dan had hij wel een glaasje op, natuurlijk. Ik moest heel voorzichtig zijn met mijn antwoorden, anders was ik ook een vijand. Ik kon zo weinig doen. Hij was ongelukkig. En helemaal alleen, eigenlijk.’

Ze glimlachte met een lichte zelfspot, die haar goed stond.

‘In m'n machteloosheid deed ik de gekste dingen,’ zei ze. ‘Uit een soort bijgeloof. Ik noem maar wat. 's Ochtends, als hij onder de douche was geweest en kwam ontbijten, liet ik alvast mijn bad vollopen. Héél vol. Weet je waarom?’

De andere vrouw schudde haar fraai gekapt hoofd.

‘Nou, dat was zo'n idee van me. Na het ontbijt vertrok hij naar kantoor. Weer zo'n vreselijke dag voor hem. Dan ging ik in het bad. En als ik nou in het bad geweest was, hè, dan trok ik de stop eruit en dan begon ik me heel snel aan te kleden. Zo snel als ik maar kon. Want ik dacht dit. Als ik

[p. 351]

nou alles aan heb voordat het bad helemaal leeg is, dan zal het beter gaan met hem - en met ons.’

‘Je make-up ook?’

‘Nee, de make-up hoefde niet,’ zei ze weer met de glimlach. ‘Maar wel helemaal aangekleed. Dat moest. Idioot, hè?’

‘Zo idioot is het niet,’ antwoordde de vriendin. ‘Toen hij pas met die meid begonnen was, deed ik ook zoiets. 's Ochtends, in de keuken. Ik waste de ontbijtboel af. Als ik daarmee klaar was, dan pakte ik de theedoek zó maar beet. En dan dacht ik: Als ik 'm nou zo in mijn hand heb dat ik 'm meteen met het lusje aan het haakje kan hangen, dan komt het allemaal weer goed. Ook geschift, hè? Ik doe het al lang niet meer.’

‘Met het bad en het snelle aankleden ben ik ook opgehouden toen hij met vervroegd pensioen ging,’ zei de eerste vrouw. ‘Hij is nou niet meer zo erg ongelukkig. Hij heeft er zich bij neergelegd.’

En na een korte stilte: ‘Maar in de tijd toen ik het nog deed... Je leeft al zolang met elkaar en toch... Ik herinner me een ochtend. Hij stond op het punt om weg te gaan naar dat kantoor. De badkamerdeur was op een kier. Ik keek. De kranen waren dicht. En het bad was maar half vol. “Ben jij daar aan geweest?” riep ik nijdig, want met dat beetje water zou ik het aankleden nooit redden en er nog wat bij doen mocht niet, ik weet niet waarom. “Ja,” zei hij. En hij keek me verbaasd aan. “Dat moet je niet doen,” riep ik. Toen zei hij, zo hulpeloos: “Ik begrijp je niet. Ik deed het om je te helpen. Om een beetje aardig te zijn. Je zegt toch dat ik nooit meer eens aardig voor je ben?”’