Kroeglopen 2

[p. 91]

Twee broodjes kaas

Toen ik de broodjeswinkel binnenkwam vroeg een uitgeteerde man, die daar moedeloos stond te kauwen, juist hoeveel de schade was.

‘Wat heb je gehad?’ zei de bediende.

‘Twee ros, twee friek en een overreje,’ antwoordde de man. Er kroop blijkbaar een lintworm in hem rond. Terwijl het kasregister deze kloeke lunch reutelend registreerde voor het nageslacht, bedacht ik dat een briljante Fransman, die aan de Sorbonne grondig Nederlands heeft gestudeerd, met dit zinnetje toch wel enige moeite hebben zou. De man betaalde en vertrok met tegenzin naar een kwellende plicht die hem in leven hield. In het belang van je humeur kon je hem beter niet nakijken. De bediende zette het broodje dat ik had aangewezen voor mij neer en zei, mediamiek voortbouwend op mijn gedachte: ‘Die vreemdelingen in de stad - dat is óók waardeloos.’

Hij keek me aan - een gezonde jongen van een jaar of twintig, erg thuis in dit leven. Terwijl ik knikte, werkte hij zijn stelling nader uit.

[p. 92]

‘Ik kreeg net nog een stel Italianen. Wat is dat nou voor 'n volk? Die mensen kwekken maar en bewegen nodeloos met d'r armen. Ze slaan je de bordjes bijna uit je hand. Ik zeg: “Hee, hee - rustig.” 't Kan toch voor hetzelfde geld rustig? Waar of niet?’

Zijn blik was verongelijkt.

‘Doe gewoon, zoals iedereen,’ vond hij.

‘Ja,’ zei ik.

Hij was een jongen om gelijk te geven. Sommige mensen hebben nu eenmaal een staat bereikt, waaraan niets meer te redderen valt. Uit lijfsbehoud val ik ze altijd bewogen bij. 't Is laf, natuurlijk, maar zoudt u nou in zo'n winkel met volle mond een pleidooi gaan houden voor het recht van Italianen op een eigen volksaard? Als u ‘ja’ zegt schat ik u hoog, maar dan wordt u in een stad als Amsterdam niet oud.

Ik nam nog een broodje.

Toen kwam een kleine, oude man binnen, voorzichtig en aarzelend, als een schaapherder die een paleis betreedt om de vorst iets af te smeken.

‘Kan ik hier een boterham met kaas kopen?’ vroeg hij.

‘Wel twéé,’ antwoordde de jongen.

‘Geef die dan maar,’ zei de oude.

De broodjes werden klaargemaakt en voor hem neergezet. Met een schuwe blik naar de stoelen en de tafeltjes vroeg hij: ‘Is het ook gepermitteerd plaats te nemen?’

[p. 93]

‘Al wou je gaan léggen,’ antwoordde de bediende.

De oude man nam het bordje met de broodjes van het marmeren blad, hield het ter hoogte van zijn kin en sprak verklarend: ‘Zie je, ik ben niet gewend om in zulke zaken te komen. Ik eet altijd thuis...’

We namen het voor kennisgeving aan.

Hij vervolgde: ‘Maar nou is m'n vrouw in het ziekenhuis opgenomen.’

De jongen grijnsde breed.

‘Op de kraamafdeling zeker,’ riep hij.

Want we zijn enorm lollig in Amsterdam, daar word je wel eens beroerd van.

De oude behield zijn wat bedremmelde ernst en zei: ‘Nee. Was dat maar waar. Dan kreeg ik haar weer terug. Maar nou ben ik bang dat ze niet meer beter wordt.’

Hij zweeg en bleef peinzend staan, het bordje met de broodjes nog altijd vlak bij zijn kin.

‘Da's niet zo mooi,’ zei de jongen.

‘Die dokter heb 't me eigenlijk al te verstaan gegeven,’ vervolgde de man. ‘Hij zei: er zou een wonder moeten geschieden, meneer.’

Hij keek naar de broodjes en toen naar de stoel, maar ging toch niet zitten.

‘Een wonder,’ herhaalde hij. ‘Maar er gebeuren niet veel wonderen.’

De jongen geeuwde.

‘Da's niet zo mooi,’ zei hij nog eens.

Het verveelde hem.