Een Hollander in Parijs

[p. 81]

Raven

Als de slaap zich gaat ontfermen over Parijs en de nacht zelfs de luide rue du Faubourg Montmartre tot zwijgen brengt, blijft het licht in Le vieux Gaulois, want het is zo'n kroeg die nooit zijn deuren sluit. Achterin zijn boxen, waar je, op elk uur, het goedkope menu kunt bestellen, dat op de spiegel met driftige kalkletters wordt overdreven. Niemand eet het, als ik binnenkom. Wat er aan volk staat, hokt voorin samen, bij de lange, neonschetterende bar, die vooral des nachts gewoon is aan een gemengd publiek.

De aan de muur hangende papieren slierten, die de tikker van de paardenrennen in de loop van de dag heeft uitgestoten, worden door bijna alle mannen bij het binnentreden even ter hand genomen, want zij zien véél aan deze hippische geheimtaal en schudden er soms bezorgd het hoofd bij. Het zijn merendeels typografen van de nachtploeg ener aangrenzende drukkerij, die het sportdagblad L'Equipe druktbrede, harde mannen met Baskische mutsjes op, die een knoestige kern vormen in het verder wat verloederde gezelschap, dat hier nu bijeenstaat.

Want als het koud is buiten, of regenachtig komen in Le vieux Gaulois ook de meisjes binnen, die de lange, smoezelige straat nog laat betippelen. In de hoek bij de deur hokken ze samen - een concours van verlepte schonen. Ze drinken niets, maar werven evenmin: hier is geen jachtterrein, maar een soort sociëteit.

[p. 82]

Een dikke, primitief opgedirkte blondine met een goedhartig, volgeverfd kindergezicht, zit aan een tafeltje met een cliënt, een slapende zeeman, wiens mond heel wijd open blijkt te kunnen. Omdat hij nu toch geen beslag op haar legt, babbelt ze mee met de anderen - een collegiaal praatje, zoals men dat in alle beroepen kent.

Er komt een opvallend klein, onderdanig mannetje binnen, met een witte rol onder zijn arm. Het blijken twee grote, héél lang geleden in een ver, vreemd land gedrukte platen te zijn, die hij ergens tussen de rommel heeft gevonden en hier, op dit late uur, hoopt te verkopen.

Nu heeft men in Parijs voor alles een vrijblijvende doch warme belangstelling. Als het ventje de eerste plaat ontrolt en boven zijn hoofd houdt, gaan ze allemaal om hem heen staan - de typografen, de meisjes, de kelners, ja, zelfs de dikke baas komt ervoor van achter zijn buffet gelopen. Alleen de zeeman slaapt door. Hij heeft gelijk, als alle slapers, want het is een heel nare plaat, met twee beren erop, die wreed en zielloos staan te wachten op u en mij in zo'n onafzienbaar sneeuwbos, waar je nooit en nooit meer uitkomt.

‘Mooi,’ zegt het meisje van de zeeman naïef. Ze heeft er wel zin in.

De meningen worden nu uitgewisseld. De typografen spotten maar een beetje met de beren, een magere vrouw met een paarse hoed op plaatst haar beringde handen als kokertjes voor de ogen, om diepte in het woud te krijgen en de baas neemt een hoekje van de plaat tussen duim en vinger en meldt welwillend ter zijde: ‘C'est beau, comme papier...’

[p. 83]

[p. 84]

Omdat niemand geld biedt, ontrolt het mannetje nu ook de tweede. Het is een in moede, dorre kleuren gedrukte afbeelding van een grijze zuil, waarboven wel twintig raven hun vleugels uitslaan tegen een lucht vol dreigend onheil.

‘Die is ook leuk,’ vindt de blonde.

Het mannetje, een vriendelijke verkopersgrijns op het gezicht, keert de boven zijn hoofd uitgestrekte nachtmerrie behulpzaam naar alle kanten, lenig bewegend als een misdienertje.

‘Waar wou je 'm hangen?’ vraagt de baas.

‘Boven me bed,’ antwoordt de blonde, ernstig, zoals vrouwen in winkels overleggen.

De dikke man werpt nog een schattende blik op de afbeelding. Met onverklaarbare stelligheid beslist hij: ‘Dan zijn de beren beter.’

Maar ze wil per se de zuil. Tweehonderd francs kost-ie. De zeeman wordt ervoor gewekt. Zijn mond slaat toe als zijn ogen opengaan. Even zie ik zijn lodderig gezicht ontsteld vertrekken bij het zien van al die vogelen des doods. Dan graait hij het geld al uit zijn zak en staat geeuwend op.

Gelijk een geweer draagt ze de rol over haar schouder als ze met hem weggaat. Bij de deur zegt ze nog blij tegen de anderen: '‘Ik hang 'm meteen op.’