Een Hollander in Parijs

[p. 77]

Winter

In de buurt van de Opéra is een winkel, waar ze de breedsprakerige eetserviezen verkopen, die vrouwen van een vorige generatie alleen uit de kast haalden als visite in de waan moest worden gebracht dat er altijd van zulke borden gegeten werd. Het is een in aanleg nette, solide onderneming, met meevergrijsde winkeljuffrouwen, blanco gereed staand voor de gaande en komende dame, achter toonbanken vol uitdagende breekbaarheden, die een mooi soort herrie maken, als je ze eens mocht gooien. Behalve bordjes en soepterrines kun je er ook beeldjes kopen van een danseres op één teen, of een Pierrot, aan een lantaarnpaal vastgebakken tot het stomme ambachtje van een getemperde wansmaak, die nooit grenzen heeft gekend.

Geen winkel om over naar huis te schrijven, zult u zeggen, maar ik doe het toch, omdat hij een curieuze barst vertoont. Ik denk dat de zoon van menéér pas de leiding heeft overgenomen. Zo'n jongen is altijd uit op vadermoord, zachtjes aangemoedigd door een verliefde mama, onder het motto: ‘Laat Wim zijn ideeën nu maar eens uitvoeren!’ Nu, dat hééft hij! ‘Reclame moet je maken - da's de moderne tijd,’ riep hij uit en de storm stak in de winkel op.

De linker etalage is half leeggeruimd. Daar staat een Chinese man van middelbare leeftijd, gekleed in een paars zijden gewaad en jongleert, nu eens met bordjes, dan weer met messen. Op het toneel mag ik

[p. 78]

dat graag eens zien doen maar hier, omringd door de keurig geprijsde serviezen en de beeldjes heeft zijn handvaardigheid een voornamelijk wezenloze trek. Ten overstaan van een groepje warm ingebakerde voorbijgangers, die aan gene zijde van de ruit kegels bevroren adem uit hun bouffantes wasemen, staat de Chinees wijdbeens, zeer lila en bijzonder druilerig te pielen met zijn messen. Als hij ze een poosje in de lucht geworpen heeft, legt hij ze op een tafeltje en kijkt besluiteloos om zich heen. ‘Nu de bordjes maar weer,’ denkt hij dan en reeds neemt hij ze ter hand. Chinezen hebben van nature toch al zo'n oogopslag van ‘nog een jaartje of wat en het zit er op’, dus het is wél echt een tafereel om hard door te lopen.

Wie dat doet komt echter bij de tweede etalage en die bevat een nog veel aangrijpender blikvanger. Een beeldende kunstenaar, die zich bij zijn beroepskeuze lelijk vergiste, heeft een paleisdécor geschapen, waartegen een schuin geplaatst bad staat, gevuld met nepschuim. In het bad zit een échte juffrouw van een jaar of dertig, niet verder zichtbaar dan decent ware. Zij draagt een vlammend kapsel en heeft een kopje uit de zondagse theetafel van tante Suze onder handbereik. ‘Reeds zij dronk uit ons servies,’ meldt een geschilderde kaart. ‘Doch wie is zij? Kom binnen en zeg het ons, dan krijgt u een geschenk!’

Maar de mensen komen niet binnen. Ze blijven, kijk-nou-eens-even, voor de etalage stilstaan en staren de baadster met gemengde gevoelens aan. De blik waarmee de vrouw deze geprovoceerde belangstelling beantwoordt, is vol koude geringschatting. ‘Sukkels’ zegt ze ermee. ‘Moeten jullie zo nodig zien, hoe ik hier à raison van een paar centen voor gek zit?’

[p. 79]

Hoewel haar roerloze aanwezigheid, vergeleken bij de vele variëteiten van zelfvernedering die men in deze stad voor geld kan zien aanrichten, slechts een lichte verkoudheid is, zit er toch iets zeer mistroostigs in de situatie. Publiciteitstechnisch heeft de smeder van dit tafereel zijn hand overspeeld, want geen enkele voorbijganger kan aannemen dat deze bittere dame haar serviesgoed wáár dan ook gekocht heeft. Er zijn jongemannen die wel van een lolletje houden en frivool beginnen te roepen, maar ze kijkt ze gauw koest. Achter haar blote schouder boven de badrand zie je de winkel in perspectief. De Chinees is er even mee opgehouden en zit daar nu op een stoeltje, zoals iemand die maar vroeg gekomen is om de trein naar Peking in géén geval te missen. De verkoopsters staan zonder geloof achter de toonbanken en wachten, wachten - op een klant, op de prins uit Doornroosje, op een aardschok. Buiten in de kou is een jonge moeder blijven stilstaan met een dochtertje van een jaar of vier, dat dadelijk naar voren dringt en bona fide op de ruit begint te tikken. Wantrouwig glijdt de harde blik van de baadster naar beneden en ontmoet daar de enthousiast glanzende ogen van het kind. Dan, voor het eerst, neemt een glimlach langzaam bezit van haar beschilderde mond. Haar gezicht wordt vriendelijk en ze knijpt haar ogen éven dicht - bij wijze van groet uit een andere wereld.

[p. 80]