Een Hollander in Parijs

[p. 29]

Taxi

Een Parijse taxichauffeur zit aan het stuur als een generaal achter zijn stafkaart, volstrekt souverein over de hoeveelheid gekneusd ijzerwerk die hij in een nooit vervelende reeks van geniale improvisaties en nog nét voorkomen botsingen door het verkeer laat galopperen.

Als hij vrij is kunt ge, in de straat, uw hand opsteken. Hij kijkt u aan met een sombere, vorsende blik. Rijdt hij vervolgens door, dan is uw gezicht ongunstiger dan u dacht. Hij heeft besloten: ‘Nee, dié vent niet.’ Doch soms maakt hij een gebaar van: ‘Nou vooruit dan maar’ en stopt. Het is mij tenminste wel eens overkomen.

Je haast je naar hem toe en probeert het portier te openen. Dat lukt echter alleen, als je jaren in Parijs woont en door de ervaring hebt geleerd, hoe deurknoppen van omstreeks 1905 geconstrueerde automobielen moeten worden aangevat, om de schier vergeten taak tóch nog eens te vervullen.

Terwijl ge nerveus staat te proberen, blijft de chauffeur onbeweeglijk achter het stuur zitten. Hij weet dat zelfs de grootste sukkel er op den duur in slaagt binnen te komen en daarin heeft hij gelijk. Het krukmechaniek, uit de slaap der eeuwen wakker gepord, doet ten slotte geeuwend zijn plicht, de deur valt onnoemelijk wijd open en ge zegt: ‘Place de l'Odéon.’

[p. 30]

Nu treedt de tweede fase in en gaat een nieuw vergezicht van mogelijkheden open. Alleen dwazen en kinderen in de boosheid veronderstellen dat een Parijse taxichauffeur oppervlakkig genoeg is om overal maar mechanisch héén te rijden, doch dat is een potsierlijke dwaling die de gevoelige, onberekenbare Latijnse mens in de functionaris te kort doet.

Dat ‘Place de l'Odéon’ van u neemt hij voor in de mond, teneinde het aandachtig te proeven. Hij overweegt: ‘Zou ik daar nu eens naar toe gaan?’ Wat hem beweegt om, na een korte periode van zelfonderzoek, te verklaren dat hij er niet heen wil, kan ik u onmogelijk zeggen. Misschien vindt hij het te ver of te dichtbij of ligt de wijk hem niet - de hemel zal het wel weer weten, maar ik kan alleen getuigen, dat ik meer dan eens een blauwtje heb gelopen.

Is het jawoord wél verkregen, dan volgt een nieuwe eigenaardigheid van het taxiverkeer in de lichtstad. De chauffeur rijdt namelijk, vóórdat ge plaats genomen hebt, pijlsnel weg, waardoor de passagier met het hoofd in de kussens valt, een op zichzelf ongevaarlijke tuimeling, waarop echter dragers van brillen en lorgnetten toch wel verdacht moeten zijn.

Terwijl de auto voortsuist krabbelt ge overeind en plaatst thans het daarvoor beter geschikte lichaamsdeel op de bank. Wel, onzin is onzin, maar nu zit ge toch heel behaaglijk in een verrassend goed functionerend voertuig, dat volgens uw luim naar het Quartier Latin snelt. Alleen een sigaret ontbreekt nog aan uw geluk.

Als u de eerste rookpluim uitblaast, zegt de chauffeur streng: ‘Waar hebt u de lucifer gelaten?’ ‘Ik heb 'm in het doosje gedaan monsieur.’

[p. 31]

[p. 32]

Hij zwijgt even.

Dan knarst hij: ‘En niet de as op de grond gooien.’

‘Non monsieur.’

Nu zijn er geen asbakjes in de auto en de raampjes kunnen al sinds 1913 niet meer open - maar een kniesoor die dáárop ziet. ‘Wie wil, die kan,’ zei meester altijd en dus maak je van je holle linkerhand een kroesje en tipt dáárin de as. Het doet wel een beetje pijn, maar op de Place de l'Odéon kun je alles op het asfalt gooien, mét het brandende peukje, dat net de nagels van je andere hand begon te verschroeien.

‘Tweehonderd zestig francs,’ klinkt het.

Je geeft driehonderd en roept: ‘Au revoir monsieur.’

En zelfs de president van de Franse republiek kan u niet zeggen, waarom geen enkele Parijse taxichauffeur dan ooit teruggroet.