Drie in een

Hobby

De grote winkel in de binnenstad had een heel diep portiek waarin je, ongehinderd door de elementen, de etalage kon bekijken onder het genot van een gratis nummertje muziek uit een luidspreker. De nadering van Sinterklaas had de uitstalling sterk beïnvloed. Veel door de Sterreclame geploegd speelgoed dat nu wilde oogsten bij bouwrijpe kleuters stond verleidelijk gegroepeerd rond een elektrische trein met alle accessoires, die je in vol bedrijf zag. Want de trein reed langs op tijd sluitende spoorbomen, lette op seinpalen en stopte - zij het heel eventjes - bij ministations, waar plastic mensjes te vastgenageld stonden om óók nog te kunnen instappen. Maar dat komt nog wel. Mooi hoor. Ik heb een vriendelijke archeoloog van vijftig gekend, die, toen de dokter hem mededeelde dat hij nooit meer werken mocht, regelrecht naar een winkel liep en zo'n trein met toebehoren kocht. Hij heeft er nog twintig jaar mee gespeeld, blijer dan tijdens zijn opgravingen. In de hemel bezit hij waarschijnlijk een nog veel grotere, die van wolk naar wolk kan rijden, want daar is men niet gebonden aan een budget. Vermoed ik.

‘Sinterklaas...’ sprak een man die naast me stond te kijken.

‘Ja, je kunt het aan de etalages wel zien,’ antwoordde ik.

‘Ik heb ook zo'n trein,’ zei hij.

Het klonk niet vrolijk. En dat paste ook wel bij hem. Hij was veel jonger dan ik en hij had een smal, wit gezicht, waardoor hij geleek op zo'n door de politie verstrekt montageportret van de vermoedelijke dader. Maar dat is altijd meer een spook dan een mens. Uit zijn binnenzak haalde hij een plat flesje en nam een slok. Daarna hield hij het mij voor en vroeg: ‘Ook wat?’

Daar ik aannam dat het geen Abdij-siroop bevatte, zei ik: ‘Nou, op het moment niet.’

Hij stopte het flesje weer weg. Uit de luidspreker zong een vrouw met zo'n wat hese stem, die allerlei schier vergeten faculteiten in je openbrandt, dat een wijze man haar op deze boze wereld eens had gezegd: ‘You

[p. 351]

better stop and smell the roses.’ Maar zo erg wijs was die man niet, want de rozenkwekers hebben al jaren geleden, om financiële redenen, de geur uit hun rozen weggekweekt, zodat er niks te smellen valt.

‘'t Is een hobby,’ zei de man in het portiek.

De vloeistof die hij tot zich genomen had geurde nog wél. Ofschoon Schiedam veel mannen een grote dienst zou bewijzen als het nu juist dit produkt voortaan reukloos stookte. Maar in het kapitalisme zit weinig logische lijn.

Ik dacht: ‘Zou hij met hobby zijn drankzucht bedoelen? Dan is het een gaaf understatement.’

Maar de man zei: ‘Zo'n trein...’

En met een zucht: ‘Maar het moet uit jezelf komen, een hobby. En bij mij kwam het niet uit mezelf.’

Hij greep weer in zijn binnenzak, maar de hand kwam leeg terug.

‘Even wachten,’ zei hij. ‘Geen haastige spoed. Kijk, ik heb een huisdokter, die roept als je hem opbelt, gewoon: “Blok.” Maar die psychiater zei: “Met dokter Groen.” Toen hing ik meteen weer op. Ik dacht: “Naar hem ga ik niet. Als hij door de telefoon roept dat hij dokter is, dan hebben wij mekaar niks te zeggen.” Zo is het toch? Dus ik ging naar Blok. Naar Blok zonder méér. Hij vroeg: “Maar waaróm drink je dan zo veel?” Of ik dat weet. Wie weet nou waarom hij dingen doet?’

Ik liet het bij een knik. De zangeres was weggevaagd door een juffrouw die verlangde dat meneer Dorresteyn bij de klantenservice kwam. Een jonge vader passeerde met een zoontje aan zijn hand, dat treurig riep: ‘En je heb 't belóófd.’ Opvoeden is moeilijk.

De man vervolgde: ‘Ik zei tegen Blok: “Ik verveel me anders zo.” Da's wel waar ook. En Blok zei: “Als dat de reden is waarom je drinkt, moet je een hobby nemen die je verveling verdrijft. Een elektrische trein bij voorbeeld. Dat is leuk.” Goed, ik heb zo'n ding gekocht. Zo'n grote doos met alles d'r bij. Ik kwam er mee thuis. Ik deed 'm open. Ik zag al die rails liggen. Die moet je in mekaar zetten. Een hele klus hoor. Ik had er echt geen zin in. Dus ik deed die doos weer dicht.’

Hij keek me aan met een spottend lachje.

‘Maar weet je wanneer ik zin kreeg om die rails in mekaar te zetten?’ zei hij. ‘Toen ik 'n halve liter op had. Ja. En zo is het gebleven. Eerst ouwe klare. En dan begin ik aan de trein. Leuk hoor. Een hobby.’