Drie in een

Een fijn dagje

De trein reed langs een dorp waar het kermis was en druilerig weer. Meer dan een glimp ving ik er niet van op, maar dat was voldoende om mijn herinnering wakker te maken aan net zo'n tafereel in mijn kindertijd. Zeven of acht zal ik geweest zijn en ik logeerde de hele zomervakantie bij oom en tante in Gelderland. Dat gebeurde ieder jaar. Er bestond toen nog Gelderse lucht die door dokters werd voorgeschreven. Boslucht had je ook, en zeelucht. Je werd er gezond van. Ik kreeg van de Gelderse lucht na enige weken voornamelijk heimwee, een wrangzoet smakende pijn. Dan kwamen mijn ouders een weekend over. Het was tijdens zo'n weekend dat mijn vader mij meenam naar de kermis, enige dorpen verderop. Moeder bleef bij tante, die graag bij haar uithuilde, want oom was niet haar man maar haar broer - een perspectiefloze situatie.

[p. 274]

Op zondagochtend verlieten mijn vader en ik het huis om naar de kermis te gaan. De stoomtram zou ons naar het dorp in kwestie brengen. Toen we bij de halte kwamen raadpleegde mijn vader zijn horloge en zei: ‘Hij komt pas over een half uur. We zullen dáár maar even wachten’

Hij wees naar een café aan de overkant, waar een paardekop uithing. Binnen was het half duister. Mijn vader bestelde voor zichzelf een glas bier en ik kreeg een kogelflesje met limonade. Het bier was gauw op. Toen mijn vader een handgebaar maakte naar de waard vroeg deze bevreemd: ‘Mojje d'r nóg een?’

‘Jewel,’ antwoordde mijn vader op z'n Gelders.

Het ritje met de stoomtram vond ik leuk, al zei hij niet veel. Maar er ging een vanzelfsprekende veiligheid van hem uit. Ik vond hem ook veel mooier dan die boeren. Foto's bevestigen dat later, toen ik een objectiever leeftijd had bereikt. Hij was een fraaie man, gehuld in een nimbus van somberheid die hem goed stond. Toen we op de kermis kwamen, zei hij: ‘Jij hebt zeker wel trek in poffertjes?’

En hij ging met me op het terrasje van de poffertjeskraam zitten. Eigenlijk had ik er nog maar weinig trek in, maar ik zei het niet. Mijn vader nam geen poffertjes, maar bier. Toen ik mijn portie op had, gaf hij mij vijf dubbeltjes en sprak: ‘Ga de kermis maar op. Ik blijf hier wel zitten. Je weet dus waar je me vinden kunt.’

Ik stopte de dubbeltjes in mijn broekzak en verliet de poffertjeskraam.

Het was moeilijk te beslissen waar ik eens in zou gaan, want alles was even leuk. Na lang dubben ging ik eerst draaien in de stoomcarrousel. Ik zat op een paard dat zowel draaide als wiebelde en ik voelde me tijdens de rit bijna bersten van vreugde. Echt alleen was ik niet, want mijn vader zat immers bij de poffertjeskraam. Grote mensen zouden zich op mij hebben verkeken.

Na de stoomcarrousel ging ik voor een dubbeltje ringen gooien, maar ik won niks. Vervolgens kocht ik een zuurstok van een stuiver, wat voor die prijs toch nog een aardige zuurstok was. Er zuinig aan likkend kwam ik bij een kleine tent waar een man met een hoge hoed op stond te roepen dat je binnen de dikste vrouw ter wereld kon zien, voor slechts één dubbeltje. Na ampele overweging kocht ik een kaartje. Waarom ik, op mijn zevende, de dikste vrouw ter wereld wilde zien, kan ik nu niet meer achterhalen. Toen de man met de hoge hoed mijn dubbeltje had geïncasseerd ging ik de tent binnen. Tot mijn schrik bleek ik de enige bezoeker te zijn. Op een toneeltje zat een inderdaad uitzonderlijk dikke vrouw, die bezig was met behulp van een vork iets te eten uit een pannetje. Ik dacht: ik heb 't nu wel gezien en wilde me weer verwijderen, maar ze riep dat ik bij

[p. 275]

haar komen moest. Ze gaf het pannetje aan een zeer oude lilliputter, die zich ook op het toneeltje bevond en sprak: ‘Ik ben de dikste vrouw ter wereld. Ik weeg 350 kilo. Mijn naam is Thalia. Mijn ouders waren reuzen uit Galicië. Dit is de kleinste man ter wereld. Hij heet Pukko en hij is mijn bediende.’

Zij pakte het oude mannetje beet en tilde het op haar enorme schoot. Met stekende oogjes keek hij mij aan en zei: ‘Geef me eens een dubbeltje.’

Hij stak zijn hand uit. De dikste vrouw ter wereld gaf er een tik op, zoals moeders doen, en zei tegen mij: ‘Ga maar weer weg, ventje.’

Toen ik terugkwam bij mijn vader bestelde hij weer voor mij een portie poffertjes en voor zichzelf een glas bier. Eigenlijk had ik niet zoveel trek in de poffertjes, maar ik at ze toch op. Daarop verlieten wij de kermis.

Tijdens de terugtocht met de stoomtram kreeg mijn vader het benauwd en ging op het achterbalkon zitten, dat helemaal leeg was. Pas later heb ik beseft dat hij te veel bier gedronken had. Wat ik als kind dacht weet ik niet meer, maar onaangenaam vond ik het niet. Telkens ging ik even naar hem toe om te vragen of het al wat beter met hem ging.

‘Ja hoor, m'n jochie,’ zei hij dan en zijn stem klonk zeer teder.