Dagboek van Cornelis en Philip van Campene, behelzende het verhaal der merkwaardigste gebeurtenissen, voorgevallen te Gent sedert het begin der godsdienstberoerten tot den 5en april 1571

Sporckele.

⁺ Den eersten, heer Jan Bane, als prochiepape van sint Jacops, gheassisteert met eenen visiteerder, ende heer Willem Doens, priesters, metgaders eenen weerlicke persoon, dienaere vande kercke, hebben ommeghegaen van huuse te huuse, ondervraghende hoe vele datter wonen, hebbende huerlieder jaren van discretie, die zij upgheteeckent hebben ten fijne hier vooren verclaerst. Tselve es ooc ghebuerdt in andere prochien, volghende tbevel vanden bisscop, updat hemlieden naer Paesschen kennelick zouden wesen de ghonen, die de ordonnantie vande kercke niet en obedieren.

⁺ Den V^en, wesende sondach, heeft de voornomde bisscop ghepreect in sinte Niclaus kercke, uutlegghende tevangelie van dien daghe, bescreven bij sinte Luuck in zijn XVIII^e, daer naer vervolghende de materie vande penitentie ende biechte, ende hendelick heeft te kennen ghegheven hoe dat de catholijcke hemlieden reguleren zullen desen toecomenden vastene int nutten vande spijse, hemlieden consenterende duer de bedinghe vande wethouders, ende regardt nemende upden dieren tijdt, dat men inde vastene zal moghen eten botere ende melck, uutghesteken den eersten dach, de drije quatertemper dagen ende

+ Upteeckeninghe vande inwoonders deser stede.

+ Predicatien.

[p. 247]

drije daghen inde goede weke, te wetene swoonsdaechs, svriendaechs ende saterdaeghs, metgaders onsen Vrauwen avendt, ende dit uut sonderlinghe gratie ende dispensatie, want hier voortijdts onse oudders hebben den vastene zeer stranghelicker ghehouden dan wij nu en doen, die alle volghen de begheerlicheden des vleeschs in brasserie ende anderssins. Ende (hij) gaf ooc te kennen, dat hij in sondaghe naestcommende preken zal in sint Jacops kercke.

Den VIII^en was asdach, ende men heeft begonst in diverssche kercken te preken, als tsinte Jacops eenen Jesuyt, die ooc den voorgaenden advent ghepreect heeft, ende twee daghen ter weke naer de kerstdaghen. Dese Jesuyt was de medegheselle vanden Jesuyt, die inde voorgaende jaren gepreect heeft binnen deser stede, ende es hier wonachtich met sommeghe andere jonghers in thuus van Mijnen heere van Hoomberghe, hem daghelics oeffenende inden dienst Gods, als messe te doene, biechte te hooren ende diverssche mannen ende vrauwen vermanende tot een godvruchtich leven, die alle weken hemlieden begheven tot biechten ende tnutten vanden heleghen sacramente. In sinte Baefs kercke heeft den voorgaenden advent ende desen vasten ghepreect eenen religieus vande Augustinen, ghecommen van Brugghe; in sinte Niclaus kercke eenen Onsen Vrauwen Broedere, ghenaempt Pottere, ende in andere prochiekercken ende sommeghe cloosters andere predicanten.

Den XII^en heeft tsinte Jacops ghepreect de voornomde bisscop, uutlegghende thelich evangelie vanden eersten sondach vanden vastene, ende daer naer de materie van penitentie, te kennen ghevende dat hij in sondaghe naerstcommende preken zoude tsinte Michiels.

Den XIII^en waren die vande Langhemunte sachternoens in⁺ scepenhuus vander Kuere, ende betaelden an Jaques Feron den honderdsten penninc van huerlieder huusen, coopmanschappe ende vanden selvere, baghen ende juweelen, zoo zij ghetauxeert waren naer advenant van tderde, daerinne dat de weduwe Tarlees betaalde voor haer huus ende coopschat, te wetene van

+ Den honderdsten pennijnck.

[p. 248]

huushuere IX scell. VII gr. III den. par., vanden coopschat I schell. VIII gr. II den., makende tsamen XI schell. IIII gr. V den. par.; ende ic, Philips van Campene, van huushuere V schell. ende IIII gr. en over mijn selvere I schell. II gr. IIII den. par., makende VI schell. VI gr. IIII den. par., ende alle andere naer advenant. Ghelijcke betalinghe ghebuerde up dese ende andere voor ende naer volghende daghen van alle andere wijcken ende straten, daertoe ghedeputeert waren diverssche ontfanghers, danof zommeghe tghelt ontfinghen in huerlieder huusen, als Pieter Danens, Pieter van Tessele ende andere, daert hemlieden gheconsenteert was, als Lievin Peterins, Pieti..... ende Olivier Vlamijnck. Ende boven den honderdsten penninck werden de ondersaten, ghegoede, ghenootsaect te betalene de settinghen, ghestelt upde goedinghen vande lantslieden ende poorters, die huerlieder landt selve uuthoudende zijn. Voorts werden noch sommeghe steden belast met Spaignaerden ende Italianen, die zij ooc moeten onderstandt doen met ghelde, als Audenaerde, Curterijcke, Rijsele, Doornijcke ende meer andere.

⁺ Den XIX^en heeft de voornomde bisscop ghepreect tsinte Michiels, uutlegghende tevangelie vanden tweesten sondach vanden vastene, ende daer naer vervolghende de materie van penitentie, te kennen ghevende dat hij in sondaghe naerstcommende preken soude in Onse Vrouwe kercke tsinte Pieters, ende alzo voorts in andere prochien, ligghende binnen deser stede van Ghendt.

⁺ Den XXV^en was bijder stede ghegheesselt totten loopenden bloede eenen joncman, ter causen dat hij, verlatende zijn ambacht, heeft vande goede huuslieden almoesen willen extorqueren met dreeghementen; ende was ooc uuter stede ghebannen.

⁺ Ten zelven daghe es deser weerlt overleden Mijn heere van Laerne, die onlancx binnen deser stede was commen wonen, in sinte Baefs prochie; hij heeft hier voortijts rouckeloos ende dissoluut gheweest van leven in zijn jonghde, ende ooc neerslagh ghecommitteert. Ende was begraven te Freu-

+ Predicatie.

+ Justitie.

+ Mijn heere van Laerne.

[p. 249]

mineuren zeer solempneerlic. Ontrent desen tijdt es ooc overleden⁺ Jan Heyman, f^s M^r Lievens, die over een jaer was scepene van ghedeele deser stede.

+ Jan Heyman.