Dagboek van Cornelis en Philip van Campene, behelzende het verhaal der merkwaardigste gebeurtenissen, voorgevallen te Gent sedert het begin der godsdienstberoerten tot den 5en april 1571

December.

Den eersten was binnen deze stede collatie up scepenhuus vander Kuere, ter causen van zes hondert en L duusent guldens, die de Hertoghe van Alva es van nieus begherrende vanden lande van Vlaenderen, zes jaeren lanck gheduerende, ende naer texpireren vande VI jaeren, wilt wederomme hebben den hondersten pennijnck, ghelijc hij nu onlancx gheobtineert heeft van dese landen.

Den III^en zijn duer deze stede ghepasseert, commende van⁺ onder weghen Brugghe, bet dan hondert Spaignaerden te peerde, die haerlieder logijst namen, tsavents, te Meerlebeke, van daer naer Aelst ende Bruesele reysende. Ende men heeft onlancx te Bruessele de waghens ghearresteert omme zeker gheschut ofte andere nootsakelichede ter oorloghen te voeren van Mecchelen naer Vranckerijcke, daer de Hughenoosen noch daghelicx onder de catholijcken veel quaets bedrivende zijn, zomen seght, ende zonderlinghe te Rochelles ende daer ontrent in Vranckerijcke.

Den X^en ginghen sommighe mannen omme van huuse te⁺ huuse, uut bevel van scepenen vander Kuere, die in een byllet gheteeckent hebben de vremdelinghen, die naer den laetsten ommeganc zijn commen wonen binnen deser stede; ende hebben

+ Spaignaerden passeren.

+ Ommeganck.

[p. 240]

tselve alzo over an scepenen ghedreghen, ter causen vande sectarissen, commende uut andere stede hier resideren, updat die zouden moghen kennelick werden den wethouders ende bij hemlieden zouden moghen ghestraft werden.

⁺ Den XVII^en hebben scepenen voornomd met een trompet upde ghecostumeerde plaetsen deser stede ghedaen ghebieden, dat hem niemandt vervoorderen en soude schole te houden dan met behoorlicke autorisatie, daertoe gheadmitteert te zijne bijden bisscop. Ende dat de vroe vrouwen ghehouden zijn uut huerlieder huusen te hanghen een berdt, ghevende te kennen huerlieder exercitie naer costume, ende de tuusscherien upden Cautere zijn ooc verboden, ende elders, van kinderen ende mans persoonen, principalic up heleghe ende feestelicke daghen.

⁺ Den XXII^en hebben smorghens, voor de noenent, sentencie criminele ontfaen van scepenen vander Kuere drie vrau persoonen, danof deene zeer jonc was, omme dies wille dat zij hemlieden hadden laten herdoopen ende daerbij persisterende waren, loochenende ende te nieuten doende huerlieder kinderdoop, zo verre in hemlieden was, houdende bovendien ende sustinerende diverssche leeringhen ende opinien jeghens de catholijcke ende christelicke leeringhe, danof zij niet en hebben willen resilieren, ende waren, volghende de placcaten ons gheduchts heere, up faict vande heresie ghepublieert, metten stroppe ende viere gheexcuteert upde Vriendachmaert, daertoe gherecht was een schavodt met drie staken, bestelt met stroo ende mutsaerden. De jonghe vrauwe was zeer cloeckelic sprekende voor haer doot, anroepende den hemelsschen vadere, ende in zijnen handen haer ziele recommanderende, ende alzo overleden zij voor de twaelf hueren. Men heeft hier voortijts gheuseert zodaneghe vrauwen te onthoofden in sGraven casteel met gheloke poorten, omme tghemeente niet te beroeren, maer heeft men nu tselve niet onderhouden, uut sommeghe redenen de heeren ende wethouders daertoe moverende, ende sonderlinghe want justitie nu de overhandt heeft in dese Nederlanden.

⁺ Den XXIIII^en was smorghens ande galghe binnen den nieuwen

+ Ghebodt jeghens de schoolmeesters.

+ Justitie van wederdoopers.

+ Justitie van eenen Spaignaert.

[p. 241]

casteele ghehanghen eenen vremden Spaignaert, ter causen dat hij onlancx ghestolen hadde sommeghe ringen, wel weerdich XV pond gr., uut eenen wijnckele van eenen gautsmet voortstaende upden hoec vande Langhemunte, ande Vischmaert, die zeer vervolght wierdt vanden gautsmet, zo dat hendelinghe de kennesse quam ande capiteyn vanden casteele, ende hij wiert ghevanghen ende ghehanghen omme zijn dieverie. Die almueghenden Heere wille hem ghenadich wesen.

Den XXXI^en, met een trompet, es verboden snachts te loopen⁺ met sanghe ende weynsche van een goet nieu jaer, metgaders alle mommerien, ghelijc men hier voortijdts in voorleden jaeren ghedaen heeft voor de beroerte.

+ Verboden vanden nieuwen casteele.