Stichtelycke rymen

[p. 109]

Spels Mate.

Zang: Jonge dochters vol van jeuchden.

ELck heeft zijn byzonder drijven;

Elck heeft zijn byzonder lust,

Daer zijn geest op werckt en rust,

Dien hy gaern het liefst' laet blijven,

Daer hy gaern van spreeckt en queelt:

Elck heeft wat daer hy me'e speelt.

2  Van ongoddelijck vermaken,

Zelfs voor ons natuer verdriet;

Spreken nu mijn rijmen niet,

Maer alleen van zulcke zaken

Die, in zich noch quaedt noch goedt,

Zijn een speel-tuych in 't gemoedt.

3  D'een heeft lust in ver te varen,

D'ander koestert hond' of paerdt;

Dees doorgrondt der dingen aerdt,

Die bemint gezang en snaren;

Zommigh vogel-vangt en vischt;

Menigh stoockt en alchimist.

4  Hier bemintmen fraeye boecken;

Ginder, 't mooye huysgeraedt;

Daer, een nieuwe-tijngkjes praet;

Elders, 't diepe onderzoecken;

Overals, of dit of dat:

Nergens, ofmen mintter wat.

5  Uws gebuermans lust is tuynen,

Of te zien op kruyden kracht;

U vermaeck is, op de jacht,

Of met fret en net in duynen;

Rijmpjes maken, is het Mijn:

Met een woordt: Elck heeft het zijn.

6  Elck nochtans heeft wel te letten

Op zijn eygen Dat of Dit;

Waer, en Hoe zijn popjen zit.

Goedt-noch-quaedt heeft me'e zijn wetten.

Vraeght ghy watze zijn? In 't Kort:

Dat de Pop geen Afgodt wordt.

7  't Popjen kan een Afgodt teelen

Als een al te grooten waen

Tot de lust wordt toegedaen

Daer gaet Spel dan boven spelen;

Daer wordt pleyster-plaets, verblijf;

En het lust-paerdt draeft te stijf.

8  Neen. het maghze wel verquicken,

Maer geen Heer zijn van Natuer.

Al te veel, heeft quaden duer.

Maer moet alle dingen schicken.

't Popj' is zoet, doch te gering

Voor het hert, zoo e'elen ding!

[p. 110]

 

9  Dan heeft lust het hert bezeten,

 

Alsmen 't hem zoo veer in-ruymt

 

Datmen daer door yet verzuymt

 

Dat van Godt ons is geheeten;

 

Of veraerdt, en valt tot yet

 

Dat ons d'Opper-heer verbiedt:

 

 

 

10  Alsmen 't popjen van zijn lusten

 

Tot verdriet zijns naestens heeft:

 

Alsmen daer door aenstoot geeft,

 

Of bedroeft en doet ontrusten:

 

Alsmer niet me'e speelt, maer praelt

 

En zijns eer-zuchts stof uyt haelt:

 

 

 

11  Alsm' een ander niet magh lijden

 

Dieder juyst geen zoet in vindt;

 

Of die diergelijck bemint

 

Gaet belast'ren of benijden,

 

En (als of 't wat zonders waer)

 

D'een den and'ren valt in 't haer:

 

 

 

12  Alsmer 't gene dat op aerde

 

Alderkost'lijckst wezen moet,

 

Heel, of zoo veel me'e verdoet

 

Datmen niet houdt om, na waerde,

 

Wel en grondigh te verstaen

 

Hoemen wis tot Godt zal gaen.

 

 

 

13  Alsm' om lusts verlies gaet quijnen,

 

Of zoo ernstigh is bedroeft

 

Als om 't geen men nood'lijck hoeft,

 

En noch troost noch rust kan vijnen

 

Voormen dat, of immers yet

 

Diesgelijcks in plaetze, ziet.

 

 

 

14  't Hert is 't roer van 's Menschen daden:

 

Daer magh geen ding stuerman zijn,

 

't Zy met wat inzicht of schijn,

 

Dan begeert' om zich t' ont-quaden

 

En door Goddelijcke Deuchdt

 

In te gaen in Godes vreuchdt.

 

 

 

15  Die begeert' moet boven drijven;

 

Daer moet 't hert me'e zijn door-zult 't,

 

't Ander wordt somtijdts geduld't.

 

Maer en macher niet verblijven.

 

Een is noodigh. Een alleen

 

Moet in 't Hoogh; de rest, bene'en.

 

 

 

16  Iuyste schalen wegen effen.

 

Vaste voet schrickt nooyt van 't padt.

 

't Wijze hert weet Hoe en Wat.

 

Zaligh die de Maet kan treffen,

 

En de Pop daer hy me'e speelt

 

Maeckt tot een leerachtigh Beeldt.