|
| |
| |
| |
Weldoen en vrolijck zijn.
Troost-rijm.
Zang: Psalm 8. Item:
BEnaude mensch, die, by 't veelvuldigh lijden,
Dat grof en dicht van buyten koomt bestrijden,
Aen dieper quaet inwendigh zwanger gaet,
En met u zelfs (helaes!) niet wel en staet:
2 Die vast verwert in 't net van nare wroeging,
Leeft zonder breed en ware herts benoeging:
Uw noodt (ick ken 't) is groot, ia over-groot,
En doet u daeghs wel meer dan eenen doodt.
3 Hulp is u wensch: vertroosting, u begeren.
Die smert erkent, heeft wil om smert te weeren:
Die wil, zoeckt raedt: die zoeckt, vindt dit of dat:
Die d' ingang vindt, raeckt licht ten eynden 't padt.
4 Hulp is u wensch. en evenwel kond't wezen
Dat ware hulp u quael niet zou' genezen,
Om dat mischien het hert, al ziende blindt,
De smert wel haet, maer noch de wond bemindt:
5 De smert alleen, gezint is te verdrijven,
Maer smerts fonteyn, tot schuyl, wil laten blijven:
Waer door 't dan zucht en hoopt na medecijn
Die 't of nooyt vindt, of die niet heeft dan schijn.
6 Verwondert u de vreemtheydt van mijn zeggen?
't Leydt diep en vast al watmen gaern laet leggen.
De mensch bedrieght een ander, als hy kan:
Zijn eygen hert bedrieght hy toe end' a'n,
7 Wel aen dan die u zelven recht bekent zijt,
En 't herts bedrogh door scherpe wacht ontwent zijt:
Of valsche vrees, of ziekt', of zouden zijn 't:
Dat vreuchdens Zonn' u ziele niet beschijnt.
8 Waen-schrick, en angst uyt mangel dat in 't bloedt is,
Of krijght of houdt geen plaets, wanneer 't gemoedt is
Door waerheydts leer genadelijck verlicht,
En van Godts wil ten rechten onderricht.
9 Die Godes wil uyt 't Woordt zijns Zoons verstaen heeft,
Weet of hy uyt of na 't richt-loot gegaen heeft:
Dies voelt zijn ziel noch smert noch hert-gequel,
Dan als zijn gang af-wraeckt van Gods bevel.
| |
| |
10 Koom nu die gaern u herten-leyt zoudt koelen,
En niet kont recht van 't geen ghy voelt, gevoelen:
Zijt ghy belust te weten waer 't u let:
Koom, spiegel u in Godts volmaeckte Wet.
11 O! hebt ghy die getrouw'lijck nagekomen:
Wech met de vrees en 't ongegronde schroomen:
De nevel ruymt, de bulleback verdwijnt
Die uwe ziel ten onrecht heeft gepijnt.
12 Het goet Geweet, uyt weldoens kund geboren,
Neemt we'er zijn plaets door kleyn verstandt verloren.
Doet we'er zijn werck: en, vry van yd'le smert,
Geeft Godes vreed' een herbergh in het hert.
13 Zoo 't zonden zijn (gelijckmen meest ziet beuren)
Die u den geest ontroostelijck doen treuren:
Daer is, daer is geen ander troost noch raedt,
Dan dat ghy snel van zonden u ontlaedt.
14 Is 't veellicht 't quaedt van uw voorgaende leven,
(Doch nu niet meer met wil van u bedreven)
Dat u dien beul in uw gemoedt aen-voedt:
Voorleden schult quijt Godt om ware boet.
15 De goede Godt ziet maer op 't geen dat nu is.
Daer's menschen hert vol-uyt van zonden schu is,
Wordt oude schuldt, hoe dicht op een geklift,
Door boet en be'e geboet 't en uytgewischt.
16 Maer zijn 't in u de noch-gepleeghd' ondeuchden,
Die 's herten grondt wan-hopelijck ontvreuchden:
't Is meer dan recht dat ghy geen leven hoopt
Zoo lang ghy noch des Doodes padt in-loopt.
17 't Is meer dan recht, dat ghy, noch onrechtvaarigh,
Dat quellen lijdt. Die helle zijt ghy waerdigh
Zoo lang u ziel geen beter vruchten schaft.
Zulck roept om troost, die nutter is gestraft.
18 Belet Godts mondt de sprake niet te ontijde:
Zy maeckt bedroeft, maer om te doen verblijden.
In 't zondigh hert is 't wroegen als een zout
Daer 't Godt een wijl van 't heel verderff door houdt.
19 Met recht derft hy Godts over-waerde bly-[p]andt
Die vrientschap houdt met Godts gezworen vyandt.
Die reyne Godt lijdt in zijn eeuwigh rijck
Niets, niets onreyns. gelijck bemint gelijck.
20 Des erffs waer-pandt en wil u Godt niet geven
Dan als hy 't erff u al heeft toegeschreven:
De erffenis en eygent Godt u niet
Zoo lang hy noch de werelt in u ziet:
21 Zoo langh ghy noch wordt ongetrou bevonden,
En wetens blijft oock in de minste zonden:
't Zy wattet zy van al wat is off leeft
Waer door u hert in deuchd beletsel heeft:
22 't Zy wijff, 't zy kindt: 't zy vrees voor schand, voor schade,
Voor arremoedt, voor all' hoe groote quaden.
Het Vonnis staet: Na nu de mensche zaeyt,
Wordt off de doot off 't leven, na, gemaeyt.
23 Het vonnis staet, de wegh is klaer gewezen:
Mijn Leereling en kan hy geensins wezen
Die alles niet op aerden en verzaeckt.
Wat uytvlucht noch? de reden is te naeckt.
| |
| |
24 Wat is't (helaes!) of schoon de mensch by vlagen,
Door een gezocht en ongegrondt behagen
Zich zelven vleydt of troost geeft in de zondt,
En stopt met kracht Godts mede-tuygh den mondt?
25 't Kan wel een wijl bedriegen, maer niet helpen:
De wonde wel bestolpen, maer niet stelpen.
In d'asch wordt 't vuer gedeckt, maer niet gedooft.
En tegen danck wordt waerheydt noch gelooft.
26 Zijn eygen hert en kan geen mensch ontvluchten.
Oock mids in vreuchdt doet hem de knager zuchten.
En schoon gh' u zelfs sta ^egh-uyt bedriegen kond't:
Wat is 't als 't koomt op 's levens laetste stondt?
27 Dan opent eerst het hert zijn diepste kameren:
Dan spreeckt hy klaer, dien ghy nu of doet stameren,
Of t eenemael de droeve spraeck verstopt
En willens niet kont voelen dat hy klopt.
28 Het eeuwigh quaedt, 't oneyndelijck verderven,
't Verschricklijck vuer, 't on-weder-leeflijck sterven,
Zal, in 't genaken van dien oogenblick,
't Hert schricken doen met ver een ander schrick:
29 Met duysentwerf grouzamer angst doen schroomen
Dan nu noch wel in 't wanckel hert kan komen,
T'wijl 't leven sta^egh meer levens hope teelt
En langer tijdt van dagh tot dagh verbeeldt.
30 Ach! zware pijn! onmog'lijck uyt te spreken,
En by geen pijn op aerd nae waerdt geleken,
Wanneer de mensch zijns wezens eynde ziet,
En noch van Godt noch Werelt troost geniet!
31 Rampzaligh mensch, hou op van schemer-oogen,
Heb met u zelfs, heb met u zelfs me'edoogen.
Voor lange pijn kies korten arrebeydt.
Volgh Godes geest terwijl hy u noch leydt.
32 De eerste uer moet daer toe aengenaem zijn.
Die 't nu niet is kan morgen min bequaem zijn.
Geen mensch heeft borgh van 't minste stipjen tijdt.
Verlaet het quaedt terwijl ghy 's machtigh zijt.
33 Verlaet het quaedt eer 't zelfs u gaet verlaten.
Esaus geween (hoe bitter) kan niet baten.
Qua'e raedt verraedt: verraedt maeckt achteloos:
Achteloosheydt broeyt Zot en Bot tot Boos.
34 Des Moorders eyndt (waer van het onrecht duyden
De ziel vermoordt van veel onwijze luyden)
Bedrieg' u niet. Want wat bescheydt hebt ghy
Dat het juyst zoo met hem was als met dy?
35 Dat hy (als ghy) voor die zijn laetste stonde
Wel ooyt tot boet bequaemheydt heeft gevonden?
Dat hy, voor die zijn laetste troost-begeert',
Zich niet al lang te voren heeft bekeert?
36 Hier gaet ghy los. En nochtans moest ghy vast zijn
Indien 't met grondt op u recht kon gepast zijn.
Al wat ghy hebt al waer ghy op kont zien,
Wat is 't? helaes! Een ver-gehaelt Mischien.
37 En schoon 't waer zoo gelijck ghy 't waent te wezen:
Waer hebt ghy ooyt in 't heyligh Woordt gelezen,
Waer is beloft' uyt Godes mondt gedaen,
Dat het juyst zoo met u, als hem, zal gaen?
| |
| |
38 Waer Godts beloft zoo klaer niet als de zon is,
Daer gaet de mensch onwijsselijck op 't onwis:
Die 't onwis kiest, heeft in 't gevaer (schijnt) zin:
En die 't gevaer bemint, vergater in.
39 Wat zal ick meer? 't Geen ghy my nu ziet spreken,
Voelt ghy uw hert u dagelijcks toe-spreken.
U hert, dat (door onlust op 't rechte padt)
Van Godt mischien, meer heeft dan 't gaern wel had.
40 Wat zal ick meer? nu kondt ghy, wilt gh', ontspringen.
De Reden neyght, maer kan geen herten dwingen.
't Is waer, haer kracht is Goddelijck en sterck:
De mensch nochtans moet willigh zelfs aen 't werck.
41 Wat zal ick meer? Waerheydt hoeft weynigh woorden.
Nooyt hoord^hy Mensch die ooyt Godt zelfs niet hoorden.
't Begin en 't slot, is, Heylicheydt en Deuchdt:
En met een woordt: DOE WEL, EN ZY VERHEVGHT.
|
|
Auteursrechtvrij