De smaak van Sranan Libre
(2007)–Edgar Cairo– Auteursrechtelijk beschermdEdgar Cairo, De smaak van Sranan Libre. In de Knipscheer, Haarlem 2007
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
-
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van De smaak van Sranan Libre van Edgar Cairo, in een editie uit 2007. Het oorspronkelijke werk dateert uit 1982.
redactionele ingrepen
p. 112: mer → met: ‘Gij die spreekt vanuit het licht, o wees met mij!’.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (binnenkant voorplat, 8, 10, 12, 36, 38, 50, 92, 94, binnenkant achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[ voorplat]
EDGAR CAIRO
De smaak van
SRANAN LIBRE
ROMAN OVER HET BLOEDBAD VAN PARAMARIBO OP 8 DECEMBER 1982
IN DE KNIPSCHEER
[pagina 1]
DE SMAAK VAN SRANAN LIBRE
[pagina 2]
Edgar Cairo bij In de Knipscheer
Adoebe Lobi/Alles tegen alles, 1977 |
Djari/Erven, 1978 |
Temekoe/Kopzorg, 1979 |
Koewatra-Djodjo/In de geest van mijn kultuur, 1979 |
Mi boto doro/Droomboot havenloos, 1980 |
Ik ga dood om jullie hoofd, 1980 |
A nowtoe foe mi ai/In de nood van het aangezicht, 1980 |
Jeje Disi/Karakter's Krachten, 1980 |
Als je hoofd is geboord, 1981 |
Powema di rutu/Gezangen van oorsprong en toekomst, 1982 |
Dat vuur der grote drama's, 1982 |
Lelu! Lelu!/Het lied der vervreemding, 1984 |
Dagrati! Dagrati!/Verovering van de Dageraat, 1984 |
Het koninkrijk IJmond/Ba Kuku-Ba Buba, 1985 |
De Doodsboodschapsvogel, 1986 |
Mindworry, a Surinamese Story of Father and Son, 1993 |
De smaak van Sranan Libre, 2007 |
[pagina 3]
Edgar Cairo
De smaak van Sranan Libre
Roman over het bloedbad van Paramaribo op 8 december 1982
IN DE KNIPSCHEER
[pagina 4]
De smaak van ‘Sranan Libre’
Copyright © 1982 Edgar Cairo (1948-2000),
© 2007 Erven Edgar E. Cairo
Foto auteur Els Knipscheer
Foto omslag met dank aan mtnl
Vormgeving Anders Kilian
Eerste uitgave In de Knipscheer t.g.v. 8 december 2007 met dank aan Jenny Hoolt, Phyllis Floor en Hans de Visser
In de Knipscheer, Postbus 6107, 2001 hc Haarlem
indeknipscheer@planet.nl
www.indeknipscheer.nl
isbn 978 90 6265 594 6
[pagina 135]
De militaire staatsgreep in Suriname in 1980 en de zogeheten ‘Decembermoorden’ in 1982 hebben impliciet en expliciet hun sporen nagelaten in het werk van In de Knipscheer-auteurs uit en over Suriname.
Rita Rahman*Liefdesgeuren
Sergeantencoup. Volksfront. De idealen van een jonge vrouw raken hopeloos in de knel als onafhankelijkheid dictatuur wordt en zij moet kiezen tussen twee liefdes, van wie de een - later in het Fort - het slachtoffer wordt van de ander. Rita Rahman, wier man en broer in december 1982 tot de slachtoffers behoorden, heeft een literaire vorm gevonden om de fundamentele vraag te stellen hoe het zover kon komen.
Annel de Noré*Het kind met de grijze ogen
De zwarte wolk is een sleutelverhaal over onderofficieren die de jungle intrekken om het bestuur over te nemen.
‘Toont op een belangwekkende manier dat literatuur kan gaan waar historici nooit zullen komen.’ - De Ware Tijd ‘Met De zwarte wolk heeft Annel de Noré een monument voor Suriname opgericht.’ - Corine Spoor
Michael Slory*Ik zal zingen om de zon te laten opkomen
Revolutionair dichter tussen de mensen. ‘Ik laat mij niet misbruiken.’
‘Poëzie, Michaël Slory, wie taalt in deze dagen nog naar poëzie?’ Dit laat Hugo Pos Jozef Slagveer zeggen in De tranen van Den Uyl.
Hugo Pos*De ongewisse tijd
Deze verhalenbundel bevat onder meer de tekst van De tranen van Den Uyl, een docudrama over de decembermoorden. ‘Voor zijn inspanning om de geschiedschrijving over de decembermoorden door te geven mogen we hem dankbaar zijn.’ - Mr. Gerard Spong, 17 juli 2005
Hugo Pos*In Triplo
‘Het willen leren van de geschiedenis, het op de korrel nemen van kolonialisme en racisme en het hoog houden in de literatuur van de geborgenheid van de kinderjaren in het land
[pagina 136]
van herkomst als indirect ijkpunt ook voor mensenrechten, brachten de jury unaniem tot het besluit om dit boek te bekronen met de E. du Perron-prijs 1995.’
Hugo Pos*Voorbij Confucius
Een ingenieus spel met fictie en werkelijkheid. Zoals Juditha Triumphans waarin de weduwe van een in december 1982 vermoorde advocaat hertrouwt met een naaste vriend van de vermeende moordenaar van haar eerste man.
Albert Helman*Zomaar wat kinderen
Richenel ervaart dat ‘wetten’ nog onbarmhartiger ‘discrimineren’ dan mensen en dat hij daarom van school af en Holland uit moet.
‘Daar ikzelf om begrijpelijke redenen niet meer in Suriname kom, weet ik niet hoe het Richenel verder is vergaan. Misschien zal een lezer van dit verhaal het mij ooit weten te vertellen.’ - Albert Helman in het Nawoord.
Albert Helman*Kroniek van Eldorado (2)
De turbulente geschiedenis van Suriname en haar buurlanden in de twintigste eeuw. Sedert 1982 vormden de schending van de mensenrechten door het militair bewind, de binnenlandse oorlog, de economische ontreddering, de vrijwillige en gedwongen vlucht van tienduizenden Surinamers, de incompetentie van de politieke leiders en het moreel verval de episoden van deze droefgeestige volksvertelling.
Michiel van Kempen*Kijk vreesloos in de spiegel. Albert Helman 1903-1996
‘Een van de meest uitgesproken tegenstanders van het Bouterse-regime. Hij hield niet op te betogen dat het democratisch gehalte van de republiek Suriname na de putsch van 1980 de toets van zijn kritiek niet kon doorstaan.’
Michiel van Kempen*Plantage lankmoedigheid
‘Ik las het boek gefascineerd. Het is namelijk ook een sleutelroman.’ - John Jansen van Galen
De hoofdpersonen leven in de schaduw van de Legerleider en proberen zich te wapenen tegen het verval en de verwarring. Door Standaard der Letteren gekozen tot de mooiste boeken van 1998: ‘Humoristisch en intelligent romandebuut.’
[ achterplat]
Edgar Cairo (1948-2000), geroemd om zijn taalvirtuositeit en zijn bruisende optredens, publiceert in de ongeveer vijftien jaar van zijn actieve schrijverschap tot 1990 meer dan dertig romans, verhalen- en gedichtenbundels in het Sranantongo, het Surinaams-Nederlands en het Nederlands.
Met zijn Volkskrant-columns, in 1980 en 1981 gebundeld in Ik ga dood om jullie hoofd en Als je hoofd is geboord, krijgt hij een breed lezerspubliek.
‘Er zijn weinig schrijvers bij wie het plezier van het schrijven zo van elke pagina spat als Cairo.’ - Michiel van Kempen
De creatieve productie van Edgar Cairo is in die jaren zo groot dat verschillende van zijn manuscripten ongepubliceerd blijven. De smaak van Sranan Libre, zowel troostroman als verzetsroman, schrijft hij in december 1982, in de ‘rouwweek’ na het bloedbad van Paramaribo, en verschijnt 25 jaar na datum alsnog.
In De smaak van Sranan Libre, ‘een werk vol revolutionaire driften’, getuigt Edgar Cairo van woede, angst, ontzetting, verontwaardiging en bovenal: verzet! Hij besluit zijn Voorwoord bij de roman met: ‘Moge dit werk de Srananman bereiken, iedereen zelfs. Uit liefde voor het leven, de auteur.’